Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Абортус на слободата на избор под светото начело „за живот“
Десничарските конзервативни партии и во Европа и во САД имаат слични политички аспирации во насока на забрана на абортусот

Откако во САД се забрани правото на абортус преку поништувањето на одлуката Ро наспроти Вејд,  милиони луѓе беа оставени на цедило со одземено фундаметално право, но и одземена автономија над своите тела. Одлуката Ро наспроти Вејд, признаена од Врховниот суд на САД која датираше од 1973 година и гарантираше уставно право на абортус, беше поништена токму од истиот суд кој претрпе измени во својот состав последниве години во насока на конзервативните идеологии*.

Нешто што на прв поглед паѓа во очи кога Републиканците, десничарските партии и конзервативните групи во САД ја поздравуваат и поддржуваат одлуката на Врховниот суд е слоганот „за живот“ и поврзаноста со христијанството и семејството. Всушност, голем дел од нивните заложби  се токму каузата за семејство, но не било какво семејство. Конзервативците од САД отсекогаш уверувале дека семејството е основа за градење на цивилизацијата, но тоа важи само за нуклеарното, хетеропатријархално семејство со многу деца и маж кој е глава на семејството. Правото на фетусот го ставаат над правото на бремената личност да избере дали сака да роди или не, што несомнено значи дека таа станува потчинета на плодот во нејзината матка. Републиканците исто така предложуваат и закони за препознавање на правото на живот на фетусот од моментот на оплодување со цел федерална забрана за абортус ако и кога ќе имаат контрола врз Конгресот и претседателството. Џиа Толентино во својот текст за Њујоркер магазинот напиша: „Сега секој што ќе забремени ќе мора да се соочи со реалноста дека половина од земјата е во рацете на законодавци кои веруваат дека вашата личност и автономија се условни—кои веруваат дека, ако сте оплодени од друга личност, под било која околност, имате правна и морална должност да минете низ бременост, породување, и, многу веројатно, децении нега и грижа без разлика на трајните и потенцијално разорни последици по вашето тело, вашето срце, вашиот ум, вашето семејство, вашата способност да носите храна дома, вашите планови, вашите стремежи, вашиот живот“.

Овие наративи не се познати само за САД, туку и во Европа и низ целиот свет каде анти-родовите движења и дел од десничарските партии се залагаат за слични политики во однос на правата на жената, правата на ЛГБТИ лицата, сексуалното образование исто така повикувајќи се на христијанството и семејството. Засега, абортусот во Европа е горе-долу безбеден и дозволен со исклучок на Полска и Малта, а европратениците со големо мнозинство го осудија укинувањето на уставната заштита на абортусот во САД и повикаа на вклучување на ваквата заштитна мерка во Повелбата на ЕУ за основните права. Европратениците ја усвоија необврзувачката резолуција со 324 гласа „за“, 155 „против“, што го одразува гневот во многу земји членки на ЕУ по контроверзната одлука на Врховниот суд на САД на 24 јуни. Резолуцијата ги повикува членките на Унијата во Повелбата за основните права на ЕУ да се додаде дека секој има право на безбеден и легален абортус.

 

Поклопување на политиките и финансиско влијание

 

 

Последен случај што ме вознемири, а се случи во близина на нашата земја е приказната на Мирела Чавајда од Хрватска која по речиси еден месец обидување да ја прекине бременоста во 25 недела поради голем тумор на мозокот на фетусот (што ќе предизвика да умре или да живее со тешки последици по здравјето) морала да оди во Словенија да го изврши абортусот. Лекарите во Хрватска одбиле да извршат абортус, иако законски во Хрватска е дозволено да се направи абортус и после 10 недела од медицински причини. Според текст на Лидија Пискер објавен на блогот РесПублика во 2019 година, во Хрватска постои еден исклучок, според кој хрватските лекари и други здравствени работници, согласно Законот за лекари и Законот за медицински сестри, имаат право на т.н. „Приговор на совеста“, односно тие можат да одбијат вршење на абортус ако не им дозволуваат нивните етички, морални или религиозни убедувања. Најголем дел од хрватските лекари кои одбиваат да учествуваат во абортусите се одлучуваат на тој чекор затоа што се католици. Пискер понатаму пишува дека зајакнувањето на конзервативните, католички ориентирани струи во Хрватска започнало со падот на комунизмот, а нивното ширење било поттикнато од поддршката на националистичките политички лидери. Црквата сè поотворено почнала да влијае на кроење на јавните политики во Хрватска, а бројот на Хрвати кои ги следат нејзините ставови се зголемувал. Конзервативците во земјата се обидоа пред Уставниот суд да го оспорат важечкиот закон за абортус кој датира од 1978 година. Во 2017 година највисоката судска инстанца во Хрватска ја одби нивната тужба и одлучи дека постоечкиот закон е во склад со Уставот, но дека мора да претрпи измени кои сè уште се чекаат.

Ниту масовните протести во Полска не успеаа да го спречат менувањето на законот во 2020 година кога настапи на сила целосна забрана на абортусот, освен во случаи на силување, инцест или ако се загрозени здравјето и животот на мајката. Уставниот суд во 2020 година одлучи дека абортусот поради аномалии на фетусот е неуставен, со што ја забрани најчестата од неколку законски основи за прекинување на бременоста во Полска. Ова се поклопи исто така со доаѓањето на власт на националистичката партија ПИС во 2015 година. ПИС се заложува за традиционално учење за социјални прашања, како поддршка на традиционален брак помеѓу маж и жена, блокирање на сексуалното образование, а во 2017 донесоа и легислатива според која итната контрацепција мора да се издаде на рецепт. ПИС ги таргетираше и групите и здруженијата за борба за женски права водејќи кампањи кои нивната работа ја прокламираа како опасна за традиционалните семејни вредности.  Токму поради овие политики донесувањето на скоро целосната забрана на абортус во Полска се поврзува со нив и со Црквата. Блискиот однос помеѓу ПИС и католичката црква се поврзува со падот на социјализмот, кога католичката црква имала важна улога за зачувувување на традиционалните вредности и национални чувства во Полска, заедно со поддршката за анти-родовата реторика.

Малта е единствената земја во Европската унија која го забранува абортусот дури и во случаи на силување, инцест и ризик по здравјето на жените. Абортусот во Малта се казнува со тригодишна казна затвор. Пред две години во екот на пандемијата со Ковид 19 беше регистрирано дека жените во Малта трагаат по опции за абортус во време на пандемијата од Ковид-19 и се присилени самите да го обезбедат абортусот или да продолжат со несаканата бременост, дури и во услови кога плодот страда од тешки аномалии. Странските хуманитарни здруженија известија за голем раст во побарувачката на апчиња за абортус од жените во Малта за време на пандемијата.

Медиумот „Политико“ неодамна објави текст за планот да се поништи правото на абортус во Европа преку финансирање од анти-абортус групите од САД. Според „Политико“, Грегор Пупинк, директорот на Европскиот центар за право и правда (ЕCLJ), кое е едно од најголемите европски имиња во активизмот против абортус, изразил поддршка за одлуката во САД и изјавил дека нормализацијата на абортус не е можна. Оваа организација се бори за конзервативни интерпретации на правото за теми како што се религиозна слобода, асистирано самоубиство и, секако, абортус, пред Европскиот суд за човекови права.  Според извештај од Европскиот парламентарен форум за сексуално и репродуктивно здравје во периодот од 2009 до 2018 година биле дадени 81.3 милиони долари од донатори од САД, блиски на Републиканската партија и крајната десница, како финансиска помош за антиродовиот активизам што го вклучува и абортусот.

Иако поголемиот број европски лидери изразија разочарување поради одлуката на Врховниот суд во САД и ја осудија истата, сепак дел од политичарите во некои земји јавно искажаа поддршка. Меѓу нив се Симоне Пилон од екстремно десничарска партија Лига во Италија, но и екстремно десничарска партија Вокс во Шпанија чии корени се наоѓаат и во шпанското „за живот“ движење, а лидерите на партијата неодамна учествуваа и на протест против абортусот во Мадрид.

И во Македонија не е поминато многу време од кампањата на тогашната владејачка партија ВМРО-ДПМНЕ што вклучуваше видеоспотови и огласи против правото на избор со наслов „Избери живот. „Имаш право на избор“ и „Време е за бебе“. Партијата на власт во 2013 година исто така донесе закон, кој иако не го забрануваше абортусот, го ограничуваше, бирократизираше и ги отежнуваше околностите, односно беше штетен за жените.

Засега се чини дека абортусот во најголем дел од Европа сè уште е безбеден и легален, но сепак е оставен во рацете на националните законодавства и нивните легислативи, а дебатата постои и се провлекува низ идеологиите на десничарските и конзервативни партии кои го „штитат“ семејството. Сведоци сме дека и покрај силниот јавен дискурс во насока на слободата на избор и правото на абортус, тоа не е одлучувачкиот фактор и нештата можат да отидат во спротивен правец, особено кога постои силна поддршка помеѓу конзервативните, крајно десничарски партии и активистите против абортусот низ целиот свет. Нивната „за живот“ теорија се коси со основните човекови права, изборот и правдата, а нивната цел, да се стави телесната автономија под контрола оди дотаму што ја криминализира и бременоста и дозволува жените кои имале спонтан абортус или земале апчиња за медикаментозен абортус да бидат гонети кривично. Ниедно право не е загарантирано и никој не е безбеден,  кога правото на сопствен избор врз сопственото тело е угнетувано од поддржувачите на анти-родови и десничарски идеологии, кои веруваат дека традицијата не смее да се допре или смени, а семејството им припаѓа само на оние кои веруваат во нивните начела и правила.

*За време на неговото претседателствување, Доналд Трамп ги именуваше конзервативните судии Нил Горсух, Брет Кавано и Ејми Кони Барет во Врховниот суд.

 

 

 

 

НАПИШАНО ОД:
  • Марта Стевковска
  • August 23, 2022
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Апсурдноста на модерните вештерски кампови во Јас не сум вештерка (2017)
Што се случува кога мислењето на колективот ќе се земе здраво за готово, а молчењето како потврден одговор.
  • Од Радица Стојановска
  • ФЕМ 101
Капитализмот има свои ограничувања
Џудит Батлер за пандемијата COVID-19 и нејзиниот растечки политички и социолошки ефект во Америка.
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Забраните за абортус ги одземаат човековите права. Еве зошто мораме солидардно да застанеме против нив
Владите мора да го прошират пристапот до безбеден, легален и достапен абортус и контрацепција за сите луѓе. Не само што тоа е хуманиот начин, туку е и државна обврска според меѓународното право.
  • Од Гала Насева
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Нам жените потешко ни се простуваат грешки: Интервју со Лана Басташиќ
Пишувам главно за женското искуство затоа што тоа е и мое искуство.
  • Од Радица Стојановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сао Паоло ја добива првата книжарница за дела напишани само од жени
Жените пишуваат и тоа многу. Толку многу што со нив ќе ги наполниме сите полици на една книжарница.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
За Атиџе, хероината на дваесет и првиот век
Атиџе е жена која не се заборава. Не се заборава грижата за мајка ѝ, лупењето на бананите, миењето на косата, не се заборава Атиџе на пазар, вечната борба со небрежноста на соседот, вкусот на медот и дефинитвно не се заборава пораката „пола за мене, пола за пчелите“, симбол за женската грижа и труд.
  • Од Калина Качoровска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Дома е далеку
Кон романот „Одбројување“ на Фросина Пармаковска
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО
ЖЕНАТА И ГРАДОТ
Преку пишувањето му се овозможува на телото да продолжи да постои. Така обработувањето на сеќавањата е најмакотрпната активност во средина каде времето се забавува „до точка на застанување“ и каде часовите „како капки пот, лека-полека се откинуваат и капат“
  • Од Мања Величковска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
ПРВОМАЈСКИ ПРОГЛАС: РАБОТНИЧКИ И РАБОТНИЦИ ОБЕДИНЕТЕ СЕ! ЗАЕДНИЧКИ ВО БОРБА ЗА НАШИТЕ ПРАВА!
Помина повеќе од една година од пандемијата, а работничките и работниците, сиромашните, младите, жените и сите послаби општествени групи се оние што најмногу страдаа и ќе продолжат да страдаат.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Историскиот миг на кој Милена Радуловиќ му даде лице
Од моментот кога Милена Радуловиќ одлучи да проговори и да го пријави насилникот за сексуално насилство, веќе ништо не е исто.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
„Дали е среќен 8-ми Март?“ – трет марш по повод Меѓународниот ден на жената
Во присуство на стотици учеснички, Маршот за правата на жените започна од паркот Жена Борец каде активистките јавно апелираа за промени кои водат кон вистинско унапредување на статусот на жената во нашето општество.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Повредите на една класа: Текстилниот погон како страв и трепет
Влегуваш како на минско поле. Една ако се разболе, ојдеме сите.
  • Од Ена Бендевска
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Пејзаж на неименливото: Разговор помеѓу Калиа Димитрова и Билјана Радиноска
Би сакала да ти кажам: „Ја носам својата траума како цвет на реверот или како орден од војната или како свежо налакирани црвени нокти“. Тоа би била добра реплика, но сè уште не е така.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Крчкај си на тивко
За феноменот психолошка манипулација (gaslighting)
  • Од Кристина Ивановска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Оклопни возила за спречување на семејно насилство
Очигледно гео-политиката е препуштена на мажите, додека жените се оставени на двојна дискриминација – редовната од патријархатот и вонредната од пандемијата.
  • Од Џејлан Велиу
  • ФЕМ 101
Феминистичка 2018!
Со желба да рефлектираме кон она што сме го постигнале во измината година, но и она што не' размрдало, возбудило, вознемирило, во денешниот текст неколку авторки од Медуза издвојуваат значајни моменти од 2018 година.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Историјата на лезбејските блуз пејачки од Харлем
Како култните квир блуз пејачки направиле револуција во културниот пејзаж на Америка.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
So long 2019!
Со цел да ја затвориме оваа година, прашавме неколку од нашите авторки што е тоа по што ќе ја паметат изминатата година.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Јас и моето драго чудовиште
Како можеш да прифатиш дека секојдневно ќе се соочуваш со нови проблеми, твоето тело постојано ќе се менува и ќе прогресира кон полошо, а да не се разочараш самата себе?
  • Од Викторија Пенова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Инстаграм – гнездо на уметнички
Неколку уметнички чии дела варираат од забранети автопортрети до искрени исповеди и ноар фотографии.
  • Од Анастасија Марковска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Skopje Pride Weekend 10 | Ecstatic Bodies
Јубилејното издание на Skopje Pride Weekend 2022, фестивал на квир уметност, култура и теорија, оваа година ќе се случува од 2 - 11 јуни и 15 - 17 септермври.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Феминизам, религија и нијанси
Што велат некои од најпознатите феминистки за религијата?
  • Од Бисера Ѓуровска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Самовили: танц низ опресијата и слободата
За еманципаторниот потенцијал на самовилите.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Гордост
Пишува Ирена Цветковиќ
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Полошо од ништо: Како МВР соучествува во родово базирано насилство
Кога станува збор за родово базирано насилство, има посебен вид на овозможување, поттикнување и нереагирање од страна на полицијата.
  • Од Сара Миленковска и Љупка Трајановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто „Фурам феминизам“?
 Не што е наше, ама е златно девојче
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Глорија Стајнем: Вистината ќе те ослободи, но прво ќе те напне!
Брилијантноста на ова дело е што може да допре буквално до секого – начинот на кој Стајнем твори е непроценлив, а игривоста и хуморот во нејзините реченици влеваат некое чудно чувство на надеж дека и покрај тоа што борбата е тешка и долга, сепак не сме сами.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
На 8 Март марширам!
Нека ни е честит денот на женската борба
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Заминувањето на Ана Карина
Иако во ерата на новиот бран никогаш докрај не беше постигнато целосно одвојување на женските улоги од веќе создадените патријархален наративи, за првпат почнаа да се отвораат прашањата за женската индивидуалност на филм, а улогите на Карина се токму оние кои го овозможија овој иновативен и неизбежно потребен потфат.
  • Од Гала Насева
  • КВИР, ФЕМ 101
Зошто Скопје Прајд?
Затоа што никој не е слободен, додека сите не се ослободат.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Ми треба ново тело“ – приказ на градењето родов и перформативен идентитет
Кон танцовиот перформанс „Ми треба ново тело“ на Викторија Илиоска.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Маркс за родот и семејството: резиме (прв дел)
Човечките суштества би морале да станат способни да се видат едни со други како вредни за себе, наместо да гледаат како нешто што вреди само на она кое една индивидуа може да го обезбеди за друга.
  • Од Гала Насева
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Вирусите не дискриминираат – луѓето да!
Ако COVID-19 нè научи нешто, тоа е дека ниту еден вирус, ниту една болест не дискриминира. Тоа е карактеристика исклучиво на нас, луѓето.
  • Од Заедно посилни
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Женска самоодбрана: историја, теорија и пракса
Доживувајќи ги позитивните промени од моето искуство со часови по самоодбрана, решив да го истражам влијанието и историјатот на концептот на женска самоодбрана.
  • Од Сара Миленковска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
(Не)Преводливоста на дрег уметноста во „RuPaul’s Drag Race“
Дали преводот на шоуто на македонски би ја доближил и нормализирал дрег уметноста во нашето општество и дали истиот е возможен?
  • Од Ана Илиева

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram