Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Колективна негрижа
Заеднички учествувавме во хаосот наречен реалност.

Додека пробуваме да зборуваме за системски промени, во секојдневието буквално се бориме за преживување, давејќи се во насилство и системска негрижа. Недостатокот на емпатија и разбирање придонесува кон општество кое веќе носи систем на вредности кои го нормализираат насилството и нетрпеливоста. 

Нееднаквоста е поврзана со тоа како реагираме и го третираме насилството, особено она насочено кон помалку еднаквите. Го користам овој термин за да го нагласам начинот на кој се спроведува селективна правда, односно неправда. Доколку не располагаш со доволно капитал и моќ во македонското општество, концептот на правда практично не постои за тебе.

Заболените од цистична фиброза кои сѐ уште чекаат лекови, додека Благојче почина чекајќи политичарите да го исполнат ветеното, се само еден пример на оваа неправда. Потребата од пристап до медицинска грижа завршува со државна негрижа, невнимание и политичка одлука да се продолжи со корупција и игнорирање на болните. 

Но проблемот со медицинската негрижа не застанува тука. Во моментов, мајките на породилно отсуство сè уште немаат добиено месечен надоместок, поради проблеми во Фондот за здравство. 

Понатаму, во случајот со Јалдз Веапоска, нејзиниот лекар доби условна казна од две години. Тој сѐ уште ќе можe да се нарекува себеси доктор бидејќи не му е одземена лекарската дозвола, ниту затворена нелегалната ординација. Веапоска беше породена со царски рез во 2020 година во нелегална ординација во Струга, при што докторот Мухамед Асани  и ги извади матката, јајникот и еден бубрег, без согласност ни медицинско одобрување. Тука зборуваме за системски проблем кој се провлекува со години, чие игнорирање резултираше со уште еден трагичен случај, а уште колку остануваат непријавени. 

“Лошите болнички услови, немањето пристап до квалитетни услуги и грижа за сексуално и репродуктивно здравје, вклучително и за време на породилниот период, нелегалната наплата на инаку бесплатните услуги, акушерското насилство и нехуманиот однос особено кон маргинализираните се само дел од пакетот здравствена „грижа“ што го добиваат жените во Македонија”, посочува Платформата за родова еднаквост.

Како уште еден доказ за системска, односно колективна негрижа е и случајот на Пале И. од Велес. Насилникот на кого му беше одземен животот во самоодбрана, за што Пале доби ослободителна пресуда, претходно неколкупати бил осуден за кривични дела (прегазување на тинејџери, напад врз семејството на Пале итн.). И покрај кривичните пресуди, тој продолжи да работи како полициски службеник. Колку пати нашето општество ја испуштило шансата да ја заштити Пале од насилството низ кое помина? 

Кога се известува за родово-базирано насилство, јавноста продолжува да се фокусира на жртвата, а многу ретко соодветно се фокусира на насилникот. Но, тоа започнува уште во чинот на пријавување со прашањата: „Кај си одела, како си била облечена“ и така натаму. Сепак, овој пат не сакам ни да го свртам фокусот кон насилниците, туку повеќе кон сите оние кои директно учествуваат во насилството со замолчување, овозможување и поддржување. 

Во моментот на пријавувањето на насилството во полициските станици, полицајците прават свесна одлука кога бираат да документираат поплака наместо семејно насилство, или како во последниот случај со дивиот таксист – документираат недолично однесување наместо сексуално вознемирување. Самиот чин во кој полицијата одбира да  не го третира родово-базираното насилство како такво, е моментот кога таа нивна одлука го предодредува односот што правниот систем понатаму ќе го има кон жртвата. Со овој тип на колективна негрижа тие  директно придонесуваат кон двојна виктимизација. Жртвите се виктимизирани во чинот на насилство и во процесот на пријавување, а двојната виктимизација ги предодредува и начините на кои понатаму жртвата заздравува, на секое ниво.

Учеството во виктимизација од страна на полицијата е нормализирано не само со недостатокот на јавна осуда кон родово-базираното насилство, туку дополнително со лажниот систем на заштита. Како да кажеме некому оди и пријави насилство или барај одговорност од полицаецот кој одбива да те прими и те навредува, кога Внатрешната контрола на МВР реагира само ако има корист или сте јавна личност? Заклучокот останува дека самите системи на заштита се изградени погрешно и немаат намера да им служат на граѓаните не само од политичка перспектива туку и имајќи ја предвид нивата историја. 

Додека се обидував да ги документирам случаите на родово-базирано насилство од изминативе неколку недели, се случија дополнителни случаи на сексуална уцена и изнуда проследени со објави на социјалните мрежи за демнење.  Се чини дека колку повеќе пријавуваме, толку е помала поддршката и институционалната реакција. 

Нашиот колективен однос кон насилството го рефлектира односот кој го имаме едни кон други. Тој е потпомогнат од системската нееднаквост, но таа не е единствениот виновник. Колку што е важно интерсекциски да се разберат елементите на нееднаквост, исто толку значајно е и да го разбереме индивидуалниот удел во колективната негрижа. Колективната негрижа кон помалку еднаквите, кон жртвите на родово-базирано насилство, кон лицата со попреченост, оние на медицинските листи за чекање, кон родилките, кон транслуѓето, кон Пале, Јалдз, девојките од Кичево, Гевгелија, Јавна соба…

Иако е точно дека сите ние сме резултат на нашето опкружување кое едвај преживува како функционална реалност, тоа не нè амнестира од личната одговорност која сите ние ја носиме во колективната и системската негрижа. Сите ние носиме избор кога одлучуваме како ќе реагираме и кои ќе бидат првите зборови кои ќе ги изустиме кога сме соочени со неправда. Тој избор понатаму ја овозможува праксата, а со тоа културата на релативизирање и премолчување. Но, нам ни преостанува да најдеме начин како нашите избори да се спротивстават  на доминантната култура на насилство – креирајќи потенцијал за колективно реобмислување на грижата едни кон други наспроти нееднаквоста. 

Ова е ужасно тешко во држава која концептот правда го има претворено во реалити шоу.  Апсурдноста на постоењето во вакви услови ни создава политичка несигурност и со тоа придонесува до распаѓањето на способноста за љубов и разбирање што колку толку ни преостанала.

Безразлика, зборувам за индивидуалната одговорност која сите ја носиме во колетивната негрижа – а и со тоа парадоксално сакам да прикажам дека проблемот е, всушност, системски. Системската нееднаквост, која придонесува кон родово-базираното насилство е основана врз идејата на хиерархија, на послаб и посилен, на повеќе еднакви и помалку еднакви. Но и во таа колективна негрижа и хаос има простор за солидарност која ќе се спротистави на тие механизми. Затоа, кога критички посочуваме кон одговорноста која ја носат институциите, заедно со законите и политиката, мораме да мислиме и на нашата секојдневна одговорност како сведоци на насилство и неправда. 

Денес се одржува протест против небезбедноста која ја креира полициската служба која дозволува двојна виктимзација и репродуцира насилство, за притоа соучеснички да се самоамнестира од каква било одговорност. Протестираме бидејќи вака поставените работи не нудат трансформативен простор за суштинско, политичко и општствено подобрување. Разговорите за промена запираат пред реалните и секојдневните проблеми. Дополнително, државниот апарат продолжува да поттикнува услови на маргинализација на граѓан(к)ите. Луѓето одлучуват се повеќе да се потпираат на нивните блиски заедници во потрага по солидарност и поддршка, отколку на институциите и државата.  

Во нејзиниот есеј „Љубовта како практика на слободата“ (2006), бел хукс го смета изборот на љубовта како противење на доминантната култура заснована на анти-љубовта и насилство. Таа забележува дека политиката на грижа и заедништво исто така недостасува во политичкиот дискурс и ја идентификува слепата точка во егоцентричниот копнеж за промени. Тоа што нам ни преостанува е да го промениме начинот на кој ние индивидуално учестуваме во колективната грижа – тргнувајќи од секојдневието, па и со тоа до политичкото дејствување.

НАПИШАНО ОД:
  • Сара Миленковска
  • February 17, 2023
  • ФЕМ 101
Повик за програма за истражувачки есеи
Доколку се залагаш за родова еднаквост, имаш пасија и искуство со пишување и ти треба простор за раст и пласирање на своите идеи, ова е повикот за тебе.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Време е за ранливи суперхерои
Несовршеноста, емотивноста, прифаќање на грешките и стравот од напуштање се легитимни состојби и карактеристики, дури и за еден суперхерој.
  • Од Билјана Кочоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Безбојниот јазик во Бојата на пурпурот
„На читателот не му должиме ништо, односно ништо повеќе од она што стои во текстот.“
  • Од Благица Димитрова
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
„Видете нѐ колку нѐ има. Сите за МКЦ“
Неформалното движење „Сите за МКЦ“ на музичкиот фестивал „Земјотрес“ повторно го изрази својот револт.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Промоција на „Дијалози“
Во четврток ќе прославиме една година љубов, пријателство, и феминистичко пишување и дејствување.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Фетишизирањето на „тате проблемите“ преку песните на Лана дел Реј
Како етикетирањето на девојките и жените со тате проблеми ги обесправува и го оправдува насилството.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Жените во Собрание: Претставување, дејствување и политичка моќ
За подобрување на застапеноста и учеството на жените во Собранието потребни се уште многу напори, и законски, но и суштински.
  • Од Сара Миленковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Суровата реалност на „Слугинка“ – серија која непоколебливо го насочува објективот кон сиромашните жени
Во с’ржта на „Слугинка“, лежат циклусите на злоупотреба кои ги одржуваат луѓето—особено жените—во сиромаштија.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Во фокус: Сачин Литлфедер
„Треба да ја задржиме нашата смисла за хумор во секое време. Тоа е нашиот метод за преживување.“
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Последната жена од Медената земја
Пола за мене, пола за нив, повторува традиционалната пчеларка, додека медитативно им пее на пчелите.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Кога врбата ќе роди грозје
Колку и да слушате наоколу дека ова е женски филм, многу повеќе би можело да се каже дека е филм за мајчинството гледано од одреден тесен аспект.
  • Од Билјана Кочоска Танеска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Женска самоодбрана: историја, теорија и пракса
Доживувајќи ги позитивните промени од моето искуство со часови по самоодбрана, решив да го истражам влијанието и историјатот на концептот на женска самоодбрана.
  • Од Сара Миленковска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Премолчувањето на израелскиот колонијализам
Многу мејнстрим весници ги формулираа овие настани како „судир“ или „конфликт“ поради „иселувањата“, со наслови кои придонесуваат кон едно веќе добро познато јазично опкружување.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Јасна Жмак: Од театарот треба да очекуваме повеќе
Авторскиот перформанс на пистелката и драматург Јасна Жмак “this is my truth tell me yours” ќе игра на Академска сцена на ФДУ, на 26 септември од 20:00ч. како дел од фестивалот Прво па женско. Запознај ја Јасна со разговорот во прилог.
  • Од Тимот на Медуза
Илустрација на Arsh Raziuddin. Извор: Getty
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Откупување на себеси“: Осврт кон „Моето тело“ на Емили Ратајковски
Самосвесното проучување на експлоатацијата на женските тела на Ратајковски пропушта соодветно да ја истражи креираната и дотерана слика за себе
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Како (не) се известува за родовобазирано насилство
Денешната форма на медиумите, не е само класична, туку сноси моќ и одговорност.
  • Од Сара Миленковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Дипфејк порно: нова генерација на сексуално насилство
Проблемот со дипфејк технологијата не е што се користи во порнографска смила, проблемот е што тоа се прави на малициозен, сексистички и насилнички начин.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Керол Ен Дафи е годинешна добитничка на „Златниот венец“ на Струшки вечери на поезијата
Поезијата на Дафи е луцидна, остроумна, автентична (и настрана од помодните текови), проткаена со родово сензибилна црта, духовита деконструкција на родовите обрасци и разобличување на родовата асиметрија на моќта.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Дали го препознаваме сексуалното вознемирување?
Изгледаше како секој обичен ден, или барем така започна. Три часа патување до главниот град со автобус кој мириса како никогаш да не бил на хемиско, па потоа јавен превоз до близина на градот, па консултации, па назад во некој друг автобус кој мириса исто, можеби и полошо. Но, тој ден не беше баш така.
  • Од Ангелина Станојоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Дејтинг мен 
Решив да започнам со користење на дејтинг апликации и, реално, немав поим што правам. 
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Улицата на мачките
Трчаме боси по улица. Не ми се веруе дека дозволив да ме наговори на ова. Жешкиот асфалт ми ја гризе кожата, стапалата ми се смалуваат. Се одвојувам од него и се обидувам да го престигнам.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Здравствениот систем и проблемите на трансродовите лица
Oсврт на трансродов маж од Македонија.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Ненси Фрејзер: Како феминизмот стана слугинката на капитализмот – и како да се врати назад
Движењето кое започна како критика на капиталистичката експлоатација сега придонесува клучни идеи во својата најнова неолиберална фаза.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Апсурдноста на модерните вештерски кампови во Јас не сум вештерка (2017)
Што се случува кога мислењето на колективот ќе се земе здраво за готово, а молчењето како потврден одговор.
  • Од Радица Стојановска
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Време е да се збогуваме со стигмата на разводот
Практикување феминистичката слобода во ригидни средини.
  • Од Ивана Настева
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Skopje Pride Weekend 10 | Ecstatic Bodies
Јубилејното издание на Skopje Pride Weekend 2022, фестивал на квир уметност, култура и теорија, оваа година ќе се случува од 2 - 11 јуни и 15 - 17 септермври.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во нашите учебници жените се „невидливиот род“
Во учебниците на просторот на Југославија секогаш побројни биле коњите (на војсководците), отколку жените.
  • Од Ивана Хаџиевска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Јас сум Југословенка“ – книга за наследството на отпорот на Југословенката
Интервју со авторката на книгата - Јасмина Тумбас.
  • Од Марта Стевковска
Illustration by Chloe Cushman
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не се враќаме во времето пред Ро. Одиме на полошо
Не само што влегуваме во ера на небезбедни абортуси, туку и на сеопшта криминализација на бременоста.
  • Од Елена Петрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Џоан Дидион: За самопочитта
„Карактерот - подготвеноста да се преземе одговорност за сопствениот живот - е местото од каде што извира самопочитта.“
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зад воланот
Ода за движењето, трансформациите и наоѓање засолниште во непостојаното 
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, ФЕМ 101
Тука сме и без закон
Марш за видливост на трансродовите лица
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
(Не)безбедни простори
Безбедносните техники се толку длабоко навлезени во женското искусто на градот, што доколку некој ме праша дали ми е страв да се шетам сама навечер, би кажала не. Но тоа не би била вистината.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто толку малку мажи читаат книги напишани од жени?
Без разлика дали се работи за Остин или Атвуд, за сестрите Бронте или добитничките на Букер, статистиките откриваат дека мажите немаат желба да читаат жени, а тоа си носи свои последици.
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 17 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram