Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КВИР, КУЛТУРА
Љубовта како себеспознавање и неизбежна загуба: Кон графичкиот роман „Сината е најтоплата боја“
Прашањето каде оди љубовта кога нас нè снемува е како темно-син облак кое ги следи двете протагонистки и конечноста на нивната материјална врска.

Никогаш не ти било срам што си таква?
Само љубовта може да го спаси овој свет. Зошто да ми е срам да сакам?

 

Ова лето имаме привилегија да ја читаме Сината е најтоплата боја (2010) – графички роман кој веќе важи за класик, напишан и илустриран од Жил’ Маро, сега преведен од француски на македонски од Филип Илиев, во издаваштво на Артконект. Ова дело е, ми си чини, важно што го имаме достапно на македонски јазик. Прво, бидејќи ја збогатува, инаку скромната понуда на графички романи кај нас, а второ, бидејќи ја третирата лезбејската љубов, тема која сè уште е на маргините на нашите книжарници.

Верувам дека за повеќето, првата асоцијација од овој наслов е фамозната филмска адаптација која доби, не една, туку, три златни палми за најдобар филм во 2013, една за режисерот и по една за двете главни актерки Adèle Exarchopoulos и Léa Seydoux. За жал, филмот  остана запаметен најмногу по секс сцените, кои и самата авторка на приказната, Жил’ Маро, ги оцени како воајерски, порнографски и неромантични, а кога ја прашаа што недостига во филмот, таа го кажа очигледното: лезбејки како дел од филмскиот тим. Филмот беше подложен на критика за претставување на љубовната приказна и женските тела преку машкиот поглед (male gaze), а на неколку наврати главните актерки се пожалија на лошите работни услови и експлоататорски методи на режисерот Abdellatif Kechiche.

Сепак, без разлика дали сте го гледале овој филм, и дали ви се допаднал или не, или пак не сте ни слушнале за овој наслов, топло ви препорачувам да ја прочитате изворната приказна која Жил’ Маро ја има работено цели 5 години. Графичкиот роман е нежна, но потентна приказна која плени, а во својата срж ја содржи потрагата по идентитет и себе-спознавање во формативните години на главната протагонистка, преку важните врски во нејзиниот живот: родителите, пријателите, и најцентрално, романтичната љубов кон друга девојка која ја обележува и ѝ ги става во перспектива и односите со другите и себе.

За пребрзото созревање на главната хероина читаме постхумно, преку очите на нејзината љубов Ема, која во „наследство“ го добива најскапоценото од Клем – нејзините дневници. Преку овој метод, авторката умешно ни ја доловува блискоста и природата на врската меѓу Клем и Ема, ако го земеме како даден фактот дека дневникот е едно писмо кон себеси, доказ за нашето постоење и најинтимна комуникација и самодоживување. Клем се препознава себеси во Ема, се чувствува како дел од неа да постоел и останува да постои надвор од нејзиното тело и материјален живот, во љубовта која ѝ помогнала да го спознае сопствениот потенцијал и емоционална вистина, за да се чувствува дека конечно е без каење и помирена со самата себе.

Дневникот на Клем нè транспортира во 1994 година, кога таа има 15 години, и така приказната започнува да го истражува нејзиното созревање кое е доста просечно: сексуална љубопитност и само-истражување, училиште и стрес, симпатии, срам, анксиозност и драматични исходи на навидум кратки и неважни љубовни односи. И таа самата забележува дека прашањата на тинејџерите се банални, но тоа сознание не ѝ помага во нејзината растечка преокупација со една „различна“ девојка со која се разминува на улица: девојка со волшебно сини очи и сина коса, која ја обележува палетата на целиот роман.

Несигурната Клем, станува уште понесигурна кога не може да си објасни како и зошто опсесивно мисли на друга девојка и го прави тоа што веројатно многу тинејџерки растени во хетеропатријархална култура би го направиле во таа ситуација – фаќа дечко за да си докаже дека е стрејт. Откако таа одлука не ѝ носи ништо друго освен повеќе несигурност и стрес, поттикната од својот геј пријател Валентин, оди во лејзбејски клуб каде ја среќава Ема и оттаму нивниот однос (пријателски, па романтичен) почнува да се развива.

 

 

 

 

 

 

 

 

Љубовта помеѓу Клем и Ема е приказна за многу љубови: младешка љубов, лезбејска љубов, промашена љубов; и сите тие лица на љубовта се прикажани и раскажани во сета своја комплексност. Но колку што оваа приказна е приказна за љубовта, е и приказна за загубата. Знаејќи уште од самиот почеток дека приказната на Клем и Ема е прерано скратена со ненадејната смрт на Клем, прашањето каде оди љубовта кога нас нè снемува е како темно-син облак кое ги следи двете протагонистки и конечноста на нивната материјална врска.

Сепак, преку нивната врска, читаме и за исконскиот обид на една млада личност да си најде парче свет за себе и колку е таа потрага тешка кога сфаќаме дека сме редуцирани на нашата улога во очите на другите, не гледајќи лесен излез од таа позиција. За Клем, тој излез е Ема, која е самоуверена, политички активна, авангардна и горда на својата сексуална ориентација, која е нејзино идентитетско одредиште. Клем, од друга страна, е затворена и срамежлива. Прерано треба да се соочи со самотија и изолација. Оставена сама на себе, Ема станува нејзиниот остров и извор на валидација. Но и покрај тоа, таа не може докрај да се прифати себеси, а таа несигурност ја осудува и нивната врска на пропаст.

Но, колку и да е лесно да се романтизира големата и страсна љубов, која се развива и распаѓа преку одлуките, внатрешните конфликти на протагонистките, но и општествените релации кои и те како ја детерминираат нивната врска, ова е истовремено и приказна за љубов која на моменти е токсична, која зборува и за љубомората, посесивноста и опсесијата со другиот. Неможноста целосно да се усреќиме, засакаме, прифатиме и пораснеме преку односот со само една личност, и општествениот притисокот романтичната љубов да биде извор на нашата човечка вредност е трагичноста на оваа, на моменти, анти-љубовна приказна. Но тоа што повеќе од што било друго ја прави оваа приказна да биде анти-љубовна, е борбата за љубов и себе-прифаќање во една крајно хомофобична заедница, која активно работи против најмалата можност на младите ЛГБТИ лица да се прифатат и сакаат себеси, пред да влегуваат во романтични врски со други. Па додека го читаме романот, не можеме, а да не се запрашаме како ќе изгледаше оваа врска и уште поважно созревањето и себеспознавањето на Клем, да не се срамеше од својата желба, да имаше повеќе луѓе околу себе кои ја поддржуваат и сакаат, и едноставно, да имаше услови да живее богат и исполнет живот, надвор од четирите ѕида во станот на Ема, кој стана единството место на нејзиното слободно постоење? На некој начин, тоа што ја убива нивната врска, и финално, ја убива и Клем, се строго определените граници на нашето движење, љубење и постење, од кои не секој може да излезе.

Начинот на кој визуелно е претставена оваа приказна, е исто така во таа насока. Животната приказна на Клем ја впиваме преку црно-белата нарација со изблици на јака сина боја, бојата на косата на Ема, која на некој начин го обојува дотогаш просечниот живот на Клем. Како што се доближуваме до сегашноста, каде Клем веќе не е присутна, авторката користи повеќе бои, за да заврши со најтивката и најсината од сите страници: слика од море која се протега на целата последна страница. Стилот, кој на моменти наликува на некоја адаптација на манга, лично не ми беше омилен, но авторката успешно пренесува комплексни емоции преку изразите на лицата на ликовите, кои имаат големи очи, преку кои лесно читаме: срам, заљубеност, возбуда, гнев и тага, како централни емоции на новелата. Страста, телесноста, сексуалното спознавање, и генерално сексот, заземаат важно место во приказната, и како такви се емотивно и доследно прикажани. За разлика од познатите сцени во филмот, сексот во новелата не е одлепен дел од приказната кој има за цел да ни прикажува сексапилни женски тела кои имаат за цел да нè возбудат, туку е составен дел од приказната и е во служба на наративот. Нивните тела имаат влакна, нивните лица прават секави гримаси, тие зборуваат, се смеат и не се на никаков начин објективизирани.

Сината е најтоплата боја е навистина топла приказна, која својата моќ ја црпи токму од трагичноста на релациите, кои во суштина се нашиот почеток и крај. Прифаќањето на конечноста на љубовта, нè прави ранливи и отворени да бидеме целосно во светот, знаејќи дека таа отвореност нè остава скршени. Љубовта се разгорува, умира, распукнува, нè распукнува, повторно оживува…повторно нè оживува…и веројатно, за таквата љубов вреди да се живее, и умре.

 

НАПИШАНО ОД:
  • Калиа Димитрова
  • August 23, 2021
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во фокус: МКЦ
Да го зачуваме МКЦ!
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Апсурдноста на модерните вештерски кампови во Јас не сум вештерка (2017)
Што се случува кога мислењето на колективот ќе се земе здраво за готово, а молчењето како потврден одговор.
  • Од Радица Стојановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Пејзажи на отпорот/Landscapes of Resistance
Како може еден пејзаж да говори?
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што научив од читање книги од писателки од секоја земја во светот
Во овие три години бев маѓепсана, изненадена и шокирана од приказните раскажани од жени од сите земји - и инспирирана од солидарноста што ја прикажуваат
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд – Една година подоцна
Какво беше искуството и што е следно?
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Will you tell them?” Промоција на книга и изложба на Јован Јосифовски
Изложбата е составена од творби и книга кои се продукт на повеќемесечно истражување и работа на авторот во соработка со PrivatePrint студиото.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Феминизам (именка): множина
(вовед кон збирката Лоша феминистка)
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Фетишизирањето на „тате проблемите“ преку песните на Лана дел Реј
Како етикетирањето на девојките и жените со тате проблеми ги обесправува и го оправдува насилството.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Република на пријателството – Блискоста на маргините
Опишувајќи го пријателството на неприфатените, но и тоа како на маргините на социјалните норми се појавуваат мали, приватни републики на неприлагодените, писателката ја исполнува мисијата својот глас да им го позајми на луѓето во тишината.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Зошто жените „не се смешни“: хуморот и телото
За хумор потребна е слобода на телото којашто, нема да се изненадите, често не е присутна кај жените.
  • Од Благица Димитрова
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Каде ни е дома?
Колку сме всушност безбедни во привремените простори за домување.
  • Од Елена Петрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА
Светлана Алексиевич: Се надевам дека „Војната нема женско лице“ им дава сила на жените во Украина
Нобеловката Светлана Алексиевич е добитничка на наградата „Букстар 2022“.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
„Оставете им го тоа на настраните“ – осветлување на патеката за соработка вон меѓународните граници
ЛГБТИ+ активистите го предводат патот на помирувањето во регионот со формирање искрени меѓугранични релации.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Противотровот на нашата егзистенцијална беспомошност
Ник Кејв за тоа како да ги исполниме нашите животи со величествена смисла.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Интерсекционалноста и улогата на родот во книгата „Седумте мажи на Евелин Уго”
Евелин е жртва на сексизмот - од страна на големиот Холивуд. Евелин е жртва на патријархатот, за кој жената е секогаш виновна, дури и кога молчи.
  • Од Ивана Цилевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што можеме да научиме за родово базирано насилство од „Squid Game“
За разлика од сите други натреварувачи, Џи-Јонг не учествува во игрите за да преживее, туку за да умре.  
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто се заљубив во серијата Fleabag
Нема ништо ново во серија која се занимава со сексуални исповеди на главниот лик, фамилијарни трауми и невозвратена љубов, но серијата Fleabag го претставува сето тоа на еден маестрален и свеж начин. Еве ги моите 5 причини зошто треба да ја гледате оваа серија, веднаш.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Тајната женска историја во македонската литература во 19 век
Од големо значење за развојот на македонската книжевност, особено на расказот како форма е ликот на Марија Х. Зрнева.
  • Од Дијана Петрова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Од Лилит до вили
Компаративна анализа на сличностите помеѓу самовилите од јужнословенските сказни и хебрејската Лилит.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: И жените се присутни во историјата на музиката
Неприфатливо е да се завршуваат музички училишта без да се знаат храбрите претставнички кои се бореле да ја претстават својата уметност.
  • Од Тамара Стојаноска
  • КВИР, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Отпорот против “родовата идеологија” мора да престане
Родовата теорија не е ниту деструктивна ниту индоктринизирана: таа едноставно бара форма на политичка слобода.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нашите приказни се важни!
Денес, 17 Мај, Меѓународниот ден за борба против хомофобија, бифобија, интерсексфобија и трансфобија, го прославуваме со кампања под глобалното мото: „Да ја прекинеме тишината!“.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Кој се „плаши“ од трансродовите лица?
Анализа на анти-родовото движење во Македонија.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Доаѓаме со поклон“ – самостојна изложба на Шејла Камериќ
На 27 септември во „Чифте Амам“, во 19 часот се отвара изложбата „Доаѓаме со поклон“ на познатата босанска уметница Шејла Камериќ.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА
Кога сакаме, не сме сами: интервју со Јелисавета Благојевиќ (прв дел)
Кога скршеното срце е изложено, кога конците се видливи, тоа е сила, тоа е доволно за живот во кој 'јас' може да се пресоздаде, неумитно во себе да ги опфати грижата, болката, срамот, стравот, љубовта, себе-дарувањето, пријателството, радоста и конечно – гордоста да се биде ваков или таков, или никаков, но возможно е – секаков!
  • Од Вики Младенова
  • КУЛТУРА
Песна на годината: Anna Wintour од Azealia Banks
Нашата омилена вештерка е веројатно првата која најумешно го подготвува и развива рецептот за вистинската форма и пропорција на најделикатесниот микс на хаус и хип-хоп.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Skopje Pride Weekend 2021 | Настраното заедничко: Политики на пријателство, љубов и афекти
Оваа година фестивалот ќе се одвива од 2 до 8 јуни, во МСУ Скопје и КСП Јадро
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Запознај ја Мави Феникс
Се обидувам да им дозволам на моите феминистички ставови да светат низ секоја песна, секое интервју и воопшто секоја мала работа што ја правам. Време е за сите да застанат против сексизмот кој е насекаде околу нас.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Суптилни приказни за болката и неприспособеноста
Кон Антарктик од Клер Киган.
  • Од Калина Малевска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што следно ни носи Скопскиот викенд на гордоста?
Кон самостојната изложба „Еластично насилство“ на Јован Јосифовски и настапот dragON forever – третиот и последен дел од кореографската трилогија dragON на STEAM ROOM.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Безусловни почетници
Оваа книга не е совршена, но е совршен обид во борбата за еден можен феминистички свет.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, ФЕМ 101
Зошто Скопје Прајд?
Затоа што никој не е слободен, додека сите не се ослободат.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Квир угледот наспроти родовата слобода: Историски преглед на трансмизогинијата
Дури во раните години на 20-тиот век „полот станал цис“, односно почнал да се дефинира и назначува единствено врз основа на гениталиите.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
„Видете нѐ колку нѐ има. Сите за МКЦ“
Неформалното движење „Сите за МКЦ“ на музичкиот фестивал „Земјотрес“ повторно го изрази својот револт.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Инстаграм – гнездо на уметнички
Неколку уметнички чии дела варираат од забранети автопортрети до искрени исповеди и ноар фотографии.
  • Од Анастасија Марковска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 9 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram