Минатата среда се одржа традиционалниот Марш за женски права по повод 8 Март. Веќе следниот ден, од многуте впечатливи слогани кои ги носеа граѓаните, еден особено храбар ја разбранува македонската онлајн јавност. Слоганот гласеше: Црквата да одјебе. Изминативе денови, на социјалните мрежи се изначитав жестоки дискусии и алармантен говор на омраза упатен кон нашата соборка која ја упати оваа (оправдано) дрска парола. Бурната реакција од вжештените конзервативни глави вклучуваше навреди на сметка на физички изглед, закани за насилство, па дури и повици за кривичен прогон.
Ова е последниот од низа примери кои го докажуваат лицемерието на конзервативците во врска со прашањето на слободен говор и цензурата во модерното општество. Во последните неколку години сведочиме сериозно изобличување на овој важен дискурс. Па така, во интернационалната онлајн сфера, самиот термин “freethinker” (слободоумна личност) порано означуваше личност која преиспитува етаблирани авторитети и системи на вредности. Но, сега истиот термин сè повеќе се поврзува со слободата на ширење дезинформации, антифеминизам и теории на заговор за т.н. „родова идеологија“, односно анти-ЛГБТИ наративи.
Зачестениот трик на десничарските сили е лажното претставување на привилегирани конзервативни личности како замолчени жртви на т.н. култура на исклучување (cancel culture) од една страна, а маргинализираните групи како „осетливи снегулки“ од друга. Па така, очигледно е дека жените (како и квир луѓето) сè уште се соочуваат со директна или индиректна контрола врз нашиот говор, особено кога се работи за изразувањето на бес кон општествените неправди.
Борбата за женските права навидум станува сè попопуларна во широката јавност, но само на површинско ниво. Од нас феминистките се бара да не чепкаме предлабоко, да не ги мешаме во нашиот активизам долгогодишните патријархални алатки кои се „свети“ за многумина (како што се верските институции и традиционалните обичаи) и да не се обидуваме да консолидираме национални симболи со квир идентитети.
При првата смела порака која ги преминува овие граници, се соочуваме со вистинскиот пристап на нашите сограѓани кон феминизмот. Општествениот притисок и цензура заземаат повеќе нивоа на реакција пред примитивната кулминација во различни облици на говор на омраза. Па така, некои се само разочарани поради начинот на изразување и предлагаат користење на пристоен јазик со цел да се допре до народот, бидејќи нели, нам жените не ни личи да пцуеме. Други, пак, како џокер од ракав го вадат познатото релативизирачко прашање „Каде беа феминистките кога…“, по што секогаш следи настан за којшто здруженијата за родова еднаквост всушност веќе реагирале. Трети изнесуваат разни клише шпекулации за активизмот и приватниот живот на гласникот и сите поддржувачи на пораката, како на пр. теории за нарушени односи со родителите (особено недостаток на машка, татковска фигура) и наводни високи финансиски надоместоци како мотив за феминистичкиот светоглед. Секако, тука се и мажјаснувачите да нè обвинат за непознавање на вистинската суштина на феминизмот и да нè потсетат дека нема за што веќе да се бориме во денешно време, иако самиов вжештен дискурс го докажува спротивното.
Спротивно на тврдењата на одредени десничарски инфлуенсери, вистинското „тивко мнозинство“ се девојките, жените и квир лицата кои се спречени јавно и автентично да го кренат својот глас од разни причини. Патријархалниот менталитет во нашето општество доведува до (социјална) анксиозност и општо чувство на небезбедност. Во многу случаи, невработеноста или ниските примања ја ограничуваат независноста на младите и ги држат заглавени во неодобрувачки средини, каде што се обесхрабрени да го достигнат својот субверзивен потенцијал. Затоа, ваквите обиди за цензура на само една активистка имаат потенцијал да доведат до дополнителна самоцензура на уште многу други припадници на маргинализирани групи.
Мојата цел за оваа година е да рушам сè повеќе сопствени граници на самоцензура, како од комфорот на тастатурата во онлајн активизмот, така и во реалниот живот. Затоа што оние кои на феминизмот му пристапуваат со страв од губење на сопствената надмоќ никогаш нема да го признаат нашиот јазик како пристоен, ниту пак темите кои ги опфаќаме како релевантни.
