1

Секое тело има приказна и историја. Овде ја нудам својата како мемоар на моите тело и глад.

2

Приказната на моето тело не е приказна за победа. Ова не е мемоар за слабеење. Нема да има слика на тенка верзија од мене, слика од моето тело на корицата од оваа книга, како стојам во една ногавица од фармерките на моето поранешно, подебело јас. Оваа книга не дава мотивација. Немам моќни сознанија за тоа што е потребно за да се совлада непослушното тело и непослушниот апетит. Приказнава не е за успех. Мојата е, едноставно, вистинска приказна.

Би сакала, и тоа многу, да можев да напишам победничка приказна зa слабеење, за тоа како сум научила поделотворно да живеам со моите демони. Би сакала да можев да напишам книга за тоа како сум помирена со себе и се сакам целосно, во која било големина. Наместо тоа, ја напишав оваа книга која беше моето најтешко писателско искуство, и беше далеку поголем предизвик отколку што можев да замислам.

Кога почнав да ја пишувам „Глад“, бев сигурна дека зборовите ќе доаѓаат сами по себе, како по обичај. Па има ли нешто полесно од тоа да пишувам за телото во кое имам живеено повеќе од четириесет години? Но, брзо сфатив дека не пишувам само мемоар за телото; се принудував самата себеси да видам што ми претрпело телово – тежината што ја накачив и колку ми е тешко да живеам со неа и да ја намалам. Бев приморана да ги согледам тајните од кои се чувствувам виновно. Целосно се распарав. Изложена сум. Тоа не е пријатно. Не е лесно.

Би сакала да ги имав тие сила и волја да ви раскажам приказна за победата. Трагам по тие сила и волја. Решена сум да бидам повеќе од моето тело – од тоа што претрпе моето тело, од тоа што стана моето тело. Одлучноста, сепак, не ме однесе многу далеку.

Пишувањето на книгава е исповед. Ова се моите најгрди, најслаби, најголи делови. Ова е мојата вистина. Ова е мемоар на моето тело бидејќи, најчесто, приказните за телата како моето се запоставуваат, отфрлаат или исмеваат. Луѓето ги гледаат телата како моето и си прават претпоставки. Мислат дека ја знаат причината на моето тело. Не ја знаат. Ова не е приказна за победа, туку приказна што бара да се раскаже и заслужува да се слушне.
Ова е книга за моето тело, за мојата глад, и на крајот на краиштата ова е книга за тоа како е да исчезнеш и да се изгубиш и да посакуваш толку многу да те видат и да те сфатат. Ова е книга за тоа како полека научив да си дозволам да ме видат и да ме сфатат.

3

Дали да ви кажам колку тежев најмногу за да ви ја раскажам приказната на моето тело? Дали да ви ја кажам таа бројка, чија срамна вистина секогаш ме гуши? Дали да ви кажам дека сум свесна дека не треба да ја сметам вистината на моето тело за срамна? Или само да ви ја кажам вистината и со задржен здив да чекам да ме осудувате?

Кога бев најтешка тежев 261 килограм на висина од 190 сантиметри. Неверојатна бројка, која не ми се верува дека сум ја достигнала, но во еден момент, тоа беше вистината на моето тело. За бројкава дознав во клиниката „Кливленд“ во Вестон, Флорида. Не знам како дозволив работите да излезат од контрола, ама знам.

Татко ми дојде со мене до клиниката „Кливленд“. Бев во доцните дваесети. Беше јули. Надвор беше топло и спарно и раскошно зелено. Во клиниката, воздухот беше ладен и мирисаше на дезинфицирано. Сѐ беше мазно, од скапо дрво и мермер. Си помислив, еве како ќе си го поминам летниот одмор.

Имаше уште седум души во просторијата каде што се одржуваше воведната сесија за операција на гастричен бајпас – двајца дебели мажи, малку пополничка жена и нејзниот слаб сопруг, двајца во лабораториски мантили и уште една крупна жена. Набљудувајќи го просторот околу себе, го направив тоа што дебелите луѓе го прават околу други дебели луѓе ‒ се измерив себе според нивната големина. Бев поголема од петорица, помала од двајца. Барем така си реков. За 270 долари, поминав добар дел од денот слушајќи за придобивките од драстично менување на мојата анатомија со цел да ослабам. Според лекарите, тоа било „единствената ефективна терапија за обезност“. Лекари се. Тие би требало да знаат што е најдобро за мене. Сакав да им верувам.

Со нас разговараше психијатар за тоа како да се подготвиме за операцијата, како да конзумираме храна откако желудниците ќе ни станат големи колку палец, како да се помириме со тоа дека „нормалните луѓе“ (негови зборови, не мои) во нашите животи можеби ќе се обидат да го саботираат нашето слабеење зашто се толку навикнати да нé гледаат како дебели луѓе. Дознавме како телата до крајот на животот ќе ни страдаат од недостаток од хранливи материи, како нема да можеме да јадеме или пиеме половина час откако сме го направиле едното или другото. Косата ќе ни се проретчи, можеби и ќе падне. Телата ќе ни се подложни на т.н. „дампинг синдром“, состојба за чие име не треба многу да размислуваме за да го сфатиме. Секако, тука беа и хируршките ризици. Може да умреме на операционата маса или да фатиме некоја инфекција во деновите по зафатот.

Имаше две страни: лоша и добра. Лошата страна: животите и телата веќе никогаш нема да ни бидат исти (ако воопшто ја преживееме операцијата). Добрата страна: ќе бидеме послаби. Во текот на првата година ќе изгубиме 75 отсто од вишокот тежина. Ќе станеме понормални.

Тоа што го нудеа лекарите беше толку привлечно, толку примамливо: ќе спиеме неколку часа, и една година откако ќе се разбудиме, речиси сите наши проблеми ќе ги снема, барем според водечките медицински експерти. Се разбира, тоа важи само ако продолжиме да се залажуваме дека телата ни се најголемиот проблем.

По презентацијата следеше сесија за прашања и одговори. Немав ниту прашања ниту одговори, но жената десно од мене, којашто очигледно немаше потреба да биде таму бидејќи имаше само дваесетина вишок килограми, најмногу прашуваше, поставувајќи интимни, лични прашања од кои ми се скрши срцето. Додека ги испрашуваше лекарите, маж ѝ седеше до неа и се смешкаше под мустаќ. Ми стана јасно зошто таа е тука. Сѐ се вртеше околу него и како тој ѝ го гледа телото. Нема ништо потажно од ова, си помислив, одбирајќи да не размислувам за тоа зошто седиме во истата просторија, да не размислувам за тоа дека имам многу луѓе во животот коишто го гледаат моето тело пред вистински да ме видат или забележат мене.

Подоцна во текот на денот, лекарите ни покажаа снимки од зафатот ‒ камери и хируршки инструменти пикнати во мазни внатрешни празнини што сечат, буткаат, затвораат, отстрануваат важни делови од човековото тело. Внатрешноста беше џиш-црвена, розова и жолта. Приказот беше морничав и грозен. Лево од мене, татко ми беше пребледен, видно потресен од бруталната глетка. „Што мислиш?“ тивко ме праша. „Ова е тотален циркус“, кажав. Кимна со главата. Ова е првата работа за која сме се согласиле сиве овие години. Видеото заврши и лекарот се насмевна и весело процрцори дека зафатот бил брз и извршен лапароскопски. Нѐ увери дека извршил над три илјади операции, и загубил само еден пациент ‒ маж со 385 килограми, шепна тој со жалослив тон, како срамот на телото на мажот да не можеше да го изусти со полн глас. Потоа, лекарот ни ја соопшти цената на среќата ‒ 25 000 долари, без тие 270 долари попуст за воведната сесија откако ќе се даде капар за операцијата.

Пред на мачењево да му дојде крај, имавме еден-на-еден консултација со лекарот во одделна просторија за преглед. Пред да влезе лекарот, неговиот асистент, стажантот, ги запиша моите клучни параметри. Ме измери, и тивко ме осуди. Стажантот ми го слушна срцето, ми ги прегледа жлездите на грлото и запиша дополнителни забелешки. По половина час, лекарот конечно си се појави. Ме измерка од глава до пети. Го погледна моето ново досие, прелиста набрзина низ страниците. „Да, да,“ кажа. „Совршена кандидатка сте за операцијата. Веднаш ќе Ви закажеме.“ Потоа, го снема. Стажантот ми препиша рецепт што ќе ми треба за прелиминарните тестови, и си заминав со потврда дека сум ја завршила воведната сесија. Очигледно беше дека ова им е секојдневие. Не бев посебна. Не бев единствена. Бев тело на кое му треба поправка, а на овој свет нѐ има многу што живееме во вакви сосема човечки тела.

Татко ми, кој чекаше во украсениот атриум, ме фати за рамо. „Сé уште не си за тука,“ ми кажа. „Малку повеќе самоконтрола. Вежбање двапати дневно. Само тоа ти треба.“ Се согласив и енергично кимнав, но подоцна, сама во спалната, се нурнав во брошурите што ги добив и не можев да го оттргнам погледот од сликите за пред и потоа. Толку многу го сакав тоа „потоа“, сѐ уште толку многу го сакам.

Ми текна на резултатот од целото тоа мерење и осудување, таа незамислива бројка: 261 килограм. Си мислев дека знаев што е срам во животот, но таа вечер, почувствував што значи вистински срам. Не знаев дали некогаш ќе можам да се изборам со тој срам и да стигнам до степен каде што ќе можам да се соочам со телото, да си го прифатам телото, да си го сменам телото.

Роксен Геј (1974 година) е американскa авторка, професорка, уредничка и социјална/култура аналитичарка. Геј е авторка на популарната колекција есеи  Лоша феминистка (2014), како и на збирката раскази Ayiti (2011), романот Нескротлива држава (2014), збирката раскази Тешки жени (2017) , и мемоарот Глад (2017).

Таа пишува за The New York Times, основачка е на Tiny Hardcore Press, уредничка на есеи за The Rumpus, ко-уредничка на PANK, непрофитен колектив за литературна и уредничка на Gay Mag, во партнерство со Медиум. 

Позната е по нејзиниот директен и искрен израз, третирајќи теми од секојдневието, поп-културата, родовите релации, телесни политики и насилство. Нејзиното пишување е меѓудругото инспирирано и од нејзините лични трауми од сексуално насилсто, како жртва на групно силување во нејзините тинејџерски години. 

 За познантиот концепт на „лошата феминистка“ Роксен зборува и на Ted Talks. 

Превод: 

Надеж Кристела Нсингоулоу Николоска
Емилија Кузмановска
Милена Трајчевска
Лара Тасковска
Ана Илиева