Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Добро запомнете го името Исра
Интерсекциски преглед на феминизмот во Палестина

О, бремена со смокви и маслини
нели од Џебел Џаризим
Светот ќе се ширеше натака?
(„Палестина”, Андреј Ал-Асади)

Да се пишува за Палестина, алегоријата на Источниот Брег, е далеку од лесна задача земајќи ја предвид нејзината истоштеност која не е нималку актуелна, ами тлее од памтивек. Ако се обидеме на палестинската земја метафорично да ѝ пристапиме како на девојка која ја достигнала својата зрелост, се среќаваме со цврста градба и прогонувачки тажен поглед. Таква е таа, таа што на своите раменици излечи илјадници чеда, патем ги описмени и ги надои со млеко и мед. Таа која ги има најубавите очи на светов, засенети со густи трепки и обвиени со бронзен тен. Коси со боја на црн мрамор, кои во црна ноќ даваат одблесок на месечината која никако да и зајде. Палестина која дневно, со модри дланки ги копа вечните почивалишта на нејзините ќерки, сестри и познанички. Истите тие кои не се изборија со лицата на војната, на гладта и стравот. Со лицата на нивната чест и честа на оние кои ги израснале…или сепак не.

 

 

Што е всушност честа?

 

 

Честа е морална илузија чија апстрактна вредност од ден на ден крвари сè повеќе и повеќе низ земниот свет. Ако ја согледаме честа низ философска призма, ќе сфатиме дека е доста дуална кога се работи за нејзината теоретска манифестација. Во философијата постојат два правци во кои е возможно да се води дефинирањето на честа: 1. Внатрешен инстинкт кој нè гради во доблесна личност, преку веќе постоечка категоризација на морален и неморален акт и 2.Невозможноста да се поистоветат честа и доблеста како резултат на стоичкиот скептицизам. Меѓутоа, нужно е да се прибележи дека честа, безразлика на нејзиниот теоретски приказ, е исклучително релативна појава која би требало да претставува сопственост на секој поединечен ментален склоп. Тоа е термин кој за една парижанка или швајцарка претставува тло кое трпи секаков критички став и експеримент, меѓутоа тло кое палестинските хероини го носат на плешки можеби цел век. Преку исцрпно хронолошко истражување на палестинскиот феминизам се добива впечаток дека палестинските жени својата чест ја делат како парче леб со своите семејства. Нивната чест е чест на нивните татковци, браќа и сопрузи. Доколку една палестинска жена своеволно одлучи да си поигра со стандардите на “чесноста” таа претставува мета во која се нишанат рафалите на севкупното фамилијарно обесчествување. Кога и да помислам на фактот дека нечиви коски се во процес на распаѓање под рушевините на вредноста која требаше да претставува архаичен дел од речниците, инстинктот постар од цивилизацијата во мене раѓа бунт и копнеж по она што требаше да биде живот; живот за мене и за тебе онолку колку што требаше да биде и за Исра, Ајше, Фатма. Оттаде се среќаваме со феноменот “Убиства за чест”. За да го идентификувам, дефинирам и анализирам горенаведениот феномен, во прилог ќе го продлабочам случајот на Исра Грајеб кој е всушнсот причината зошто вие и јас сме овде и сега.

 

Која е Исра?

 

 

На Исра наидов сосема случајно низ виртуелните лавиринти. Исра е палестинката која на својата дваесет и прва година, во болничка сала во Бетлехем му потклекнува на чудовиштниот патријархален поредок. Откако еуфорично објавува слика на Инстаграм со своето момче прифаќајќи ја неговата понуда за брак, нејзиниот брат физички ја напаѓа бидејќи смета дека таквата објава претставува рушење на семејната чест и дека таквиот романтичен момент наместо со свадба треба да се оконча со погреб. Бркотницата во она што треба да се нарекува “дом” на Исра ја принудува инстинктивно да скокне од тераса и да се спаси од сопствениот брат. Додека таа со последните атоми на енергија успева да го преживее патот до болница, палестинските медиуми го пренесуваат полицискиот извештај на нејзиното семејство во кој тие велат дека Исра е „опседната од демони”, повикувајќи се на самоубиство. Од болница таа објавува уште една слика, овој пат јавно покажувајќи си ги раните и пишувајќи: „Силна сум и имам воља за живот-да ја немав, веќе ќе бев мртва. Не ми праќајте пораки во кои ми посакувате да бидам силна, јас сум силна. Нека Господ им суди на тие што ме угнетија и повредија”. По нејзината објава Исра е задушена во болницата од страна на нејзиниот брат и уште двајца машки претставници од семејството, со што нивната чест е конечно мирна и чиста. Откако палестинските медиуми уште еднаш пренесуваат за нејзината состојба пред самата смрт која ескалирала после неколкуте исекотини со кои се здобила во самата болничка соба, палестинските феминистки се акумулираат во голема протестна сила барајќи правда во име на Исра и во име на секоја угнетена палестинска жена. За да го смират бунтовниот отпор. палестинските владеачки авторитети ветуваат реализација на идејата за така наречена “safe room” (мак. безбедна соба) која би требало да претставува простор каде жените и девојките можат да пријават било каква форма на терор и траума низ која поминуваат или насетуваат дека ќе ги снајде. Но, дилемата која следува е: дали таа безбедна соба е само стратешка пропаганда која ги фрла в дебела сенка убиствата за чест, кои како гнил тумор се метастазираат во секое ќоше долж медитеранот, при тоа не отстапувајќи ни чекор понапред од ужасната маженствена доминантност со која палестинките не успеваат да се изборат. Или посоодветно е да прашам: Дали некој слушнал за Исра на вести? Дали сте сретнале објава на интернет во која се опејува нејзината смрт? Дали знаете дека нејзиниот дух почива во мир? Одговорот е не. Нејзиниот дух не само што не е спокоен, ами до ден денес храбро јава врз еден стар, грд и урнебесно конзерватвен систем кој ја усмрти во моментот кога таа требеше допрва да се раѓа! Константната воена зона и истоштената машкост е причина зошто феноменот на “убивање за чест” е лишен од соодветен одзив како на медиумите така и на претпоставените палестински авторитети.

 

 

Интерсекциски пресек на палестинскиот феминизам

 

 

За да го продлабочам случајот на Исра, при тоа да го изведам наравоучението на овој текст, морам да направам кус преглед на палестинскиот феминизам чија амплитуда на виралност и медиумска покриеност е во слободен пад. Оттаде се среќаваме со интерсекцискиот феминизам, како рамка според која идентитетите што се преклопуваат или се пресекуваат меѓу жените влијаат на начинот на кој тие се соочуваат со угнетување и дискриминација. Интерсекционалноста ја отфрла идејата дека искуството на жената може да се сведе само на нејзиниот род и инсистира на разгледување на повеќе фактори кои го обликуваат нејзиниот живот: раса, класа, етничка припадност, попреченост, статус на државјанство, сексуална ориентација и други. Кога ќе го погледнеме светот преку интерсекционална феминистичка леќа, ни станува јасно дека Палестина претставува вир кој се прескокнува од секаков подем и прогрес. Сега кога сме веќе запознаени со случајот на Исра, продуктивно е да ги разгледаме и ставовите на палестските феминистки кои бестрашно парадираа и бараа правда непосредно со нејзината смрт. Имено, како што медиумите пренесуваат, групите за правата на жените се залагаат за сеопфатен закон за семејно насилство дури од 2007 година. Меѓутоа палестинските власти го разгледуваат нацрт-законот за заштита на семејството од 2016 година па сè до ден денес, без значителен прогрес или потенцијален исход. Ихлас Суфан, кој раководи со засолништата за жртви на насилство во Наблус, во 2018 год. за Human Rights изјавува дека семејното насилството продолжува затоа што „нема правни или социјални пречки“ и насилникот „знае дека може да се извлече од тоа“.
Законот за семејно насилство треба да ги утврди обврските на властите кон спречувањето на таквиот вид насилството, при тоа да ги заштити преживеаните и да ги гони насилниците. Ова вклучува обука на полицијата за тоа како да го препознае и спречи семејното насилство, како правилно да ги спроведи истрагите и како да изгради доверба во заедницата, така што жртвите ќе се чувствуваат безбедни да побараат помош. Да се биде жена на место кое е во константна воена зона е исто како да се биде јагне во глутница волци. Женското тело во Палестина е бојно поле кон кое се нишанат сите рафали кои не добиле прилика да бидат испукани надвор. Во Палестина се војува долж женската утроба, за на крај хероизмот како машка одлика да им се препише на синовите, браќата и сопрузите. Нели подеднакво нè боли крахот на женските колена кои немаат сила да го издржат товарот на војната и деструктивниот идеализам? Денес викајте ме Исра. Да се викаме Ајша, Фатме, Асма… Денес, сите нека нè болат и телото и духот, да крвари животот од нас, заедно да калемиме светлина на мрак, нужно да западнеме во апорија.

 

 

 

 

Текстот на авторката е напишан како дел од обуката „Од мое гледиште“, којашто се одржа од 1 до 13 јуни, во рамките на фестивалот Прво па женско #9. Обуката беше организирана во соработка со феминистичката платформа Медуза.

НАПИШАНО ОД:
  • Викторија Постоловска
  • December 6, 2021
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жена на годината
За справувањето со родово заснованото насилство и вистинските жени на годината.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Зошто сексуалните работници го одбележуваат 3 март?
Сексуалниот работник пред сè е човек, а потоа сексуален работник. Оттука, има еднакви човекови права како и сите други луѓе.
  • Од Лила Милиќ
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија #3
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Женскиот поглед во визуелната уметност: Во комуникација со делото
Погледот отсекогаш бил, и е, политички.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Заговорот на тишината
Дисциплината е потребна во спортот, меѓутоа прашањето е која е границата помеѓу одржувањето на дисциплина и психолошко насилство и колку истото е навистина неопходно за формирање на подобри и поуспешни спортисти. 
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Женското лице на војната и историјата
Кон романот „Војната нема женско лице“ од Светлана Алексиевич
  • Од Радица Стојановска
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспехот во уметностите треба да се охрабрува како интегрален дел од праксата: Интервју со Дарко Алексовски
Моја најчеста креативна одлука е политичкото и колективното да ги прикажувам преку личното и индивидуалното. Делата и проектите секогаш се иницирани од лични приказни кои понатаму ги транскрибирам со помош на визуелни средства и медиуми.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Јас одлично готвам и Сашо Тасевски повторно не е во право
Ако не се јаде летна манџа, тоа е исто како да не се јаде воопшто.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Во фокус: Бејли Еjвери
„Промените ни обезбедуваат искуства кои ги претвораме во лична моќ.“
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Примените на еротското: еротското како моќ, Одри Лорд
За да се одржи себеси, секоја опресија мора да ги корумпира или изобличи оние различни извори на моќ во културата на угнетуваните кои можат да создадат енергија за некаква промена. За жените, тоа значело да се потисне еротското како можен извор на моќ и знаење од нашите животи.
  • Од Душица Лазова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Што има за вечера?
Втората смена за денешната жена - еднаквост на работа, но и дома.
  • Од Сандра Анастасовска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Сајбер насилство: Безбедност и самоцензура
На кој начин да бидеме побезбедни во сајбер просторот? Дали ограничувањето на изразувањето и слободата се легитимни мерки на (само)заштита или пак претставуваат форма на (само)цензура? Дали и колку треба да сме внимателни што објавуваме и испраќаме? И финално, како да бараме соодтвена системска заштита, кога упорно гледаме како институциите потфрлаат во ова поле?
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Квир по дома: Здравствената криза и социјалната изолација наспроти потребата за заедништво
Ако за мнозинството социјалната изолација подразбира едноставно поминување повеќе време дома, кај квир лицата тоа може да значи буквално затварање во себе или „враќање во плакарот“.
  • Од Калиа Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО
Цели генерации девојки пораснаа заедно со ППЖ: Интервју со Тиииит!Инк
Бидејќи ниеден феминистички настан не може да помине без да биде прославен на Медуза, со четирите Тиииитовки разменивме впечатоци од овогодинешната програма, се потсетивме на другите фестивалски изданија и воздивнавме пред убавината на женското другарство.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПичПрич: Влакна
Во 20.00 часот во Кино Милениум ќе се одржи четвртото осмомартовско издание на ПичПрич – вечер на раскажување женски приказни, на тема „Влакна“.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
5 причини зошто треба да се гледа серијата Mrs. America
„Поборниците за женското ослободување сакаат да создадат полово-неутрален, феминстичко-тоталитарен кошмар.“
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Гордост
Пишува Ирена Цветковиќ
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Дисциплина на гладот
“Таа е без сила, несексуална и безгласна, и само со тешкотија може да се фокусира на светот кој се наоѓа надвор од нејзината чинија. Жената во неа е убиена. Таа скоро и да не е таму.”[1]
  • Од Бојана Јовановска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче!
Од жените се очекува да се плашат. Ги учиме девојчињата да бидат срамежливи, плашливи, внимателни, наместо храбри и љубопитни. Ги учиме дека нивните тела се ранливи и им го всадуваме стравот од повредување со што им ја намалуваме довербата во нивните сопствени тела.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сите за МКЦ: Движење кое почна со дружба
Ваквите пријателства и познанства создаваат чувство на заедништво, а некогаш овие врски може да се претворат во политички движења.
  • Од Елена Гаговска
  • КВИР, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Отпорот против “родовата идеологија” мора да престане
Родовата теорија не е ниту деструктивна ниту индоктринизирана: таа едноставно бара форма на политичка слобода.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Mислев дека имам внатрешно крварење и умирам: Приказни за прва менструација
Менструацијата е телесен, приватен и интимен процес, но стигмата, срамот и сиромаштијата се прашања кои мора да се адресираат јавно.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не чепкај традиции!
Има една екстремно шовинистичка традиција за која ретко може да се најде нешто пишано, или помош за како да се справиме со истата - традицијата на повојница/мекици по пристигнување на новороденчето.
  • Од Андреа Угриновска
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
За „природата“ на еден политички спор: хетеронормативност, трансродовост и загрозување на правата на жените (Прв дел)
Постојат цел океан на прашања поврзани со родовата трансформација и огромните глобални социјални промени во кои учествуваме и сме сведоци. Каде води сето ова?
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што треба да знаеме за абортусната грижа за време на КОВИД-19?
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Проблемот со ,,школите за женственост“  
Сите совети за работа на себе паѓаат во вода ако поттикот е машката валидација, а резултатот е женската сервилност
  • Од Елена Кузмановска
  • ФЕМ 101
Пратеничка – да се биде или не?
Од досегашните избори видливо е дека речиси ниедна политичка партија не се залага, континуирано и посветено, за родовата еднаквост.
  • Од Ангелина Цветковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Водич за Трејси Емин, ‘enfant terrible’ на британската уметност: Прв дел
Трејси Емин e дел од изложбата Родови перцепции во Музејот на современата уметност - Скопје. Прочитајте сè за оваа легендарна уметница и погледнете ја изложбата во МСУ каде се изложeни 39 современи уметнички дела од 25 жени.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сао Паоло ја добива првата книжарница за дела напишани само од жени
Жените пишуваат и тоа многу. Толку многу што со нив ќе ги наполниме сите полици на една книжарница.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Уметници кои ја трансформирале југословенската култура
Преглед на дел од творештвото на десет југословенски уметници и/или колективи.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Ми треба ново тело“ – приказ на градењето родов и перформативен идентитет
Кон танцовиот перформанс „Ми треба ново тело“ на Викторија Илиоска.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Модернизирана винтиџ хомофобија
Денес, на многу мејнстрим медиуми веќе не е прифатливно отворено да се користат расистички, сексистички, хомофобични и други видови на погрдни зборови во дебатните емисии. Затоа модерните хомофоби како Сашо Тасевски мораат нивните предрасуди да ги скријат преку различни реторички стратегии.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Неутрално дебела
Бунтот кон правилата го почнав со тоа што го преземав назад зборот дебела од оние кои го користеа за да ме повредат.
  • Од Вања Кирова
  • ФЕМ 101
ВО ФОКУС: АФЖ
Антифашистичкиот фронт на жените на Југославија е основан на Првата меѓународна конференција на жените на која што учествуваа 166 делегатки од цела Југославија.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Тајната женска историја во македонската литература во 19 век
Од големо значење за развојот на македонската книжевност, особено на расказот како форма е ликот на Марија Х. Зрнева.
  • Од Дијана Петрова

Момент...

No more pages to load

1 2 … 17 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram