Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КВИР, ФЕМ 101
Џудит Батлер – Критички квир
Смеeњето во лице на сериозните категории е неопходно за феминизмот.

И токму таа неопходност ја разбира Џудит Батлер, една од највлијателните современи филозофи и теоретичарки чии текстови, низ разоткривањето на наметнатите и рестриктивни норми за родот, полот и сексуалноста, на сосема нов начин успеваат да ги постават фундаменталните прашања на феминистичките теории, а со тоа нејзините текстови се вредно наследство со разновиден опус чија цел е во различни контексти трајно да ги поставува истите прашања.

Родена на 24 февруари 1956 година во Кливленд, Охајо, Батлер пораснала во еврејско семејство со унгарско и руско потекло. Oд мала посетувала еврејско училиште, но и дополнителни приватни часови кај својот рабин како казна за недисциплина. Меѓутоа, овие учења, особено оние на еврејската етика, на крајот се покажале многу корисни за уште како мала да ја заинтересираат за светот на филозофијата.

Кога имав дванаесет години, ме интервјуираше докторант во областа на образованието и ме праша што сакам да бидам кога ќе пораснам. Реков дека сакам да бидам филозоф или кловн, а потоа мислам дека сфатив дека многу зависи од тоа дали себеси се наоѓам во свет вреден за филозофирање и за цената на тоа да се биде сериозен. Не бев сигурна дека сакам да бидам филозоф и признавам дека никогаш целосно не го надминав овој сомнеж.

Своето образование сепак го продолжила во таа насока, а по колеџот Бенингтон се запишала на Јеил, каде што дипломирала, а во 1984 година и докторирала, за во почетокот на 1990-тите да ја започне својата професорска кариера, која трае и денес на Катедрата за компаративна книжевност на Универзитетот Беркли во Калифорнија.

На оваа младешкa возраст впечаток и оставиле нејзините родители, колку поради ангажманот во политичките дебати, толку и поради фактот што како Евреи се обиделе да се вклопат во американското општество имитирајќи родови стереотипи од холивудските филмови, а нивниот неуспех уште повеќе ја заинтригирал во нејзината желба да го разбере родот, дополнително поттикната и од сопствените студентски искуства:

…Единствениот начин на кој би можеле да ме опишете во моите помлади години беше барска дјук, која своите денови ги поминуваше во читање на Хегел, добро и своите ноќи во геј бар, кој повремено стануваше дрег бар (…) u во тие моменти доживеав извесна имплицитна теоретизација на родот: наскоро сфатив како некои од овие таканаречени мажи можат да ја обработат женственоста многу подобро отколку што јас било кога би можела … (…) Женственоста, која ја сфатив како нешто што никогаш не ми припаѓало, очигледно припаѓаше на друго место, и бев среќна што и бев публика. Секогаш бев посреќна да бидам нејзината публика отколку било кога да и бидам, или би можела да бидам нејзино олицетворение.

Во тоа време почнува и нејзиниот ангажман со феминизмот, откако на молба на нејзината пријателка од постдипломски студии на феминистички конгрес одржала предавање конципирано околу познатата теза на Симон де Бовоар според која како жени не се раѓаме туку стануваме, прашувајќи се што се случува ако тоа станување никогаш не запира.

Токму оваа замисла подоцна станува јадро на нејзината книга “Неволји со родот” (1990), едно од канонските дела од теоријата за родот и квир теоријата, која ја инаугурираше тезата за родовата перформативност и, општо, идејата за артифициелноста на категориите род, пол и сексуалност настанати како резултат на делувањето на поединецот во пресрет и наспроти системските норми.

Така, родот е културен конструкт наметнат врз тело кое повторува чинови и гестови, обидувајќи се да ја оствари нормата која ќе му овозможи стабилност и видливост во системот, додека ефектот на негова природност е само резултат на таложењето на тие процеси. Затоа, никогаш не е одраз на некаква есенцијална срж, туку средство со кое полот воопшто се воспоставува како неутрална површина врз која културата дејствува, додека самиот тој е производ на перформативно изведување, секогаш неуспешно во својата желба да постигне исполнување на нормата.

Неговата илузорност и некомплетност на тој начин можат да ги откријат праксите кои не може да се сведат на цврсти категории, како што е, на примерер, дрегот, чиј пародичен ефект го раскринкува нормативниот, но исто така и фантазматичниот статус на родот. Таквото ослободување може да понуди можност за своевидно поигрување со родот, иако никогаш не треба да се заборави контролирачката и насилната тенденција на системот да ги избрише лицата кои ги предизвикуваат неговите норми:

Toa не може туку така да се нарече игра или забава, дури и ако играта и забавата се значајни моменти во сето ова. Не сакам да кажам дека родот понекогаш не е игра, задоволство, забава и фантазија (…). Само сакам да кажам дека сѐ уште живееме во свет каде што може да се ризикува сериозна обесправеност и физичко насилство поради потрагата по сопственото задоволство, фантазијата која ја отелотворуваме во родот кој го изведуваме.

И покрај карактеристичниот херметичен стил на пишување на Батлер, книгата “Неволји со родот”, во времето на нејзиното објавување, постигна исклучителна популарност во и надвор од академските кругови, а нејзината слава и прогонство траат и денес. Така, делата што подоцна ги објави – „Тела кои нешто значат“ (1993) и „Расчинување на родот“ (2004), функционираа како дополнителни појаснувања и разработки на нејзината претходна теза или поопшти размислувања за родот, полот и сексуалноста наменети за пошироката читателска публика.

При тоа, особено важна критика е таа против тенденцијата жената да се прикаже како универзална и аисторична категорија со есенцијални карактеристики, токму поради тоа што со нагласување на социјалната и културната конструкција на родот и полот, Батлер укажа на неуспехот на обидите да се дефинира “жената” како пристап кој исто така е резултат на нормативно влијание.

Наспроти тоа, родот треба да се сфати како слободен и флексибилен атрибут кој не е предизвикан од стабилни карактеристики, а со тоа и неповрзан со одредена сексуалност наметната од хетеронормативниот систем, што се идеи кои подоцна станаа едни од темелните постави на квир теоријата.

Моето разбирање на квир-от е дека не мора да ја наведете личната ориентација пред да се отиде на состанок. Хетеросексуалците можат да се придружат на квир движењето. Бисексуалците се приклучуваат на квир движењето. Квир не значи да се биде лезбејка. Квир не значи геј (…) Квир е аргумент против одредена нормативност, како на пример правилен лезбејски или геј идентитет.

Освен споменатите теми, Батлер во десетина други трудови се занимава со прашања за слободата на говор, цензурата, етичноста, знаењето но и насилството, страдањето и признавање на важноста на несигурноста и ранливоста на човечкиот живот. Во нејзините неодамнешни текстови, таа претежно е заинтересирана за позицијата на Евреите, особено во врска со конфликтот меѓу Израел и Палестина, а нејзините ставови предизвикаа и неодобрувања откако во 2012-та година ја доби наградата Адорно за исклучителен придонес во областа на филозофијата.

Меѓутоа, неспорно е влијанието на нејзините текстови врз многу различни теоретски пристапи и академски дисциплини обезбедувајќи и популарност што дури и ја инспирира појавувата на фанзинот Judy!, но и на разновидните современи уметнички практики и квир активизам воопшто, пред се’ благодарение на радикалното преобликување на категориите пол, род и сексуалност, што овозможи нов пристап кон прашањата за телото, идентитетот и желбата, како и маргинализацијата и исклучувањето.

Самиот факт дека живееме со други, чии вредности не се исти како нашите, или кои поставуваат ограничување на она што смeеме да го знаеме, или кои се нетранспарентни кон нас, или кои се чудни или делумно разбрани значи дека живееме со некаква понизност, значи дека сме децентрализирани. Што значи – тоа кој сум јас не е центар на овој свет. Јас живеам во свет во кој постојано сум децентрализирана од различностите на другите.

 

 

 

 

 

 

Извор: Voxfeminae 

НАПИШАНО ОД:
  • Лени Фрчкоска
  • April 3, 2019
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Тие се бомби“: Машкиот поглед и борбата против родово базираното насилство
Хероините во центарот на приказната како да се таму само за да им се случуваат непријатни нешта, по што се турнати на маргините на филмското дејство, без многу анализа на нивните страдања.
  • Од Јована Ѓорѓиовска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
BeFem’s Feminist Fighters
Колку сте запознаени со BeFem, српскиот фестивал за феминистичка култура и акција, кој го имаше своето 9 издание овој месец?
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Принтот не е мртов
Потрага по еден професионален идентитет.
  • Од Принтот не е мртов
  • ФЕМ 101
Камала Харис не е феминистичка хероина
Потенцијалната победа на Харис можеби би било кршење на стаклениот плафон, но за жал, не би била вистинска феминистичка победа.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче!
Од жените се очекува да се плашат. Ги учиме девојчињата да бидат срамежливи, плашливи, внимателни, наместо храбри и љубопитни. Ги учиме дека нивните тела се ранливи и им го всадуваме стравот од повредување со што им ја намалуваме довербата во нивните сопствени тела.
  • Од Бојана Јовановска
  • КВИР, ФЕМ 101
Лудиот астронаут со родово-квир пресврт
Квир телото како место на можности и отпор во расказот „Да и Гомора“ на Семјуел Делејни
  • Од Душица Лазова
  • ФЕМ 101
8 март 2019 низ фотографии
Што се случуваше на Меѓународниот ден на жената во градовите низ Европа
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
За Атиџе, хероината на дваесет и првиот век
Атиџе е жена која не се заборава. Не се заборава грижата за мајка ѝ, лупењето на бананите, миењето на косата, не се заборава Атиџе на пазар, вечната борба со небрежноста на соседот, вкусот на медот и дефинитвно не се заборава пораката „пола за мене, пола за пчелите“, симбол за женската грижа и труд.
  • Од Калина Качoровска
  • КВИР, ФЕМ 101
Квир по дома: Здравствената криза и социјалната изолација наспроти потребата за заедништво
Ако за мнозинството социјалната изолација подразбира едноставно поминување повеќе време дома, кај квир лицата тоа може да значи буквално затварање во себе или „враќање во плакарот“.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Дисциплина на гладот
“Таа е без сила, несексуална и безгласна, и само со тешкотија може да се фокусира на светот кој се наоѓа надвор од нејзината чинија. Жената во неа е убиена. Таа скоро и да не е таму.”[1]
  • Од Бојана Јовановска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
#ThisIsNotConsent
Скандалозна судска одлука предизвика стотици девојки во Ирска да објавуваат фотографии од своите танга гаќички со моќна порака
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Останаја работи за зборање – немаше на кој, освен на чупињата: Интервју со Prince$$ Donatsu
За приказната зад Битола, нејзините чупиња, трапот и феминзимот, Prince$$ Donatsu за Медуза. 
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Жените во Собрание: Претставување, дејствување и политичка моќ
За подобрување на застапеноста и учеството на жените во Собранието потребни се уште многу напори, и законски, но и суштински.
  • Од Сара Миленковска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Еден „клик“ може да уништи цел живот: Интервју со Дина Дума
Имав ретка шанса да поразговарам со околу 100 девојки на кастингот кои беа отворени да ги споделат нивните приказни на оваа тема.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Борба против менструалната сиромаштија и стигма: Интервју со Period. The Menstrual Movement Skopje
Едукацијата е клучна и за оние кои менструираат и оние кои не менструираат. Самиот тој процес на сегрегација најчесто при едуцирање на овие теми, остава голем непополнет простор со информации кај оние кои не менструираат и дополнително ја стигматизира менструацијата.
  • Од Благица Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспехот во уметностите треба да се охрабрува како интегрален дел од праксата: Интервју со Дарко Алексовски
Моја најчеста креативна одлука е политичкото и колективното да ги прикажувам преку личното и индивидуалното. Делата и проектите секогаш се иницирани од лични приказни кои понатаму ги транскрибирам со помош на визуелни средства и медиуми.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
„Дали е среќен 8-ми Март?“ – трет марш по повод Меѓународниот ден на жената
Во присуство на стотици учеснички, Маршот за правата на жените започна од паркот Жена Борец каде активистките јавно апелираа за промени кои водат кон вистинско унапредување на статусот на жената во нашето општество.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да ги украдеме женските митски ликови
Со своето (женско) препрочитување на ликовите на Пенелопа и Деметра, Кавареро ги ослободува од стисокот на патријархалното имагинарно
  • Од Душица Лазова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Писма од Украина (втор дел)
Ги споделуваме написите од дневниците на тројца млади луѓе од Украина, од првите денови на руската инвазија.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Они би ги „контролирале младите“, ние би ги воспитале девојчињата да знаат дека можат да блујат оган
Кај нас редовно се појавувават луѓе кои не покажуваат храбост отворено да застанат зад жртвите на криминал, па својата недоволна информираност и конзервативност ја камуфлираат зад жалопојките поради губењето на семејните вредности.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПичПрич: Влакна
Во 20.00 часот во Кино Милениум ќе се одржи четвртото осмомартовско издание на ПичПрич – вечер на раскажување женски приказни, на тема „Влакна“.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Од историјата на женското движење: циклуси на изгубено-најдено
Критички предлог [анти-приказ] Susan Faludi, Backlash (New York: Crown, 1991), 552
  • Од Ивана Хаџиевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што се случува со жените во отсуство на медиумски тропи?
Дали отсуството или отфрлањето на тропите служи само за да воведе нова? Кои сме ние без оковите на нашиот угнетувач?
  • Од Тимот на Медуза
  • MЕДУЗА TV, КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Сексуалните малцинства, родот и медиумите
Медиумските дискурси не се огледало, туку активни креатори на нашата реалност.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Самовили: танц низ опресијата и слободата
За еманципаторниот потенцијал на самовилите.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
5 серии за гледање за време на изолација
Серии чии дејствија ги осветлуваат присутните општествени проблеми кои предолго беа игнорирани од страна на телевизиската продукција
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
За „подобрите и попаметните девојки“ или Како да се искаже неискажливото
„На некоја друга жена ова никогаш не би ѝ се случило.“
  • Од Фросина Крушкаровска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Гледаме порно: Отворено и искрено за женската сексуалност
Порно преференците не треба да се дочекуваат со осуда и стигма, туку за нив треба активно да дискутираме, да се преиспитуваме, да разменуваме информации, совети и, секако, порно страни кои го претстaвуваат и застапуваат она во што веруваме и сакаме да го гледаме, бидејќи очигледно, многу од нас гледаат порно.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Керол Ен Дафи е годинешна добитничка на „Златниот венец“ на Струшки вечери на поезијата
Поезијата на Дафи е луцидна, остроумна, автентична (и настрана од помодните текови), проткаена со родово сензибилна црта, духовита деконструкција на родовите обрасци и разобличување на родовата асиметрија на моќта.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Револтирани сме од начинот на кој се перцепира нашата работа
ЈАДРО бара од Министерството за култура подобар третман на независната сцена
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА
Родови политики и сексуални идентитети во Планината Броукбек
Планината Броукбек е место кое надвор од светот во кој живеат, надвор од цивилизацијата и општеството кое ги класифицира и осудува, надвор од „вистинскиот живот“ со своите пространи пејзажи ја доловува слободата и можноста на остварувањето на нивната врска.
  • Од Кристијан Стефановски
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Држете ги вашите бројаници подалеку од нашите јајници
Секуларноста е клучен (и моментално ранлив) дел од сложувалката на женското ослободување.
  • Од Нина Раповска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Завршни зборови
Верувам дека светот е создаден за нежност, надеж, љубов, солидарност, страст, радост. Но, во светот има ужасна, неподнослива количина насилство.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Марш за 8 Март
Сиромаштијата има женско лице.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Постбалкански барок и евровизиска ренесанса
Констракта ги мапира невралгичните точки на современото пост-југословенско општество и ги поврзува во една конечна слика – портрет на пост-Балканот во неолибералната магла.
  • Од Душица Лазова

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram