Крстопат
Пролетта во 2018 година главната оперативна директорка на Фејсбук, Шерил Сандберг, му кажа на светот дека „би ни било многу подобро доколку половина од државите и компаниите би ги воделе жени, а половина од домовите би ги воделе мажи,“ и дека „не треба да престанеме се додека не ја постигнеме таа цел.“ Како водечки претставник на корпоративниот феминизам Сандберг веќе стекна репутација (и некој долар) со тоа што ги охрабри менаџерките да се „наметнат“ во одборните сали. Како поранешна шефица на кабинетот на Секретарот за финансии Лери Самерс, човекот што го дерегулира Вол Стрит, без двоумење ги советуваше жените за тоа како успехот стекнат со јачина во деловниот свет е полесниот пат до родова еднаквост.
Истата пролет, милитантен феминистички штрајк ја затвори Шпанија. Придружени од повеќе од 5 милиони демонстранти, организаторите на 24-часовниот huelga feminista, повикаа на „општество без сексистичко угнетување, експлоатација и насилство…за бунт и борба против сојузот на патријархатот и капитализмот кој сака да бидеме послушни, покорни и тивки.“ Додека сонцето заоѓаше над Мадрид и Барселона, феминистите штрајкувачи соопштија пред светот: „На 8 Март, ги вкрстуваме рацете и ги попречуваме сите продуктивни и репродуктивни активности“, тврдејќи дека нема да прифатат „полоши работни услови, ниту помала плата од мажите за иста работа.“
Овие два гласа ги претставуваат спротивставените патишта за феминистичкото движење. Од една страна, Сандберг и нејзините истомисленици го гледаат феминизмот како слугинка на капитализмот. Сакаат свет каде што задачата на управување со експлоатацијата на работното место и угнетувањето во опшеството како целина е еднакво споделенa меѓу мажите и жените од владејачката класа. Ова е одличен приказ за доминацијата на еднакви можности: таква што ќе бара од обичните луѓе, во име на феминизмот, да бидат благодарни што жена, а не маж, им ги разбива синдикатите, наредува дрон да им го убиe родителот, и на граница им ги затвора децата во кафез. Како тотална спротивност на либералниот феминизам на Сандберг, организаторите на huelga feminista настојуваат да падне капитализмот: системот којшто ги создава шефовите, ги поставува националните граници и ги произведува дроновите што ги штитат.
Соочени со овие две визии за феминизмот, се наоѓаме на крстопат и нашиот избор носи огромни последици за човештвото. Едниот пат води до изгорена планета каде што човечкиот живот ќе стане мизерен до степен на непрепознатливост, ако и воопшто продолжи да постои. Другиот насочува кон свет кој отсекогаш бил во центарот највозвишените соништа на човештвото: праведен свет чие богатство и природни ресурси ги делат сите, и каде еднаквоста и слободата се премиси, а не аспирации.
Ова е страшен контраст. Но, сега изборот за нас е толку итен бидејќи нема изводлива златна средина. Оскудноста на алтернативи се должи на неолиберализмот: таа исклучително предаторска, финансиализирана форма на капитализмот што владее низ целиот свет во последните четириесет години. Откако ја отру атмосферата, се исмеа со секој обид за демократско владеење, ги исцрпи нашите општествени капацитети до последна капка и генерално ги влоши условите за живот за огромното мнозинство, оваа верзија на капитализмот ги подигна влоговите за секоја општествена борба, трансформирајќи ги трезвените напори да се усвојат некакви скромни реформи во жестока битка за опстанок. Во такви услови, помина времето за седење со скрстени раце, а феминистите мора да заземат став: Дали ќе продолжиме да се стремиме кон „доминација на еднакви можности“ додека планетата гори? Или ќе ја преобразиме родовата правда во антикапиталистичка форма која се издигнува над сегашната криза кон ново општество?
Овој манифест е насока кон вториот пат, развој на движењето што го сметаме за неопходен и изводлив. Денес, антикапиталистичкиот феминизам е остварлив, делумно затоа што кредибилитетот на политичките елити се разорува низ цел свет. Меѓу жртвите нема само централно-лево и централно-десно партии што промовираа неолиберализам -остаток од нивното минато кое сега го презираат- туку и нивните корпоративни феминистички сојузници во стилот на Сандберг, чија „прогресивна“ фасада го изгуби својот сјај. Либералниот феминизам го доживеа своето фијаско на претседателските избори во 2016 година, кога кандидатура на Хилари Клинтон, за која се крена огромна врева, не успеа да ги освои жените гласачи. И со добра причина: Клинтон беше олицетворение на фактот што жените што се искачуваат на високи позиции немаат врска со подобрувањето на животот на огромното мнозинство.
Поразот на Клинтон беше повик да се разбудиме. Разоткривањето на пропастот на либералниот феминизам направи простор за левицата да може да го оспори. Во вакуумот што се создаде со падот на либерализмот, имаме можност да изградиме друг феминизам: феминизам со поинаква дефиниција за тоа што се смета за феминистичко прашање, поинаква класна ориентација, и поинаква етика – радикална и трансформативна.
Со овој манифест се обидуваме да го промовираме тој „друг“ феминизам. Не пишуваме со цел да скицираме некоја замислена утопија, туку да го означиме патот што води до праведно општество. Целта ни е да објасниме зошто феминистите треба да го изберат патот на феминистички штрајкови, зошто мора да се обединиме со други антикапиталистички и антисистемски движења, и зошто нашето движење мора да стане феминизам за оние 99%. Само на овој начин – соединувајќи се со антирасисти, екологисти и активисти за работнички и мигрантски права – феминизмот ќе биде дораснат за предизвикот на нашето време. Одлучно отфрлувајќи ја догмата на „наметнување“ и феминизмот на 1%, нашиот феминизам може да стане искра надеж за сите останати.
Она што ни дава храброст да се впуштиме во овој проект сега е новиот бран на милитантен феминистички активизам. Ова не е корпоративниот феминизам кој се покажа толку катастрофален за работничките и сега вртоглаво си го губи кредибилитетот; ниту пак е „микрокредитниот феминизам“ кој тврди дека ги „зајакнува“ жените од глобалниот Југ позајмувајќи им мали суми на пари. Туку, она што ни дава надеж се меѓународните феминистички и женски штрајкови од 2017 и 2018 година. Токму овие штрајкови и сè побројните координирани движења што се развиваат околу нив, се тие кои прво го инспирираа – а сега го отелотворуваат– феминизмот за 99 %.
