ФИЛМ

Режија: Jamie Babbit

Улоги: Natasha Lyonne, Clea Duvall, RuPaul Charles, Cathy Moriarty

Времетраење: 90’

Земја: САД

Жанр: романса, комедија

Оваа сега веќе култна комедија ја следи тинејџерката Меган (Natasha Lyonne) чиј живот како нормална all-American девојка од предградие е превртен наопаку кога нејзините родители почнуваат да се сомневаат дека е лезбејка и ја праќаат во кампот за рехабилитација „Прави насоки”. Меган добива конверзиона терапија од советникот Мајк (RuPaul Charles), поранешен – односно „излекуван” – хомосексуалец и следи строга програма, но без успех. Меган го прави токму обратното и за првпат почнува да ја преиспитува својата сексуалност. 

Филмот „Ама јас сум навивачка” е истовремено смешен и политички, сериозен и несериозен. Жанрот романтична комедија е мета на критика поради ширењето на негативни пораки кои ги зацврстуваат општествено конструираните родови улоги и рефлектираат традиционални и безбедни опции. „Ама јас сум навивачка” ги користи истите жанровски тропи, но на многу campy начин ги исмева и подрива. Наративот се фокусира на ЛГБТ+ заедницата – пред сѐ, на лезбејките – и таргетира дел од причините поради кои тие остануваат „во плакарот”.

Режија: Hugh Wilson

Улоги: Goldie Hawn, Bette Midler, Diane Keaton

Времетраење: 120’

Земја: САД

Жанр: комедија, драма

Клубот на првите жени е американскa комедија од 1996 година во режија на Хју Вилсон, базиран на истоимениот роман од 1992 година на Оливија Голдсмит.

Очајна поради повторното стапување на нејзиниот бивши сопруг (со помлада жена), Синтија се решава да се самоубие. На погребот, нејзините другарки од факултет (Бет Мидлер, Голди Хоун и Дајан Китон) се обединуваат за прв пат по речиси 30 години. Кога ја откриваат причината за самоубиството на нивната другарка, сфаќаат дека сите нивни поранешни сопрузи ги земале здраво за готово – и одлучувајќи дека е време за одмазда, склучуваат договор да им вратат на своите бивши, за сета неправда и болка со која се соочуваат.

Вредноста и важноста на пријателството, особено во трансформативни животни периоди, е централна тема во овој филм, заедно со прикажувањето на притисоците кои доаѓаат со возраста, а со кои најчесто се соочуваат жените. Разведени, осамени и запоставени, овие три другарки, сфаќаат колку многу нешта имаат заедничко во оваа доба од животот и го користат моментумот на трагедијата која повторно ги зближува, за да си помогнат една на друга одново да најдат смисла и возбуда во своите животи.

Сепак, овој класик од 90тите, е проблематичен во неколку точки. Одмаздата кон бившите, како мотив за „нов почеток“, повторно им дава централно место на мажите во овој наратив, и дополнително, се покажува како токсично за нивното пријателство. Новите жени на нивните бивши се прикажани како празноглави девојки и главни негативки, па така овој филм иако има за цел да го прослави женското пријателство, потфрла да прикаже поширока женска солидарност и да го прикаже ејџизмот како системски проблем, надовор од рамките на трите приказни кои ги следиме одблизу.

Но, и покрај тоа, понекогаш, потребна ни е приказна како оваа: топла, забавна, и со среќен крај. Тоа што започнува како класичен одмазднички филм, се претвора во приказна за наоѓање сила и енергија за новите почетоци. Баш поради ова „Клубот на првите жени“ е филм кој дефинитивно треба да се изгледа во јануари.

Режија: Gaspar Noe

Улоги: Sofia Boutella, Romain Guillermic, Alaia Alsafir, Taylor Kastle..

Времетраење: 137’

Земја: Франција

Жанр: хорор, драма

Во средината на 90-тите во Франција, дваесетина танчери се собираат за тридневна проба во затворен интернат сместен длабоко во шумата. По настапот организираат забава, но нивната прослава за брзо ќе се претвори во еден бескраен кошмар и лудило кога ќе сфатат дека некој им ставил ЛСД во пијалоците.

Ное е познат по неговиот интерес за телото и неговото позиционирање во акти на хедонизам и/или (сексуално) насилство. На почетокот на „Климакс”, добиваме еден позитивен увид за што сѐ е способно човечкото тело преку умешната кореографија на танчерите и нивните хипнотизирачки движења кои не ни даваат да го тргнеме погледот.

Режисерот создава симфонија на движења која полека се претвора во какофонија на хаосот додека гледаме кадри од поединечните танчери во моменти на интензивна и неизбежна психоза. Заробени во (филмскиот) просторот, овие тела под набој се вртат едни кон други и едни против други до претопување и (само)уништување. На гледачите останува да одлучат до кога ќе успеат да го задржат погледот.

Режија: Whit Stillman

Улоги: Kate Beckinsale, Chloë Sevigny

Земја: САД

Година: 1998

Времетрање: 113′

Жанр: Комедија, Драма

Приказна за Шарлот и Алиса, две книжевни уреднички, кои штотуку излезени од универзитет, се во потрага на љубов и заедница, додека најголемиот дел од ноќите ги поминуваат во локалната дискотека.

Филмот ги разгледува раните 80ти од перпсектива на доцните 90ти и претендира преку микро приказната за Шарлот и Алиса и пошироката група пријатели што тие ја создаваат, да ги донесе темите за (себе)откривање, радост и возбуда, како и (стравот од) текот на времето и промените кои тоа ги носи. Како „Времето на невиноста“ на Едит Вартон, „Последните диско денови“ е исто така портрет на општество на работ да се трансформира во нешто друго.

И покрај носталгичното славење на диско културата во филмот, Стилман разбира дека дискотеката е изговор за неговите ликови да се обидат да создадат „групен социјален живот“ вреден за живеење. Шармот на раскажувањето на Стилман не е фокусот на младоста или метрополитскиот живот, туку претставувањето на свет полн можности, кој се истражува и живее танцувајќи.

Режија: Steve McQueen 

Улоги: Micheal Ward, Amarah-Jae St. Aubyn, Kadeem Ramsay, Kedar Williams-Stirling

Времетраење: 68’

Земја: Велика Британија, САД

Жанр: ТВ филм, драма, антологија, музика

“Lovers Rock” е вториот дел од филмската петологија на Steve McQueen насловена Small Axe (2020) која го прикажува животот на карипската заедница во периодот од 60-80тите во Лондон.

Во “Lovers Rock”, речиси целото дејство се одвива на една домашна блуз забава во Лондон во раните 80-ти каде се собрани млади од јамајканската заедница кои танцуваат во ритамот на “lovers rock” музиката – поджанр на романтични реге балади кој станува популарен во средината на 70-тите. Можеби највпечатливата сцена е токму онаа во која младите парови на подиумот се нишаат во ритамот на lovers rock хитот “Silly Games” на Janet Kay, а потоа занесено продолжуваат да ја пеат а-капела.

Премиерно прикажан кон крајот на 2020, филмот допира до два типа на изолираност: светската lock-down изолација во екот на ковид пандемијата и и реткиот филмски приказ на субверзивната радост на британското црно население (Black joy). “Lovers Rock” буди едно чувство на слобода и предаденост на подиумот, носталгија за нешто што никогаш не си го доживеал, но со кое силно можеш да се поистоветуваш.

Атмосферата во “Lovers Rock” создава еден навидум непробоен меур на слобода. Сепак, филмот е далеку од идиличен. Се појавуваат закани однадвор – расизмот на улицата, погрдните етнички дофрлувања, полициски патроли – и одвнатре, предатор во самата заедница. Овие моменти служат како точки на судир, односно моќен потсетник за тоа зошто оваа забава, во најмала рака, е толку скапоцена.

Режија: Bob Fosse

Улоги: Liza Minnelli, Michael York, Fred Ebb

Времетраење: 124’

Земја: САД

Жанр: романса, мјузикл

Во 1931 во Берлин, амбициозниот писател Брајан Робертс се вљубува во кабаретската пејачка и изведувачка Сали Боулс (Лајза Минели, која добива Оскар за улогата). Младата Американка и своевидна femme fatale со својата незауздана желба за живот го запознава стегнатиот британски академик со екцентричниот и развратен ноќен живот во градот, во време кога нацистичката партија почнува да се претвора во брутална политичка сила.

„Кабаре“ (1972) е неприкосновен филмски класик, за што сведочат осумте освоени Оскари од десетте за кои филмот бил номиниран. Во „Кабаре“, дејството не го движи наративот, колку што тоа го прават естетиката и самите песни изведени во кабаре театарот Kit Kat Klub. Песните ја осветлуваат внатрешната состојба на ликовите и имаат функција слична на онаа на грчкиот хор во античките драми, но исто така, нивната декаденција воедно служи како метафора за политичкиот пад на Вајмарската Република.

Режија: Xavier Dolan

Улоги: Xavier Dolan, Pierre-Yves Cardinal, Lise Roy

Времетраење: 102’

Земја: Франција

Жанр: драма, трилер

За погребот на својот љубовник, Том патува во рурален Квебек на семејната фарма, но е изненаден што неговата мајка не знаела за нивната врска, ниту, пак, дека син ѝ е геј. Френсис, агресивниот брат на неговиот љубовник, кој е запознаен со ситуацијата, физички и психолошки го малтретира Том за да го спречи да ѝ ја каже вистината на мајка му и притоа да го принуди да остане на фармата.

Во „Том на фармата“ (2013), Долан комбинира техники на хорор, мелодрама и извитоперена романса за да создаде еден стилизиран портрет на садомазохистичката привлечноста на „машкоста“. „Том на фармата“ не е влажен сон. Тој е влажен кошмар.

Режија: Felix van Groeningen

Улоги: Timothée Chalamet, Steve Carell, Amy Ryan

Времетраење: 120′

Земја: САД

Жанр: драма

На прв момент, се чини дека тинејџерот Николас Шеф (Timothée Chalamet) има сè – покрај добрите оценки, тој е глумец, уметник, спортист и уредник на училишниот весник. Кога Ник ќе стане зависен од метамфетамин и ќе биде на работ да го уништи својот живот, неговиот татко (Steve Carell) прави сè што може за да ги спаси синот и семејството.

„Убаво момче“ го прикажува потресното искуство на преживување, рехабилитација, повраќање и лекување и овој приказ на мрачниот тест на издржливост е далеку од совршен. И покрај своите несовршености, филмот успева на ретко автентичен начин да ја прикаже неподносливата болка на ликовите, служејќи се со напати фрустрирачки временски скокови во кои ликовите се навраќаат на некои посреќни времиња во обид да продолжат понатаму.

Режија: Richard Linklater

Улоги: Ellar Coltrane, Patricia Arquette, Ethan Hawke, Lorelei Linklater

Времетраење: 145′

Земја: САД

Жанр: драма

Уникатен во емотивната сировост и нарација, Boyhood, од режисерот Ричард Линклејтер е снимен во текот на дванаесет години во родниот Тексас на режисерот и ги прикажува физичките и емоционалните промени што ги доживува детето Мејсон (Елар Колтрејн), неговите разведени родители (Патриша Аркет, која освои Оскар за нејзината изведба и Итан Хок) и неговата постара сестра (Лорелеј Линклејтер). Фокусирајќи се не на драматични пресвртници, туку на ситните детали и моменти кои го сочинуваат животот, Линклејтер создава беспрекорно одглумен, непорсреден портрет, кој расте пред нашите очи – во секоја смисла. Дозволувајќи ни да гледаме како ликовите созреваат и стареат преку документарен реализам, во комбинација со фиктивна приказна, која на скромен начин го прикажува животот онаков каков што е, филмот има моќ да нè вовлече и трогне, како ретко која приказна во историјата на кинематографијата.

Режија: Charlotte Wells

Улоги: Paul Mescal, Frankie Corio

Времетраење: 96′

Земја: Велика Британија, САД

Жанр: драма

Во евтино летно одморалиште во Турција, 11-годишната Софи (Френки Корио) ужива во реткото време поминато заедно со нејзиниот драг и внимателен татко, Калум (Пол Мескал). Додека таа полека влегува во светот на адолесценцијата, Калум се бори со тежината на животот надвор од татковството.

За време на одморот, сè е мед и млеко. Ги гледаме Калум и Софи во сончеви сцени покрај базенот како јадат сладолед, пливаат, играат билијард. Но позади кревкото заедништво и длабоката грижа, ја забележуваме загриженоста на Калум, моментите на омраза кон себе, неговите стравови дека не е доволно добар татко, дека не заработува доволно, дека не знае што со себе понатаму, дека единствената улога која го призејмува е токму татковството.

Дваесет години подоцна, нежните сеќавања на Софи од нивниот последен одмор претставуваат еден моќен и топол портрет на нивната врска. Навраќајќи се на тие денови, возрасната Софи се обидува да ја консолидира сликата за татко ѝ онаков каков што го знаела со човекот кој всушност бил. Воден од одличната глума на Френки, филмот ја проучува интерсекцијата помеѓу нашите сеќавања и вистината за љуѓето што ги населуваат.