Инспирацијата за овој текст се роди на една средба со „медузите“ во пандемската 2021. Не се сеќавам како одеше разговорот. Мислам дека влетав и ме дочека прашањето дали јас како психолог верувам во интуиција. И како од пушка реков – апсолутно да! Никогаш не сум згрешила кога сум донела одлука врз основа на интуиција. Интуицијата е една од омилените мои (и наши) супермоќи.
Во разговорот со „медузите“ ја споменавме интуицијата како „женска“ тема зашто патријархалните дискурси традиционално ја позиционирале интуицијата на територија на женски, речиси магиски, феномени, недостојни за научен потфат и како контакт со нешто отаде. Односно, доволно опасни да бидат жените гонети и убивани поради својата моќ која доаѓа од место што не може да се разбере, објасни, контролира и дисциплинира. Мене таа зафрлена територија на магични моќи доделени и препуштени на жените ми носи многу комоција и спокој. Интуицијата ми е гаранција дека сум/ќе бидам на свое и дозвола да се препуштам на тоа што доаѓа.
Во декартовската поделба што го расцепи западот на ум и тело, интуицијата припаѓа заедно со телото; на природното, второстепеното, дивото, непредвидливото, женското, тоа што треба да се заузда и покори. Феноменологијата и феминистичката теорија ги отвораат вратите за истражување на овој феномен преку концептот на отелотворено знаење. За мене, важност во разбирањето на интимните преживувања на интуицијата имаат и гешталтистичкиот поим поле и системскиот концепт констелации. Во овој кус есеј нема да ги објаснувам овие теориски концепти, но ќе пробам да го појаснам тврдењето што го давам преку живеена субјективна позиција.
Ова би била дефиницијата што ја имам на ум во моментот: интуицијата овозможува отворање и останување во контакт со тоа што е во полето. Така, имаме можност да осетиме/насетиме и преку тоа отелотворено, афективно искусување да „видиме“ доволно јасно одредени можности, исходи, сцени, динамики, кои потоа ни овозможуваат да се ориентираме, да се позиционираме, да согледуваме и да носиме одлуки.
Интуиција, за мене, е можноста да бидам во контакт со себе и со нешто поголемо од мене што во моментот ниту го знам ниту го разбирам. Се отворам и препуштам на тоа што низ мене може да се пројави и „чекам да ми се каже“, „да го осетам“. Често, телесно, интуицијата се поврзува со чувствата што ги добиваме во стомакот[1]. Но, за мене не било секогаш и само така. Во многу ситуации интензитетот на чувствувањето поминува низ стомакот, но интуицијата се пројавувала како слика или визија, за која сум сигурна дека не е моја, зашто немам некоја интенција да ја создадам, за разлика од фантазијата. Едноставно се појавува, а јас ѝ дозволувам да се одвива, да остане и да ѝ поверувам, како отелотворено знаење, што не е само когнитивно, туку припаѓа на други сфери на афективното и на релациското. Имам некое чувство што не можам да си го објаснам, но тука е. Како енергија што се проживува во дадена ситуација или контекст. Како реакција на нешто што не е мое и не сум сигурна што е, ама е присутно само како назнака. Може да биде и одредено однесување што не ми е доволно јасно од каде излегува, како кога несвесно се приспособувам со однесувањето зависно од тоа со кого сум и некогаш е во толкава десонанција со мене, што ме чуди и ме повикува да разберам што се случува во тој момент, релација и ситуација.
Да дадам пример. На протестите во 2015 мојата лична ситуација и чувства беа поврзани со напрегањето кон промена, исчекувањето, со радоста да бидам со други и дел од токму тој општествен момент. Постпленумски можев да поверувам и да се надевам, да се носам со стравот дали и што е можно, исчекување на тоа што ќе се случи, сомнежи за себеси, дилеми дали правам доволно, вина дали ја оставам својата ќерка, партнер и дом предолго и пречесто и умор да постигнам на сите места во мојот живот.
Но, надвор од личното, осетив промена во доживувањето во однос на ситуацијата. Во специфичен момент на протестите енергијата, атмосферата што ја чувствував беше нејасна, дифузирана, доживував несклад, тензија и чудна дисонантно опуштена атмосфера со исклучително напнат фон, и на крај, промашување. Ова доживување предизвика да ги изгубам мојот ентузијазам и желба да продолжам да одам на протестите. Тоа беше периодот од „Протестирам“ кон „Шарена револуција“. Не бев директно вклучена во организирањето, иако имав спорадични информации „од заднината“, но тоа што ме сопре, на некој начин, не беа информациите, туку беа токму чувствата што се обидувам да ги дофатам и изречам кои во еден момент за мене се пројавија како „не, ова не е твојата борба, ова прераснува во нешто што не е твое“. Во тој момент ги напуштив протестите.
За мене, има нешто многу смирувачко во тоа да се потпреш на нешто што е поголемо од тебе. Како отворање кон светот, за да се насети, доживее и прифати тоа што светот го содржи, што го носи. Дозвола светот да биде помудар од нас, од нашиот разум, дури и во ситуации кога тоа што го доживуваме, што го гледаме, насетуваме е застрашувачко. Интуицијата ме прави доволно понизна и доволно моќна истовремено.
[1] Денес медицинските и невронауките се живо заинтересирани и веќе објаснуваат зошто токму стомакот е јадрото на преживувањата преку севкупноста и нераскинливата поврзаност на невролошкиот од другите системи.
