Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Ќе преживеат ли жените овде? (говори и фотографии)
Марш за женски права 2023
Ќе преживеат ли жените овде? (Колективен проглас на Платформата за родова еднкавост, прочитан од активистката Наде Банишка) 

 

Да се биде жена во Македонија значи да се будиш секое утро во страв и да се прашуваш како и дали ќе го преживееш тој ден.

Да се биде жена во Македонија значи да се прашуваш дали ќе има место во градинка за да го оставиш своето дете, дали ќе стигнеш до работното место со нередовниот јавен превоз, и дали притоа интимниот простор ќе ти го нарушат машки ликови што те допираат по задник, правдајќи се дека е многу гужва, дали ќе те отпуштат од работа бидејќи си бремена, дали на интервјуто за работа ќе треба да одговораш прашања за брачната состојба, дали ќе ја добиеш работата бидејќи имаш мало дете, дали ќе излезеш на крај со приходите со кои едвај се купува храна и се плаќаат сметки, дали ќе те отпуштат ако станеш дел од синдикат за да бараш подобри услови или ако пријавиш сексуално вознемирување на работно место. Да се биде жена значи да прифаќаш краткотрајнa работа (работа на црно, *под маса*), без ресурси за стабилна кариера, без социјална заштита и регулација.

Да се биде девојка во Македонија значи да се прашуваш дали ќе го преживееш ова возење со такси без таксистот да те вознемирува, дали ќе добиваш секакви коментари, пораки и закани на социјалните мрежи, дали твои фотографии ќе бидат користени како порнографија, дали ќе имаш пристап до гинеколог и бесплатно ПАП тестирање, дали ќе ја преживееш следната рутинска лекарска интервенција, дали ќе го преживееш пораѓањето…

Да се биде жена во Македонија значи да се прашуваш дали ќе го преживееш секојдневното насилство од партнерот кое веќе си пробала да го пријавиш, но институциите кои треба да те заштитат само направиле записник и не постапиле и не те заштитиле.

Да се биде жена во Македонија значи да се плашиш и постојано да се прашуваш „дали ќе преживеам?“.

Во 2023 година, жените и девојките во државата ги мачат прашања кои ја прикажуваат реалната слика со родовата нееднаквост во земјата, прашања кои прикажуваат колку никој не мисли на женската благосостојба, повеќеслојната и системската дискриминација, газењето на човековите права, насилството, сиромаштијата и општата апатичност да се признае јасно и гласно: жените во Македонија не се ниту еднакви, ниту слободни, ниту безбедни.

Во 2023 година жените се соочени со политики кои не ги препознаваат нивните потреби, со институции кои не ги заштитуваат и механизми кои се слепи кон потребите за унапредување на родовата еднаквост – колективна негрижа за тоа како и дали ќе преживеат жените овде.

Оставени сами на себе, жените се жртви на системот во кој колективната негрижа е носечки мотив. На жените и девојките им треба:

  • Системска превенција и заштита од сексуалното вознемирување, насилството врз жените и семејното насилство
  • Спроведување на правда и одговорност за насилниците
  • Законска рамка која ќе ги заштити и ќе им овозможи на жените да работат без да треба да избираат меѓу семејството и работното место
  • Здравствен систем кој нема да е лотарија со 50/50 шанси за преживување
  • Медиуми кои осудуваат наместо да пропагираат насилство
  • Жени во политика кои не се само симболични во нивната вклученост
  • На жените им требаат осветлени и безбедни улици, редовен јавен превоз, чисти болници, пристап до сервиси/услуги и засолништа од насилство
  • Заедница која ќе ги прифати и заштити кога се жртви на насилство, а нема да ги отфрли и стигматизира
  • Пристап до образовни и професионални можности, кои раскрстиле со родовите стереотипи и традиционални закоравени улоги
  • Конечно, на жените им треба слобода, еднаквост, солидарност, емпатија, разбирање и систем на вредност на кој може да се потпрат и да бидат активни чинител во него

8 Март е еднаш во годината. Денес, ова е нашиот крик против колективната негрижа. Но ова се проблемите со кои жените живеат секој ден. Денес сме тука за заеднички да кажеме: Доста е!

 

Говор на Рита Бехадини од Центарот за еднакви можности „Mollëkuqja“

8 Marsi këtë vit na gjen jo shumë më ndryshe se 8 Marsi i vitit të kaluar. Ndoshta edhe më keq madje…më shumë gra të vrara, më shumë viktima të dhunës, më tepër diskriminim gjinor, edhe më pak mbrojtje nga shteti. Këtë 8 Mars nëpërmjet kësaj proteste, ngremë zërin për sigurinë e vajzave të cilat nuk janë të sigurta as në hapësira publike e as brenda mureve të shtëpive të tyre. E n’ktë mes, shteti ka hise për pasigurinë e vajzave, që nuk i trajton seriozisht rastet e dhunës, që dhunon viktimën dyfish kur ajo paraqet dhunë apo ngacmim në polici.

Këtë 8 Mars, jemi këtu për të ju treguar se si është të jesh grua apo vajzë në këtë shtet, jemi këtu për të ju rikujtuar që çdo ditë shumë prej nesh zgjohen me të nxirra në mëngjes, jo të pavarura ekonomikisht, të lëna pas dore politikisht. A do të mbijetojnë gratë këtu? Disa edhe jo, përfundojnë të vrara nga po partnerët e tyre.

8 Marsi nuk është festë për gratë në Maqedoninë e Veriut që produktet menstruale vazhdojnë t’i paguajnë si të mira luksi. 8 Marsi nuk është festë për gratë që nuk kanë qasje në shërbimet shëndetësore bazë. 8 Marsi nuk është festë për vajzat që çdo ditë ngacmohen në rrjete sociale, në rrugë, në shkolla, në universitete…pa mbrojtje nga shteti.

Do të mund të festojmë atëherë kur nevojat e grave do të merren seriozisht nga shteti dhe institucionet, atëherë kur gratë nuk do të jenë të diskriminuara në çdo sferë. Ky marsh është një reflektim protestues i ngjarjeve në vendin tonë dhe neglizhencës kolektive ndaj grave dhe vajzave në çdo aspekt: nga rritja të dhunës, femicideve, padrejtësive të përditshme sociale dhe shëndetësore dhe pasigurisë ekonomike, deri te varfëria e lartë që prek veçanërisht gratë.

Sot protestojmë për gratë e të gjitha komuniteteve, sidomos të minoriteteve që diskriminohen dyfish vetëm për shkak të etnitetit që kanë. Sot jemi zëri i të gjitha grave të cilave lulet nuk ua zgjidhin problemet thelbësore jetësore, e as nuk ua zbukurojnë jetën as vetëm për sot, sepse barku bosh nuk mbushet me pagën minimale të tyre në këtë krizë ekonomike. Sot jemi zëri i të gjitha grave në vend, që enden në derët e institucioneve duke kërkuar shpresën për një jetë më të mirë dhe dinjitoze. Dhe që fatkeqësisht as nëpër këto derë nuk mund ta gjejnë. Sot protestojmë për neglizhencën sistematike ndaj grave nga shteti dhe institucionet.

 

Марина Тошеска, од здружението Агролидер

Да се биде жена-земјоделка во Македонија значи да сте непрепознаени од системот, да сте невидлива статистика а видлива реалност во секој поглед и во секоја сфера на животот, да немате право на одмор, на боледување ниту на грижа за Вашите деца и семејството, а пристапот до основни услови за живот да не биде само илузија.

Тие што храле и растеле, и денес хранат и растат генерации и генерации останаа само невидлива нишка на одржливоста.

По темни и неосветлени несредени улици, со децата во количка и рака секој ден работат по нивите без да имаат право на платено породилно отуство па мора и да работат земјоделска дејност и да се грижат за децата во најрано детство за да не ги изгубат и тие мали приходи кои ги имаат, без пристап до установи за згрижување на деца – зошто ги нема, без пристап до услуги за поддршка на деца и лица со попреченост во руралните средини, без пристап до установи за здравствена заштита, без пристап до вработување, без сопственост на имот или земјиште, без пристап до заштита и подршка за жените жртви на семејно насилство, живеејќи во средини каде родовата еднаквост е сеуште нов и непознат поим….

Од неплатени домашни работници до егзистенцијални земјоделци, жените земјоделки кои најчесто се дел од неформалната економија работејќи во небезбедни услови, остварувајќи пониски приходи, без никаква заштита од законите за работни односи, социјални бенефиции, здравствено осигурување или платено боледување секој ден стануваат се повеќе и повеќе маргинализирани и дискриминирани.

Каде е правичноста во ова општество – во здравството, вработувањето, домувањето, инклузивноста, политиката, и многу многу повеќе.

Се изгубија ли жените земјоделки во овој систем на промовирање на концептот на социјална правда и рамноправност

Остана и само на хартија визијата на рамноправно општество што комбинира одржлив економски раст со постојано подобрување на условите за живеење и работа, што подразбира препознавање и вреднување на трудот, квалитетни работни места, еднакви можности, социјална заштита за сите, социјална инклузија, и вклучување на жените-земјоделки во политиките и во одлучувањето.

Ако линијата на рамноправноста е ниво на ресурси и можности што треба да се достигнат за едно лице да не биде квалификувано како обесправено и дикриминирано,  кај жените земјоделки со сигурност можеме да кажеме дека линијата на НЕрамноправноста станува се подебела,подолга и нераскинлива.

Сега е моментот да се запрашаме : Колку кај нас постои социјална правда и родова рамноправност, и дали ние жените имаме еднакви можности за живот и напредок во нашето општество.

Говори на неформална група на мајки и бремени жени
Елизабета Дамјаноска Спасеноска

Досега многу често на осмомартовскиот марш се зборуваше за насилството врз жените и нееднаквоста во однос на плати и работни позиции во споредба со мажите. Јас би сакала во името на неформалното здружение на бремени жени и мајки да ставам акцент на отпуштањето од работа на бремените жени И денеска. Во 21 век голем број жени во Македонија го губат работното место откако ќе соопштат дека чекаат бебе. Тоа особено им го овозможува Законот за работни односи со кој е дозволено во период од 5 години да се пролонгира добивање решение на неопределено. Тоа пак од друга страна на газдите им овозможува раскинување на договорот во било кое време. Ги молам парламентарците да не бидат дволични, и наместо 8 мартовски маршови како тој од пред некој ден, да седнат и конечно да ги изгласаат измените во Законот за работни односи, со кои нема да чекаме 5 години за да добиеме вработување.

Магдалена Стојмановиќ

Поради законот и чекајќи договор на неопределено ни помина младоста. Ние не бараме да бидеме привелегирани, туку бараме да не бидеме дискриминирани.

Галерија

Селекција на фотографии од Ванчо Џамбаски

 

НАПИШАНО ОД:
  • Тимот на Медуза
  • March 9, 2023
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Фетишизирањето на „тате проблемите“ преку песните на Лана дел Реј
Како етикетирањето на девојките и жените со тате проблеми ги обесправува и го оправдува насилството.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Инспиративно порно (кога инспирацијата станува порнографија)
„Не постои количество на насмевки кои претвориле скали во рампа”
  • Од Лин
  • Uncategorized, ФЕМ 101
Случајот против современиот феминизам
Од една страна, феминизмот никогаш не бил пошироко прокламиран или попрофитабилен од сега. Од друга страна, последниве десет години, широката распространетост и прифатливост на феминизмот кулминираа со изборот на Доналд Трамп за претседател.
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Чашка слобода: или сé што треба да знаете за менструалната чашка, но никој не ви го кажал
Важно е да бидеме информирани и на тој начин да ги правиме изборите кои се најдобри за нас затоа што нашите тела го заслужуваат тоа.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Проблемите на лезбејската заедница се продлабочуваат: 26 Април – Ден на лезбејската видливост
Овој ден не смее да остане само потсетување за постоењето на заедницата, туку да биде поттик за насочен активизам кон надминување на проблемите и предизвиците со кои заедницата се соочува.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кондоми – инструменти за игри на моќ
Стелтинг и отпорноста кон користење кондоми кај хетеросексуалните мажи
  • Од Наталија Станојевиќ
  • ФЕМ 101
Фудбалот е за девојчиња, како што и куклите се за момчиња
Родителите и старателите немаат намера да се однесуваат поинаку кон момчињата и девојчињата, но доказите покажуваат дека тие очигледно го прават токму тоа.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Коронавирусот открива колку мачо стереотипите се вкоренети во општеството
Владата на Велика Британија и скоро сите машки „воени кабинети“, му прогласија „војна“ на коронавирусот. Ова е проблематична аналогија затоа што она што е главно потребно за справување со COVID-19 е грижа, социјална солидарност и поддршка на заедницата - не борбата и насилството.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто толку малку мажи читаат книги напишани од жени?
Без разлика дали се работи за Остин или Атвуд, за сестрите Бронте или добитничките на Букер, статистиките откриваат дека мажите немаат желба да читаат жени, а тоа си носи свои последици.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Со интеракција и запознавање меѓу заедниците во борба против говорот на омраза
Штетата која се нанесува со говорот на омраза против Ромите е повреда на достоинството на една цела заедница.
  • Од Марија Сулејманова
  • ФЕМ 101
Повик за учеснички на првата Школа за феминистичко пишување и критика: Фем 101
Се залагаш за родова еднаквост, но не си запознаена со историјата на женското движење? Феминистка си и сакаш да научиш повеќе за феминистички теории и политики? Имаш желба за споделување на своите приказни и искуства, но не си сигурна во своето пишување?
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Подмолното прваче
Подмолното прваче наводно сака да научи за феминизмот, родовата нееднаквост и патријахатот, но сите информации сака да му бидат уредно сервирани и со питок јазик
  • Од Елена Петрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Проблемот со ,,школите за женственост“  
Сите совети за работа на себе паѓаат во вода ако поттикот е машката валидација, а резултатот е женската сервилност
  • Од Елена Кузмановска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Mислев дека имам внатрешно крварење и умирам: Приказни за прва менструација
Менструацијата е телесен, приватен и интимен процес, но стигмата, срамот и сиромаштијата се прашања кои мора да се адресираат јавно.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што научив од читање книги од писателки од секоја земја во светот
Во овие три години бев маѓепсана, изненадена и шокирана од приказните раскажани од жени од сите земји - и инспирирана од солидарноста што ја прикажуваат
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто се заљубив во серијата Fleabag
Нема ништо ново во серија која се занимава со сексуални исповеди на главниот лик, фамилијарни трауми и невозвратена љубов, но серијата Fleabag го претставува сето тоа на еден маестрален и свеж начин. Еве ги моите 5 причини зошто треба да ја гледате оваа серија, веднаш.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Што си ти? Девојка или жена?
Барајќи си го идентитетот во македонскиот дигитален речник.
  • Од Филипа Попова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што е муабетот со манифестирање?
Постојат нешта кои ги посакуваме, вредности во кои веруваме и визии кои нè движат. Сакале или не, свесно или несвесно, успешно или неуспешно, правиме чекори кон нив.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија #3
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Најдобро за нашите деца е да се збогуваме со патријархатот
Патријархалното семејство е расадник на родово засновано насилство во домот и надвор од него.
  • Од Драгана Дрндаревска
  • ФЕМ 101
Пријави се на ФЕМ 101.03
Збогати ги своите знаења и вештини во областа на феминизмот.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Тука сме и без закон
Марш за видливост на трансродовите лица
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Заборавена историја на сексуалнoто насилство во Втората светска војна
Дури и во Германија, но сепак почесто во поконзервативните словенски земји, силувањата биле сокриени со превез на тишина и на жртвите не им била пружена помош.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како е да старееш како геј во Србија
Додека сте помлади и здрави, некако се борите со стигмата и ограничувањата што ги чувствувате како геј личност. Во староста сè опаѓа, сè е потешко, кругот на пријатели се стеснува и мрежата за поддршка опаѓа
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Тие се бомби“: Машкиот поглед и борбата против родово базираното насилство
Хероините во центарот на приказната како да се таму само за да им се случуваат непријатни нешта, по што се турнати на маргините на филмското дејство, без многу анализа на нивните страдања.
  • Од Јована Ѓорѓиовска
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родителската поддршка: мост помеѓу хетеро и квир луѓето
За тоа колку јавната поддршка од родителите на квир деца е истовремено контроверзна, субверзивна и неизмерно потребна сведочат реакциите и вниманието кое го доби жената која држеше транспарент „Горда мајка!“ на Парадата на гордоста во Скопје во 2019.
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Dykes on Bikes: Кратка историја
Зошто Dykes on Bikes поворката е клучен дел од ЛГБТК+ протестите и маршовите ширум светот?
  • Од Елена Петрова
  • КВИР, КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
„Библиотеките како простор и за квир заедниците“ – предавање во Националната универзитетска библиотека
Предавање на м-р Лени Фрчковска во НУБ на 1ви јуни, во 18 часот.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Христина Иваноска
Овој петок, погледнете ја изложбата на уметницата Христина Иваноска, насловена „Документот кој недостига“, како дел од настанот Архиви на невидливите: „Македонка - Орган на АФЖ“ (1944-1952): историски искуства и културна меморија.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Прашање на почит, воспитаност и љубов
Средствата и формите на борба се различни во зависност од општествено-политичкиот контест, но за мене најпредизвикувачки останува да ги „ловам“ меките форми на ненамерно репродуцирање на патријархални вредности и очекувања, често и низ суштински искрени „најдобри намери“.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто „Фурам феминизам“?
 Не што е наше, ама е златно девојче
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Керол Ен Дафи е годинешна добитничка на „Златниот венец“ на Струшки вечери на поезијата
Поезијата на Дафи е луцидна, остроумна, автентична (и настрана од помодните текови), проткаена со родово сензибилна црта, духовита деконструкција на родовите обрасци и разобличување на родовата асиметрија на моќта.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Како да се биде другарка со друга жена
Есеј за женското пријателство од Роксен Геј.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Јас и моето драго чудовиште
Како можеш да прифатиш дека секојдневно ќе се соочуваш со нови проблеми, твоето тело постојано ќе се менува и ќе прогресира кон полошо, а да не се разочараш самата себе?
  • Од Викторија Пенова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Жан-Лук Годар
„Претпочитам да работам кога има луѓе против кои треба да се борам.“
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 17 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram