Ментален товар

Стрипот „You should’ve asked“ (слободен превод: Требаше да ми кажеш) на една анонимна француска илустраторка која работи под псевдонимот Ема Клит (ориг. Еmma Clit) е одличен начин да се запознаете со концептот на ментален товар (анг. mental load).

Менталниот товар е продукт на вообичаеното организирање на едно просечно домаќинство во кое еден од партнерите, обично жената, има улога на „микро-менаџер“, а другиот партнер, обично мажот, има подредена улога или попасивен пристап кон извршувањето на домашните обврски т.е. очекува да добива инструкции и насоки за тоа што треба да прави.

„Менаџерот“ е постојано преоптоварен со задачата да памети, да планира и да знае што треба да се направи за домаќинството да функционира нормално, а тоа, како што посочува и Ема Клит во својот стрип, е само по себе а full time job т.е. предвидува полно работно време, покрај вршењето на задачите во домот.

Од планирање на ручекот, подготвување на список за пазарење, закажување на лекарски преглед за децата, па сè до организирање родендени, одбирање подароци, и милијарда други навидум ситни секојдневни одлуки, сето ова се вбројува во дефиницијата за ментален товар. Ако ги земеме предвид и податоците објавени од Државниот завод за статистика според кои жените во просек поминуваат 2.5 часа повеќе во извршувањето домашни задачи од мажите, резултатот е апсолутна нерамноправност во поделбата на трудот во домот, затоа што освен времето потребно за вршење на овие задачи, од жените се очекува да вложат дополнителен ментален напор за нивно организирање.

Kлит го илустрира овој проблем едноставно преку искуството на една нејзина другарка која пред спиење го замолува партнерот да го извади чистото бебешко шише од машината за садови. Кога подоцна оди да го земе шишето за да го нахрани бебето гледа дека задачата е завршена, но исто така забележува и дека сите останати чисти чинии сè уште стојат во машината. Наместо повторно да бара помош, таа сфаќа дека е поедноставно самата да се погрижи за нив.

Во овие денови на самоизолација кога секојдневието ни е во голем дел ограничено на домот и сите членови на семејството поминуваат многу повеќе време дома од обично, менталниот товар со кој се соочуваат жените е несомнено многу поголем. Покрај менталниот товар и анксиозноста од неизвесноста на ситуацијата во која се наоѓаме, работата во домот бара повеќе време од кога било.

Жените се тие што најчесто се задолжени за грижата околу постарите и децата. Тие вообичаено ја преземаат грижата за домашното школување на децата, го планираат нивниот ден и се обидуваат да пронајдат различни начини на разонода за нив, покрај вообичаените обврски околу чистењето, готвењето и слично. Голем број жени кои ќе мораат да работат од дома во следниов период, се соочуваат со двојно поголем предизвик од нивните партнери.

За жал, сè уште генерално доминира мислењето дека во природата на жените е подобро да се грижат за домот и децата, но ова го превидува фактот дека девојчињата се воспитуваат во тој дух и стекнуваат навики поврзани со водењето на домаќинството уште од рана возраст, како на пример, кога им подаруваме мини кујна или сет за пеглање, па оттука се подразбира дека вршењето на домашните активности ќе им оди полесно на девојчињата од момчињата. Но и покрај тоа, жените не треба да бидат автоматски „менаџери“ на семејството само затоа што се жени.

Во стрипот Ема Клит вели дека за нештата да се променат потребно е мажите да научат дека грижата за домот е и нивна обврска. Поделбата на домашните обврски треба да биде фер, макар и ако за тоа е потребно партнерите заеднички да најдат конкретен и детален договор, затоа што вистинската рамноправност меѓу нив почнува во домот.