Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА
Кога сакаме, не сме сами: интервју со Јелисавета Благојевиќ (прв дел)
Кога скршеното срце е изложено, кога конците се видливи, тоа е сила, тоа е доволно за живот во кој 'јас' може да се пресоздаде, неумитно во себе да ги опфати грижата, болката, срамот, стравот, љубовта, себе-дарувањето, пријателството, радоста и конечно – гордоста да се биде ваков или таков, или никаков, но возможно е – секаков!
Кога културен фестивал кој изобилува со пронижувачки искуства како Скопскиот фестивал на гордоста и првата феминистичка платформа Медуза ќе ги распарат конците на сомнеж кон гигантски форми на прангосувачко заедништво, толку големи што во себе кријат мрачни ширини на присила и молк (страшно е да се каже на глас, но замислете – еве, зборуваме, можеби, за нашата мила нација, и нашите безгрешни семејства ..); и тие конци, црвени и црни, ќе ги позајмат да зашијат скршено срце – навистина, тогаш станува збор за нешто што може да ги промени нашите животи. И природно е, во тоа се зјапа романтично. Скршеното срце, сега зашиено, не е и не „мора“ да биде зацелено затоа што сѐ што „мора“ да биде ја конзервира повредата и ја наложува како непроменет начин на живот, кој повредува и повредува..; спротивно на тоа, кога скршеното срце е изложено, кога конците се видливи, тоа е сила, тоа е доволно за живот во кој јас може да се пресоздаде, неумитно во себе да ги опфати грижата, болката, срамот, стравот, љубовта, себе-дарувањето, пријателството, радоста и конечно – гордоста да се биде ваков или таков, или никаков, но возможно е – секаков!

 

Јас, со скршеното срце… – Ваквото раѓање на јас, ваквата субјективизација е одважна; тешка и несвојствена во суровиот капитализам, растревожениот патријархат и грозниот колонијализам. Но оваа субјективизација е политички порив за нова политика, можеби последната шанса за нова и подобра политика, базирана на грижа за – (себе и другиот), а не грабање (ius proprium). Кога поединечното јас е дел од многуте ние без да биде асимилирано, туку да пулсира со својата различна посебност, тоа значи дека: сечиј пулс е важен кога живееме заедно.

 

Што значи „два“ од гледна точка на љубовта? Како себе и другиот се содржани во два, имено, каков е погледот кон светот од сцената за двајца, од која заедно се гледа од позиција на разлика, а не на идентитет (како што преносно опишува Ален Бадју во Éloge de l’amour?

 

Прашањето за идентитетот и разликата, можеби, е најстарото филозофско прашање. Скоро целата традиција на западно-европското мислење, имено, тоа што се основни логички принципи на западно-европската традиција го содржат и концептот на разлика и на идентитет. Рационалното мислење, всушност, е нужно одредено од соодносот помеѓу идентитетот и разликата. Тоа што за нас е важно, во врска со ова прашање – што значи два? – и од гледна точка на љубовта, може да се чита на два начини. Во модерната традиција на мислењето, тоа два и тоа јас заедно со другиот, заправо, е секогаш прашање сведено само на идентитетот. Значи фигурата на другиот/да се биде заедно со другиот и ваквото разбирање на љубовта, всушност, одново ја потврдува позицијата на јас. Поради претходново, оние кои се занимаваат со политика на љубовта, понекогаш тврдат дека во традицијата на рационалното западно-европско мислење – љубов, нема! И тоа е еден проблем. Оттука, за љубовта да биде можна од идентитетска позиција, другоста на другиот мора да се уништи, имено, да се уништи онаа вистинска разлика на различното од јас. Значи, разликата треба да биде посветена, и во склад со идентитетот. Од прашањето за љубовта: што значи два, од гледна точка на љубовта? – произлегува друг проблем кој го третира (не само!) феминистичката теорија, овде може да ја спомнам Лис Иригаре, поради тоа што се работи за култура, традиција, начин на мислење што пребројува сѐ. Значи, љубовта не е пребројлива, таа не е “еден“, “два“, “три“, па “колку“ полови има – има “пет“ има “шест“, па со сето ова и да го решиме проблемот. Проблемот на љубовта и суштинското прашање за љубовта и како таа да биде возможна, е напуштање на таа економизирачка идеја – дека сѐ може да се преброи, дека сѐ може да се затвори во некакво броење: едно јас и едно ти сме два. Два во љубовта, сѐ уште и на линија на Иригаре но и на други, е фигура на мноштво. Така, и кај Жак Дерида: другиот е секогаш фигура на мноштвото. И тоа значи дека јас и ти никогаш не сме сами. Љубовта е можна само во смисла на тоа дека таа фигура на два е мноштвена фигура, и која никогаш не може да биде преброена, затворена. И тоа прашање за љубовта, заправо, отвора кон нешто што не одговара на традиционалното разбирање на љубовта, дури ни на она што е пар. Парот не е мноштво, парот е и еден и два, и тоа се подразбира во модерната традиција, истава е таква на поседување и присвојување. Компликацијата која настанува со парадоксалната идеја за љубовта е тоа – за да биде љубов, мора да биде мноштвена. Конечно, се отвора едно друго прашање: како е можно во традицијата на рационалното мислење, каде што основно правило е или “А“ или “Б“, односно или јас или ти, да се мисли љубовта? Љубовта како двајца, како однос во кој постојано сме “или/или“ – каква е таа, побогу, идеја за љубовта и дали тоа воопшто е љубов?

 

 

Фотографија на Соња Ставрова, од ретроспективната изложба Blinded by Love на FRANKO B, Скопје, 2021
Што значи дарот на љубовта? И зошто тоа што е љубов – нужно е љубезно, а не хиерархиско, и не подредува, туку се отвора кон изобилството можности во кои љубовта се случува, така што се случуваат многу љубови и ниту една меѓу нив не бара да биде најголемата, најважната, што ги потиснува и истиснува сите други во свое име?

 

Кога станува збор за промислување на љубовта, значи не само љубовта туку и љубовта на која упатува Дерида, на пример, тој користи два поими: поимот „поклон“ и неговата логика и логиката на „дар“. Логиката на „поклон“ е логика на реципроцитетот, односно економска логика. Значи: “те сакам но очекувам возврат“, па така – љубовта да биде обзнаена, секогаш изговорена и заправо, љубовта да биде на страна на оној што е активен, што знае за љубовта и знае како да се сака, зарем не? За разлика од друиот што можеби е сакан, а тоа воопшто не го знае.. Во секој случај, оваа логика е идентитетска, и ги подразбира тој што сака и тој што е сакан, односно како секогаш љубовта треба да знае кој сака и кој е сакан?! (sic) Па така, се дава тој „поклон“, што, повторувам, секогаш подразбира реципроцитет, разземање итн. Како што тоа веќе е впишано во логиката на полонот: некому носиме поклон, со тоа што и очекуваме поклон за возврат. Нели, некому ќе му се каже: те сакам но едвај и да можам да преживеам, ако истото не ми го возвратиш. Во оваа традиција на мислењето за љубовта, секогаш, се очекува нешто за возврат. Тоа што за Дерида е многу важно, природно, е логиката на „дар“. Дерида, всушност, цени за истава дека тоа е љубовното љубовно. А тоа е логика која не знае за економија, за реципроцитет, и како Дерида ја нарекува: дарот на бесконечната љубов. Но ние не знаеме .. за тоа е потребно – знаењето за љубовта да не претходи на љубовта; ние сакаме без тоа да го (со)знаеме и не знаеме кому ја упатуваме таа љубов, значи, не постои одредено идентитетско место што е обземено од претходново. Фигурата на љубовта и фигурата на дарот, така, се отвораат кон споменатата идеја за мноштвото, која што, пак, е важна и за вториот дел од поставеново прашање. И овде најнапред станува збор за канонскиот модел на љубов. Истовремо и за доведување во прашање на овој модел. Тоа го наоѓаме, на пример, кај Жан Лик-Нанси: за љубовта да биде љубов/љубовна, и како таква да биде возможна – љубовта не смее да привилегира. Значи, сите љубови се подеднакво важни, сите љубови се содржани веќе во возможноста за љубов, која пак повратно – љубовта ја чини возможна. Родителската љубов, љубовта на љубовниците, љубовта кон комшијата, љубов кон странците, туѓото, тоа што прв пат се здогледува, љубов кон детето.. – сите се подеднакво важни, и не смее да се привилегира меѓу нив, токму затоа што сиве овие љубови – љубовта ја чинат возможна.

 

Од серијата цртежи (волна на хартија) на FRAKO B, 2012-2016

 

 

O philoi, oudeis philos. Еден од античките зборови за љубов е philia. И има ист корен за зборот „пријател“ или philos. Меѓу другото, philos е содржан и во зборот филозофија. Каква е корелацијата помеѓу љубовта-пријателството-мислењето? (Агамбен, Нанси, Дерида… и што, сега?)

 

За разлика од модерниот поим за љубов, кога го користиме само тој еден поим за љубовта, античкиот свет познавал три поими за љубов: eros, philia и agape. Еротската љубов или eros е најблизу до она што ние го препознаваме како љубов помеѓу љубовници, кога страста е најизразена, philia е поим кој се однесува на пријателството (останува уште нешто да се дообјасни бидејќи не е сѐ толку лесно и буквално преведливо), и agape е некаков поим кој упатува на однос кон божества, и на пример се користи во христијанството како модел на љубов. Сега, прашањево пред сѐ се однесува на philia. Philia, можеби најопсежно па и најдобро е анализирана во книгата на Дерида Politiques de l’amitié каде што се занимава со канонскиот модел на пријателството, и каде што зборува за тоа дека пријателството е мислено како хомоеротска врска помеѓу мажи, односно меѓу политичките субјекти. Пријателската љубов е базирана на односот помеѓу сличното со слично, па го има тој момент на познанство и сличност (familijarnost) – и како таква, таа е машка. Од овде може да се заклучи дека пријателот како политички субјект е секогаш, заправо, машки. Тоа не значи дека не постојат поинакви пријателства, како на пример женски пријателства или пријателства помеѓу маж и жена, но тие како такви не се канонски и постојат различни изрази во колоквијалниот јазик што упатуваат на тоа: 100 пати сме слушнале дека жена и маж не можат да бидат пријатели, дека женските пријателства се послаби и помалку квалитетни.

 

(продолжува)

 

PS. Секоја година, неуморен е глаголивиот обид да му се упати благодарност на нашиот врзив конец, човекот кој е нишка што нашите животи ги спојува во возможност за поинакви, можни начини на обитување, што од тоа дури прави култура – на Славчо Димитров. И постојано, зборовите се измолкнуваат на големата восхит за неговата трудбеничка посветеност. Но потоа, во сивите денови, случајно ќе допреме таму каде што поминал конецот, и повторно се потсетуваме на Славчо и само го чекаме јуни…

 

Разговорот го води Вики Младенова

 

 

 

 

 

 

 

Разговорот е дел од проектот Breaking the silence, во соработка со Heinrich-Böll-Stiftung e.V.

НАПИШАНО ОД:
  • Вики Младенова
  • June 25, 2021
  • КВИР, ФЕМ 101
Што е нормално?
Најлошата услуга која си ја правиме себеси е да се ограничиме на она што било и она што досега сме можеле да го видиме и осознаеме.
  • Од Билјана Кочоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
5 причини зошто треба да се гледа серијата Mrs. America
„Поборниците за женското ослободување сакаат да создадат полово-неутрален, феминстичко-тоталитарен кошмар.“
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Безусловни почетници
Оваа книга не е совршена, но е совршен обид во борбата за еден можен феминистички свет.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Невидливиот хорор на семејното насилство во филмот Невидливиот човек
Додека хоророт како жанр доживува обнова, ова е солиден обид да се постави нова динамика помеѓу овој жанр и женскиот лик, после долга историја исполнета со еднодимензионални ликови и експлоатација на женските искуства.
  • Од Елена Петрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА
Пишував за безизлезноста како лично одредиште: Интервју со Румена Бужаровска
Со Румена разговаравме за опсесијата да се избега од Македонија, зависта и недостатокот на лична одговорност, како централни теми во нејзината нова збирка „Не одам никаде“. Ја искористивме можноста и да дознаеме повеќе за нејзиниот неодамнешен престој во САД, развојот на ПичПрич во 2018 и нормално, феминизмот. Разговорот го водеше Калиа Димитрова.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Постбалкански барок и евровизиска ренесанса
Констракта ги мапира невралгичните точки на современото пост-југословенско општество и ги поврзува во една конечна слика – портрет на пост-Балканот во неолибералната магла.
  • Од Душица Лазова
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Летање змeјови
Слободата е концепт кој дозволува и бара да се трансформира и надградува.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што научив од читање книги од писателки од секоја земја во светот
Во овие три години бев маѓепсана, изненадена и шокирана од приказните раскажани од жени од сите земји - и инспирирана од солидарноста што ја прикажуваат
  • Од Лени Фрчкоска
May Sarton
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се живее нежно во свет кој е суров
Меј Сартон за тоа како да се победи смртоносната рамнодушност на денешното време.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Отпорот против „родовата идеологија” мора да престане
Родовата теорија не е ниту деструктивна ниту индоктринизирана: таа едноставно бара форма на политичка слобода.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПРВО ПА ЖЕНСКО #9
Фестивалот нуди алтернативни мрежи и погледи кон идни начини на здружување на сите оние кои системски истуркани, а експлоатирани.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Бел хукс: „Нашата прва љубов е љубовта кон себе“
Плодната писателкa, мислителка и теоретичарка дискутира за љубовта кон себе и за тоа како искрено да ја процениме сопствената вредност.
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Време е за ранливи суперхерои
Несовршеноста, емотивноста, прифаќање на грешките и стравот од напуштање се легитимни состојби и карактеристики, дури и за еден суперхерој.
  • Од Билјана Кочоска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како Вирџинија Вулф ја преобрази женската биографија во „Орландо“
„Орландо“ зборува за важноста да се биде свесен за сопственото историско, лично и колективно минато како жена и за потребата од негово реобмислување и реиспишување.
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Не мора да сме среќни за празниците
Настранување од божиќниот идеал во филмската нарација на Carol
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Стварно ли ни требаат машки херои во женска верзија?
Зошто да не правиме нови наративи со сосема нова динамика и заплет, какви до сега не сме виделе? Зошто да не почнеме да си ги градиме визиите за нов подобар свет без атачмент кон стариот?
  • Од Билјана Кочоска Танеска
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Искра во борбата против домашното насилство: Интервју со Анастасија Младеновска
Автобиографска приказна за борбата на едно девојче.
  • Од Ива Станојковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Кога врбата ќе роди грозје
Колку и да слушате наоколу дека ова е женски филм, многу повеќе би можело да се каже дека е филм за мајчинството гледано од одреден тесен аспект.
  • Од Билјана Кочоска Танеска
  • КВИР, ФЕМ 101
Магијата на Скопје Прајд 2021 низ фотографии
Галерија од Соња Ставрова и Наташа Величковска
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родителската поддршка: мост помеѓу хетеро и квир луѓето
За тоа колку јавната поддршка од родителите на квир деца е истовремено контроверзна, субверзивна и неизмерно потребна сведочат реакциите и вниманието кое го доби жената која држеше транспарент „Горда мајка!“ на Парадата на гордоста во Скопје во 2019.
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд: Ослободувањето на квир заедницата значи ослободување на целото општество
Неколку дена во годината многу од нас можат да бидат најавтентичните верзии од себе си, но наскоро треба да се вратат кај нивните семејства и заедници каде што никој не знае за клучен дел од нивните животи. Е затоа ни треба Скопје Прајд.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Христина Иваноска
Овој петок, погледнете ја изложбата на уметницата Христина Иваноска, насловена „Документот кој недостига“, како дел од настанот Архиви на невидливите: „Македонка - Орган на АФЖ“ (1944-1952): историски искуства и културна меморија.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Квир угледот наспроти родовата слобода: Историски преглед на трансмизогинијата
Дури во раните години на 20-тиот век „полот станал цис“, односно почнал да се дефинира и назначува единствено врз основа на гениталиите.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Историјата на лезбејските блуз пејачки од Харлем
Како култните квир блуз пејачки направиле револуција во културниот пејзаж на Америка.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
(О)станување уметници
Кон „Птицата во мене лета каде што ќе посака“.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, ФЕМ 101
Улогата на „крвните сестри“ лезбејки во борбата против СИДА во 80-тите
За лезбејките кои храбро се обединиле за да им помогнат на геј мажите заболени од СИДА и им се спротивставиле на стигмата и неправдите врз квир заедницата.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Oва мое тело не е едно и се менува: Интервју со Верица Недеска
За да го изведе перформансот „Јас, жртвата“ на Прво па женско, по неколкуте години активна работа во областа на филмот, на штиците што живот значат конечно се враќа Верица Недеска.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО
Мајчинството (не) е за секого
Филмот ја прикажува голата вистина за општество кое не покажува разбирање кога жените ќе направат нешто што не е во склад со наметнатите очекувања и норми.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Работилница за полиаморијата (политика и задоволства)
Среда (11.05) во Комитет со почеток во 18 часот ќе имаме можност да се дружиме со Марта Шушак и Мима Симиќ
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Човечноста и отпорот на Тони Морисон
Лесна ли ќе и биде земјата на Тони Морисон, тешката земја на овој свет повторно втурнат во стапицата на омразата?! - запрашува Ивор Мицковски во новиот текст за Дојче Веле.
  • Од Ивор Мицковски
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кој ги носи панталоните (дома)?
Како жените се избориле за правото да носат панталони.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Ани Ерно
„Можеби вистинската цел на мојот живот е моето тело, чувства и мисли да станат текст; нешто разбирливо и универзално, со што моето постоење ќе се спои со животите и главите на другите луѓе.“
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Или како сите, или ништо – Мајки и камионџии
Колку повеќе има исти, толку потешко се прифаќаат различните.
  • Од Дијана Петрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто жените „не се смешни“
Знаевте ли дека жените не се смешни? Јас дознав пред некое време. Штета, а баш мислев дека јас сум смешна, барем според реакциите на луѓето околу мене. Изгледа се преправале.
  • Од Благица Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Нашиот пат – 25 женски приказни од историјата
Тииит!Инк. ве поканува на промоцијата на публикацијата „Нашиот пат - 25 женски приказни од истроиајта“,  во петок (01.10), во кафе-книжарницата „Буква“.
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 8 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram