Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Дали „Еуфорија“ навистина го идеализира користењето на дроги?
„Помислата дека можеби можам да бидам добра личност ме поттикнува да пробувам да бидам добра личност,“

Неодамна заврши втората сезона на популарната HBO серија „Еуфорија“ и сите имаме многу за дискутирање. Оваа серија ги следи животите на група тинејџери кои се справуваат со различни ситуации, како откривање на својата сексуалност, турбулентни пријателства, (не)здрави романтични врски, насилство од интимни партнери, како и користење и зависност од дрога. 

Иако во „Еуфорија“ одблизу ги следиме приказните на повеќе ликови, главната протагонистката, а воедно и нараторка на серијата, е Ру – седумнаесетгодишна зависничка која почнува да користи различни дроги откако татко ѝ се разболува од рак, а  продолжува со поинтензивно користење по неговата смрт. Во првата епизода, публиката дознава дека Ру се предозирала, и доколку сестра ѝ Џиа не ја нашла на време, таа најверојатно би била мртва. И покрај ова искуство, Ру не успева да апстинира долго: таа го поминува летото во центар за рехабилитација, но почнува повторно да користи кога се враќа дома. Ру се бори со својата зависност, но некогаш таа воопшто не се ни обидувада остане трезна: на крајот на втората сезона, таа успева конечно почнува поуспешно да ја лечи својата зависност и со големи тешкотии престанува да користи дроги до крајот на школската година. 

Како и повеќето продукции, „Еуфорија“ не е совршена серија.  До некаде се сложувам со дел од критиките, како преголемото сексуализирање на тинејџерите, или фактот што два важни ликови со уникатни перспективи од првата сезона – Кет и Мекеј – во втората сезона се практично избришани. Сепак, според мене, дел од критиките не држат вода, особено тие кои ја обвинуваат серијата за идеализација на зависноста и користењето на дроги. 

Прво, нереалистично и проблематично е да се очекува од една серија или филм да држат лекции за што е морално однесување. Ваквите очекувања може да доведат до ограничување на уметничкиот израз, (авто)цензура и морална паника. Кога станува збор за оваа специфична критика упатена кон „Еуфорија“, би потенцирала дека оваа серија всушност го прави токму обратното. Сцените каде се романтизираат опасни однесувања се често проследени со сцени кои ја прикажуваат бруталната реалност на тоа што им се случува на ликовите. Оваа динамика е дури присутна во една од репликите на Ру од првата сезона:

„Дрогите се некако кул. Мислам, тие се кул пред да ти ја уништат кожата. И животот. И фамилијата. Тоа е моментот кога тие веќе не се кул. Тоа е всушност многу тесен прозорец на кул.“

Без разлика дали ликовите или серијата експлицитно ни држат некаква лекција, или воопшто не го прават тоа, Сем Левинсон, креаторот и режисерот на „Еуфорија“, во интервју со Vulture објаснува дека тој сакал да ги покаже случувањата од перспективата и емотивната состојба на ликовите. 

„Рано утврдивме дека секоја сцена треба да биде интерпретација на реалноста или претстава на емоционална реалност. Не ме интересира реализмот. Ме интересира емотивен реализам,“ вели Левинсон во интервјуто. 

Всушност, заради фактот што Ру е нараторка на серијата, може  да се каже дека, на некој начин, целата приказна е прикажана од нејзина перспектива, дури и сцените каде таа е отсутна, односно дека „Еуфорија“ ја прикажува емотивната реалност на Ру. Така што, иако можеби ликот на Ру ја романтизира зависноста од дроги, тоа не го прави самата серија.

Иако преку ликот на Ру се прикажани последиците од зависноста од дрога, серијата истовремено успева да не го осуди и демонизира рекреативното користење на дрога или пак да ги дехуманизира корисниците на дрога. Многу често филмовите, сериите и приказните раскажани преку други уметнички медиуми кои инволвираат ликови кои се корисници на дрога, не ги прикажуваат овие ликови како целосни човечки битија, туку како метафора за сите ужасни работи кои може да ти се случат ако користиш било каква дрога. 

Еден таков пример е познатиот филм „Requiem for a Dream“ (2000) каде секој од четирите главни ликови-зависници завршува трагично и е во безизлезна ситуација – ликот на Џеред Лето ја губи својата рака заради користење на хероин, а неговата девојка (Џенифер Конели) мора да извршува сексуални услуги за макро, за да може да си дозволи да продолжи да користи хероин. Сите главни ликови завршуваат во понижувачки ситуации кои ги дехуманизираат, претварајќи ги во трагични симболи и предупредувачки приказни за публиката. Пораката на филмот е дека ако почнеш да користиш дроги, за тебе нема спас.  

За разлика од ликовите во „Requiem for a Dream“, Ру е една од малкуте ликови кои се зависници во „Еуфорија“. Сепак, тие не се единствените ликови кои користат дроги или конзумираат алкохол. На пример, Меди и Кеси земаат екстази во епизодата со карневалот, а Џулс пуши џоинт и можеби зема некоја друга дрога кога е на забава во градот. Но разликата е што овие однесувања се генерално умерени и не подразбираат зависност од овие супстанци, туку рекреативна употреба која може да има краткорочни, но не и нужно долгорочни последици. Преку прикажувањето на „темната“, но и рекреативната страна на користењето на дроги, „Еуфорија“ успева истовремено сериозно да ја прикаже зависноста која може да произлезе од овие супстанци, но да не го демонизира повременото користење.

Сепак, можеби најважно е дека „Еуфорија“ не ја третира Ру како изгубен случај. Ру не е симбол на последиците од користење дрога или лекција за публиката, туку комплексен лик чија зависност не е претставена како личен морален пропуст, туку како состојба која има своја историја. Траумата која Ру ја доживеала по смртта на татко ѝ, со кого била многу блиска и нејзината предиспозиција за психолошки растројства, се дел од причините зошто Ру почнала да користи дроги. Оваа лична и интимна историја е издржано прикажана и ја прави Ру тридимензионален лик со кој можеме да сочувствуваме. 

Низ серијата Ру неколку пати пробува да остане трезна и потоа повторно почнува да користи дроги. Дури на крајот на втората сезона, откога го достигнува сопственото дно, таа конечно се обидува да биде трезна, не за некој друг, туку за себе.

 

Во овој контекст, најмногу впечаток ми има оставено епизодата каде Ру јаде палачинки со Али, 54-годишниот зависник од крек кокаин кој е трезен 7 години и ја запознава Ру преку групата за поддршка за зависници Narcotics Anonymous. Али ѝ станува спонзор на Ру и во оваа епизода тој ѝ објаснува  дека од случајни причини, како генетски предиспозиции, таа ја има болеста на зависност, но проблемот е што светот не ги гледа зависниците од дрога како луѓе кои страдаат од болест, туку ги гледа како себични. 

Низ епизодата, Али ѝ објаснува на Ру дека зависниците влегуваат во деструктивен круг каде сметаат дека направиле непростиви работи и токму поради тоа, не гледаат поента да се подобрат, продолжувајќи го деструктивниот круг. Али споделува со Ру дека тој бил насилен кон својата сопруга додека бил зависник, но дека тоа се променило од кога тој почнал да се лечи. Сепак, сопругата го оставила и едната ќерка сѐ уште не му простила и можеби никогаш нема да му прости. По оваа лична приказна, Али ја прашува Ру дали таа сепак мисли дека тој е добра личност и таа вели да. 

„Помислата дека можеби можам да бидам добра личност ме поттикнува да пробувам да бидам добра личност,“ вели Али. Ру ја повторува истата фраза на крајот на втората сезона, имплицирајќи дека овој разговор имал огромно влијание врз неа и дека истата помисла ја мотивира да остане трезна.

Разговорот помеѓу Али и Ру е еден од најдолгите и најмоќните дијалози во серијата. Оваа епизода е фундаментално различна од многуте популарни наративи за зависници, без притоа да ги минимизира потенцијалните последици од зависноста. Али преку својот пример ја учи Ру дека иако и двајцата направиле одредени грешки и биле насилни кон своите блиски, тие сепак можат и мора да се обидат да бидат подобри. Исто така, фактот што Ру не е магично променета по овој разговор одлично ја прикажува нелинеарната патека кон заздравувањето. Дури и на крајот на сезоната, Ру не ги има решено повеќето проблеми во нејзиниот живот, но сепак одбира да живее, наместо да се уништи. 

 

 

 

Овој текст е напишан во рамки на грантот еобезбеден од страна на Балканската фондација за демократија, проект на Германскиот Маршалов фонд на Соединети Американски Држави и Норвешкото Министерство за надворешни работи.

Мислењата изразени во овој текст не ги одразуваат секогаш мислењата на Норвешкото Министерство за надворешни работи, Балканската фондација за демократија, Германскиот Маршалов фонд на Соединети Американски Држави или на нивните партнери.

НАПИШАНО ОД:
  • Елена Гаговска
  • May 9, 2022
  • ФЕМ 101
Биди Безбедна
Треба да се стремиме кон системско адресирање на изворот на родово базирано насилство во едно општество, но, во меѓувреме, додека тоа се постигне, треба да ги користиме сите механизми за спречување, заштита и превенција од насилство. Биди безбедна.
  • Од Сара Миленковска
  • ФЕМ 101
8 март – Леб и мир
На Меѓународната социјалистичка женска конференција во 1910 година во Копенхаген, бројни активистки за женски права, помеѓу кои и Клара Цеткин, предложиле да се одбележува меѓународен ден на жената за да се охрабри движењето за женски права и да се изгради поддршка за борбата за универзално право на глас за жените.
  • Од Вилдан Дрпљанин
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Писма од Украина (прв дел)
Ги споделуваме написите од дневниците на неколку девојки и жени од Украина, од првите денови на руската инвазија.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Гледаме порно: Отворено и искрено за женската сексуалност
Порно преференците не треба да се дочекуваат со осуда и стигма, туку за нив треба активно да дискутираме, да се преиспитуваме, да разменуваме информации, совети и, секако, порно страни кои го претстaвуваат и застапуваат она во што веруваме и сакаме да го гледаме, бидејќи очигледно, многу од нас гледаат порно.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нашите приказни се важни!
Денес, 17 Мај, Меѓународниот ден за борба против хомофобија, бифобија, интерсексфобија и трансфобија, го прославуваме со кампања под глобалното мото: „Да ја прекинеме тишината!“.
  • Од Тимот на Медуза
  • Uncategorized, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Демнење: Кога контролата и непосакуваната близина стануваат демнење?
Клучно во спречувањето на демнењето е препознавањето на моментот кога истото започнува
  • Од Ангелина Станојоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Правда за градите
Не можам да тврдам, но верувам дека речиси секоја жена почувствувала некој вид непријатност поврзана со своите гради. Непосакувани погледи и коментари од средината, изнудени допири уште од основно школо што никогаш не биле санкционирани или ред несигурности поврзани со нивната големина, форма и облик, приказни постојат колку и гради на светот.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
(Не)Преводливоста на дрег уметноста во „RuPaul’s Drag Race“
Дали преводот на шоуто на македонски би ја доближил и нормализирал дрег уметноста во нашето општество и дали истиот е возможен?
  • Од Ана Илиева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нешто е гнило во УКИМ – забележани сигнали на сексуално насилство, но владее правило на молк
„Приказните се тие. И тешки и сурови и дел од нив (пре)чести.“
  • Од Ивана Смилевска
  • КВИР, ФЕМ 101
За „природата“ на еден политички спор: хетеронормативност, трансродовост и загрозување на правата на жените (Втор дел)
Постојат цел океан на прашања поврзани со родовата трансформација и огромните глобални социјални промени во кои учествуваме и сме сведоци. Каде води сето ова?
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Анусот како критички пункт за ново читање на стварноста одзади
Кон танцовиот перформанс „Силата на С“ од Алексадар Георгиев – Аце.
  • Од Мања Величковска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Пенси во Неапол или за: ведрата трагичност на расличностувањето
Излезот од мапата на повредите, неочекувано може да биде светкав, и пред сѐ игрив. Тоа го покажа и Пенси.
  • Од Вики Младенова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Во фокус: Бејли Еjвери
„Промените ни обезбедуваат искуства кои ги претвораме во лична моќ.“
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зад воланот
Ода за движењето, трансформациите и наоѓање засолниште во непостојаното 
  • Од Калиа Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Време да почнеме да ги менуваме наративите: Интервју со Сибел Бајрам
Ако сакаме промени, треба да почнеме да гледаме низ призмата на изнаоѓање и нудење решенија, меѓутоа и консултирање на оние за коишто креираме било какви политики и програми.
  • Од Елена Петрова
  • ФЕМ 101
Полициската бруталност и расизмот против Ромите
Ретко се зборува за условите во кои живееат Ромите кај нас, а кога се зборува тоа често се гледа низ традиционалната призма на лични избори или различен менталитет, наместо многукратна и повеќеслојна системска дискриминација.
  • Од Елена Гаговска
  • КВИР, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Отпорот против „родовата идеологија” мора да престане
Родовата теорија не е ниту деструктивна ниту индоктринизирана: таа едноставно бара форма на политичка слобода.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто „Фурам феминизам“?
 Не што е наше, ама е златно девојче
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА
Кога сакаме, не сме сами: интервју со Јелисавета Благојевиќ (прв дел)
Кога скршеното срце е изложено, кога конците се видливи, тоа е сила, тоа е доволно за живот во кој 'јас' може да се пресоздаде, неумитно во себе да ги опфати грижата, болката, срамот, стравот, љубовта, себе-дарувањето, пријателството, радоста и конечно – гордоста да се биде ваков или таков, или никаков, но возможно е – секаков!
  • Од Вики Младенова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Неутрално дебела
Бунтот кон правилата го почнав со тоа што го преземав назад зборот дебела од оние кои го користеа за да ме повредат.
  • Од Вања Кирова
  • ФЕМ 101
МВР ме прави огрочена и лута
Полицијата никогаш во минатото не била клучна во оваа борба, па баш затоа е тешко да се замисли дека некогаш во иднината би можела да биде
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Сиромаштијата има женско лице
Галерија од вчерашниот Марш за женски права.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Гравитација
Бројот на варијации на формата на женските гради е веројатно соодветен на бројот на жени во светот или ко што би рекла една моја драга личност “сто жена, двеста сиса”
  • Од Бојана Јовановска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жени жртви или жени злосторници­?
Случајот на Пале Илкоска.
  • Од Тамара Славеска Апостоловски
смешно
  • ФЕМ 101
Што е тука смешно?
Пред неполни две недели македонската јавност се разбуди во едно од најодвратните случаи на родово-базирано насилство во земјава—Телеграм групата Јавна соба, чиј опис уште поодвратно гласеше ,,дружење и зезањe''.
  • Од Елена Петрова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како Вирџинија Вулф ја преобрази женската биографија во „Орландо“
„Орландо“ зборува за важноста да се биде свесен за сопственото историско, лично и колективно минато како жена и за потребата од негово реобмислување и реиспишување.
  • Од Душица Лазова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Отпорот е клуч – феминизам и борбата за климатска правда
Без разлика кои системи на доминација се присутни во нашето општество, последиците влијаат на сите нас
  • Од Ана Аврамовска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Кога личното станува теоретско: кон романот ,,Аргонаутите” на Маги Нелсон
Аргонаутите (The Argonauts, 2015) е последниот роман на американската писателка и професорка Маги Нелсон, позната по нејзините жанровски експерименти.
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Заедно (Сложни жени диско градат)
Вечерва, од 21:30  о МКЦ, како дел од Прво па женско #9, ќе се прикажува филмот „Заедно (Сложни жени диско градат),
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кондоми – инструменти за игри на моќ
Стелтинг и отпорноста кон користење кондоми кај хетеросексуалните мажи
  • Од Наталија Станојевиќ
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспешната родова транзиција во Кожата во која живеам на Педро Алмодовар (La piel que habito, Pedro Almodóvar)
Ако ја боли, ќе си трпи.
  • Од Анастасија Марковска
Илустрација на Arsh Raziuddin. Извор: Getty
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Откупување на себеси“: Осврт кон „Моето тело“ на Емили Ратајковски
Самосвесното проучување на експлоатацијата на женските тела на Ратајковски пропушта соодветно да ја истражи креираната и дотерана слика за себе
  • Од Тимот на Медуза
Illustration by Chloe Cushman
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не се враќаме во времето пред Ро. Одиме на полошо
Не само што влегуваме во ера на небезбедни абортуси, туку и на сеопшта криминализација на бременоста.
  • Од Елена Петрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Женска самоодбрана: историја, теорија и пракса
Доживувајќи ги позитивните промени од моето искуство со часови по самоодбрана, решив да го истражам влијанието и историјатот на концептот на женска самоодбрана.
  • Од Сара Миленковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Протести во Косово: Дали училиштето нé третира како ученички или како објекти?
Како реакција на наводите за силување на малолетно лице од страна на вработен во косовската полиција се одржаа организирани протести во Приштина и Дренас
  • Од Сара Миленковска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram