Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КВИР, ФЕМ 101
Гордост: некогаш, сега и секогаш 
Од немирите на Стоунвол до Парадата во Скопје.

Неодамна, седев на шанк во едно барче во Берлин, каде поминав кратко време со некој „нашинец“ кој веќе 10 години живее таму. Вртевме некои општи, класични муабети за животот во Берлин, наспроти животот во Скопје. Веќе се спремавме да стануваме, кога од нигде-никаде, мојот соговорник заклучи „Абе, супер е Берлин, ама има премногу педери!“ Мојата гримаса не го обесхрабри, па тој продолжи да објаснува како во Берлин мажите си ги лакирале ноктите (а според него тоа е прифатливо само за одредени музички супкултури), машките деца во градинка ги облекувале во розево, а девојчињата во сино, а некаде дури и им дозволувале да го бираат својот родов идентитет, а веќе не си ни можел во таа средина да се пробиеш во својата професија, ако не си „еден ден ваков, друг ден таков, како го викаат тоа, квир“. Не бев особено изненадена од неговите ставови, но донекаде ми беше нејасно зошто некој со таков светоглед би се преселил во Берлин – град каде мигрираат илјадници квир личности, во потрага по безбедност и слобода: меѓу нив и еден мој пријател, кој беше нападнат на улица во Скопје.  

Веќе следниот викенд, се најдов во дискусија на свадба во Белград, со човек кој седеше до мене на маса. Според него, сите луѓе треба да имаат еднакви права, но денес, родовите и сексуалните малцинства го опресираат хетеро мнозинството. Тој, како цис-родов, стрејт маж, се чувствувал опресиран при изразување на својот родов и сексуален идентитет. Кога го прашав на кој начин е тој опресиран во овој момент, облечен на класично маженствен начин, во придружба на својата девојка, опкружен со стотина стрејт двојки кои изгледаат исто како нив, на прослава за стапување во брак на стрејт пар – право кое е недостапно за геј паровите во таа земја, слушајќи музика која ја прославува токму таа форма на љубов – сфатив дека тој нема конкретен одговор, туку зборува за некоја хипотетичка, непостоечка ситуација, базирана само и единствено на старата добра параноја. 

Овие две навидум неврзани ситуации, непосредно пред месецот на гордоста, ми послужија како добар reality check и потсетник зошто е од исклучителна важност, ако не почесто, барем еден месец во годината, во фокусот на јавноста да се стави борбата на ЛГБТИ+ лицата, зашто за многумина, квир идентитетите се прифатливи единствено доколку се редуцираат на живот помеѓу четири ѕида. Од Берлин, преку Белград, до Скопје, јавното бидување квир, па и на било каков начин живеење поразлично од строго пропишаните правила, може да се дочека со осуда, прашалници, превртување очи, навреди, исклучување, и во најлош случај, насилство. 

Наспроти ставовите и стравовите на просечниот стрејт човек во Македонија, но веројатно и на било кое друго место, светот нуту денес, а особено во минатото, бил слободно, безбедно и отворено место за сексуалните и родовите малцинства; почнувајќи од семејствата и другите микро, интимни релации, преку образованието, културата, медиумите и пазарот на трудот, сè до институциите, јавниот простор и повеќето формални и неформални системи кои го оркестрираат нашето постоење. Историјата на квир заедниците низ светот е испишана од искуства на страв, срам, исмевање, насилство, обесправеност, дискриминација и замолчување, но и континуирана истрајност и борба, како пандан на таа реалност. 

Па така, кога традиционално околу месецот на гордоста се креира параноја за промоција на „геј вредности кои ќе го корумпираат општеството“ и континуирано се прашува „чуму гордоста?“, вреди да ја посетиме историјата на прајд настаните, кои наспроти сета омраза и насилство, постојат веќе 51 година, а како нивен симболичен почеток ги гледаме немирите на Стоунвол во Њујорк. 

Во 60тите во САД, бидување геј во јавност (на пример: држење за раце, бакнување или танцување), сè уште било нелегално, па така, геј баровите, како единствени места каде квир луѓето можеле отворено и автентично да се изразуваат, биле редовна мета на полициски рации. Стоунвол Ин бил токму еден од тие барови, кој брзо станал важна институција во Гринич Вилиџ. Барот бил голем, евтин за влез и отворен за повеќето квир луѓе, вклучувајќи ги и дрег кралиците и транс лицата, кои не биле баш добредојдени во било кој геј бар. Стоунвол прераснал во своевиден „дом“ за квир млади кои биле избркани од дома и бил еден од ретките, ако не и единствениот геј бар каде танцувањето било дозволено.                                     

Утрото на 28 јуни 1969, вооружена со налог, полицијата влегла во клубот, уапсила 13 лица, вклучително и вработени, како и луѓе кои го прекршувале државниот статут за облека што одговара на полот. Рацијата отишла дотаму, што полицајки ги одведеле осомничените во тоалетот да го проверат нивниот пол. Додека полицијата делувала со оправдување дека барот немал дозвола за служење алкохол, многумина тоа го сметале како оправдување на редовните напади врз сексуалните работници и криминализација на геј заедницата.

Ваквите рации не биле ништо ново во тој период, но тоа утро се случило нешто неочекувано. Презаситени од постојаното малтретирање и социјалната дискриминација, гневните посетители на барот, но и жителите на соседството, наместо да се разбегаат, почнале да се борат. За неколку минути започнал првиот бунт во кој учествувале стотици луѓе и завршил со пожар во Стоунвол. Протестите, во кои некогаш учествувале и до илјадници луѓе, продолжиле да се случуваат во областа уште пет последователни дена,  водени од транс жени, лезбејки, дрег кралици, бездомни квир лица, сексуални работници и работнички, геј, би и пансексуални личности. По само неколку месеци активистите од Њујорк и низ цела земја, почнале да основаат организации за таканареченото геј ослободување (gay liberation). 

Овој настан често се наведува како прв случај на побуна на припадниците на ЛГБТ+ заедницата во американската историја против системскиот прогон на сексуалните и родовите малцинства што го предводела американската влада.  Една година подоцна, во 1970-та, на 28-ми јуни во Њујорк, бил организиран првиот настан на гордоста од страна на бисексуалната активистка Бренда Хауард. Првиот марш наречен Марш на денот на ослободувањето на улицата „Кристофер“ (името на улицата каде се наоѓа „Стоунвол Ин“) истовремено бил и прослава и протест. Хауард организирала уште еден настан следната година, а наскоро потоа биле воспоставени паради на гордоста низ целиот свет, директно поттикнати од немирите на Стоунвол, но и како плод на локалните напори за квир ослободување кои се зачнувале и/или зајакнувале во тој историски моментум. 

Половина век подоцна, парадите на гордоста сè уште се случуваат, и ќе продолжат да се случуваат. Додека во многу земји постои одреден степен на унапредување на правата, безбедноста и слободата на ЛГБТИ+ заедниците, тоа се минимални чекори, кои се далеку од доволни за достоинствен, среќен и исполнет живот. Паранојата поврзани со видливоста на квир лицата за време на парадите, токму покажува дека јавниот простор и дискурс се сè уште конзервативни и затворени за различните идентитети, тела, сексуалности и форми на живеење. Зарем улиците не ни припаѓаат на сите нам? Зарем љубовта може и треба да се биде редуцирана помеѓу ѕидови? Зарем здраво и среќно општество не се гради со отворен ум и срце за оние кои се различни од нас? 

Гордоста е потребен и нужен механизам за себеприфаќање во општество кое искуствата и идентитетите на одредени луѓе ги обележува со срам и неодобрување и се обидува да ги маркира како девијации на нормалното. Во такви услови, гордоста значи храброст да бидеш тоа што си и да ги охрабриш другите да го практикуваат истото. Гордоста значи почит кон оние кои ги воделе овие битки во минатото. Гордоста значи слобода да се биде среќен на автентичен начин. Гордоста значи љубов кон себе и љубов кон другиот. Секако, гордоста искажана на овие начини, во овој еден месец во годината, е симболична, но и како таква, е важна за ЛГБТИ+ луѓето. Или, со зборовите на Ирена Цветковиќ за Призма, гордоста може да функционира, не само како механизам за заштита (од секојдневните искуства на исмевање, навреди, дискриминација и насилство), туку и како алатка за симболично нивелирање на разликите. Иако сме свесни дека да се живее во ваков свет не носи многу причини за гордост, сепак превртувањето на реалноста барем во овој месец овозможува омоќување, кое дозволува да замислуваме и да претпоставуваме подобри времиња, а тоа води до ментално ослободување.

Тргнувајќи од себе, јас никогаш се немам почувствувано поконфорно во сопствената кожа и послободна во своите избори, отколку од кога почнав да стапувам во блиски релации со квир личности, кои ми ги редефинираа начинот на живот, идеите за пријателство, (себе) прифаќање, љубовта и гордото постоење наспроти опресивната логика на мнозинство. ЛГБТИ заедницата секогаш била прва на улица во борба за праведно, правично, еднакво и слободно општество и секогаш била вокална, храбра и бескомпромисна во таа борба.

Во сабота јас ќе излезам на улица и очекувам сите личности кои имаат капацитет да разберат колку е овој настан важен, исто така да излезат на улица на протестната парада, бидејќи јавниот простор ни припаѓа нам, колку и на сите други. Излегувам на улица бидејќи сум горда на квир историјата и на секоја победа која квир лицата несебично ја водат за слободата на сите. Излегувам на улица бидејќи сум горда на сите oние кои исправено се спротиставуваат на лудите правила на хеторопатријархатот од кој патиме сите. Квир лицата, сите на свои начини, се борат со овој систем буквално секој ден: и заслужуваат безрезервна поддршка во таа борба.

Прајд глобално и прајд локално, е и протест и прослава. Јавното заземање на улиците, еден ден во годината, не само крик за прифаќање, туку и храбар чекор за промена на она што се смета за нормално во текот на целата година, а подразбира отфрлање, омраза и насилство, во име на некои „традиционални вредности“. Според мене, не постои потрадиционална вредност од љубовта, во која и форма да се јавува, зашто е инхерентен дел од човековото. 

Затоа, оваа сабота, и секој друг ден, излези за љубов. 

 

 

НАПИШАНО ОД:
  • Калиа Димитрова
  • June 20, 2022
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Они би ги „контролирале младите“, ние би ги воспитале девојчињата да знаат дека можат да блујат оган
Кај нас редовно се појавувават луѓе кои не покажуваат храбост отворено да застанат зад жртвите на криминал, па својата недоволна информираност и конзервативност ја камуфлираат зад жалопојките поради губењето на семејните вредности.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Дома е далеку
Кон романот „Одбројување“ на Фросина Пармаковска
  • Од Кристина Атанасова
  • КВИР, КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
„Оставете им го тоа на настраните“ – осветлување на патеката за соработка вон меѓународните граници
ЛГБТИ+ активистите го предводат патот на помирувањето во регионот со формирање искрени меѓугранични релации.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Мајката (не) знае најдобро
Родовиот јаз во обврските околу грижата и воспитувањето на децата и малата, (скоро непостоечка) поддршка на мајките.
  • Од Марта Стевковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Рестартирање со Терапија
Во овие комплицирани времиња, соочувајќи се со предизвиците и неизвесностите на нашето секојдневие, Терапија се стреми да ја заврши годинава со динамика и оптимизам.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија #2
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Митот за (не)дисциплираните девојки
„Таа беше најдисциплинираната, најпочитуваната, најсредената - совршена девојка, толку совршена што може да те извади од кожа. Накаде се стремеше таа? Ја следев. Таа можеше да ги среди дури и полиците на празнината“.
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Брачна приказна“ е крај на прикаските за бракот
Филмот „Брачна приказна“ е најдлабокото, најпотресното и најреалното нешто што го гледав оваа година.
  • Од Билјана Кочоска Танеска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Траума како мојата нема род. Но премногу мажи треба да замислат жена што ја сакаат за да почувствуваат емпатија
Вредноста на жената не треба да зависи од вредноста на некоја туѓа ќерка. Жената не треба да носи лице на нечија ќерка за да биде слушната.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Промоција на Медуза
12 ноември (понеделник) е денот кога Медуза официјaлно се вдоми на meduza.mk. По тој повод организиравме кратка промоција и малку подолга прослава за добар почеток на новата феминистичка веб-платформа.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Димензии на бајките – мрак и светлина” од Лени Фрчкоска
Книгата „Димензии на бајките – мрак и светлина” од Лени Фрчкоска деновиве излезе од печат во издание на издавачката куќа Авант прес од Скопје.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Преведувачка работилница: Оснажувачкото еротско во поезијата на Одри Лорд
Компарација на препеви на две песни од Одри Лорд
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жена на годината
За справувањето со родово заснованото насилство и вистинските жени на годината.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Модернизирана винтиџ хомофобија
Денес, на многу мејнстрим медиуми веќе не е прифатливно отворено да се користат расистички, сексистички, хомофобични и други видови на погрдни зборови во дебатните емисии. Затоа модерните хомофоби како Сашо Тасевски мораат нивните предрасуди да ги скријат преку различни реторички стратегии.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПичПрич: Влакна
Во 20.00 часот во Кино Милениум ќе се одржи четвртото осмомартовско издание на ПичПрич – вечер на раскажување женски приказни, на тема „Влакна“.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Скриените форми на конверзионата терапија
Во Македонија не постои никаква забрана за конверзиона терапија, а лиценцираните психолози што може да се јават како спроведувачи или наведувачи на ваква „терапија“, за жал, не сносат никакви последици.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
So long 2019!
Со цел да ја затвориме оваа година, прашавме неколку од нашите авторки што е тоа по што ќе ја паметат изминатата година.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Активистки ги прикажаа пораките од „Јавна соба“
Нема да престанеме да го бараме она што ни следува како граѓанки на оваа држава, а тоа е правото да бидеме заштитени од сексуални насилници.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Цртички за ПМС 1
ПМС е едно од најчестите одмолчани женски искуства, кои се зафрлени на маргините на интимното.
  • Од Ана Блажева
  • КВИР, КУЛТУРА
Родови политики и сексуални идентитети во Планината Броукбек
Планината Броукбек е место кое надвор од светот во кој живеат, надвор од цивилизацијата и општеството кое ги класифицира и осудува, надвор од „вистинскиот живот“ со своите пространи пејзажи ја доловува слободата и можноста на остварувањето на нивната врска.
  • Од Кристијан Стефановски
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сао Паоло ја добива првата книжарница за дела напишани само од жени
Жените пишуваат и тоа многу. Толку многу што со нив ќе ги наполниме сите полици на една книжарница.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Јас и моето драго чудовиште
Како можеш да прифатиш дека секојдневно ќе се соочуваш со нови проблеми, твоето тело постојано ќе се менува и ќе прогресира кон полошо, а да не се разочараш самата себе?
  • Од Викторија Пенова
  • ФЕМ 101
Повредите на една класа: Текстилниот погон како страв и трепет
Влегуваш како на минско поле. Една ако се разболе, ојдеме сите.
  • Од Ена Бендевска
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Лезбејскиот бакнеж е револуција
Како и што да се пишува за првиот лезбејски бакнеж на дваесеттина квир жени кои го споделија своето искуство со нас? Како да се пишува во името на Х број лезбејки и квир жени кои не го сторија тоа? Има ли воопшто потреба да се каже нешто универзално за едно лично, интимно и субјективно искуство какво што е ова?
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Борба со видливата женска невидливост    
 За македонските авторки од 19 век.
  • Од Дијана Петрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Време на жените
Грижата за локалното, за она што го гледаме пред себе, за оние кои се близу до нас и сакаме да ги заштитиме е вистинската мотивација и движечка сила на хероината.
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Агресивно феминистичко читање на старите грци
За да ја разберете историјата на аверзија кон моќните жени, читајте ги старите грци, тврди славната класичарка од Велика Британија, Мери Бард
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Сексуалната едукација се базира на еднаквост, почит, согласност и човекови права: Интервју со Елена Петровска и Мери Цветковска
Сè што треба да знаете за Сеопфатно Сексуално Оразование, со Мери и Елена - експертки во полето. 
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Во што веруваме?
Прашањето на спиритуалноста низ генерациите на едно женско стебло.
  • Од Калина Качоровска
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нашите приказни се важни!
Денес, 17 Мај, Меѓународниот ден за борба против хомофобија, бифобија, интерсексфобија и трансфобија, го прославуваме со кампања под глобалното мото: „Да ја прекинеме тишината!“.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Can we concentrate? – Кратка размисла за изборот и егзистенцијата кон Танц на раце без наслов од boychild
„Денес немам никаква желба. Освен можеби да молчам и да ја гледам, во тишината да ја остварам сета важност на оваа необична случка: присутноста на Ани, тука спроти мене.“ ― Жан-Пол Сартр, Тегобност, 210
  • Од Мања Величковска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
ПРВОМАЈСКИ ПРОГЛАС: РАБОТНИЧКИ И РАБОТНИЦИ ОБЕДИНЕТЕ СЕ! ЗАЕДНИЧКИ ВО БОРБА ЗА НАШИТЕ ПРАВА!
Помина повеќе од една година од пандемијата, а работничките и работниците, сиромашните, младите, жените и сите послаби општествени групи се оние што најмногу страдаа и ќе продолжат да страдаат.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Пејзажи на отпорот/Landscapes of Resistance
Како може еден пејзаж да говори?
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија #3
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд: Ослободувањето на квир заедницата значи ослободување на целото општество
Неколку дена во годината многу од нас можат да бидат најавтентичните верзии од себе си, но наскоро треба да се вратат кај нивните семејства и заедници каде што никој не знае за клучен дел од нивните животи. Е затоа ни треба Скопје Прајд.
  • Од Елена Гаговска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram