Кога говорам јавно и имам многу трема, си мислам на Вислава Шимборска и почетокот на нејзиниот говор кога ја прифати Нобеловата награда за литература: „Велат дека првата реченица во секој говор е најтешката. Во секој случај, таа е веќе зад мене“. Во овој момент го немам тој луксуз, едноставно да се ослободам од товарот на овој „говор“, бидејќи ова е првиот текст на Медуза, и како таков ќе го постави темпото на оваа платформа. Чувствувајќи го притисокот од релевантноста на овој текст се најдов заглавена со прашањето: која тема е соодветна за почеток на еден ваков возбудлив, амбициозен и најважно од сé, пилот проект? Дали веднаш да адресираме прашања како родова дискриминација, родов идентитет, системски бариери? Дали да пишуваме за пазарот на трудот, културата или интимните/фамилијарните врски? Дали да почнеме со критика или со позитивни примери? Мислејќи на тие 10тина потенцијални наслови, се вратив на зачетоците на идејата и вредностите за кои платформата се залага. Што е феминизмот, зошто сум феминистка и зошто сите треба да бидеме феминист/к/и, на некој начин „се наметнаа“ како прашања кои морам да си ги одговорам прво на себеси, а потоа и на јавноста, за овој проект да биде успешен.
Феминистка сум бидејќи верувам во еднаковст, солидарност и независност. Феминизмот е мојот начин на живот бидејќи различностите го прават животот вреден за живеење, а феминизмот ги слави истите. Феминизмот ми помага да ги разберам и личните и политичките односи и ми дава алатки да ги увидам и да се борам против неправдите кои ме опкружуваат. Мојот феминизам започнува дома, а потоа се манифестира локално, глобално и дигитално. Се борам феминистички бидејќи сакам да живеам слободно, а постојано се обидувам да градам сигурни простори во кои ќе дискутираме за нашите планови и стравови, бидејќи знам дека ми се потребни и другите за да продолжам да верувам во позитивни промени. Таа потреба од заедничко сонување и работење ме донесе до вториот елемент кој ми помогна во склопувањето на овој текст. Медуза се создава и гради како еден отворен, заеднички простор кој не припаѓа никому, но им припаѓа на сите. Поаѓајќи отаде, се свртив кон тимот на Медуза, сакајќи и тие да ги одговорат истите прашања, имено, што им значи феминизмот на нив, и така, поаѓајќи од сопствените идеали и замисли за нашиот феминизам, ќе се обидеме да изградиме една платформа која ќе го доближи феминизмот и феминистичката мисла до сите оние со желба да слушаат, учат и живеат феминистички, со надеж да допреме и до оние кои мислат дека феминизмот едноставно не е од нивен интерес.
-Калиа Димитрова
Ќе си дозволам да бидам опуштено патетична, па движењето кое елементарно може да се сведе на борба за политичка, општествена и економска еднаквост на жените и мажите, односно еднаков третман во остварување на сите права да го сведам на „тоа е за мене прашање на почит, воспитаност и љубов“.
Љубов во смисла на она што Бел Хукс го подразбрала кога напишала „Визионерскиот феминизам е мудра и љубезна политика, вкоренета е во љубовта на машкото и женското битие, одбивајќи да го привилегира едното над другото. Душата на феминистичката политика е посветена на спречување на патријархалната доминација над жените, девојките и момчињата. Љубовта не може да постои во однос кој е базиран на доминација и сила. (освен во некои согласни сексуални игри, можеби м.з.) Вистинската феминистичката политика секогаш нè води од ропство кон слобода“.
-Лени Фрчкоска
За мене феминизмот е морална обврска. Сакам да погледнам назад и да сум сигурна дека сум го дала својот придонес за родовата рамноправност во нашето општество. Сакам идните генерации да не се прашуваат каде сме биле ние, каде сум била јас, да се изборам/име за нивната рамноправност.
-Јована Јовановска
Феминизмот е борба за живот во општество во кое ќе се ценат девојките/жените за сите нивни квалитети, силни и слаби страни, за сето нивно знаење и труд. Феминизмот не е борба за супериорност туку за еднаквост.
-Јана Тодоровска
Одбирам феминизам како моја идеологија полна надеж, потпора, напредок, еднаквост и борба. Затоа што не сум ничија играчка, крцкалче и мала хиена туку девојка и жена која припаѓа единствено на самата себе. А таа, во 21 век мора да се чувствува сигурно, мора да зборува гласно за она што е нејзино и мора да ја моделира слободата по нејзините лични дефиниции. Бидејќи никој друг нема да го направи тоа за неа.
-Ивана Крстиќ
Феминизмот (за мене) претставува можност за локално, регионално, интернационално, интергенерациско и интер-родово вмрежување на луѓето, пред сѐ жените, кои имаат потреба од поддршка која ќе нѐ зајакне и обедини сите како еднакви меѓусебе, во млад облик на општествени сестринство и единство.
–Мања Величковска
Фотографии: Грација Атанасовска
Кога мислам на феминизмот како концепт и како движење ми доаѓаат многу различни асоцијации како на пример оние слики од Анџела Дејвис во 60-тите или меѓународната борба за правото на абортус која продолжува до ден денес. Но најмногу од сè помислувам на песната на текстилните работнички од Масачусец „Bread and Roses“ („Леб и ружи“). Песната вели „Дајте ни леб, но дајте ни и ружи“. Оваа фраза значи дека иако борењето за леб, односно за економска правда, е несомнено многу важно, но истовремено треба да се бориме и за ружи, односно за социјална правда. Само со леб и ружи ќе стигнеме поблиску до вистинското ослободување не само на жените, туку и на целото човештво.
–Елена Гаговска
Феминизмот за мене е целосна рамноправност помеѓу родовите, подразбирајќи го под категоријата род не само општествениот конструкт на женскост или машкост туку и сите останати категории кои меѓусебно се пресекуваат. Феминизам кој опфаќа еднаквост помеѓу мажите, жените и луѓето кои не сакаат да се идентификуваат во ниту една од овие категории; но и помеѓу луѓето кои се идентификуваат со нив. Феминизам кој ја опфаќа и еднаквоста помеѓу родовите категории на раса и класа: на пример, геј маж од афро-американско потекло, или муслиманка геј жена од ниска класа. И ова може да оди до бесконечност, но конечно јас го сфаќам феминизмот како борба против општествените односи на моќ во кои една група на луѓе доминира и опресира друга група на луѓе. Феминизам за мене е еднаква распределба на општествената моќ во секоја смисла, помеѓу сите припадници на општеството, без исклучок.
–Наташа Петковска
За мене феминизмот е движење, филозофија и секојдневна борба за целосна рамноправност помеѓу мажот, жената и сите останати измеѓу и надвор од овие две категории. Мојот феминизам е интерсекционален, инклузивен и радикален, и се сведува на принципите на „agency“, поместување на постоечките релации на моќ, и на целосна автономија и почитување на телото и идентитетот.
–Ена Бендевска
До пред некоја година не знаев што е феминизмот, но сега не би можела да си го замислам животот без феминизам. Феминизмот е за секого. Ако кажам дека сум феминистка, тоа не значи дека сакам да се однесуваш со мене како со маж. Тоа значи дека сакам да имам избор да учествувам во истите можности како и мажите. Сакам да носам патики. Сакам да работам тоа што ме прави да бидам исполнета. Сакам јас да избирам што сакам да бидам!
-Милена Папакоч
Феминизмот за мене значи еднаквост, меѓутоа значи и препознавање и признавање на различности. Значи дека се бориме за сите да имаат “место на масата” и да учевствуваат во креирање политики кои се однесуваат на нив, сите да имаат можност да го покажат она што се во јавност без да се плашат дека ќе бидат исмеани, нападнати, мразени. Феминизмот значи борба за она што е праведно и создавање на свет во кој има повеќе почит и разбирање, а помалку омраза (особено во светот во кој живееме денес).
-Мартина Јанеска
Фотографии: Грација Атанасовска
Секогаш кога гласно ќе дискутирав за неправдите со кои се соочуваат жените, бев нарекувана феминистка. Не пропуштав прилика да се оправдам дека не сум феминистка, туку дека едноставно констатирам фактичка состојба за една неправедност која е присутна во општеството. Не ми беше јасно зошто толку се плашам да бидам “етикетирана” како феминистка и покрај тоа што ме интересираше движењето за женските права. Од една страна присутна беше негативната конотација која упорно му се лепи на феминизмот, поврзувајќи го со мизандрија, запалени градници (иако со неизмерно задоволство би го запалила својот), фрустрација и виктимизација. Од друга страна пак, сопственото потценување ми велеше дека не заслужувам да се нарекувам себе си феминистка само затоа што не го премолчувам неправедниот однос на општеството кон ранливите, маргинализираните, безгласните. И тогаш ми кликна. Баш за тоа и постои феминизмот, за да имаме слобода да се нарекуваме како што сакаме, слобода да ги кажеме своите ставови, да бидеме чуени и вклучени.
Станав феминистка без да бидам свесна за тоа, а почнав свесно да се нарекувам себе си феминистка за што повеќе луѓе да можат да го направат истото. Свесна сум и дека можеби нема јас или ние да успееме да промениме многу, меѓутоа верувам дека ќе бидеме капки во бранот кој полека ќе ги збрише неправдите.
-Бојана Јовановска
Феминизмот за мене е слобода.
-Сара Миленковска
Ќе дозволам овие две песни да објаснат наместо мене.
