Чекајќи го ветрот
На исклучително добра книга за деца се наидува прилично ретко.

Пролистувате десетици просечни, потоа неколку кои едноставно не може ниту има потреба да се дочитаат до крај. Потоа некои се прилично добри, но има некој предвлидлив тек на приказната и авторски техники.

И ретко, навистина ретко и често сослема случајно „ловите“ нешто исклучително. И во нашиот културен контекст и традиција на книжевност за деца и млади скоро секогаш е превод и често поминува прилично незабележано.

Веројатно бидејќи квалитетната книжевност ги лоцира и осветлува местата кои се идеолошки и социјални конструкции, кои сме ги впиле и сме прифатиле да не одредат. И дополнително, ако е доволно храбра, нуди и варијанти на живот кои излегуваат од рамката и пред кои традиционално конзервативните системи имаат одбивност и зазор.

„Чекајќи го ветрот“ на Оскар Крун во издание на Бегемот и во одличен превод на Родна Русковска е таква книга.

Низ приказната за осамено 13-годишно девојче кое посакува да биде морнар, наоѓа спокој на остров со дедо и во заедничката тишина и градење брод се отвора јазол исклучително комплицирани семејни односи.

Скандинавската ненаметливост во изразот, воздржаност од судење, патронизирачки педагогии создава позадина за приказна за отвореност и прифаќање на нештата кои не може да се променат. Суптилно води кон пораката дека „бурата“ колку и да е страшна не трае вечно, семејството и кога станува раштракано низ неколку различни куќи не ја „истрошува“ љубовта, но мора да е отворено да ги прифати своите членови во својата различност.

Паралелно се воспоставува амбивалентна релација помеѓу тивката и загрижена Винга и новото девојче Рут. Релација која од взаемна одбивност се трансфомира во пријателство и во еден миг наликува на вљубување. Крун одбива да ги категоризира релациите, туку остава простор за слобода во текот на еден летен распуст пријателствата да растат да се трансфомираат без да ги изложи на системот и неговата потреба да именува, категоризира и врамува.

Романот во 2019 година е награден со наградата Август (која ја доделува здружението на издавачи) во категоријата за најдобра книга за деца и млади и ккомисијата која одлучува ја става во категорија за деца на возраст меѓу 12 и 15 години, додека пак во Германија е препорачана за деца над 9 годишна возраст.

Својата одлука жири комисијата ја образложува вака:
„Има многу што да се сака во Чекајќи го ветрот. Пред се, леснотијата на јазикот, поетската густина и прецизноста во тонот. Но, и прекрасниот приказ на главниот лик Винга и нејзиниот дедо, двајца самци, прикажани со топлина далеку од какви било стереотипи. Силна, но сама, Винга расте низ работата на поправка на бродот, како и во продлабочената пријателска и љубовна релација со врсничката Рут.“

 

И неколку дополнителни препораки:

Се радуваме што Чекајќи го ветрот ја добива Августовската награда, бидејќи вака се пишуваат навистина добрите детски книги: внимателно и со лесни чекори, каде што секојдневните настани имаат поголемо значење и детето постои како дел од поголем свет. Шведските сликовници и книгите за млади долго време држат високо ниво, но овде Оскар Крун покажува дека дури и насловите за децата на колу 12/13 години можат да го надминат она што е вообичаено.
Лота Олсон, Дагенс Нихетер

Јазичните вредности на Крун, емпатијата, тајмингот, окото за прикажување и споредните ликови ја прават книгата прекрасна, како дрвен чамец направен со љубов кон секој детал од занаетот.
Даниел Сјолин

Без претенциозни заклучоци, од сите гореванедени причини, купете си ја на Саемот на книга.

НАПИШАНО ОД:
смешно
Што е тука смешно?
Пред неполни две недели македонската јавност се разбуди во едно од најодвратните случаи на родово-базирано насилство во земјава—Телеграм групата Јавна соба, чиј опис уште поодвратно гласеше ,,дружење и зезањe''.
  • Од Елена Петрова
„Тие се бомби“: Машкиот поглед и борбата против родово базираното насилство
Хероините во центарот на приказната како да се таму само за да им се случуваат непријатни нешта, по што се турнати на маргините на филмското дејство, без многу анализа на нивните страдања.
  • Од Јована Ѓорѓиовска
Кејт Винслет во „Мер од Исттаун“: средовечноста е далеку од свиснат стомак
Кејт Винслет отсекогаш била смела. Но да има стомак, и тоа таков што се тресе и мрда на начин на кој прилично невпечатливо се мрдаат стомаците на повеќето 45-годишни жени е сè уште доста шокантно и тема на ударни вести.
Коронавирусот открива колку мачо стереотипите се вкоренети во општеството
Владата на Велика Британија и скоро сите машки „воени кабинети“, му прогласија „војна“ на коронавирусот. Ова е проблематична аналогија затоа што она што е главно потребно за справување со COVID-19 е грижа, социјална солидарност и поддршка на заедницата - не борбата и насилството.
Бев сексуално нападната и зошто не се плашев да зборувам за тоа
„Молчи, не кажувај“, „Машките ќе си бидат машки“, „Срамота е, не се глупирај!“ и ред други изговори се едни од најчестите причини, покрај стравот, зошто жртвите на сексуално насилство не пријавуваат и не преземаат ништо.
  • Од Дамјана Видическа
„Френсис Ха“ – првото „дете“ на Бамбах и Гервиг
Френсис е збунета, смотана, изгубена, весела, разиграна, уморна, висока, смешна, харизматична и чудна. Има 27 години и нема стабилна врска, работно место или дом. Често е сама и повремено осамена.
  • Од Калина Качoровска
Кога сакаме, не сме сами: интервју со Јелисавета Благојевиќ (прв дел)
Кога скршеното срце е изложено, кога конците се видливи, тоа е сила, тоа е доволно за живот во кој 'јас' може да се пресоздаде, неумитно во себе да ги опфати грижата, болката, срамот, стравот, љубовта, себе-дарувањето, пријателството, радоста и конечно – гордоста да се биде ваков или таков, или никаков, но возможно е – секаков!
  • Од Вики Младенова
Неортодоксна (2020) или за ослободувањето од товарот на традициите
Приказната за хасидска Еврејка од Бруклин која успева да излезе од рамките на договорен брак и заминува во Берлин, звучи фасцинантно и само како концепт, а уште повеќе кога се заснова на вистински настани.
Лезбејскиот бакнеж е револуција
Како и што да се пишува за првиот лезбејски бакнеж на дваесеттина квир жени кои го споделија своето искуство со нас? Како да се пишува во името на Х број лезбејки и квир жени кои не го сторија тоа? Има ли воопшто потреба да се каже нешто универзално за едно лично, интимно и субјективно искуство какво што е ова?
Неуспехот во уметностите треба да се охрабрува како интегрален дел од праксата: Интервју со Дарко Алексовски
Моја најчеста креативна одлука е политичкото и колективното да ги прикажувам преку личното и индивидуалното. Делата и проектите секогаш се иницирани од лични приказни кои понатаму ги транскрибирам со помош на визуелни средства и медиуми.
Нов недискриминирачки закон за потпомогнато оплодување во Малта – Каде сме ние по ова прашање?
Во едно демократско општество кое се стреми кон целосна еднаквост и недискриминација, постоењето на вакви закони кои поставуваат дискриминирачки услови и кои некого исклучуваат од остварување на право е поразително и ја отсликува итната потреба од измени кон подобри законски решенија.
Глорија Стајнем: Вистината ќе те ослободи, но прво ќе те напне!
Брилијантноста на ова дело е што може да допре буквално до секого – начинот на кој Стајнем твори е непроценлив, а игривоста и хуморот во нејзините реченици влеваат некое чудно чувство на надеж дека и покрај тоа што борбата е тешка и долга, сепак не сме сами.
  • Од Гала Насева
Преку танцот сакам да ги разбудам сите сетила на моите ученици: Интервју со Ивана Балабанова
Работата на Ивана Балабанова ја следам со години. Инспирирана од нејзината работа како танчерка, основачка на Битрикс и креативна девојка која постојано поместува граници во секоја смисла на зборот, сакав да поразговараме за нејзината лична мотивација, работата како педагог, современиот танц како простор на слобода и истражување и грижата за себе и другите. 

Момент...

No more pages to load

1 2 … 12