Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: И жените се присутни во историјата на музиката
Неприфатливо е да се завршуваат музички училишта без да се знаат храбрите претставнички кои се бореле да ја претстават својата уметност.

Кога се зборува за западноевропската традиција на класичната музика, одново и одново се анализираат истите композитори, веќе познати на широката јавност. Верувам дека повеќето луѓе не се во можност да набројат 3 музичарки од полето на класичната музика, а тоа е така бидејќи историјата на музиката упорно се држи до своите удобни рамки.

Доколку се навратиме на историјата можеме многу лесно да заклучиме дека творењето на жената, особено во уметничката класична музика отсекогаш е во втор план, недоволно истражена и објаснета. Постојат голем број примери на талентирани музичарки кои живееле во сенка на своите дедовци, татковци и љубовни партнери. Познато ни е традиционалното етикетирање на жените како чуварки на домот, готвачки, домаќинки, мајки, кои што не би имале време да творат уметност и истовремено да ги извршуваат сите овие должности. Но, историјата ни покажува поинаку – голем број на музичарки го правеле сето ова, успеале да создадат врвни музички дела, но за жал, нивните приказни се помалку познати во јавноста.

Во феудалните опшества во Европа за жените кои што потекнувале од благороднички семејства задолжително било да се високо образовани, да знаат да свират инструмент и да читаат нотно писмо. Доколку не сме прочитале некаде, можеби сме забележале во некој филм како Madame Bovary (2015), Emma (2020), Pride and Prejudice (1995), или Little Women (2019). Меѓутоа, овa знаењe не билo потребнo за потоа тие жени да станат уметници и да се бават професионално во тоа поле, туку за да бидат што попривлечни за брак и да имаат со што да ги забавуваат гостите. Сè до дваесеттиот век било неморално и срамно жената да настапува јавно, така што сите тие познавања се користеле само зад затворени врати.

Помалку познато е дека жените се присутни во музичката историја уште од средниот век со духовните дела на Касија Цариградска и Хилдегарда Бингенска. Касија била основач на манастир во Цариград и композитор на литургиска музика. Зачувани се 50 нејзини химни од кои 23 се користат и денес во православните литургиски книги. Хилдегарда Бингенска го оставила својот печат во музиката со нејзината литургиска драма Ordo Virtutum која е најстарото преживеано дело од овој тип. Во францускиот барок се појавила Елизабет Жаке де Ла Гер која што свирела на чембало и се занимавала со композиција од своето детство. Таа е редок пример на жена која што успеала да се пробие и да настапува на дворецот на Луј XIV, бидејќи нејзиниот талент бил забележан од страна на друга жена- Мадам де Монтеспан. Голем проблем се јавувал и доколку жената пројавувала желба да е член на хор или член на било каков инструментален состав. Редок пример за жени вклучени во инструментален состав е примерот со Антонио Вивалди кој во 1714 година водел целосно женски оркестар којшто се состоел од сирачиња оставени во установата Ospedale della Pietà во Венеција. Во ова сиропиталиште се оставале новороденчиња преку еден мал отвор во ѕидот наречен scaffeta.

Иако, овој пример на некој начин е инспиративен и охрабрувачки, сепак имињата на овие девојки не се познати, а нивните лица најчесто биле прикривани. Во периодот на класицизмот, во јули 1763 година, две генијални деца, брат и сестра се подготвувале за музичка турнеја низ Европа, незнаејќи дека оваа турнеја ќе го обликува остатокот од нивниот живот. Братот постанал еден од најпознатите композитори во историјата на музиката, Волфганг Амадеус Моцарт, а сестрата Мариа Ана Моцарт после турнејата на само 18 години била приморана да се откаже од музичката кариера и да се посвети на домашните задачи, односно што побрзо да стапи во брак. Нејзината музичка кариера била започната со помошта на нејзиниот татко, но исто така дефинирана и ограничена од него. Фактот дека таа е единствено позната како сестрата на Моцарт, е доволен показател кон историската општествена поставеност која оневозможувала целосно вклучување на жената во класичната музика.. Со сличен проблем се соочувала и Фани Менделсон, композиторка која што заради притисокот од опшествените норми и одлуките на нејзиниот татко била присилена да ги објавува своите дела под псевдоним или под името на својот брат Феликс Менделсон кој станал еден од водечките фигури во музиката на деветнаесеттиот век. Таа е композиторка на околу 460 музички дела меѓу кои: 125 дела за пијано, оркестарски увертири, четири кантати, квартети за пијано и 250 соло песни од типот германски лид.

 

 

А што е со Клара Шуман? Жената која што се градела како музичарка уште од своето рано детство, била сметана за „чудо од дете“ со голема техничка умешност и емотивна зрелост. Во нејзината биографија се забележува колапс во градењето на музичката кариера откако стапила во брак во Роберт Шуман кој сметал дека нејзини најважни должности се оние како сопруга и мајка. „Мораш да го заборавиш уметникот во себе бидејќи титулата сопруга е повисока од уметноста“ (Reich 1985, 55), сметал тој. Можеби оваа голема уметница денес воопшто немаше да ѝ биде позната на јавноста доколку не постанала сопруга на композиторот Шуман. Сличен е примерот и со Алма Малер, сопругата на композиторот Густав Малер која исто така поседувала музички талент, но поради нејзиниот сопруг била присилена да го пригуши. Колку е тажна информацијата дека дури во 1936 година за првпат на сцената на Лондонската филхармонија застанала диригентка, Надја Буланже. Буланже освен тоа се смета и како една од највлијателните педагози во музичката историја.

Ова се само дел од сите оние жени уметници кои успеале да се изборат за своето место во долгата традиција на западноевропската класична музика. Традицијата на класичната музика де факто се базира на машкото творештво, но тоа треба да почне да се менува и прилагодува со текот на времето. Се разбира дека е важно на музичките академии и конзерваториуми да се изучуваат сите големи композитори, но потребно е идните генерации да се запознаваат и со големите композиторки кои твореле низ различните историски периоди. Неприфатливо е да се завршуваат музички училишта без да се знаат храбрите претставнички кои се бореле да ја претстават својата уметност.

Нема никогаш да го дознаеме бројот на музичарки од минатото кои не успеале да се доближат до јавноста и воопшто не добиле шанса за да го покажат својот музички талент. Со тоа, многубројни музички дела се изгубени низ времето, само заради нееднаквата распределба на општествената моќ и можности меѓу родовите.

Гледајќи назад, потребно е да се запрашаме дали конечно дојде време за промена на старите вредности во класичната музика и креирање на простор за женското творештво. Доколку одговорот е да, почетокот на таа промена е одавање почит и изучување на жените кои постоеле и твореле во минатото.

НАПИШАНО ОД:
  • Тимот на Медуза
  • Тамара Стојаноска
  • August 4, 2020
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспешната родова транзиција во Кожата во која живеам на Педро Алмодовар (La piel que habito, Pedro Almodóvar)
Ако ја боли, ќе си трпи.
  • Од Анастасија Марковска
  • Од Анастасија Марковска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Амбер Херд е несовршена жртва
Дали јавното говорење за партнерско насилство само им дава можност на насилниците да го продолжат злоставувањето на нивните жртви преку судските системи?
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Добро запомнете го името Исра
Интерсекциски преглед на феминизмот во Палестина
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Викторија Постоловска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Информирај се – Трансформирај се
Неприфаќањето во општеството доаѓа од недоволна информираност, а помалку од омраза и одбивање.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родово-несензитивни закони и родови стереотипи
Правни бариери во пристапот до правда на жените-жртви на семејно насилство.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Адвокат Тамара Славеска Апостоловски
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Зошто сексуалните работници го одбележуваат 3 март?
Сексуалниот работник пред сè е човек, а потоа сексуален работник. Оттука, има еднакви човекови права како и сите други луѓе.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Лила Милиќ
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ова не е трка, туку обид да се подигне свеста и да се поддржат жртвите на сексуално насилство
Клер Мекфарлен го избира спортот како начин да се исчекори кон промена, зашто тој ги обединува и поврзува луѓето. Но, и поради тоа што смета дека спортот е важен за физичкото и емоционално зацелување на тие кои преживеале насилство.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Павлина Симоноска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто жените „не се смешни“
Знаевте ли дека жените не се смешни? Јас дознав пред некое време. Штета, а баш мислев дека јас сум смешна, барем според реакциите на луѓето околу мене. Изгледа се преправале.
  • Од Благица Димитрова
  • ФЕМ 101
Заборавена историја на сексуалнoто насилство во Втората светска војна
Дури и во Германија, но сепак почесто во поконзервативните словенски земји, силувањата биле сокриени со превез на тишина и на жртвите не им била пружена помош.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Mитот за убавите заспани девојки
Нараторката донесува одлука да преспие една година од својот живот со помош на седативи и антидепресиви. Таа го замислува овој проект како една хибернација, одмор од секојдневните анксиозности и случувања.
  • Од Кристина Атанасова
  • Од Кристина Атанасова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Сајбер насилство: Безбедност и самоцензура
На кој начин да бидеме побезбедни во сајбер просторот? Дали ограничувањето на изразувањето и слободата се легитимни мерки на (само)заштита или пак претставуваат форма на (само)цензура? Дали и колку треба да сме внимателни што објавуваме и испраќаме? И финално, како да бараме соодтвена системска заштита, кога упорно гледаме како институциите потфрлаат во ова поле?
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Руските феминистки протестираат на улиците против војната што ја води Путин
Манифест на руските феминистки кои се обединија против окупацијата и војната во Украина.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
На 8 Март марширам!
Нека ни е честит денот на женската борба
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Фактот што не знаеме доволно за матката ни штети на сите нас
Очајно е потребно да станеме подобри во разговарање за репродукција на искрен и отворен начин. Затоа што ако одбраната на вашата позиција бара да се потпрете на невистини, тогаш можеби треба да се запрашате дали воопшто се работи за одбрана.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родово базирано насилство: Кривично дело кое останува толерирано
Некои медиуми го нарекоа „хорор“, некои „грозоморно“, некои „трагедија“. Но, ретки беа јавните гласила кои лани на 10 септември го именуваа убиството во Гостивар со точното име – „фемицид“.
  • Од Гала Насева
Илустрација на Arsh Raziuddin. Извор: Getty
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Откупување на себеси“: Осврт кон „Моето тело“ на Емили Ратајковски
Самосвесното проучување на експлоатацијата на женските тела на Ратајковски пропушта соодветно да ја истражи креираната и дотерана слика за себе
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Фудбалот е за девојчиња, како што и куклите се за момчиња
Родителите и старателите немаат намера да се однесуваат поинаку кон момчињата и девојчињата, но доказите покажуваат дека тие очигледно го прават токму тоа.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
ИЗГЛЕДОТ КАКО ПРЕПОРАКА
И покрај тоа што жените долго време ја водат битката за докажување на својата компетентност и квалификуваност на пазарот на трудот, на моменти и самите тие се обесхрабрени од праксата на вработување врз основа на привлечен надворешен изглед и убава насмевска.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Нивната борба е сечија борба – 50те жени на Сент Луис
Приказните на жените на Сент Луис не се само приказни од локалната историја или приказни кои се поврзани со националната историја на САД. Тоа се лични приказни кои во одреден сегмент, форма и време ги среќаваме кај многу други жени во минатото, но и денес.
  • Од Ангелина Станојоска
  • ФЕМ 101
Дали знаеш?
Видео кампањата за подигање на јавната свест за превенција, заштита и намалување на дискриминација врз жената.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Студентките не се виновни
Сите студент(к)и се повлијаени и оштетени од општата култура на примитивни односи на моќ, атмосферата на страв и неизвесност, сексизам, шовинизам и сите типови сексуално вознемирување.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Фросина Крушкаровска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Повеќе од нашата работа
Приказни за работата во пандемија, повредите на работничките права, и солидарноста, наспроти продуктивноста, како централна вредност врз која треба да ги градиме нашите релации.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Прашање на почит, воспитаност и љубов
Средствата и формите на борба се различни во зависност од општествено-политичкиот контест, но за мене најпредизвикувачки останува да ги „ловам“ меките форми на ненамерно репродуцирање на патријархални вредности и очекувања, често и низ суштински искрени „најдобри намери“.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Време да почнеме да ги менуваме наративите: Интервју со Сибел Бајрам
Ако сакаме промени, треба да почнеме да гледаме низ призмата на изнаоѓање и нудење решенија, меѓутоа и консултирање на оние за коишто креираме било какви политики и програми.
  • Од Елена Петрова
  • Од Елена Петрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Фирма / Жена во просторот (извадок)
Жени во текст е темата на првиот Меѓународен ПичПрич што ќе се одржи во четврток, 29 април
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПичПрич: Влакна
Во 20.00 часот во Кино Милениум ќе се одржи четвртото осмомартовско издание на ПичПрич – вечер на раскажување женски приказни, на тема „Влакна“.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА
Кога сакаме, не сме сами: интервју со Јелисавета Благојевиќ (прв дел)
Кога скршеното срце е изложено, кога конците се видливи, тоа е сила, тоа е доволно за живот во кој 'јас' може да се пресоздаде, неумитно во себе да ги опфати грижата, болката, срамот, стравот, љубовта, себе-дарувањето, пријателството, радоста и конечно – гордоста да се биде ваков или таков, или никаков, но возможно е – секаков!
  • Од Вики Младенова
  • Од Вики Младенова
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Сексуалната едукација се базира на еднаквост, почит, согласност и човекови права: Интервју со Елена Петровска и Мери Цветковска
Сè што треба да знаете за Сеопфатно Сексуално Оразование, со Мери и Елена - експертки во полето. 
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Траума како мојата нема род. Но премногу мажи треба да замислат жена што ја сакаат за да почувствуваат емпатија
Вредноста на жената не треба да зависи од вредноста на некоја туѓа ќерка. Жената не треба да носи лице на нечија ќерка за да биде слушната.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ФЕМ 101
Зошто Скопје Прајд?
Затоа што никој не е слободен, додека сите не се ослободат.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Повик за учеснички на првата Школа за феминистичко пишување и критика: Фем 101
Се залагаш за родова еднаквост, но не си запознаена со историјата на женското движење? Феминистка си и сакаш да научиш повеќе за феминистички теории и политики? Имаш желба за споделување на своите приказни и искуства, но не си сигурна во своето пишување?
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО
Мајчинството (не) е за секого
Филмот ја прикажува голата вистина за општество кое не покажува разбирање кога жените ќе направат нешто што не е во склад со наметнатите очекувања и норми.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Моето тело – мојот храм: Приказната на една нео – вагина
Решив за мојата борба да зборувам отворено и експлицитно затоа што сметам дека поинаку не може. Решив да зборувам зашто знам дека некаде има некоја жена што поминала или поминува или ќе поминува низ истиот пат но нема на кого да се обрати, нема со кого да сподели.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Гасеница
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Здравствениот систем и проблемите на трансродовите лица
Oсврт на трансродов маж од Македонија.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд – Една година подоцна
Какво беше искуството и што е следно?
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 13 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2022 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram