Во последните неколку години, протестите во Европа, Латинска Америка и на други места се спротивставија на “идеологијата на родот”. Изборите во Франција, Колумбија, Костарика и Бразил се фокусираа на ставот на кандидатот за улогата на родот. Во САД, католици и евангелисти одбија бројни политички позиции поврзани со “теорија на родот” или “идеологија на родот”: правата на транс луѓето во војската, правото на абортус, лезбејките, хомосексуалците и транссексуалците, геј бракот, феминизмот и други движења во корист на родова еднаквост и сексуална слобода.
Веројатно оваа реакција против “родовата идеологија” се оформи во 2004 година кога Папскиот совет за семејството напиша писмо до Епископите на Католичката црква, сигнализирајќи го потенцијалот “родот” да ги уништи вредности на жената важни за Црквата; да поттикне конфликт меѓу половите; и да се оспори природната хиерархиска разлика помеѓу мажот и жената врз која се засноваат семејните вредности и општествениот живот.
Во 2016 година, папата Франсис ја засили реториката: “Искусуваме момент на уништување на човекот како слика на Бог”. Папата во оваа дефиниција ja вклучил “[идеологијата на] “родот” и потенцира: “Децата, денес – децата! – на училиште се учат дека секој може да го избере својот пол!”
На крајот, разјаснува што е теолошки загрозено:” Бог создаде маж и жена; Бог го создаде светот на одреден начин … а ние го правиме токму спротивното.”
Поентата на папата е дека слобода на родот – слобода да биде или да стане род; идејата дека родот како живот може да биде израз на лична или социјална слобода – ја фалсификува реалноста, бидејќи ние, според него, не сме слободни да го избереме полот со кој се раѓаме, ниту пак да афирмираме сексуална ориентација која се оддалечува од „божествено дадената“. Всушност, правото на луѓето да го одредат родот или сексуалната ориентација анти-родните религиозни критичари го толкуваат како обид да се узурпира Божјата моќ за создавање и спротивставување на божествено наметнатите граници на човековото делување. И за папата, родовата еднаквост и сексуалната слобода не се само прекумерни, туку се деструктивни – дури и “дијаболични”.
Родовата еднаквост од страна на овие критичари се третира како “дијаболична идеологија” токму поради тоа што тие ја гледаат родовата разновидност како историски контингентна “социјална конструкција” која се наметнува врз божествено задолжителната природна дистинкција меѓу половите. И додека е точно дека родовите теоретичари генерално ја отфрлаат идејата дека родот е одреден според полот што е наведен при раѓање, идејата дека социјалната конструкција е намерно уништување на божествено дадената реалност фрла погрешна перспектива врз областа на родови студии и идејата за социјална конструкција на вознемирувачки начин со значителни последици.
Но, ако внимателно ја проучиме теоријата за родот, тоа не е ниту деструктивна ниту индоктринирачка. Всушност, таа едноставно бара форма на политичка слобода да се живее во поправеден свет.
Во Другиот пол (1949), Симон де Бовоар пишува: “Не се раѓаме, туку стануваме жена”. Ова тврдење создаде простор за идејата дека полот не е исто што и родот. И во наједноставната формулација на овој поим, полот се смета за биолошки даден, а родот е културна интерпретација на полот. Личноста може да се роди како жена во биолошка смисла, но потоа под влијание на низ низа општествени норми открива што подразбира да се живее како жена – или друг род – во конкретниот културен контекст.
Круцијално кај Бовоар, “полот” од самиот почеток е дел од нечија историската ситуација. “Полот” не се негира, но се оспорува неговото значење: ништо од тоа што една личност е родена како жена, не одредува каков вид на живот ќе живее и што значи да се биде жена. Навистина, многу луѓе се родени во еден пол, а се пронаоѓаат во друг. И ако се надоврземе на “егзистенцијалистичката” логика на Бовоар за општествената конструкција, тогаш личноста може да се роди како жена, но да стане маж.
Посилна “институционална” варијација на социјалната конструкција се појавува во 90-тите и се фокусираше на фактот дека и самиот пол е наметнат. Ова значи дека медицинските, семејните и правните авторитети играат клучна улога во одлучувањето за тоа од кој пол ќе биде детето. Овде, “полот” веќе не се зема како биолошки даден, иако делумно е утврден во рамките на биологијата. Но, која рамка е релевантна за определувањето?
Земете го предвид случајот со “интерсекс” новороденчињата кои се родени со мешани полови карактеристики. Некои здравствени работници препорачуваат прибегнување кон хормони за да го дефинираат својот пол, додека други ги земаат предвид хромозомите како одлучувачки фактор. Како е направен изборот е од големо значење: интерсексуалните лица стануваат се повеќе критични за фактот дека медицинските власти честопати погрешно ги категоризираат и подложуваат на сурови форми на “корекција”.
Заедно, егзистенцијалистичките и институционалните толкувања на “општествената конструкција” покажуваат дека родот и полот се детерминирани од комплексен и интерактивен склоп на процеси: историски, општествени и биолошки. И, според мене, институционалните форми на моќ и знаење во чии рамки сме родени претходат, ги формираат и организираат егзистенцијалните избори кои ги донесуваме.
Полот ни се доделува, третирани сме на различни начини кои пренесуваат очекувања за живеењето во еден или друг пол, формирани сме под влијание на институциите кои низ родовите норми ги репродуцираат нашите животи. Значи, ние секогаш сме “изградени” на начини кои не ги избираме. И сепак, сите ние сакаме да создадеме живот во социјален свет каде што конвенциите се менуваат и каде се бориме да се најдеме во рамките на постоечките и развивачки конвенции. Ова укажува на тоа дека полот и родот се “конструирани” на начин кој не е ниту целосно утврден, ниту целосно избран, туку заглавен во постојана тензија помеѓу детерминизмот и слободата.
Па, дали теоријата на родот е деструктивна, дијаболична или индоктринизирачка? Родовите теоретичари кои повикуваат на родова еднаквост и сексуална слобода, не се посветени на хиперволунтаристичкиот став за “социјална конструкција” моделирана низ концептот на божествена моќ. Ниту бараат преку образованието за родот да ги наметнат своите ставови. Ако ништо друго, идејата за родот се отвора кон форма на политичка слобода која ќе им овозможи на луѓето да живеат со својот “даден” или “избран” род без дискриминација и страв.
Отфрлањето на овие политички слободи, што е целта на папата и многу евангелисти, доведува до сериозни последици: на хомосексуалците и лезбејските кои би сакале да се омажат ќе им биде оневозможено да ја реализират таа желба; оние кои би сакале да транзитираат во род различен од полот во кој се родени, би им било забрането да го прават тоа.
Уште повеќе, училиштата кои сакаат да предаваат родов диверзитет би биле ограничени, а на младите луѓе ќе им биде оневозможено знаење за вистинскиот спектар на родови животи. Таквата педагогија во родовата разновидност од нејзините критичари е толкувана како догматска вежба која пропишува како учениците треба да мислат или да живеат. Всушност, овие критичари намерно погрешно ја толкуваат суштината на сексуалното образование, која, како што велат, воведува мастурбација или хомосексуалност како димензии на сексуалниот живот, како прирачник кој буквално ги наведува студентите да мастурбираат или да станат хомосексуалци. Сепак, точно е спротивното. Поучувањето на родовата рамноправност и сексуалната разновидност ја доведува во прашање репресивната догма која фрли толку многу родови и сексуални животи во сенките, без признавање и лишување од какво било чувство за надеж за иднина.
Конечно, борбата за родова еднаквост и сексуалната слобода се обидува да ги олесни страдањата и да ги препознае различните отелотворенија и културни животи што ги живееме. Учењето на родот не е индоктринација: не му кажува на човекот како да живее; туку ја отвора можноста младите да си го најдат својот сопствен пат во свет кој честопати ги соочува со тесни и сурови општествени норми. Афирмирањето на родовата различност не е деструктивно, тоа ја потврдува човечката сложеност и создава простор за луѓето да си го најдат својот пат во оваа комплексност.
Светот на родовата разновидност и сексуална сложеност нема да исчезне. Само ќе бара признание за сите оние кои сакаат да го живеат својот род или сексуалност без стигма или закана од насилство. Оние кои се вон нормата заслужуваат во овој свет да живеат без страв, да љубат и да постојат и да бараат поправеден свет без насилство
