Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: И жените се присутни во историјата на музиката
Неприфатливо е да се завршуваат музички училишта без да се знаат храбрите претставнички кои се бореле да ја претстават својата уметност.

Кога се зборува за западноевропската традиција на класичната музика, одново и одново се анализираат истите композитори, веќе познати на широката јавност. Верувам дека повеќето луѓе не се во можност да набројат 3 музичарки од полето на класичната музика, а тоа е така бидејќи историјата на музиката упорно се држи до своите удобни рамки.

Доколку се навратиме на историјата можеме многу лесно да заклучиме дека творењето на жената, особено во уметничката класична музика отсекогаш е во втор план, недоволно истражена и објаснета. Постојат голем број примери на талентирани музичарки кои живееле во сенка на своите дедовци, татковци и љубовни партнери. Познато ни е традиционалното етикетирање на жените како чуварки на домот, готвачки, домаќинки, мајки, кои што не би имале време да творат уметност и истовремено да ги извршуваат сите овие должности. Но, историјата ни покажува поинаку – голем број на музичарки го правеле сето ова, успеале да создадат врвни музички дела, но за жал, нивните приказни се помалку познати во јавноста.

Во феудалните опшества во Европа за жените кои што потекнувале од благороднички семејства задолжително било да се високо образовани, да знаат да свират инструмент и да читаат нотно писмо. Доколку не сме прочитале некаде, можеби сме забележале во некој филм како Madame Bovary (2015), Emma (2020), Pride and Prejudice (1995), или Little Women (2019). Меѓутоа, овa знаењe не билo потребнo за потоа тие жени да станат уметници и да се бават професионално во тоа поле, туку за да бидат што попривлечни за брак и да имаат со што да ги забавуваат гостите. Сè до дваесеттиот век било неморално и срамно жената да настапува јавно, така што сите тие познавања се користеле само зад затворени врати.

Помалку познато е дека жените се присутни во музичката историја уште од средниот век со духовните дела на Касија Цариградска и Хилдегарда Бингенска. Касија била основач на манастир во Цариград и композитор на литургиска музика. Зачувани се 50 нејзини химни од кои 23 се користат и денес во православните литургиски книги. Хилдегарда Бингенска го оставила својот печат во музиката со нејзината литургиска драма Ordo Virtutum која е најстарото преживеано дело од овој тип. Во францускиот барок се појавила Елизабет Жаке де Ла Гер која што свирела на чембало и се занимавала со композиција од своето детство. Таа е редок пример на жена која што успеала да се пробие и да настапува на дворецот на Луј XIV, бидејќи нејзиниот талент бил забележан од страна на друга жена- Мадам де Монтеспан. Голем проблем се јавувал и доколку жената пројавувала желба да е член на хор или член на било каков инструментален состав. Редок пример за жени вклучени во инструментален состав е примерот со Антонио Вивалди кој во 1714 година водел целосно женски оркестар којшто се состоел од сирачиња оставени во установата Ospedale della Pietà во Венеција. Во ова сиропиталиште се оставале новороденчиња преку еден мал отвор во ѕидот наречен scaffeta.

Иако, овој пример на некој начин е инспиративен и охрабрувачки, сепак имињата на овие девојки не се познати, а нивните лица најчесто биле прикривани. Во периодот на класицизмот, во јули 1763 година, две генијални деца, брат и сестра се подготвувале за музичка турнеја низ Европа, незнаејќи дека оваа турнеја ќе го обликува остатокот од нивниот живот. Братот постанал еден од најпознатите композитори во историјата на музиката, Волфганг Амадеус Моцарт, а сестрата Мариа Ана Моцарт после турнејата на само 18 години била приморана да се откаже од музичката кариера и да се посвети на домашните задачи, односно што побрзо да стапи во брак. Нејзината музичка кариера била започната со помошта на нејзиниот татко, но исто така дефинирана и ограничена од него. Фактот дека таа е единствено позната како сестрата на Моцарт, е доволен показател кон историската општествена поставеност која оневозможувала целосно вклучување на жената во класичната музика.. Со сличен проблем се соочувала и Фани Менделсон, композиторка која што заради притисокот од опшествените норми и одлуките на нејзиниот татко била присилена да ги објавува своите дела под псевдоним или под името на својот брат Феликс Менделсон кој станал еден од водечките фигури во музиката на деветнаесеттиот век. Таа е композиторка на околу 460 музички дела меѓу кои: 125 дела за пијано, оркестарски увертири, четири кантати, квартети за пијано и 250 соло песни од типот германски лид.

 

 

А што е со Клара Шуман? Жената која што се градела како музичарка уште од своето рано детство, била сметана за „чудо од дете“ со голема техничка умешност и емотивна зрелост. Во нејзината биографија се забележува колапс во градењето на музичката кариера откако стапила во брак во Роберт Шуман кој сметал дека нејзини најважни должности се оние како сопруга и мајка. „Мораш да го заборавиш уметникот во себе бидејќи титулата сопруга е повисока од уметноста“ (Reich 1985, 55), сметал тој. Можеби оваа голема уметница денес воопшто немаше да ѝ биде позната на јавноста доколку не постанала сопруга на композиторот Шуман. Сличен е примерот и со Алма Малер, сопругата на композиторот Густав Малер која исто така поседувала музички талент, но поради нејзиниот сопруг била присилена да го пригуши. Колку е тажна информацијата дека дури во 1936 година за првпат на сцената на Лондонската филхармонија застанала диригентка, Надја Буланже. Буланже освен тоа се смета и како една од највлијателните педагози во музичката историја.

Ова се само дел од сите оние жени уметници кои успеале да се изборат за своето место во долгата традиција на западноевропската класична музика. Традицијата на класичната музика де факто се базира на машкото творештво, но тоа треба да почне да се менува и прилагодува со текот на времето. Се разбира дека е важно на музичките академии и конзерваториуми да се изучуваат сите големи композитори, но потребно е идните генерации да се запознаваат и со големите композиторки кои твореле низ различните историски периоди. Неприфатливо е да се завршуваат музички училишта без да се знаат храбрите претставнички кои се бореле да ја претстават својата уметност.

Нема никогаш да го дознаеме бројот на музичарки од минатото кои не успеале да се доближат до јавноста и воопшто не добиле шанса за да го покажат својот музички талент. Со тоа, многубројни музички дела се изгубени низ времето, само заради нееднаквата распределба на општествената моќ и можности меѓу родовите.

Гледајќи назад, потребно е да се запрашаме дали конечно дојде време за промена на старите вредности во класичната музика и креирање на простор за женското творештво. Доколку одговорот е да, почетокот на таа промена е одавање почит и изучување на жените кои постоеле и твореле во минатото.

НАПИШАНО ОД:
  • Тамара Стојаноска
  • August 4, 2020
  • КВИР, ФЕМ 101
Зошто Скопје Прајд?
Затоа што никој не е слободен, додека сите не се ослободат.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кој ги носи панталоните (дома)?
Како жените се избориле за правото да носат панталони.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не, нема да се предомислам
Митот за неопходноста од мајчинството е традиционален концепт кој ја ограничува женската слобода.
  • Од Нина Раповска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Sex Education – серијата што ми требаше кога бев тинејџерка
Клинката на Отис и Мејв покажува дека има потреба од таков тип на советување – како од искусни терапевти, така и од врсници. Затоа што не е сеедно дали доволно се познаваме себеси – емоционално и сексуално.
  • Од Мартина Јаневска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Кога домот не е безбеден
Голготата на жртвите на родово-базирано насилство кои одлучуваат да го напуштат домот и да останат без покрив над глава со цел да се спасат од насилникот.
  • Од Марта Стевковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Интерсекционалноста и улогата на родот во книгата „Седумте мажи на Евелин Уго”
Евелин е жртва на сексизмот - од страна на големиот Холивуд. Евелин е жртва на патријархатот, за кој жената е секогаш виновна, дури и кога молчи.
  • Од Ивана Цилевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Суптилни приказни за болката и неприспособеноста
Кон Антарктик од Клер Киган.
  • Од Калина Малевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто се заљубив во серијата Fleabag
Нема ништо ново во серија која се занимава со сексуални исповеди на главниот лик, фамилијарни трауми и невозвратена љубов, но серијата Fleabag го претставува сето тоа на еден маестрален и свеж начин. Еве ги моите 5 причини зошто треба да ја гледате оваа серија, веднаш.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА
Песна на годината: Anna Wintour од Azealia Banks
Нашата омилена вештерка е веројатно првата која најумешно го подготвува и развива рецептот за вистинската форма и пропорција на најделикатесниот микс на хаус и хип-хоп.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како е да старееш како геј во Србија
Додека сте помлади и здрави, некако се борите со стигмата и ограничувањата што ги чувствувате како геј личност. Во староста сè опаѓа, сè е потешко, кругот на пријатели се стеснува и мрежата за поддршка опаѓа
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ФЕМ 101
Магијата на Скопје Прајд 2021 низ фотографии
Галерија од Соња Ставрова и Наташа Величковска
  • Од Тимот на Медуза
Игор Тошевски, Совршен баланс, 2000
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Цвеќе на злото: дискурзивна рамка на квир дискриминацијата
Вовед во публикацијата „Стандарди на Советот на Европа за заштита и спречување на дискриминација врз основа на сексуална ориентација и родов идентитет“.
  • Од Вики Младенова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се подготвиме за апокалипсата?
Кон романот ,,Време”од Џени Офил
  • Од Душица Лазова
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Последните моменти од одлуката Ро во една од најголемите клиники за абортус во Америка
Во клиника за абортус во Хјустон, ден на вознемиреност, конфузија и страв откако Врховниот суд го укина уставното право на абортус.
  • Од Тимот на Медуза
May Sarton
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се живее нежно во свет кој е суров
Меј Сартон за тоа како да се победи смртоносната рамнодушност на денешното време.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: (Не) ми е страв
Стравот го ограничува движењето на телото во просторот. Стравот може да ве натера да ја промените насоката на движење, да не направите некое движење или воопшто да не излезете од дома.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што е муабетот со манифестирање?
Постојат нешта кои ги посакуваме, вредности во кои веруваме и визии кои нè движат. Сакале или не, свесно или несвесно, успешно или неуспешно, правиме чекори кон нив.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Протести во Косово: Дали училиштето нé третира како ученички или како објекти?
Како реакција на наводите за силување на малолетно лице од страна на вработен во косовската полиција се одржаа организирани протести во Приштина и Дренас
  • Од Сара Миленковска
  • КВИР, ФЕМ 101
Секоја трансродова личност носи приказни кои треба да се слушнат
Веќе неколку години по ред, на 31 март го одбележуваме денот на видливоста на трансродовите луѓе. Глобално, трансродовото постоењето и борба се прославува на овој ден од 2009 година.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Правда за градите
Не можам да тврдам, но верувам дека речиси секоја жена почувствувала некој вид непријатност поврзана со своите гради. Непосакувани погледи и коментари од средината, изнудени допири уште од основно школо што никогаш не биле санкционирани или ред несигурности поврзани со нивната големина, форма и облик, приказни постојат колку и гради на светот.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Отаде издржливоста
Ако се согласиме дека дел од умешноста на преживувањето е да се биде издржлив/a, тогаш што стои отаде логиката на издржливоста и преживувањето, кон живот во процут, благосостојба и можности за креативност и трансформација?
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
(Не)Преводливоста на дрег уметноста во „RuPaul’s Drag Race“
Дали преводот на шоуто на македонски би ја доближил и нормализирал дрег уметноста во нашето општество и дали истиот е возможен?
  • Од Ана Илиева
  • ФЕМ 101
МВР ме прави огрочена и лута
Полицијата никогаш во минатото не била клучна во оваа борба, па баш затоа е тешко да се замисли дека некогаш во иднината би можела да биде
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Протестен марш: Јавна соба е кривично дело
Ве повикуваме на протестен марш оваа среда, 3 февруари, од 14:30 часот, за поддршка на сите жртви на криминалната група Јавна соба
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не постои „трансродова идеологија“
(Но трансфобите се реални и гласни)
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Борба со видливата женска невидливост    
 За македонските авторки од 19 век.
  • Од Дијана Петрова
  • ФЕМ 101
За изолацијата и перспективите
Перспективата е новиот ментален простор што треба да го отвориме за да може да ја освоиме слободата. Меѓите да се трансцендираат во просторот на можното, наместо во просторот на физичкото и ограниченото.
  • Од Ана Блажева
  • КВИР, ФЕМ 101
Гордост: некогаш, сега и секогаш 
Од немирите на Стоунвол до Парадата во Скопје.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Амбер Херд е несовршена жртва
Дали јавното говорење за партнерско насилство само им дава можност на насилниците да го продолжат злоставувањето на нивните жртви преку судските системи?
  • Од Елена Гаговска
  • ФЕМ 101
Полициската бруталност и расизмот против Ромите
Ретко се зборува за условите во кои живееат Ромите кај нас, а кога се зборува тоа често се гледа низ традиционалната призма на лични избори или различен менталитет, наместо многукратна и повеќеслојна системска дискриминација.
  • Од Елена Гаговска
  • ФЕМ 101
Женското лице на еколошката свест
Движењето за заштита на животната средина со децении, ако не и векови, било предводено и поддржувано од страна на жени.
  • Од Ангелина Цветковска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Или како сите, или ништо – Мајки и камионџии
Колку повеќе има исти, толку потешко се прифаќаат различните.
  • Од Дијана Петрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Голото селфи како нова уметничка форма
За многу жени-уметници, создавањето на сопствениот разголен приказ станува начин за реапроприација на стереотипната слика на жената од машките традиции на историјата на западната уметност.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Наследството на отпорот на Југословенката: ископување на политичкото тело на феминистичкото и квир омоќување
Повик за учесници на еднодневен семинар со проф. Јасмина Тумбас на 08 јуни, Скопје
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Бараме од работодавачите да ги ослободат работничките за да присуствуваат на Маршот за Осми март
Маршот ќе се одржи на 8ми Март со почеток во 15.00 часот пред МВР (ул. Димче Мирчев бр.9, главен влез), а ќе заврши во Парк Жена Борец.
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram