Откога паметам за себеси, сексот и сè што е поврзано со него беше стигма. Се сеќавам дека тајно гледав порно многу пред да ме интересира сексот, единствено поради фактот што беше забрането и како во основно после школо се собиравме да гледаме порно, а од девојчињата беше очекувано да се гадат или срамат од тоа што го гледаат. Подоцна, се сеќавам колку ми беше тешко да најдам порно филмови во кои можам да се препознаам и како полека се соочував со фактот дека како жена моето задоволство во порно филмовите кои се најдостапни е речиси невидливо. Кога станав сексуално активна, во многу од искуствата чувствував притисок и/или стрес за тоа како треба да изгледам и да се однесувам, кој делумно ми беше наметнат од порнографијата и поп-културата, а истото го забележував и кај моите партнери.

Но, ова е само едната страна. Другата страна е дека порно филмовите кои ми се допаднале ме имаат охрабрено да најдам уживање во сексот и да бидам упорна во мојата потрага по задоволство. Гледањето порно филмови или други форми на порнографска содржина го поврзувам со време за себеси: за истражување, справување со стрес и опуштање. Преку порното имам откриено нешта кои ги практикувам, ми имаат помогнато во пребродување на периоди кога сум имала проблематична врска или перцепција за сопствената сексуалност, и конечно и најважно, порнографијата ми ја има испратено пораката дека нема ништо срамно, мистично и недозволено во женската сексуалност, какви и форми таа да зазема.

Помина половина век од вториот феминистички бран кога порнографијата самошто стана легална, а многу феминистики веруваа дека ставањето крај на порно индустријата е есенцијално во борбата против мизогинијата. Всушност, прашањето за порнографијата е точка каде феминистиките сè до денес имаат најтешки идеолошки несогласувања. И со право. Според многу феминиситки од 70тите и 80тите порнографијата е виновна за „комерцијализацијата“ на сексуалното насилство и ектремната објективизација на женското тело. Активистката и новинарка Сузан Браунмилер во 1975 има изјавено дека порнографијата ги трансформира жените во „играчки за возрасни, дехуманизирани предмети кои се користат, злоупотребуваат, уништуваат и забораваат.“ Андреа Дворкин пак, има изјавено дека жените ќе знаат дека се слободни тогаш кога порнографијата повеќе нема постои. Порно индустријата (колку и да е тешко да се генерализира на ваков начин), од своето постоење до денес, е де факто фокусирана на машкиот поглед, условите под кои работат актерките и актерите знаат да се сомнителни (повторно, зависно од продукцијата), актерките понекогаш трпат насилство на сет и зад сет, постојат сцени кои се снимани без согласност, а наративот на женска субмисија е најдоминантен. Ова се сериозни проблеми на индустријата против кои треба жестоко да се бориме, со оглед на тоа што на повеќето луѓе првата средба со сексот им е токму порнографијата. Но ова не е целосната слика за порнографијата.

Постојат стотици и стотици порно актерки, кои уште од секс-војните во 70тите, инсистираат на нивното право на избор на професија без патронизација, цензура и осуда, од било кого. Про-секс феминистиките признавале дека објективизацијата, субмисијата и класичните наративи кои се прикажуваат преку порното се проблем, но проблемот не го лоцирале во самата порнографија, туку во начинот на кој се креира и продуцира, и секако, кој го прави тоа, како и во патријархалниот општествен поредок. Од друга страна, сексот, сексуалната работа и перформирањето секс пред камера го гледале како поле на можна еманципација, ослободување и скржнување од идејата дека жените не се сексуални. Проблемот со родово-базирано и сексуално насилство, како и традиционалните родови улоги, се рефлектираат во секое поле од нашите животи, па следствено и во порнографијата. Решението на овој проблем дефинтивно не лежи во отстранувањето на жените од порното, туку баш напротив, во инсистирање на промена на работните услови и наративите, меѓудругото и преку поголемо вклучување.

Без разлика „на која страна“ од оваа дебата се наоѓаме, не можеме да го заобиколиме фактот дека порното (особено денес со неговата достапност онлајн), е директно или индиректно дел од нашите сексуални животи и го обликува нашиот однос кон сексот. Над 30% од интернет сообраќајот се генерира од порно сајтови, а 1 од 5 пребарувања на Гугл е поврзано со содржини за возрасни. Младите повеќе од било кога се изложени на содржини за возрасни, кои често ги креираат нивните очекувања за сексот, како и за родовите улоги во тој контекст. Дополнително, категориите кои претставуваат сценарија со млади девојки или хардкор категориите се попопуларни од било кога. Но, соочувањето со овие предизвици не може да се врши преку забрани и ограничувања, туку напротив, со едукација и отворен дијалог. За среќа, како што расте интернет сообраќајот поврзан со порнографија, се зголемуваат и едукативните иницијативи како MakeLoveNotPorn, како и проектите кои се залагаат за порно креирано според етички стандарди, кои прикажуваат секакви тела, родови идентити, сексуалности и приказни, како на пример XConfessions (каде патем во моментов има 28 дневен free trial:).

Секс-позитивниот став цели токму кон демистификација и славење на женската сексуалност, а еден од начините да го правиме тоа е отворен дијалог за нашите сексуални пракси. Единствено со преземање на јавниот наратив кој е изграден околу машкиот поглед може да се напушти традиционалното портретирање и доживување на жената како сексуален објект на кој “му се случува секс“, наместо субјект со свои потреби, желби, фаназии, минато, трауми, приказни…Многу од жените ги препознаваат или откриваат своите потреби и фантазии во тоа што го гледаат на екранот, па така, порното може да се гледа и како безбедно место за учење и експериментирање без осуда. Порно може да биде уживање во нешто кое ни недостасува во сексуалниот живот или охрабрување да го побараме или пробаме. Од друга страна, порното може да биде и уживање во нешто што никогаш не би го применувале во секс со партнер или истражување на сексуални интереси и фантазии кои се комплетна спротивност на нашите општествени и морални вредности. And all of that is okay.

Да се гледа порно не е срамно. Секој жанр, сценарио и кинк е нормален, но и преиспитување на нашите сопствени сексуални фантазии и потреби и од каде истите доаѓаат е здраво. За почеток, треба да се зборува на темата, и баш затоа направивме прашалник чија примарна цел беше да отвори јавна дискусија на темата, но и да креира еден безбеден простор каде жените можат анонимно (и детално) да споделат дали, колку често и какво порно гледаат.

На прашалникот Гледаме порно: еве какво добивме 204 одговори за само неколку дена, од девојки и жени од сите возрасти, поточно од 13 до 49 години. Внимателно ги прочитавме сите одговори и одбравме дел од нив кои ги претставуваме преку видео формат. Метологијата беше следна: 10 глумици ги читаат одбраните одговори, во претходна консултација со нашиот тим, сè со цел и глумиците да се чувствуваат пријатно во својата улога. Избравме одговори кои претставуваат различни аспекти од женската сексуалност и порно преференци, како и жени од различни возрасти и позадини, места на живеење, разновидни сексуалности, љубовни статуси. Не беше лесно да се најдат 10 жени кои ќе сакаат да ги читаат овие туѓи сведоштва пред камера, што верувам доволно зборува за нивото на јавниот дискурс на темата, па би сакала и да им се заблагодарам на сите оние кои прифатија, знаејќи дека многу од нив се соочуваат со внатрешна борба.

Податоците кои ги добивме од прашалникот го потврдуваат нашето очекување дека повеќето од жените гледаат порно и тоа гледаат секакво порно! Некои гледаат почесто (секој втор ден до два пати или еднаш недело), некои поретко (еднаш на неколку недели или во специјални прилики), но над 85% од жените кои одговорија на прашалникот дадоа потврден одговорот на прашањето. Овој прашалник и податоците кои излегоа од истиот не го третираме како истражување, бидејќи нашиот фокус не беше креирање на статистика од било каков вид, туку презентирање на неколку приказни. Сепак, не би заобиколиле некои бројки и трендови кои ни се видоа интересни за спомнување.

„Најпопуларно“ за гледање (во околу 30% од одговорите), според овој прашалник е порното кое прикажува лезбејски секс, а често објаснување е поради фактот што во ваквото порно доминира женското задоволство:

Фан сум на аматерски лезбејски бидејќи не се направени за мажи и реалистично прикажуваат секс помеѓу две жени.

Најчесто само со жени (лезбејско), едноставно имам чувство како повеќе да се разбираат.

Прикажувањето на женското задоволство и/или оргазам е она што е централно за многу жени, без разлика на жанр:

Сакам да гледам кога жената е реално задоволена и ужива во сексот, лажни и усилени звуци на возбуда не ми се пријатни. Сакам да гледам и геј и стрејт и групни, сè додека жената ужива во сексот. Анално, орално, вагинално, женски оргазам задолжителен.

Најчесто ги гледам straight или lesbian категориите. Ако е стрејт најмногу ми се допаѓа ако видеото е фокусирано на женското задоволство (eating out, fingering и.т.н.), а кога доаѓа збор за втората категорија, важно ми е и двете жени да уживаат и играње со различни играчки (дилдо, лисици и слично).

Во 29 од прашалниците се спомнува гледање на геј порно, најчесто со двајца мажи, но некогаш и повеќе:

Најпрво ми се допаѓаа оние љубовни и еротски порничи, само со маж и жена, но потоа сфатив дека најмногу ме возбудуваат стриктно геј couples мажи.

За некое чудо најмногу ме возбудуваат геј порничите кадешто има едно постаро машко лице и едно помладо.

Многу од прашалниците спомнуваат БДСМ порно или некоја игра на моќ, доминација и субмисивност, како и генерално хардкор видеа:

Тројки, хетеро парови, лезбејки, груб секс, БДСМ, submissive, но и поромантичен и побавен секс. Флуидни се желбите секако.

BDSM, и видеа во кои што е прикажана и така наречената after care.

Најмногу ме возбудува хардкор и nasty порно. Pleasure воздишките на жената во текот на целиот чин и тие на мажите кон крајот дефинитивно се нешто кое најмногу ми претставува задоволство.,

додека за други експлицитното насилство или било каков вид на понижување е црвената линија:

Немам некој посебен и конкретен жанр или тип на сцени кои ме возбудуваат. Единствено што дефинитивно не би уклучила да погледнам е порно со експлицитно насилство.

Она што исто така може да се забележи како интересен тренд, е што на неколку места се спомнуваат и условите во кои е креирано порното, па така, многу од жените преферираат аматерски видеа снимени во домашни услови, феминистички продукции и продукции кои гарантираат за етичките стандарди на снимањето:

Гледам да најдам страници што се легитимни и клипови што се направени со ‘consent’, од жени и феминистички. Сакам и rough porn. Сè додека се фокусира на задоволството на жената во видеото, океј ми е.

Пред сè аматерско порно. Сметам дека е пореално, поопипливо и едноставно повозбудливо и забавно. Од жанр најчесто стрејт и лезбејки а во последен период solo male. Се трудам да најдам сајтови каде жени учествувале во целиот процес на снимање.

Пред сè морам да знам дека има етички, општествено одговорен елемент (продукцијата да биде фер кон актерите и сензибилизирана за содржината). 

Еднакво се важни и оние одговори на девојки и жени кои не гледаат порно, или гледаат многу ретко бидејќи не се заинтересирани, но дел бидејќи не можат да најдат ништо што ги задоволува нивните потреби и сметаат дека порното генерално врши злоупотреба на женското тело:

Многу ми е смешно што уствари никогаш не гледам порно. Секогаш се чудат моите пријатели и мислат дека лажам ама стварно не гледам порно, иако би рекла дека мастурбирам скоро секој ден. Еден геј другар ми има праќано чудно као хипнотичко машко геј порно, а бидејќи ме привлекуваат геј мажи очекував такви видеа да ми се свиѓаат, но изгледа и тоа не е за мене.

Ништо од понуденото на интернет не ме возбудува премногу, само ми помага да уклучам имагинација. Повеќето е многу понижувачко и навредливо кон жените. Сакам кога жените видливо уживаат…Мислам дека не ни знам што сакам да гледам зашто никогаш не сум била прашана каков секс сакам…Како однапред да е определана сликата за сексот, но според машката фантазија.

За крај, би го спомнала и фактот (кој се вклопува и во глобалната ситуација по ова прашање), дека младите се многу позаинтересирани за хардкор категориите или порно кое прикажува насилство и/или доминација за разлика од повозрасните кои почесто гледаат „постандардни“ категории кои вклучуваат и приказна и прикажуваат одредена интимност и нежност меѓу партнерите. Не би скокнала кон заклучокот дека младите и повеќе практикуваат или би преферирале да практикуваат ваков тип на секс. Меѓутоа, е дефинитивно феномен со кој мора да се занимаваме општествено, особено бидејќи сè уште немаме воведено сеопфатно сексуално образование кое би ги насочило младите кон важните разлики помеѓу порното и сексот со партнери и би ги едуцирало за важноста на меѓусебно почитување меѓу партнерите и секако барањето на согласност. Дополнително, потребни се истражувања на оваа тема со цел да се разберат мотивациите и реперкусиите кои овие пракси ги имаат кај младите луѓе.

Видеото „Гледаме порно: еве какво“, меѓудругото има и за цел да посочи кон фактот дека гледање порно често не е директно поврзано со типот на сексот кој го практикуваме. Дополнително, се надеваме дека на оние жени кои го одговорија прашалникот им понудивме платформа да споделат еден дел од себе кој веројатно ретко со кој слободно го споделуваат. Секако, преку јавно споделување на различните преференци кои ги имаат девојките и жените во овој поглед, сакаме да покажаме дека сексуалноста е флудина, разнолика и не е родово условена. Порно преференците не треба да се дочекуваат со осуда и стигма, туку за нив треба активно да дискутираме, да се преиспитуваме, да разменуваме информации, совети и, секако, порно страни кои го претстaвуваат и застапуваат она во што веруваме и сакаме да го гледаме, бидејќи очигледно, многу од нас гледаат порно. Одговорот не е да се ослободиме од порното, туку да се прави подобро порно.

Видеото „Гледаме порно: еве какво“ е дел од проектот Breaking the silence, во соработка со Heinrich-Böll-Stiftung e.V.