Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Кога личното станува теоретско: кон романот ,,Аргонаутите” на Маги Нелсон
Аргонаутите (The Argonauts, 2015) е последниот роман на американската писателка и професорка Маги Нелсон, позната по нејзините жанровски експерименти.

Нелсон континуирано ја истражува флуидноста на уметничкиот исказ, па во нејзините дела имаме спој на фикција, поезија, автобиографија, уметничка критика и критичка теорија. Аргонаутите е своевиден хибрид кој не е ниту само мемоар, ниту само автофикција, а ниту пак двете заедно.

Овој роман му припаѓа на жанрот автотеорија каде писателот пишува за својот живот низ призмата на критичката теорија (во случајов феминистичка, квир и психоаналитичка теорија). Во овој тип на текстови, теоријата не се користи само за да се деконструира и фрагментира себството туку критички да се конструира едно етичко, искрено и ранливо ,,јас” кое ,,и покрај тоа што ја препознава сопствената претпоставеност (contingency) и општествената/јазичната определеност, сепак инсистира на стварноста на тоа искуство” (Clare, 2020). Личното мора да стане теоретско пред да стане политичко.

За да го постигне тој ефект, Нелсон користи кратки параграфи наместо поглавја. Кога се повикува на нечија теорија, идеја или размислување, истите ги вметнува во самиот параграф заедно со автобиографскиот текст со кој водат дијалог, а на маргините ги запишува имињата на бројните книжевници и поети, теоретичари, критичари, уметници, филозофи, психоаналитичари, па дури и детски педијатри – многуродовите мајки на нејзиното срце, како што ги нарекува – чии цитати и размислувања ги црпи од нивните книги, есеи, интервјуа, уметнички дела и предавања.

Што се однесува, пак, на содржината, романот прикажува ,,исечоци” и анегдоти од секојдневниот живот на Нелсон и нејзиниот транс-партнер Хари Доџ и предизвиците со кои се соочуваат како квир двојка, па во таа смисла, може да се чита и како љубовно писмо до Хари. (Насловот на романот доаѓа од Ролан Барт кој во една своја книга го споредува субјектот кој вели те сакам со ,,Аргонаутот кој го обновува својот брод во текот на патувањето без да му го промени името”. Задачата на љубовта и јазикот е да го обновуваат своето значење со секоја наредна употреба).

Иако настаните не се секогаш подредени хронолошки, во фокус се ставени неколку клучни периоди од нивната релација: запознавањето и вљубувањето, бракот и живеењето со синот на Хари, и раѓањето на нивниот син Иги. Оваа книга ги истражува (и предизвикува) љубовта и сексуалната желба, личната идентификација и родовиот идентитет, квир заедницата, бракот, градењето семејството, грижата, бременоста и мајчинството.

Една од омилените ,,расправии” на Нелсон и Хари, со која впрочем започнува романот, е ограничувањето или потенцијалот на јазикот. Пред да го запознае Хари, Нелсон се водела според Витгенштајновата премиса дека ,,неизреченото е содржано – неизречливо! – во изреченото” (3) или, како што вели таа, ,,овој парадокс е буквално причината зашто пишувам” (3). Меѓутоа, додека таа верува дека зборовите се доволни, Хари е убеден во спротивното. Според него, зборовите не само што ,,не се доволни, туку се и разорни кон сè она што е добро, вистинско, слободно” (4).

Нелсон почнува да ја преиспитува тврдоглавата потреба на мозокот да ги категоризира нештата, да ги именува и да им лепи етикети. Зборовите почнуваат да ја изневеруваат. Неизреченото и погрешно-изреченото висат во воздухот кога со нејзината пријателка пребаруваат која е најсоодветната заменка за Хари бидејќи таа не се осмелува да го праша иако веќе размислуваат да живеат заедно; кога треба да резервира авионски лет и хотелска соба за нив двајцата; или кога продавачот/ката ќе ја забележи ознаката за пол на кредитната картичка на Хари. Неизреченото се претвора во претпоставки, туѓ срам и (неретко) лутина. Нелсон и Хари успеваат да дојдат до некој компромис – дури и да постојат, вистинските зборови секогаш ќе бидат обоени од лицето кое ги изговара и контекстот во кој ги користи.

Кога се зборува за трансродови лица, класичниот медиумскиот наратив гласи дека тоа се индивидуи кои се родиле во погрешно тело, инсинуирајќи некаков ,,ортопедски аџилак помеѓу две фиксирани дестинации” (65). Во случајот на Хари, според овој наратив, се работи за маж заробен во тело на жена, но Хари не се има упатено никаде бидејќи едноставно не сака да се движи помеѓу (родови) бинарности. Во интервју за LitHub, зборувајќи за својата книга, Нелсон вели дека ,,трансродовото искуство ни нуди богата творечка перспектива кога размислуваме за отелотворувањето на секој од нас, за комплексните феноменолошки искуства на живеењето со/во род(овите), наместо да се фокусираме на трансродовата другост, која најчесто е поставена како надвор од нормата, патолошка и/или скриена”.

Прашањата кои ги отвара личната идентификација и родовиот идентитет ја сочинуваат с‘ржта на оваа книга. Од една страна, тоа го наметнуваат тековните општествени случувања. Нелсон и Хари ќе одлучат да се венчаат баш поради ризикот од усвојување на предлогот бр.8 на референдумот во 2008 год. во Калифорнија со кој се забранија истополовите бракови се до 2012 год. ,,Кутриот брак! Отидовме да го убиеме (неопростливо). Или да го поткрепиме (неопростливо)” (28).

Кога почнуваат да живеат заедно, со нив се вселува и синот на Хари. Мајка ѝ, сакајќи симболично да ѝ покаже дека го прифаќа нејзиното ,,племе како свое семејство” (16), ѝ поклонува шоља со фотографија од неа, Хари и син му, на која Нелсон е во седмиот месец од бременоста. ,,Никогаш немам видено нешто похетеронормативно во животов”, ѝ вели една пријателка. Нелсон е ужасната од подарокот зашто со Хари одлучно одбиваат да се поистоветат со било каква – хетеро ни оддалеку – хомонормативност.

Од маргините на романот се огласува Батлер: ,,Кога или како новите системи на сродство ги имитираат старите форми на семејни групирања и кога или како радикално ги реконтекстуализираат на начин којшто претставува преиспитување на роднинските врски?” (16). Дали субверзивната моќ на квир заедницата е доволна за да го предизвика и трансформира хетеронормативниот семеен идеал? Дали можеби таквиот подвиг ризикува да доведе до негово реидеализирање? Што станува со мејнстрим ЛГБТ+ движењето и неговите неолиберални и асимилационистички струи кои ,,фрлија добра пара да изнудат влез во две историски репресивни структури: бракот и војската” (32).

Покрај психолошката трансформација, Нелсон и Хари поминуваат низ физичка трансформација во романот. По неколку неуспешни IVF обиди, Нелсон останува бремена, а Хари почнува да прима хормонска терапија и прави мастектомија. Чувствувајќи како телото ѝ се менува, Нелсон ја вади бременоста од хетеронормативната рамка и ѝ врачува нов контекст:

,,Дали бременоста по природа е настрана доколку комплетно ја менува нормалната состојба на една индивидуа и предизвикува радикална интимност со – и радикална отуѓеност од – сопственото тело? Како може едно длабоко чудно, необично и трансформативно искуство да претставува симбол на ултимативен конформизам?” (16).

На едно макро ниво, ова е книга за меѓусебната зависност, за вкрстувањата и вмрежувања кои се дел од (со)животот, ниво кое во крајна линија, ни дозволува да ги споиме раѓањето (излегувањето од нечие тело), сексот и читањето, кои Ланг остроумно ги нарекува ,,прошетки по катчињата на туѓите умови и анатомии” (Laing, 2019).

Во Аргонаутите, Нелсон ги користи сопствените и искуствата на своите блиски за да ја разоткрие и соголи тековната култура, политичките и социјалните практики, да истражи што е тоа што толку дрчно се брани и проповеда. Целта поради која ги изложува овие искуства пред критичкото око е да ги сопостави нивната ранливост и виртуозност, цената, но истовремено и вредноста на нивната желба, грижа и слобода.

 

 

 

 

 

 

 

Користена литература:
Laing, O. (2020). Funny Weather: Art in an Emergency. Picador. London, UK.
Clare, R. (2020). Becoming Autotheory. Arizona Quarterly: A Journal of American Literature, Culture, and Theory, Vol. 76, Number 1, Spring 2020, pp. 85-107
Fitzgerald, A. (2015) ‘The Argonauts’: Diary, Theory, Poem, Memoir. Maggie Nelson in Conversation with Adam Fitzgerald. LitHub.

НАПИШАНО ОД:
  • Душица Лазова
  • November 24, 2020
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Низ уметничките соработки ги преобликуваме начините на тоа како (можеме да) живееме заедно
Интервју со кореографката и изведувачка Викторија Илиоска по повод премиерата на нејзиниот нов танцов перформанс „Ми треба ново тело“
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Sex Education – серијата што ми требаше кога бев тинејџерка
Клинката на Отис и Мејв покажува дека има потреба од таков тип на советување – како од искусни терапевти, така и од врсници. Затоа што не е сеедно дали доволно се познаваме себеси – емоционално и сексуално.
  • Од Мартина Јаневска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Летање змeјови
Слободата е концепт кој дозволува и бара да се трансформира и надградува.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Апсурдноста на модерните вештерски кампови во Јас не сум вештерка (2017)
Што се случува кога мислењето на колективот ќе се земе здраво за готово, а молчењето како потврден одговор.
  • Од Радица Стојановска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Хероините на нашето време: Интервју со Јана Јакимовска
По повод изложбата „Хероините на нашето време“ на Јана Јакимовска, Медуза разговараше со Јана за нејзината работа, отворањето на изложбата, неодамнешниот престој во Њујорк, хуморот и жената. Разговорот го водеше Калиа Димитрова. 
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Ани Ерно
„Можеби вистинската цел на мојот живот е моето тело, чувства и мисли да станат текст; нешто разбирливо и универзално, со што моето постоење ќе се спои со животите и главите на другите луѓе.“
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: ТЕМНИНА
Лени Фрчкоска, Сара Миленковска и Ивана Батев ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што треба да знаеме за абортусната грижа за време на КОВИД-19?
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Заборавена историја на сексуалнoто насилство во Втората светска војна
Дури и во Германија, но сепак почесто во поконзервативните словенски земји, силувањата биле сокриени со превез на тишина и на жртвите не им била пружена помош.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не постои „трансродова идеологија“
(Но трансфобите се реални и гласни)
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Три книги „за момчиња“
Три приказни што на различен начин ги критикуваат насилните аспекти на воспитувањето момчиња.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Невидливиот хорор на семејното насилство во филмот Невидливиот човек
Додека хоророт како жанр доживува обнова, ова е солиден обид да се постави нова динамика помеѓу овој жанр и женскиот лик, после долга историја исполнета со еднодимензионални ликови и експлоатација на женските искуства.
  • Од Елена Петрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жени жртви или жени злосторници­?
Случајот на Пале Илкоска.
  • Од Тамара Славеска Апостоловски
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Одисеј и Пенелопа или Одисеј и Партенопа: аспекти на романот „Лисица“ од Дубравка Угрешиќ
Феминистичко читање на ликот на Вдовицата преку симболиката на Партенопа и лисицата.
  • Од Радица Стојановска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Друг поредок е можен: кон интеркултурно право (втор дел)
Вториот дел од текстот на Боавентура де Соуза Сантош во кој продлабочува некои од неговите клучни коцепти.
  • Од Вики Младенова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нешто е гнило во УКИМ – забележани сигнали на сексуално насилство, но владее правило на молк
„Приказните се тие. И тешки и сурови и дел од нив (пре)чести.“
  • Од Ивана Смилевска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Што има за вечера?
Втората смена за денешната жена - еднаквост на работа, но и дома.
  • Од Сандра Анастасовска
  • КУЛТУРА
Неортодоксна (2020) или за ослободувањето од товарот на традициите
Приказната за хасидска Еврејка од Бруклин која успева да излезе од рамките на договорен брак и заминува во Берлин, звучи фасцинантно и само како концепт, а уште повеќе кога се заснова на вистински настани.
  • Од Радица Стојановска
  • КВИР, ФЕМ 101
Тука сме и без закон
Марш за видливост на трансродовите лица
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Хана Комар: Револуцијата има женско лице
Разговор со беларуската поетеса, преведувачка и активистка Хана Комар.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: РАЗГОВОР
Ана Блажева, Наталија Теодосиева и Славчо Димитров ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Борбата против родово базираното насилство бара системски промени
На почетокот на годинешната кампања ,,16 дена активизам против родово базираното насилство’’, нашата главна порака е што поскоро да се пристапи кон усогласување на Кривичниот законик со Истанбулската конвенција
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Каде ни е дома?
Колку сме всушност безбедни во привремените простори за домување.
  • Од Елена Петрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА
Кога сакаме, не сме сами: интервју со Јелисавета Благојевиќ (втор дел)
Љубовта е модел, начин на однесување кој припаѓа на традицијата на мислење на заедницата, и тоа е постаро од моделот на индивидуалност.
  • Од Вики Младенова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Гордост
Пишува Ирена Цветковиќ
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жртвите се множат, додека институциите тивко потфрлаат
ЗАЕДНИЧКА ИЗЈАВА НА ЖЕНИ-АКТИВИСТКИ ЗА ЧОВЕКОВИ ПРАВА ОД БАЛКАНСКИОТ РЕГИОН ЗА РОДОВО-ЗАСНОВАНОТО НАСИЛСТВО НА ИНТЕРНЕТ
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Голото селфи како нова уметничка форма
За многу жени-уметници, создавањето на сопствениот разголен приказ станува начин за реапроприација на стереотипната слика на жената од машките традиции на историјата на западната уметност.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ова не е трка, туку обид да се подигне свеста и да се поддржат жртвите на сексуално насилство
Клер Мекфарлен го избира спортот како начин да се исчекори кон промена, зашто тој ги обединува и поврзува луѓето. Но, и поради тоа што смета дека спортот е важен за физичкото и емоционално зацелување на тие кои преживеале насилство.
  • Од Павлина Симоноска
  • ФЕМ 101
Фудбалот е за девојчиња, како што и куклите се за момчиња
Родителите и старателите немаат намера да се однесуваат поинаку кон момчињата и девојчињата, но доказите покажуваат дека тие очигледно го прават токму тоа.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Родови перцепции – Нови методи на размислување и визуелизации за родовата репрезентација: Интервју со Кумјана Новакова
На наше огромно задоволство вечерва во Музејот на современата уметност - Скопје во 20:00 часот се отвора изложбата Родови Перцепции | Perceptions Engendered, фокусирана на женската уметност.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нашите приказни се важни!
Денес, 17 Мај, Меѓународниот ден за борба против хомофобија, бифобија, интерсексфобија и трансфобија, го прославуваме со кампања под глобалното мото: „Да ја прекинеме тишината!“.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Останаја работи за зборање – немаше на кој, освен на чупињата: Интервју со Prince$$ Donatsu
За приказната зад Битола, нејзините чупиња, трапот и феминзимот, Prince$$ Donatsu за Медуза. 
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Бидување заедно од дистанца
Одново ќе го откриеме средиштето на состојба на домување (condizione domestica). Ќе имаме можност, конечно, да го откриеме нејзиниот политички потенцијал, од каде што приватноста не е лишена.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Борбата за права на текстилните работнички е борба за македонската жена
Разбирањето и емпатијата се основните двигатели на секоја промена.
  • Од Марија Бошковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Постбалкански барок и евровизиска ренесанса
Констракта ги мапира невралгичните точки на современото пост-југословенско општество и ги поврзува во една конечна слика – портрет на пост-Балканот во неолибералната магла.
  • Од Душица Лазова

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram