Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кој ги носи панталоните (дома)?
Како жените се избориле за правото да носат панталони.

Според законите за крос-дресинг во западниот свет, носењето панталони од страна на жените се сметало за кривично дело. Жените во панталони биле вербално и физички напаѓани и апсени сè до 19-тиот век, кога благодарение на движењето за реформи во облеката, жените конечно добиле право да носат панталони.

Низ историјата, додека биле деца, момчињата и девојчињата биле идентично облекувани во долги фустани. Се сметало дека во мигот кога момчињата ќе го облечат својот прв пар панталони, тие „го преминуваат прагот, ја напуштаат неутралната фаза на раното детство и влегуваат во родово обоениот живот на зрелоста“ (118). Носењето панталони не само што означувало дека момчето е доволно возрасно (дораснато), туку од него се очекувало да почне да се однесува на машки начин (119).

Во патријархалните општества, машкоста се поистоветувала со способноста да се размислува рационално. Па така, панталоните станале симбол за менталниот склоп на момчињата, кој се разликувал од оној на доенчињата и девојчињата и „им давал пристап до правата и законските одговорности“ (120). Церемонијата на облекување панталони (breeching ceremony) често го означувала моментот во кој улогата на таткото во израснувањето на момчето станувала поизразена.

Долната облека била првиот тип на раздвоено парче облека носено од страна на жените. Во средината на 19-тиот век, жените почнале да носат панталони одозгора како дел од кампањата за реформи во женската гардероба. Првите дизајнирани панталони за жени биле наречни блумери (bloomers) по Амелија Блумер (Amelia Bloomer), една од главните активистки за женски права во Америка која била заслужна за нивното популаризирање.

Што се однесува до дизајнот, станувало збор за „вреќести панталони, во турски стил, собрани на зглобот, а горе пуштени до колената“ (122) – некој вид на шалвари или бечви. Ако за стандардниот тип на долни панталони или килоти се сметало дека ја нагласуваат сексуалноста, за овие вреќести панталони кои се носеле одозгора се велело дека „ги десексуализират оние кои ги носеле и кревале тревога за постоењето на мажествени жени“ (122).

Терминот Блумер(к)и се користел и за самите жени кои ги носеле овие панталони. Тоа биле претежно привилегирани жени од високата или горната средна класа кои започнале да држат предавања низ метрополските области и да се борат за правото на жените да носат панталони. Расправале како панталоните се попрактични, пристојни и здрави за жените. Сепак, нивната публика била претежно составена од мажи за кои тие биле тема на потсмев и еден вид забава. Впрочем, многу често сатиричарите и карикатуристите ги прикажувале „непослушните“ жени во панталони.

На своите предавања, Блумерките постојано ја нагласувале потчинетата позиција на жените во општеството, па нивниот бунт прераснал во борба за „право на глас, образование и политички реформи“ (124). Терминот „блумерка“ сè повеќе се користел со значење на „смела, неженствена жени“ (125), па во јавност, блумерките привлекувале непријателски настроена маса и биле толку интензивно малтретирани што повеќето жени престанале да ги носат овие панталони по неколку месеци. Блумерскиот изглед бил доживуван како закана за бришење на разликите помеѓу половите. Дури и Амелија Блумер го сменила стилот по неколку години како резултат на непрестајното исмејување. И покрај острите реакции, голем број на лезбијки и жени од работничката класа го присвоиле и продолжиле да го популаризираат овој изглед.

Во 1881 година било формирано Друштвото за рационално облекување (The Rational Dress Society) кое се залагало за реформи во облекувањето. Друштвото ја предложило „поделената сукња“: „целосни турски панталони кои стасувале до зглобовите, надвиснати со над-сукња со различна должина“ (126). Овој тип на куси широки бечви кои жените почнале да ги носат за возење точак и други спортски активности биле наречени „рационали“ (rationals).

И покрај целата дискусија околу рационалите, тие сепак останале контроверзни и биле носени од мал број на жени. Самата виконтеса Харбертон, основачката на Друштвото, била одбиена за ручек поради тоа што носела рационали. Таа го тужела локалот, но поротата пресудила во полза на домаќинот бидејќи тој инсистирал виконтесата да биде послужена во барот, но не во угледниот дел од салонот.

Феминистките од американското движење за женски права продолжиле да се борат за реформи во облеката, да свикуваат собири, да пишуваат книги и да организираат симпозиуми каде што ги презентирале новите стилови на облекување за жени. Тие укажувале на двојниот стандард според кој на мажите им било сосема прифатливо жените да носат панталони како дел од униформата, но не и во јавност.

Ваквите двојни стандарди се должеле на тоа што сè до 20-тиот век, облеката не се носела за комоција, туку била приказ на општествениот статус и класната припадност. Затоа и борбата за носење панталони била политичка борба, бидејќи дозволата да носат машко парче облека за жените би значело симболично предавање на моќта, за кое тие сметале дека би ги однело чекор поблиску до еднаквост и слобода. Во овој контекст изреката „кој ги носи панталоните дома“ добива една друга тежина и важност.

На почетокот на 20-тиот век, формалниот однос кон облеката омекнал под влијание на зголемената присутност на спортската облека во секојдневната гардероба. Леснотијата на движењето и удобноста полека станувале приоритети како за мажите така и за жените. Во 1910тите, Коко Шанел и нејзините популарни спортски алишта го поткрепиле овој тренд. Шанел е меѓу најзаслужните дизајнери за присвојувањето и трансформирањето на голем број машки парчиња облека (пр. струкираните панталони и сакоа) во класични женски парчиња.

 

 

 

На почетокот, жените почнале да носат панталони за вежбање, возење точак, на плажа, или дома, пред да се осмелат да ги носат надвор бидејќи знаеле дека можат да се соочат со непријатни ситуации. На пример, во 1933 година, актерката Марлен Дитрих (Marlene Dietrich) – која во Morocco (1930) ја освоила филмската публиката како кабаре пејачка во смокинг – била исфрлена од локалот Brown Derby во Лос Анџелес бидејќи носела панталони. Потребни биле години за баровите да ја тргнат оваа забрана (заедно со забраната сами жени да пијат на шанк). Во случајот на Brown Derby, биле потребни дури 35 години!

Независно од жолчната истрајност на противниците на жени во панталони, во Втората светска војна, жените буквално ги натнале панталоните за да ги пополнат празнините кои мажите ги оставиле зад себе на работните места. Веќе по војната, станало многу поприфатливо жените да носат панталони без да бидат нечија мета на потсмев.

 

 

Преземено и адаптирано од ALOK со извадоци од The Anatomy of Fashion, Susan J. Vincent

НАПИШАНО ОД:
  • Тимот на Медуза
  • July 6, 2021
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспехот во уметностите треба да се охрабрува како интегрален дел од праксата: Интервју со Дарко Алексовски
Моја најчеста креативна одлука е политичкото и колективното да ги прикажувам преку личното и индивидуалното. Делата и проектите секогаш се иницирани од лични приказни кои понатаму ги транскрибирам со помош на визуелни средства и медиуми.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Феминизам, религија и нијанси
Што велат некои од најпознатите феминистки за религијата?
  • Од Бисера Ѓуровска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кетрин Малабу: Клиторисот им пркоси на концептите на доминација и моќ
Значи, постои суштество кое може да доживее оргазам без да раѓa? Значи има уживање кое не подразбира цена?
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА
Перформативната уметност те носи на емотивно возење со луда железница: Интервју со Нао Бустаманте
Она што особено ми се допаѓа кај перформативната уметност е непосредната размена со публиката која се менува во истиот момент додека се создава.
  • Од Душица Лазова
  • MЕДУЗА TV, КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Сексуалните малцинства, родот и медиумите
Медиумските дискурси не се огледало, туку активни креатори на нашата реалност.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Совршена жртва“
И јас бев тинејџерка која одеше на забави, но за среќа јас немав свој Брет Каванау
  • Од Елена Гаговска
  • ФЕМ 101
Бараме од работодавачите да ги ослободат работничките за да присуствуваат на Маршот за Осми март
Маршот ќе се одржи на 8ми Март со почеток во 15.00 часот пред МВР (ул. Димче Мирчев бр.9, главен влез), а ќе заврши во Парк Жена Борец.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Друг поредок е можен: кон интеркултурно право (втор дел)
Вториот дел од текстот на Боавентура де Соуза Сантош во кој продлабочува некои од неговите клучни коцепти.
  • Од Вики Младенова
  • ФЕМ 101
Колку вреди неплатениот труд на жените?
Како да му објаснам на мојот 3 годишен син дека „на мојот компјутер нема цртан и мама праќа меил“? Честопати незавршената работна задача подразбира останување доцна во ноќта, за да се доврши несработеното.
  • Од Тања Стоименовска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Амбер Херд е несовршена жртва
Дали јавното говорење за партнерско насилство само им дава можност на насилниците да го продолжат злоставувањето на нивните жртви преку судските системи?
  • Од Елена Гаговска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Личностите пред мојот објектив ме запознаваат со сама себе: Интервју со Лилика Стрезоска
Приказна за портретната фотографија, селењето од Скопје во Берлин, изолацијата и пријателството.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
За Атиџе, хероината на дваесет и првиот век
Атиџе е жена која не се заборава. Не се заборава грижата за мајка ѝ, лупењето на бананите, миењето на косата, не се заборава Атиџе на пазар, вечната борба со небрежноста на соседот, вкусот на медот и дефинитвно не се заборава пораката „пола за мене, пола за пчелите“, симбол за женската грижа и труд.
  • Од Калина Качoровска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Отуѓивите права на жените
На многу начини бременоста е најнеприватното искуство во животот на една жена.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Повик за учеснички на првата Школа за феминистичко пишување и критика: Фем 101
Се залагаш за родова еднаквост, но не си запознаена со историјата на женското движење? Феминистка си и сакаш да научиш повеќе за феминистички теории и политики? Имаш желба за споделување на своите приказни и искуства, но не си сигурна во своето пишување?
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Бидување заедно од дистанца
Одново ќе го откриеме средиштето на состојба на домување (condizione domestica). Ќе имаме можност, конечно, да го откриеме нејзиниот политички потенцијал, од каде што приватноста не е лишена.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Бел хукс: „Нашата прва љубов е љубовта кон себе“
Плодната писателкa, мислителка и теоретичарка дискутира за љубовта кон себе и за тоа како искрено да ја процениме сопствената вредност.
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родителската поддршка: мост помеѓу хетеро и квир луѓето
За тоа колку јавната поддршка од родителите на квир деца е истовремено контроверзна, субверзивна и неизмерно потребна сведочат реакциите и вниманието кое го доби жената која држеше транспарент „Горда мајка!“ на Парадата на гордоста во Скопје во 2019.
  • Од Душица Лазова
  • Uncategorized, КВИР, ФЕМ 101
Магијата на Скопје Прајд низ фотографии – Втор дел
Ако и вие како нас не можете да се наситите на прекрасните фотографии од Скопје Прајд, во прилог втор дел галерија фотографии.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Највлакнестата жена на светот
Отстранувањето на влакната за мене не е брз дел од секојдневната грижа за себе. Тоа е активност која бара многу време и пари.
  • Од Вања Кирова
  • ФЕМ 101
Глорија Стајнем: Вистината ќе те ослободи, но прво ќе те напне!
Брилијантноста на ова дело е што може да допре буквално до секого – начинот на кој Стајнем твори е непроценлив, а игривоста и хуморот во нејзините реченици влеваат некое чудно чувство на надеж дека и покрај тоа што борбата е тешка и долга, сепак не сме сами.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПРВО ПА ЖЕНСКО #8 : Жените се малцинство
Фестивал за феминистичка култура и акција број 8
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Ментален товар
Менталниот товар е продукт на вообичаеното организирање на едно просечно домаќинство во кое еден од партнерите, обично жената, има улога на „микро-менаџер“.
  • Од Мартина Стојковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Историскиот миг на кој Милена Радуловиќ му даде лице
Од моментот кога Милена Радуловиќ одлучи да проговори и да го пријави насилникот за сексуално насилство, веќе ништо не е исто.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Надежта е во неоткажувањето
Да се биде е веќе однапред и да се биде заедно.
  • Од Вики Младенова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
#ThisIsNotConsent
Скандалозна судска одлука предизвика стотици девојки во Ирска да објавуваат фотографии од своите танга гаќички со моќна порака
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Кој се „плаши“ од трансродовите лица?
Анализа на анти-родовото движење во Македонија.
  • Од Елена Гаговска
  • КВИР, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Отпорот против “родовата идеологија” мора да престане
Родовата теорија не е ниту деструктивна ниту индоктринизирана: таа едноставно бара форма на политичка слобода.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Преведувачка работилница: Оснажувачкото еротско во поезијата на Одри Лорд
Компарација на препеви на две песни од Одри Лорд
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Последните моменти од одлуката Ро во една од најголемите клиники за абортус во Америка
Во клиника за абортус во Хјустон, ден на вознемиреност, конфузија и страв откако Врховниот суд го укина уставното право на абортус.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Собир за одбележување 80 години од создавањето на АФЖ
Регионален настан за одбележување на 80 години од основањето на АФЖ инициран од феминистичките колективи од просторот на поранешна Југославија.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Mитот за убавите заспани девојки
Нараторката донесува одлука да преспие една година од својот живот со помош на седативи и антидепресиви. Таа го замислува овој проект како една хибернација, одмор од секојдневните анксиозности и случувања.
  • Од Кристина Атанасова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Забраните за абортус ги одземаат човековите права. Еве зошто мораме солидардно да застанеме против нив
Владите мора да го прошират пристапот до безбеден, легален и достапен абортус и контрацепција за сите луѓе. Не само што тоа е хуманиот начин, туку е и државна обврска според меѓународното право.
  • Од Гала Насева
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Семејството на прво место: Подемот на антиродовото движење во Северна Македонија
Говорот на омраза насочен кон ЛГБТ заедницата во Северна Македонија е во пораст, но жртвите ретко го пријавуваат. Во меѓувреме, „антиродовото“ движење, остварува придобивки.
  • Од Елена Гаговска
  • ФЕМ 101
Подмолното прваче
Подмолното прваче наводно сака да научи за феминизмот, родовата нееднаквост и патријахатот, но сите информации сака да му бидат уредно сервирани и со питок јазик
  • Од Елена Петрова
Илустрација на Arsh Raziuddin. Извор: Getty
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Откупување на себеси“: Осврт кон „Моето тело“ на Емили Ратајковски
Самосвесното проучување на експлоатацијата на женските тела на Ратајковски пропушта соодветно да ја истражи креираната и дотерана слика за себе
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram