Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како Портрет на жената во огнот ги прекршува уметничките конвенции
Ако бидувањето гледан се изедначува со бидувањето објектификуван, тогаш Мариан и Елоиз меѓусебно се гледаат еднакво долго и еднакво длабоко, па какви било нееднаквости помеѓу нив исчезнуваат.

„Портрет на жената во огнот“ е филм чии романтичарски кадри од бретонските крајбрежја ја врамуваат краткотрајната љубовна врска помеѓу сликарката Мариан и благородничката Елоиз. Мајката на Елоиз ја најмува Мариан за изработката на „свадбен портрет“, слика која ќе биде испратена до нејзиниот богат иден сопруг. Задачата е отежната бидејќи Елоиз одбива да позира пред кој било сликар затоа што не сака да се мажи, па од Мариан е побарано да глуми нејзина придружничка и да го слика портретот во тајност. Како што тече дејството, Мариан и Елоиз се вљубуваат една во друга, со што скришното сликање и неизбежната разделба стануваат сè поголем товар. Наближувањето на свадбата на Елоиз не е единствената пречка пред нивната врска. Имено, дејствието се случува во доцниот 18. век, ера во која женската слобода, избор и сексуалност се недобредојдени. Сепак, суровиот контекст не го спречува создавањето на ѕвоно на слободата во кое, покрај лезбејската љубов, цутат и пријателството, како и женската уметност.

Сијама ги ослободува жените во „Портрет“ на многу буквален начин. Географски, тие се наоѓаат на мал бретонски остров на северот од Франција и престојуваат во вила надвор од населено место, со што се физички одвоени од судот на потенцијалните сведоци. Мајката на Елоиз, која со одлучноста околу мажењето на нејзината ќерка зазема една патријархална позиција, заминува скоро по пристигнувањето на Мариан. Вака, уште еден противник на врската (а застапник на патријархатот) е отстранет. Но, веројатно „највидливото“ отсуство на опресија во филмот е отсуството на машки ликови. Кон овие три „буквални“ ослободувања придодаваат и начинот на кој е сниман филмот, постигнувајќи, во зборовите на режисерката, „манифест на женскиот поглед“. Целокупно, ослободеноста на ликовите во филмот придонесува кон карактеристично женски развој на три теми: љубов, пријателство и уметност.

Првичниот однос помеѓу Мариан и Елоиз осцилира помеѓу придружничка/благородничка и уметница/муза. Разликите помеѓу нив се очигледни: благодарение на својата професија, Мариан е понезависна, изживеана и прошетана од Елоиз, која, пак, поради самоубиството на сестра си е приморана на затворен, надгледуван и изолиран живот. Впечатливо е што и костимите на ликовите ги отсликуваат нивните разлики: фустанот на Мариан е вжештено црвен, додека оној на Елоиз е меланхолично син.

Но, како што минува времето, овие разлики бледнеат. Штом Елоиз ја дознава вистинската задача на Мариан, нејзината улога на муза се менува – од убава нема кукла, во критичарка и соговорничка. Кога за првпат го гледа сопствениот портрет, Елоиз е длабоко разочарана од приказот и навредено ја прашува Мариан дали навистина така ја гледа. Мариан се оправдува повикувајќи се на сликарските правила според кои го изработила делото, но за Елоиз тоа се само бесчувствителни, невистинити конвенции. Тука гледаме спротивставување од страна на музата, која свесно ја карактеризира работата на уметникот како служба кон машките очи и развивање на невистинитите прикази на жената. Мариан симболично се согласува со нејзиното неодобрување и ја потврдува согласноста со бришењето на лицето – чин што, доколку се работеше за маж, веројатно не би се случил. Улогите за време на сликарските сесии почнуваат потполно да се претопуваат. Секој збор кажан од едниот лик е урамнотежен со репликата на другиот. Навистина, долгите часови поминати заедно ѝ овозможуваат на Мариан да сфати какви се гестовите на Елоиз кога е растревожена, засрамена или изнервирана, но тоа не значи дека ни Елоиз не забележува слични детали за однесувањето на Мариан. Ако бидувањето гледан се изедначува со бидувањето објектификуван, тогаш Мариан и Елоиз меѓусебно се гледаат еднакво долго и еднакво длабоко, па какви било нееднаквости помеѓу нив исчезнуваат.

Кон урамнотежената двојка се придружува и младата помошничка Софи. Во духот на бришењето на хиерархии, Софи не е доживувана како класно различна од Мариан и Елоиз. Напротив, трите меѓусебно си помагаат, играат карти и дискутираат хеленски митови. Пријателството помеѓу триото се засилува со топлата поддршка и заштита пружена на Софи по нејзиниот абортус. Покрај грижата за нејзиното здравје, филмот прикажува и видоизменета верзија на типичната забава во пижами која сите возбудено сме ја исчекувале како мали. Имено, ноќта по абортусот, Елоиз добива идеја да го рекреира зафатот со Софи додека Мариан ги слика. Оваа сцена потполно ја негира традицијата да се создава уметност привлечна за машкото око. Наместо тоа, жените сликаат слики за маргинализирани „женски“ теми, на кои се прикажани нивните тела во традиционално неестетски, а сепак – многу нормални позиции.

Сликањето на абортусот не е единствениот пример за деконструкцијата на машкиот поглед. Надоврзувајќи се на урамнотежениот однос без хиерархии меѓу Мариан и Елоиз, една од повпечатливите слики во филмот е всушност насликана по нивната разделба. Во една прилика, триото посетува собир на жените од блиското село, кои пеат околу запален оган. Баш тука, додека фустанот на Елоиз се запалува од огнот, помеѓу Мариан и Елоиз се јавуваат поочигледни љубовни искри. Камерата се движи помеѓу очите на двата лика, прикажувајќи го развојот на нивната заљубеност. Мариан го врамува токму овој спомен во нејзината слика, прикажувајќи ја Елоиз не онака како што ја гледа, туку како што ја чувствува.

Последното поигрување со погледот го гледаме кон самиот крај на филмот, кога години по престојот на неименуваниот бретонски остров, Мариан посетува изложба. Тука таа гледа слика од Елоиз, која во едната рака држи книга, а во другата – раката на својата ќеркичка. Камерата се приближува кон книгата подотворена на страница 28, што ги навраќа гледачите и Мариан на една многу интимна сцена, кога Елоиз бара Мариан да се нацрта сама себеси на дваесет и осмата страница од Овидовите Метаморфози, токму во главата за Орфеј и Евридика. Години по овековечувањето на Мариан, Елоиз ја користи својата улога на муза да извика дека сè уште се сеќава. На овој начин, таа го крши правилото на немиот и инертен насликани субјект, покажувајќи дека е возможно тој да дејствува низ времето и покрај фактот што е само хартија со неколку слоеви боја.

Изобилието од симболи во „Портрет на жената во огнот“ успешно ги крши традиционалните уметнички норми. Било да се очите на Елоиз кога ни кажуваат дека и таа нè гледа, претопувањето на улогите помеѓу вљубената двојка или, пак, рамноправното пријателство, овој филм ни покажува дека ниту една конвенција не е неменлива. Притоа, естетските вредности кои потекнуваат од сценографијата, костимографијата и прикажаните дела придодаваат кон убавината на женската уметничка преобразба, укажувајќи на револуционерната одлика на жената-уметница.

НАПИШАНО ОД:
  • Анастасија Марковска
  • May 6, 2021
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Абортусот е неопходна здравствена услуга за жените и за време на пандемиска криза
Денес е 28 септември – Светскиот ден за безбеден абортус. На овој ден, организации од целиот свет се здружуваат со едно заедничко барање – Веднаш да се обезбеди безбеден и легален абортус.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: Старите вредности во современата класична музика
За да се разбере дека постои проблем во родовото балансирање, потребно е едноставно да се отвори годишната програма на било која светска или домашна музичка институција. Колку често се вклучуваат дела на композиторки на годишните програми?
  • Од Тамара Стојаноска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Зошто жртвите на сексуално насилство истапуваат “дури” после извесно време?
Она што можеме да го направиме за жртвите на насилство, ако ги познаваме, е да обезбедиме безусловна емпатија и поддршка откако ќе ни се доверат
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Настраното заедничко: Политики на пријателство, љубов и афекти
Деветтиот по ред Викенд на гордоста Скопје ќе се одржи во периодот од 2-9 јуни, во Музејот на современа уметност, КСП ЈАДРО и кафе барот Шортбас.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Преведувачка работилница: Оснажувачкото еротско во поезијата на Одри Лорд
Компарација на препеви на две песни од Одри Лорд
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Пејзажи на отпорот/Landscapes of Resistance
Како може еден пејзаж да говори?
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Време е за ранливи суперхерои
Несовршеноста, емотивноста, прифаќање на грешките и стравот од напуштање се легитимни состојби и карактеристики, дури и за еден суперхерој.
  • Од Билјана Кочоска
  • ФЕМ 101
Жените во Македонија не сe еднакви сѐ додека не се расчисти „Јавна Соба“
Е токму затоа ќе протестираме на 8 март. Се надевам дека ќе ни се придружите во 15 часот пред МВР.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Примените на еротското: еротското како моќ, Одри Лорд
За да се одржи себеси, секоја опресија мора да ги корумпира или изобличи оние различни извори на моќ во културата на угнетуваните кои можат да создадат енергија за некаква промена. За жените, тоа значело да се потисне еротското како можен извор на моќ и знаење од нашите животи.
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да ги украдеме женските митски ликови
Со своето (женско) препрочитување на ликовите на Пенелопа и Деметра, Кавареро ги ослободува од стисокот на патријархалното имагинарно
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Лолита: модерното свето писмо на денешните тинејџерки
Девојките со сон да станат нимфетата Лолита претставена преку гледната точка на Кјубрик, стануваат жртвите за кои пишува Набоков.
  • Од Евгенија Несторовска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
100 најдобри филмови од режисерки
Режисерките претставуваат поинаков поглед на адолесценцијата, сиромаштијата и заведувањето, тврди Ана Смит, истражувајќи ги филмовите кои 368 критичари ги оценија како најдобри.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Вирусите не дискриминираат – луѓето да!
Ако COVID-19 нè научи нешто, тоа е дека ниту еден вирус, ниту една болест не дискриминира. Тоа е карактеристика исклучиво на нас, луѓето.
  • Од Заедно посилни
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Цртички за ПМС 1
ПМС е едно од најчестите одмолчани женски искуства, кои се зафрлени на маргините на интимното.
  • Од Ана Блажева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што треба да знаеме за абортусната грижа за време на КОВИД-19?
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Скриената неправда меѓу средношколските клупи
Со знаење и свест во борба против менструалната неправда и сиромаштија.
  • Од Ангелина Цветковска
  • ФЕМ 101
Не ни требаат ветувања и уверувања, ни требаат санкционирани сторители и правда за жртвите
Солидарноста и емпатијата кон жртвите е првиот чекор на отпор против патријахалниот шовинизам. Поддршка за жртвите, не сте сами и вие не сте виновни!
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Суптилни приказни за болката и неприспособеноста
Кон Антарктик од Клер Киган.
  • Од Калина Малевска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Мајката (не) знае најдобро
Родовиот јаз во обврските околу грижата и воспитувањето на децата и малата, (скоро непостоечка) поддршка на мајките.
  • Од Марта Стевковска
  • ДИЈАЛОЗИ, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Како јас да ѝ верувам на правната држава?
Интервју со Џејлан Велиу.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Meet _moooki
Доколку сте слаби на Инстаграм профили со автентични илустрации, тогаш дефинитивно треба да ја заследите _moooki, профил зад кој стои сестрано креативната Моника Стојановска.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
НЕ треба да значи НЕ! – „Нетипичните“ жртви на силување во Македонија не можат да го пријават и да го докажат делото
Кривично дело силување според Кривичниот законик во Македонија е само доколку е употребена физичка сила и закана врз жртвата од страна на сторителот и даден видлив отпор од страна на жртвата. Случаите во кои отсуствуваат овие два елемента, а сепак се работи за силување, се невидливи и непризнаени од нашите институции.
  • Од Марта Стевковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се подготвиме за апокалипсата?
Кон романот ,,Време”од Џени Офил
  • Од Душица Лазова
  • ФЕМ 101
Како да се биде другарка со друга жена
Есеј за женското пријателство од Роксен Геј.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Што е нормално?
Најлошата услуга која си ја правиме себеси е да се ограничиме на она што било и она што досега сме можеле да го видиме и осознаеме.
  • Од Билјана Кочоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
За Атиџе, хероината на дваесет и првиот век
Атиџе е жена која не се заборава. Не се заборава грижата за мајка ѝ, лупењето на бананите, миењето на косата, не се заборава Атиџе на пазар, вечната борба со небрежноста на соседот, вкусот на медот и дефинитвно не се заборава пораката „пола за мене, пола за пчелите“, симбол за женската грижа и труд.
  • Од Калина Качoровска
  • ФЕМ 101
Проблемот кој нема име
Извадоци од поглавјето од книгата Женската Мистика (The Feminine Mystique, 1963), Бети Фридан
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Противотровот на нашата егзистенцијална беспомошност
Ник Кејв за тоа како да ги исполниме нашите животи со величествена смисла.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Фиона Сампсон – Три песни
Жени во текст е темата на првиот Меѓународен ПичПрич што ќе се одржи во четврток, 29 април
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспехот во уметностите треба да се охрабрува како интегрален дел од праксата: Интервју со Дарко Алексовски
Моја најчеста креативна одлука е политичкото и колективното да ги прикажувам преку личното и индивидуалното. Делата и проектите секогаш се иницирани од лични приказни кои понатаму ги транскрибирам со помош на визуелни средства и медиуми.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Телото и (постхуманистичките) феминистички практики во фокус на Венециското биенале
Претставувањето на телата и нивните метаморфози, односот помеѓу поединците и технологијата и врската помеѓу телата и Земјата се само дел од темите на овогодинешното Биенале.
  • Од Тимот на Медуза
  • Uncategorized, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Демнење: Кога контролата и непосакуваната близина стануваат демнење?
Клучно во спречувањето на демнењето е препознавањето на моментот кога истото започнува
  • Од Ангелина Станојоска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Родово и телесно пречитување на практиките на „пумпање“ и „цицање“
Кон танцовиот перформанс „Ми треба ново тело“ на Викторија Илиоска.
  • Од Душица Лазова
  • ФЕМ 101
Во фокус: Илинка Митрева
Едно од најпроминентните лица на политичкиот дијалог и дипломатијата
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Димензии на бајките – мрак и светлина” од Лени Фрчкоска
Книгата „Димензии на бајките – мрак и светлина” од Лени Фрчкоска деновиве излезе од печат во издание на издавачката куќа Авант прес од Скопје.
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram