Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Добро запомнете го името Исра
Интерсекциски преглед на феминизмот во Палестина

О, бремена со смокви и маслини
нели од Џебел Џаризим
Светот ќе се ширеше натака?
(„Палестина”, Андреј Ал-Асади)

Да се пишува за Палестина, алегоријата на Источниот Брег, е далеку од лесна задача земајќи ја предвид нејзината истоштеност која не е нималку актуелна, ами тлее од памтивек. Ако се обидеме на палестинската земја метафорично да ѝ пристапиме како на девојка која ја достигнала својата зрелост, се среќаваме со цврста градба и прогонувачки тажен поглед. Таква е таа, таа што на своите раменици излечи илјадници чеда, патем ги описмени и ги надои со млеко и мед. Таа која ги има најубавите очи на светов, засенети со густи трепки и обвиени со бронзен тен. Коси со боја на црн мрамор, кои во црна ноќ даваат одблесок на месечината која никако да и зајде. Палестина која дневно, со модри дланки ги копа вечните почивалишта на нејзините ќерки, сестри и познанички. Истите тие кои не се изборија со лицата на војната, на гладта и стравот. Со лицата на нивната чест и честа на оние кои ги израснале…или сепак не.

 

 

Што е всушност честа?

 

 

Честа е морална илузија чија апстрактна вредност од ден на ден крвари сè повеќе и повеќе низ земниот свет. Ако ја согледаме честа низ философска призма, ќе сфатиме дека е доста дуална кога се работи за нејзината теоретска манифестација. Во философијата постојат два правци во кои е возможно да се води дефинирањето на честа: 1. Внатрешен инстинкт кој нè гради во доблесна личност, преку веќе постоечка категоризација на морален и неморален акт и 2.Невозможноста да се поистоветат честа и доблеста како резултат на стоичкиот скептицизам. Меѓутоа, нужно е да се прибележи дека честа, безразлика на нејзиниот теоретски приказ, е исклучително релативна појава која би требало да претставува сопственост на секој поединечен ментален склоп. Тоа е термин кој за една парижанка или швајцарка претставува тло кое трпи секаков критички став и експеримент, меѓутоа тло кое палестинските хероини го носат на плешки можеби цел век. Преку исцрпно хронолошко истражување на палестинскиот феминизам се добива впечаток дека палестинските жени својата чест ја делат како парче леб со своите семејства. Нивната чест е чест на нивните татковци, браќа и сопрузи. Доколку една палестинска жена своеволно одлучи да си поигра со стандардите на “чесноста” таа претставува мета во која се нишанат рафалите на севкупното фамилијарно обесчествување. Кога и да помислам на фактот дека нечиви коски се во процес на распаѓање под рушевините на вредноста која требаше да претставува архаичен дел од речниците, инстинктот постар од цивилизацијата во мене раѓа бунт и копнеж по она што требаше да биде живот; живот за мене и за тебе онолку колку што требаше да биде и за Исра, Ајше, Фатма. Оттаде се среќаваме со феноменот “Убиства за чест”. За да го идентификувам, дефинирам и анализирам горенаведениот феномен, во прилог ќе го продлабочам случајот на Исра Грајеб кој е всушнсот причината зошто вие и јас сме овде и сега.

 

Која е Исра?

 

 

На Исра наидов сосема случајно низ виртуелните лавиринти. Исра е палестинката која на својата дваесет и прва година, во болничка сала во Бетлехем му потклекнува на чудовиштниот патријархален поредок. Откако еуфорично објавува слика на Инстаграм со своето момче прифаќајќи ја неговата понуда за брак, нејзиниот брат физички ја напаѓа бидејќи смета дека таквата објава претставува рушење на семејната чест и дека таквиот романтичен момент наместо со свадба треба да се оконча со погреб. Бркотницата во она што треба да се нарекува “дом” на Исра ја принудува инстинктивно да скокне од тераса и да се спаси од сопствениот брат. Додека таа со последните атоми на енергија успева да го преживее патот до болница, палестинските медиуми го пренесуваат полицискиот извештај на нејзиното семејство во кој тие велат дека Исра е „опседната од демони”, повикувајќи се на самоубиство. Од болница таа објавува уште една слика, овој пат јавно покажувајќи си ги раните и пишувајќи: „Силна сум и имам воља за живот-да ја немав, веќе ќе бев мртва. Не ми праќајте пораки во кои ми посакувате да бидам силна, јас сум силна. Нека Господ им суди на тие што ме угнетија и повредија”. По нејзината објава Исра е задушена во болницата од страна на нејзиниот брат и уште двајца машки претставници од семејството, со што нивната чест е конечно мирна и чиста. Откако палестинските медиуми уште еднаш пренесуваат за нејзината состојба пред самата смрт која ескалирала после неколкуте исекотини со кои се здобила во самата болничка соба, палестинските феминистки се акумулираат во голема протестна сила барајќи правда во име на Исра и во име на секоја угнетена палестинска жена. За да го смират бунтовниот отпор. палестинските владеачки авторитети ветуваат реализација на идејата за така наречена “safe room” (мак. безбедна соба) која би требало да претставува простор каде жените и девојките можат да пријават било каква форма на терор и траума низ која поминуваат или насетуваат дека ќе ги снајде. Но, дилемата која следува е: дали таа безбедна соба е само стратешка пропаганда која ги фрла в дебела сенка убиствата за чест, кои како гнил тумор се метастазираат во секое ќоше долж медитеранот, при тоа не отстапувајќи ни чекор понапред од ужасната маженствена доминантност со која палестинките не успеваат да се изборат. Или посоодветно е да прашам: Дали некој слушнал за Исра на вести? Дали сте сретнале објава на интернет во која се опејува нејзината смрт? Дали знаете дека нејзиниот дух почива во мир? Одговорот е не. Нејзиниот дух не само што не е спокоен, ами до ден денес храбро јава врз еден стар, грд и урнебесно конзерватвен систем кој ја усмрти во моментот кога таа требеше допрва да се раѓа! Константната воена зона и истоштената машкост е причина зошто феноменот на “убивање за чест” е лишен од соодветен одзив како на медиумите така и на претпоставените палестински авторитети.

 

 

Интерсекциски пресек на палестинскиот феминизам

 

 

За да го продлабочам случајот на Исра, при тоа да го изведам наравоучението на овој текст, морам да направам кус преглед на палестинскиот феминизам чија амплитуда на виралност и медиумска покриеност е во слободен пад. Оттаде се среќаваме со интерсекцискиот феминизам, како рамка според која идентитетите што се преклопуваат или се пресекуваат меѓу жените влијаат на начинот на кој тие се соочуваат со угнетување и дискриминација. Интерсекционалноста ја отфрла идејата дека искуството на жената може да се сведе само на нејзиниот род и инсистира на разгледување на повеќе фактори кои го обликуваат нејзиниот живот: раса, класа, етничка припадност, попреченост, статус на државјанство, сексуална ориентација и други. Кога ќе го погледнеме светот преку интерсекционална феминистичка леќа, ни станува јасно дека Палестина претставува вир кој се прескокнува од секаков подем и прогрес. Сега кога сме веќе запознаени со случајот на Исра, продуктивно е да ги разгледаме и ставовите на палестските феминистки кои бестрашно парадираа и бараа правда непосредно со нејзината смрт. Имено, како што медиумите пренесуваат, групите за правата на жените се залагаат за сеопфатен закон за семејно насилство дури од 2007 година. Меѓутоа палестинските власти го разгледуваат нацрт-законот за заштита на семејството од 2016 година па сè до ден денес, без значителен прогрес или потенцијален исход. Ихлас Суфан, кој раководи со засолништата за жртви на насилство во Наблус, во 2018 год. за Human Rights изјавува дека семејното насилството продолжува затоа што „нема правни или социјални пречки“ и насилникот „знае дека може да се извлече од тоа“.
Законот за семејно насилство треба да ги утврди обврските на властите кон спречувањето на таквиот вид насилството, при тоа да ги заштити преживеаните и да ги гони насилниците. Ова вклучува обука на полицијата за тоа како да го препознае и спречи семејното насилство, како правилно да ги спроведи истрагите и како да изгради доверба во заедницата, така што жртвите ќе се чувствуваат безбедни да побараат помош. Да се биде жена на место кое е во константна воена зона е исто како да се биде јагне во глутница волци. Женското тело во Палестина е бојно поле кон кое се нишанат сите рафали кои не добиле прилика да бидат испукани надвор. Во Палестина се војува долж женската утроба, за на крај хероизмот како машка одлика да им се препише на синовите, браќата и сопрузите. Нели подеднакво нè боли крахот на женските колена кои немаат сила да го издржат товарот на војната и деструктивниот идеализам? Денес викајте ме Исра. Да се викаме Ајша, Фатме, Асма… Денес, сите нека нè болат и телото и духот, да крвари животот од нас, заедно да калемиме светлина на мрак, нужно да западнеме во апорија.

 

 

 

 

Текстот на авторката е напишан како дел од обуката „Од мое гледиште“, којашто се одржа од 1 до 13 јуни, во рамките на фестивалот Прво па женско #9. Обуката беше организирана во соработка со феминистичката платформа Медуза.

НАПИШАНО ОД:
  • Викторија Постоловска
  • December 6, 2021
  • ФЕМ 101
Жените во Македонија не сe еднакви сѐ додека не се расчисти „Јавна Соба“
Е токму затоа ќе протестираме на 8 март. Се надевам дека ќе ни се придружите во 15 часот пред МВР.
  • Од Елена Гаговска
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспехот во уметностите треба да се охрабрува како интегрален дел од праксата: Интервју со Дарко Алексовски
Моја најчеста креативна одлука е политичкото и колективното да ги прикажувам преку личното и индивидуалното. Делата и проектите секогаш се иницирани од лични приказни кои понатаму ги транскрибирам со помош на визуелни средства и медиуми.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Димензии на бајките – мрак и светлина” од Лени Фрчкоска
Книгата „Димензии на бајките – мрак и светлина” од Лени Фрчкоска деновиве излезе од печат во издание на издавачката куќа Авант прес од Скопје.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Христина Иваноска
Овој петок, погледнете ја изложбата на уметницата Христина Иваноска, насловена „Документот кој недостига“, како дел од настанот Архиви на невидливите: „Македонка - Орган на АФЖ“ (1944-1952): историски искуства и културна меморија.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Повредите на една класа: Борбата за егзистенција на текстилните работнички
Па и овоа време-невреме, со оваа корона шо нè фати, со пусти страх идам на работа, од дека пари за живеачка, не па за лекови на болниот ми сопруг...Толку ми се плаче дури да се дерам на глас ама стиснам заби и ќутам.
  • Од Ена Бендевска
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспехот во уметностите треба да се охрабрува како интегрален дел од праксата: Интервју со Дарко Алексовски
Моја најчеста креативна одлука е политичкото и колективното да ги прикажувам преку личното и индивидуалното. Делата и проектите секогаш се иницирани од лични приказни кои понатаму ги транскрибирам со помош на визуелни средства и медиуми.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
ДВОЈНО НЕВИДЛИВИ
Попреченоста не е одлика на личноста, попреченоста е продукт на општеството во кое живееме.
  • Од Бојана Јовановска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Инкриминација на демнење е само еден чекор во борбата со системскиот сексизам во македонските институции
Важно е да се напомене дека оваа промена на законикот сѐ уште не е официјално изгласана од страна на пратениците во Сообранието и затоа нејзината имплементација не е започната. 
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Жените знаат многу нешта: Извадок од есеј на Меридел ле Сиер
Извадок од есејот „Минеаполис“ на Меридел ле Сиер во превод од англиски на Дамјана Видическа
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Фиона Сампсон – Три песни
Жени во текст е темата на првиот Меѓународен ПичПрич што ќе се одржи во четврток, 29 април
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Треба да ја преиспитаме категоријата жена
Авторката на револуционерната книга Gender Trouble вели дека не треба да се изненадуваме кога категоријата жени се проширува и ги вклучува и транс жените.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Опасното користење на приватните сексуални наративи на жените против нив
Приватните сексуални наративи на жените се користат против нив, дури и по смртта.
  • Од Гала Насева
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во нашите учебници жените се „невидливиот род“
Во учебниците на просторот на Југославија секогаш побројни биле коњите (на војсководците), отколку жените.
  • Од Ивана Хаџиевска
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Најголемата желба ми е да се оформи силно студентско феминистичко движење: Интервју со Катерина Иванова
Системското насилство не е проблем на индивидуите кои го искусуваат, тоа е проблем на целата заедница.
  • Од Благица Димитрова
  • ФЕМ 101
Протестен марш: Јавна соба е кривично дело
Ве повикуваме на протестен марш оваа среда, 3 февруари, од 14:30 часот, за поддршка на сите жртви на криминалната група Јавна соба
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
За „подобрите и попаметните девојки“ или Како да се искаже неискажливото
„На некоја друга жена ова никогаш не би ѝ се случило.“
  • Од Фросина Крушкаровска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Преведувачка работилница: Оснажувачкото еротско во поезијата на Одри Лорд
Компарација на препеви на две песни од Одри Лорд
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Завршни зборови
Верувам дека светот е создаден за нежност, надеж, љубов, солидарност, страст, радост. Но, во светот има ужасна, неподнослива количина насилство.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Пејзажи на отпорот/Landscapes of Resistance
Како може еден пејзаж да говори?
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд – Една година подоцна
Какво беше искуството и што е следно?
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Глорија Стајнем: Вистината ќе те ослободи, но прво ќе те напне!
Брилијантноста на ова дело е што може да допре буквално до секого – начинот на кој Стајнем твори е непроценлив, а игривоста и хуморот во нејзините реченици влеваат некое чудно чувство на надеж дека и покрај тоа што борбата е тешка и долга, сепак не сме сами.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
100 најдобри филмови од режисерки
Режисерките претставуваат поинаков поглед на адолесценцијата, сиромаштијата и заведувањето, тврди Ана Смит, истражувајќи ги филмовите кои 368 критичари ги оценија како најдобри.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
5 серии за гледање за време на изолација
Серии чии дејствија ги осветлуваат присутните општествени проблеми кои предолго беа игнорирани од страна на телевизиската продукција
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Од историјата на женското движење: циклуси на изгубено-најдено
Критички предлог [анти-приказ] Susan Faludi, Backlash (New York: Crown, 1991), 552
  • Од Ивана Хаџиевска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нешто е гнило во УКИМ – забележани сигнали на сексуално насилство, но владее правило на молк
„Приказните се тие. И тешки и сурови и дел од нив (пре)чести.“
  • Од Ивана Смилевска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ќотекот е од рајот
Како видеото протекува не знаеме, меѓутоа самиот факт што некој сакал да го “овековечи” овој момент ни укажува на желбата за понатамошно споделување на чин на насилство како триумф.
  • Од Бојана Јовановска
  • КВИР, ФЕМ 101
Радикална пријателска љубов
Зошто да не ја славиме пријателската љубов на начинот на којшто ја славиме романтичната љубов?
  • Од Елена Гаговска
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Семејството на прво место: Подемот на антиродовото движење во Северна Македонија
Говорот на омраза насочен кон ЛГБТ заедницата во Северна Македонија е во пораст, но жртвите ретко го пријавуваат. Во меѓувреме, „антиродовото“ движење, остварува придобивки.
  • Од Елена Гаговска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во фокус: Вера Ацева – Доста
Една од политички најистакнатите личности во периодот од Втората светска војна, сѐ до нејзината активна вклученост во политичкиот живот на земјата по ослободувањето.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Керол Ен Дафи е годинешна добитничка на „Златниот венец“ на Струшки вечери на поезијата
Поезијата на Дафи е луцидна, остроумна, автентична (и настрана од помодните текови), проткаена со родово сензибилна црта, духовита деконструкција на родовите обрасци и разобличување на родовата асиметрија на моќта.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во фокус: Махса Амини
Смртта на 22-годишната Иранка која беше уапсена во Техеран поради носење несоодветен хиџаб предизвика бројни протести низ Иран.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Писма од Украина (втор дел)
Ги споделуваме написите од дневниците на тројца млади луѓе од Украина, од првите денови на руската инвазија.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не, нема да се предомислам
Митот за неопходноста од мајчинството е традиционален концепт кој ја ограничува женската слобода.
  • Од Нина Раповска
  • ФЕМ 101
Феминизам, Јас и Ти
или што мислам кога велам дека сум феминист/ка?
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„BookStar“ / „Книжевни ѕвезди“
Издавачката куќа „Антолог“ го најавува седмото издание на Фестивалот на европската литература „BookStar“ / „Книжевни ѕвезди“, кој ќе се одржи од 12 до 15 октомври 2021 година.
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram