Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Екстремно либерална во ставовите за абортус
Не постои такво нешто како екстремна либерализација на абортусот, постои само отелотворување на репродуктивната слобода на жената за која јас останувам да се борам сè додека овој закон не се усвои!

Екстремна либерализација на абортусот е реченицата која ја користи исламската заедница во отворено писмо до јавноста критикувајќи го новиот предлог закон за прекинување на бременоста со кој се унапредува постојаното законско решение и во фокус ја става жената и нејзината волја.

За тие што не се целосно во тек, ќе направам кратка ретроспектива на случувањата кои му претходеа на овој предлог закон. „Сè до јуни 2013 година, Република Македонија имаше прилично либерален закон за абортус, кој потекнуваше од нејзинoто социјалистичко минато […] На Велигден 2013 година, високо рангиран верски службеник на Македонската православна црква изјави дека за да опстанат македонската нација и црква жените секогаш треба да изберат да родат.“¹

Оваа изјава беше најава за нешто многу поголемо. Само две седмици подоцна, Владата, преку Министерството за здравство, поднесе предлог-закон за прекинување на бременост што требаше да биде донесен по скратена постапка. Аргументите беа дека бидејќи законот не е многу обемен и сложен, истиот може да се донесе и во скратена постапка. Ова не можеше да биде подалеку од вистината. Иако текстот на законот беше пречекан со протести од граѓанските организации, па дури и со иницијатива до Уставен суд за оценување на уставноста на одредени членови, законот си беше глатко усвоен. Новото законско решение значително го отежна пристапот до абортусот преку бирократизирање на целата постапка, нејзино усложнување и одолговлечување. Согласно овој закон, се предвиди прекинувањето на бременоста да може да се изврши до истекување на десет недели од денот на зачнувањето, со писмена согласност од бремената жена. Доколку пак се работи за бременост по изменување на повеќе од десет недели од денот на зачнувањето, докторот е должен да ја упати бремената жена на првостепена комисија за одобрување на прекинување на бременоста. Понатаму се воведе задолжително поднесување на посебно барање и задолжително советување за секоја жена која сака да ја прекине бременоста, иако ова не е предвидено за ниту еден друг медицински зафат. За време на задолжителното советување, се предвиди жените да направат задолжителен ултразвучен преглед пред абортусот и да им биде покажана „сликата од фетусот на ултразвук“. По спроведеното советување, доколку жената остане на став дека сака да ја прекине бременоста и по советувањето, таа е должна да даде писмена изјава за согласност за прифаќање на спроведување на интервенцијата за прекинување на бременоста, но прекинувањето на бременоста не може да се изврши пред истекот на рокот од три дена по извршеното советување.

Она што следеше беше зајакнато промовирање на семејни вредности од страна на владата во контекст на овој закон, со креирање на државни кампањи со кои се осудува абортусот и се поистоветува со убиство користејќи слогани како „Избери живот” и реченици како „Честитам, убивте здраво бебе кое можеше да прерасне во прекрасно момче или девојка“.

Со вака креираното законско решение, посебно со воведувањето на задолжително советување и задолжителен период на чекање, се омаловажи способноста на жените за расудување и се ограничи слободата на избор. Ако ме прашувате мене, законодавецот ја потцени интелегенцијата на жената генерално. Правото и слободата на жените да одлучуваат за раѓањето на своите поколенија, односно да одлучуваат дали воопшто сакаат да имаат деца, е уставно загарантирано човеково право, загарантирано со меѓународни конвенции и право кое не смее да се ограничува. Жените низ историјата се бореле за својата репродуктивна слобода, а со рестриктивни законски решенија само се уназадува оваа борба, со што се уназадува и целото општество. Секој обид да се ограничи или да се оспори тоа право сериозно ги нарушува слободите на девојките и жените во Македонија, а со тоа ги деградира и разнишува сите обиди за воспоставување на родова еднаквост во нашето општество.

 

Протести против предлог закон за прекин на бременоста 2013
Фотографија: Ванчо Џамбаски

На позитивната страна, во моментот се соочуваме со нов предлог закон со кој се олеснува пристапот до правото на прекинување на бременоста и со кој во фокус се става волјата на жената. Со новиот закон се бришат административните пречки во форма на задолжително и пристрасното советување, како и предвиденото тридневното чекање по советувањето, кои до сега ја ограничуваа волјата на жените. Формирањето на Првостепената комисија е поместено од сегашната 12-та на 22-та гестациска недела од бременоста, со што се уважува репродуктивната слобода на жените. Дополнително избришани се сегашните барања од жените да приложуваат потврди во случаи на силување или неповолна социјална состојба и личните изјави на жените ќе бидат доволни за здравствената установада ја даде бараната здравствена услуга. Се предвидува и воведување на медикаментозен абортус (абортус со апчиња) кој иако во моментот нема услови да се реализира бидејќи сè уште е нелегален, отвара можност да се реализира во иднина. Овој начин ќе ја олесни процедурата, а со проширување на услугата на примарно ниво, абортусот ќе стане пристапен во поголем број на градови и населени места со што ќе се намалат трошоците на жените за пат.

Многу жени веќе имаат донесено одлука уште пред да побараат абортус и оваа одлука треба да се почитува без да се принудува жената на задолжително советување, а на ова упатува и Светската здравствена организација. Ограничувањето на пристапот до абортус не се одразува позитивно на здравјето на жените, а недостигот од информации и чекањето ги принудува жените на нелегален и небезбеден абортус. Ова е нотирано во едно истражување на ХЕРА за ефектите што македонското законодавство и ограничувачките политики за абортус го имаат врз човековите права.

Иако новото законско решение е за поздравување, истото се соочи со силни критики од страна на опозициската власт во Собранието и од верските заедници и други групи кои сметаат дека новото решение екстремно го либерализира(?!) абортусот. Согледувајќи ја потребата од поширока јавна дебата, Комисијата за здравство при Собранието организираше јавна расправа на која граѓанските организации, стручните гинеколози, пратеничките и останати заинтересирани страни имаа можност да ги искажат своите ставови и аргументи за или против новиот закон. Една од најважните поенти искажани на оваа расправа, беше тоа дека за овој закон треба да дискутираат жените и само жените (секако и стручната јавност која има релевантно знаење), и дека никако не смее за ова прашање да се дискутира од верски заедници кои застапуваат религиски ставови дека абортусот е чедоморство. Македонија е секуларна држава, а во законодавниот дом се носат закони за унапредување на човековите права и никако не смее да се дозволи правото на жената да се ограничи со аргументи кои во основата ја имаат религијата. И како што кажа една силна жена на оваа расправа „ Господ секогаш и бил најголем непријател на жената”. Иако на расправата законот се дискутираше од двете страни, најважното е дека овој закон е силно поддржан од Министерството за здравство како предлагач на овој закон, од Министерството за труд и социјална политика, но и од пратеничките од различни политички партии кои повикуваат на усвојување на овој закон како најдобар до сега.

Со овој закон се исправа долгогодишната неправда со која се соочија жените во оваа држава и волјата на жената се става на прво место. Се обезбедува правото и репродуктивната слобода жената самостојно да одлучува за своето тело. Абортусот е потреба, а здравствениот систем е должен соодветно да одговори на оваа потреба и на жената да и обезбеди соодветни и безбедни услови истата да ја реализира. Не постои такво нешто како екстремна либерализација на абортусот, постои само отелотворување на репродуктивната слобода на жената за која јас останувам да се борам сè додека овој закон не се усвои!

 

 

¹  „Закон за прекинување на бременост од 2013 година: Јасна слика за укинувањето на демократијата во Македонија“., Др. Ана Мишковска Кајевска, Амстердамски универзитет Светски политиколошки конгрес, Познањ, Полска, јули 2016.

НАПИШАНО ОД:
  • Јована Јовановска
  • March 6, 2019
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто „Фурам феминизам“?
 Не што е наше, ама е златно девојче
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
5 серии за гледање за време на изолација
Серии чии дејствија ги осветлуваат присутните општествени проблеми кои предолго беа игнорирани од страна на телевизиската продукција
  • Од Гала Насева
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Женска самоодбрана: историја, теорија и пракса
Доживувајќи ги позитивните промени од моето искуство со часови по самоодбрана, решив да го истражам влијанието и историјатот на концептот на женска самоодбрана.
  • Од Сара Миленковска
  • ФЕМ 101
Жени кои ја зеле правдата во свои раце
Од Сестринствата во Шангај до Окупа во Мексико, ова се групите жени низ историјата, кои се обиделе да се оттргнат од идејата за полициска заштита и наместо тоа, на насилството одговориле на свој начин.
  • Од Благица Димитрова
  • ФЕМ 101
Жените во Македонија не сe еднакви сѐ додека не се расчисти „Јавна Соба“
Е токму затоа ќе протестираме на 8 март. Се надевам дека ќе ни се придружите во 15 часот пред МВР.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Пандемија во сенка
Не поминаа ни два месеци откако алармот беше вклучен, за веќе да можеме да ги увидиме иницијалните ефекти и фатални последици кои пандемијата односно изолацијата ги има врз жените во нивните домови.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Микејла Коел ве предизвикува да ја напишете приказната која ве плаши
Авторката и актерка Микејла Коел го освои посакуваното признание за нејзината серија „Може да те уништам“, која го фикционализира силувањето кое таа го има преживеано.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Мојата болка е политичка
Мојата болка е сечија болка. Сè додека јас живеам со мојата болка сите живееме во грч.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Ангел Димитриевски
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Бев сексуално нападната и зошто не се плашев да зборувам за тоа
„Молчи, не кажувај“, „Машките ќе си бидат машки“, „Срамота е, не се глупирај!“ и ред други изговори се едни од најчестите причини, покрај стравот, зошто жртвите на сексуално насилство не пријавуваат и не преземаат ништо.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Дамјана Видическа
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не паничи! 
Ода за 30тите, ранливоста и борбата за менталното здравје.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што претставува фемицидот?
Деновиве многу девојки и жени споделуваат црно-бели фотографии од себе под хаштагот #challengeaccepted  како знак на меѓусебно поддршка. Меѓутоа, изворот на овој „тренд“ всушност се наоѓа во Турција.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Теодора Соколовска
  • ФЕМ 101
Руските феминистки протестираат на улиците против војната што ја води Путин
Манифест на руските феминистки кои се обединија против окупацијата и војната во Украина.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Френсис Ха“ – првото „дете“ на Бамбах и Гервиг
Френсис е збунета, смотана, изгубена, весела, разиграна, уморна, висока, смешна, харизматична и чудна. Има 27 години и нема стабилна врска, работно место или дом. Често е сама и повремено осамена.
  • Од Калина Качоровска
  • Од Калина Качoровска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Историскиот миг на кој Милена Радуловиќ му даде лице
Од моментот кога Милена Радуловиќ одлучи да проговори и да го пријави насилникот за сексуално насилство, веќе ништо не е исто.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ФЕМ 101
Секоја трансродова личност носи приказни кои треба да се слушнат
Веќе неколку години по ред, на 31 март го одбележуваме денот на видливоста на трансродовите луѓе. Глобално, трансродовото постоењето и борба се прославува на овој ден од 2009 година.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Невидливиот баталјон“: Жените од украинската армија маршираат во штикли
„Жените, исто како мажите, се борат во војнички чизми“. Неодамна објавените слики кои ја промовираат престојната воена парада во Украина беа широко критикувани поради одлуката женските кадети да парадираат во штикли.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Бараме од работодавачите да ги ослободат работничките за да присуствуваат на Маршот за Осми март
Маршот ќе се одржи на 8ми Март со почеток во 15.00 часот пред МВР (ул. Димче Мирчев бр.9, главен влез), а ќе заврши во Парк Жена Борец.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Инстаграм – гнездо на уметнички
Неколку уметнички чии дела варираат од забранети автопортрети до искрени исповеди и ноар фотографии.
  • Од Анастасија Марковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Every body is a beach body
Заеби кој што ќе каже или како ќе те погледне. 40 степени е, облечи бикини, шорцеви или кратко фустанче, ок е.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Кика Авеиро
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Андоновистика (втор дел)
Лелееее! Венко, бре, не замарај!
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
За „подобрите и попаметните девојки“ или Како да се искаже неискажливото
„На некоја друга жена ова никогаш не би ѝ се случило.“
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Фросина Крушкаровска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не, нема да се предомислам
Митот за неопходноста од мајчинството е традиционален концепт кој ја ограничува женската слобода.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Нина Раповска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Машините можат да ги нагласат проблемите, но не се тие кои го создаваат хаосот: Интервју со Албена Баева
Мојата интерпретација за јавното наспроти приватното e како интимно наспроти споделено. Во моите интерактивни инсталации си играм со преклопните точки меѓу тие два концепта.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Пејзаж на неименливото: Разговор помеѓу Калиа Димитрова и Билјана Радиноска
Би сакала да ти кажам: „Ја носам својата траума како цвет на реверот или како орден од војната или како свежо налакирани црвени нокти“. Тоа би била добра реплика, но сè уште не е така.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Заминувањето на Ана Карина
Иако во ерата на новиот бран никогаш докрај не беше постигнато целосно одвојување на женските улоги од веќе создадените патријархален наративи, за првпат почнаа да се отвораат прашањата за женската индивидуалност на филм, а улогите на Карина се токму оние кои го овозможија овој иновативен и неизбежно потребен потфат.
  • Од Гала Насева
  • Од Гала Насева
  • MЕДУЗА TV, КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Сексуалните малцинства, родот и медиумите
Медиумските дискурси не се огледало, туку активни креатори на нашата реалност.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ментално здравје: контекст, релации и политики
Клучно за разбирање на проблемот со менталното здравје и неадекватната медицинска парадигма, произлегува од согледувањето на причините за постоење на нарушено ментално здравје.
  • Од Ана Блажева
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Историјата на лезбејските блуз пејачки од Харлем
Како култните квир блуз пејачки направиле револуција во културниот пејзаж на Америка.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, ФЕМ 101
Во раните на нашите тела гледаме отвори преку кои градиме релации на отпор: Интервју со Славчо Димитров 
Месецот на гордоста и оваа година го започнуваме со Skopje Pride Weekend, фестивалот за квир уметност и култура кој секоја година успева да нé помести од нашите удобни позиции и да нé втурне во нови простори на истражување, преиспитување и секако, уживање.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Јавната соба е секаде околу нас
Јавни соби ќе постојат сè додека жртвите се виновни, виновниците неказнети, а родово-базираното насилство е „дружење и зезање“.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Водич за Трејси Емин, ‘enfant terrible’ на британската уметност: Прв дел
Трејси Емин e дел од изложбата Родови перцепции во Музејот на современата уметност - Скопје. Прочитајте сè за оваа легендарна уметница и погледнете ја изложбата во МСУ каде се изложeни 39 современи уметнички дела од 25 жени.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Гала Насева
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Најголемата желба ми е да се оформи силно студентско феминистичко движење: Интервју со Катерина Иванова
Системското насилство не е проблем на индивидуите кои го искусуваат, тоа е проблем на целата заедница.
  • Од Благица Димитрова
  • ФЕМ 101
Феминистичка 2018!
Со желба да рефлектираме кон она што сме го постигнале во измината година, но и она што не' размрдало, возбудило, вознемирило, во денешниот текст неколку авторки од Медуза издвојуваат значајни моменти од 2018 година.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Цената на менструалната сиромаштија
Даночењето на производите за менструална хигиена како неесенцијални производи има сериозни последици.
  • Од Ангелина Цветковска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родово-несензитивни закони и родови стереотипи
Правни бариери во пристапот до правда на жените-жртви на семејно насилство.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Адвокат Тамара Славеска Апостоловски

Момент...

No more pages to load

1 2 … 12 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2022 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram