Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Колку е безбеден јавниот простор за жените?
Поради чувството на небезбедност жените се принудени да трошат повеќе време да стигнат до посакуваната дестинација или да потрошат повеќе пари, доколку од страв да пешачат сами, решат да стигнат до посакуваната дестинација со автобус или такси, иако автобусите и такси возилата се исто така места каде што повторно жената може да искуси некаква форма на родово-базирано насилство.

„Очигледно е дека градовите се изградени, дизајнирани, и планирани, првенствено, од мажи. Оттука, станува збор за доминантно машка перспектива за тоа како градовите функционираат или треба да функционираат.“

Лесли Керн

Јавен простор е простор што треба да е отворен и достапен за сите луѓе. Под поимот јавен простор се подразбираат улици, тротоари, паркови, плажи, јавни институции како болници, библиотеки, училишта, универзитети, лифтови, јавен превоз, но и други институции (полиција, влада, итн.) во коишто просторот може да е делумно јавен и достапен за сите луѓе.

Општо е познато дека жените се постојана мета на разни форми на насилство, меѓу другото и на јавните простори, од непосакувани дофрлања и коментари, свиркање, зјапање, гестикулации, допири, малтретирање, па дури и силувања и фемицид. Ваквите настани ја намалуваат желбата за движење, појавување и дејствување на жените во јавниот простор, а со тоа се намалува нивната видливост и влијание во јавноста. Понатаму, им се ограничува пристапот до одредени услуги и им се нарушува, односно до извесна мера, спречува остварување на слободата на движње како човеково право. Поради чувството на небезбедност жените се принудени да трошат повеќе време да стигнат до посакуваната дестинација или да потрошат повеќе пари, доколку од страв да пешачат сами, решат да стигнат до посакуваната дестинација со автобус или такси, иако автобусите и такси возилата се исто така места каде што повторно жената може да искуси некаква форма на родово-базирано насилство.

Безброј примери – слични, и многу лични

Пред околу една година имав непријатна ситуација во лифтот во зградата во која живеам што направи да се чувствувам дека безбедноста ми е загрозена. Оттогаш почнав да размислувам за тоа колку пати во текот на својот живот се имам почувствувано небезбедно кога сум се движела сама или со уште некоја женска личност на некој јавен простор. Почнав да разговарам на оваа тема со другарките и сфативме дека уште од мали, повеќето од нас биле предмет на нечиј непосакуван, неприостоен поглед, допир, или коментар. Таквото непосакувано внимание најчесто било од некој постар чичко во автобус, добро познат „маалски манијак“, случаен разминувач во ноќта, или група на момци кои довикувале од некој автомобил на улица. Разговаравме за тоа како при секоја таква ситуација сме се чувствувале загрозено, исплашено, понижено и засрамено и тоа не по наша вина. Тоа ме натера да размислам колку родово-базираното насилство е секојдневие на жените и девојките и колку (не)безбедно тие се чувствуваат во јавниот простор.

Тажна анкета

Се решив да направам анкета на оваа тема. Според истата, на прашањето да дадат оценка од 1 до 5 за тоа колку се чувстуваат безбедни кога се движат во јавниот простор (при што 1 значеше воопшто небезбедно, а 5 потполно безбедно), повеќето испитанички одговорија дека не се чувствуваат безбедно. Девет од десетте девојки што учествуваа во анкетата искусиле сексуално вознемирување кога се движеле или нашле во некој јавен простор, сами или во друштво на друго женско лице. На прашањето како се справуваат со ваквите ситуации,најчестите одговори беа, забрзано одење, игнорирање, обид да се смени насоката кон поосветлен пат или место каде има повеќе луѓе. Од одговорите открив и дека една од девојките има утребено спреј за самоодбранаа, а многу од нив одговорија дека една од стратегиите што ги користат за да се чувствуваат побезбедно е зборувањето (или преправањето дека се зборува) на телефон. Иако, можеби на психолошко ниво помислата дека не сме сами ни ја зголемува сигурноста, во реалноста тоа не би можело многу да ни помогне.

Да се пријави или не?

Бројките на пријавување на ваквите случаи се поразителни. Според податоците на Министерството за внатрешни работи во 2019 година имало вкупно 11 регистрирани кривични дела „задоволување на полови страсти пред други“. Сигурна сум дека оваа бројка е далеку поголема во реалноста. Па тогаш, на што се должат малите бројки на пријавување? Би дала две причини за тоа: прво, недовербата во институциите дека ќе одговорат на пријавата и ќе се заангажираат околу фаќање на насилникот, кој што според Кривичниот законик би добил парична казна или казна затвор до една година; второ, нормализирањето на ваквите појави при што жените и девојчињата од мали се учат дека машките едноставно се такви и дека треба да се прифати нивното такво однесување. При секоја објава на социјалните медиуми (што исто така можат да се сметаат за јавен простор) за некоја случка на сексуално вознемирување ќе наидете на коментари што ја напаѓаат жената поради тоа што „одела таму кадешто не би требало и требала тоа да го очекува, не била пристојно облечена, си го барала“ без да се свесни дека со тоа ѝ кажуваат како да се облекува и однесува и каде смее или не смее да се движи, додека на мажот „само му се присакало нешто, бил испровоциран, давал комплимент или можеби дури само се шегувал“, без да се осуди неговото однесување. Проблемот лежи во тоа што уште од мали, растени сме во општество во кое преовладуваат партијахални вредности, кадешто мажите се охрабруваат да даваат комплименти, да го зграбат она што го сакаат или она што им се допаѓа, да се горди на својата машкост, сила, и на својот полов орган. Од друга страна, девојчињата се учат да се насмевнуваат и да бидат претпазливи. Не се посветува доволно внимание на домашно воспитување, медиумите пласираат погрешни вредности и потхрануваат погрешни стереотипи, немаме сексуално образование, ниту пак систем и институции што нудат поддршка, што резултира со недоволно разбирање на сериозноста на ваквите случаи.

Која е соодветната казна?

Се разбира, затвор или парична казна не би го решиле проблемот. Проблемот е системски и длабоко вкоренет во нашата култура, а решението е јасно. Потребна е едукација (домашна, медиумска и училишна), превоспитување (сесии со психолог или психијатар) за насилниците, зголемена присутност и ажурност на полицијата, отворање на телефонски линии за пријавување за ваков тип на насилство, и секако, подобрена инфраструктура на градот. Има бројни примери од многу земји во светот кадешто со поголемо осветлување, поголема присутност на полицијата и користење на апликации за безбедност, процентот на сексуално вознемирување се намалил, а безбедноста на жените се зголемила.

Што можеме да направиме?

Да ја кренеме свеста за родово-базираното насилство на јавните простори (преку учество во проекти и движења како #СегаКажувамКадеНеОдам), да обесхрабруваме нормализирање на ваквиот тип на однесување, и да ја симнеме апликацијата БидиБезбедна.

НАПИШАНО ОД:
  • Марија Ангеловска
  • November 25, 2022
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како општеството гледа на моќните жени преку приказот на Медуза
Изгуглај било чие име на позната жена, од Ангела Меркел до Ненси Пелози, во склоп со зборот Медуза. За сите нив ќе добиете резултати со фотошопирана слика од нивниот лик како горгона.
  • Од Моника Јамандиловска
  • ФЕМ 101
Жените во Македонија не сe еднакви сѐ додека не се расчисти „Јавна Соба“
Е токму затоа ќе протестираме на 8 март. Се надевам дека ќе ни се придружите во 15 часот пред МВР.
  • Од Елена Гаговска
  • КВИР, КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жива филологија
Дали и како може да се живее одовде или отаде животот?
  • Од Вики Младенова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
За „подобрите и попаметните девојки“ или Како да се искаже неискажливото
„На некоја друга жена ова никогаш не би ѝ се случило.“
  • Од Фросина Крушкаровска
  • Uncategorized, ФЕМ 101
Случајот против современиот феминизам
Од една страна, феминизмот никогаш не бил пошироко прокламиран или попрофитабилен од сега. Од друга страна, последниве десет години, широката распространетост и прифатливост на феминизмот кулминираа со изборот на Доналд Трамп за претседател.
  • Од Гала Насева
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Скриените форми на конверзионата терапија
Во Македонија не постои никаква забрана за конверзиона терапија, а лиценцираните психолози што може да се јават како спроведувачи или наведувачи на ваква „терапија“, за жал, не сносат никакви последици.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Бев сексуално нападната и зошто не се плашев да зборувам за тоа
„Молчи, не кажувај“, „Машките ќе си бидат машки“, „Срамота е, не се глупирај!“ и ред други изговори се едни од најчестите причини, покрај стравот, зошто жртвите на сексуално насилство не пријавуваат и не преземаат ништо.
  • Од Дамјана Видическа
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Протести против сексуалното насилство во Албанија
„Не си сама“, „Државата е силувачот“, „Твојата ќерка не е виновна“, се некои од слоганите околку кои беше организиран протестот.
  • Од Сара Миленковска
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Пејзаж на неименливото: Разговор помеѓу Калиа Димитрова и Билјана Радиноска
Би сакала да ти кажам: „Ја носам својата траума како цвет на реверот или како орден од војната или како свежо налакирани црвени нокти“. Тоа би била добра реплика, но сè уште не е така.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
МВР ме прави огрочена и лута
Полицијата никогаш во минатото не била клучна во оваа борба, па баш затоа е тешко да се замисли дека некогаш во иднината би можела да биде
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, ФЕМ 101
Тука сме и без закон
Марш за видливост на трансродовите лица
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нешто е гнило во УКИМ – забележани сигнали на сексуално насилство, но владее правило на молк
„Приказните се тие. И тешки и сурови и дел од нив (пре)чести.“
  • Од Ивана Смилевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Митот за (не)дисциплираните девојки
„Таа беше најдисциплинираната, најпочитуваната, најсредената - совршена девојка, толку совршена што може да те извади од кожа. Накаде се стремеше таа? Ја следев. Таа можеше да ги среди дури и полиците на празнината“.
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Керол Ен Дафи е годинешна добитничка на „Златниот венец“ на Струшки вечери на поезијата
Поезијата на Дафи е луцидна, остроумна, автентична (и настрана од помодните текови), проткаена со родово сензибилна црта, духовита деконструкција на родовите обрасци и разобличување на родовата асиметрија на моќта.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Последната жена од Медената земја
Пола за мене, пола за нив, повторува традиционалната пчеларка, додека медитативно им пее на пчелите.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Дипфејк порно: нова генерација на сексуално насилство
Проблемот со дипфејк технологијата не е што се користи во порнографска смила, проблемот е што тоа се прави на малициозен, сексистички и насилнички начин.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Време е за ранливи суперхерои
Несовршеноста, емотивноста, прифаќање на грешките и стравот од напуштање се легитимни состојби и карактеристики, дури и за еден суперхерој.
  • Од Билјана Кочоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не, нема да се предомислам
Митот за неопходноста од мајчинството е традиционален концепт кој ја ограничува женската слобода.
  • Од Нина Раповска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ова не е трка, туку обид да се подигне свеста и да се поддржат жртвите на сексуално насилство
Клер Мекфарлен го избира спортот како начин да се исчекори кон промена, зашто тој ги обединува и поврзува луѓето. Но, и поради тоа што смета дека спортот е важен за физичкото и емоционално зацелување на тие кои преживеале насилство.
  • Од Павлина Симоноска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Република на пријателството – Блискоста на маргините
Опишувајќи го пријателството на неприфатените, но и тоа како на маргините на социјалните норми се појавуваат мали, приватни републики на неприлагодените, писателката ја исполнува мисијата својот глас да им го позајми на луѓето во тишината.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Причините зад криминалното однесување на жените наспроти апсурдите во застарените македонски учебници
Реалниот живот покажува дека во голема мера кривичните дела на жените се поврзани токму со домот каде се случува насилство, постојат традиционални очекувања од жената и/или виктимизација.
  • Од вон. проф. д-р Ангелина Станојоска
  • ФЕМ 101
Камала Харис не е феминистичка хероина
Потенцијалната победа на Харис можеби би било кршење на стаклениот плафон, но за жал, не би била вистинска феминистичка победа.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Чекајќи го ветрот
На исклучително добра книга за деца се наидува прилично ретко.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Феминизмот и сексуалната работа
„Јас сум сексуална работничка, доброволно ја избрав оваа професија, ги заслужувам сите права како и било која друга жена!”
  • Од Елеонора Чичевска и Маргарита Глигуроска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Шмукај, шмукај, бејби!
Kлиторалниот шмукач за мене ова беше откритие на векот.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Дали ехо коморите на Фејсбук индокринираат насилници?
Со цел да изработи платформа која „ќе ги поврзе“ луѓето, Фејсбук лимитира изложување на контрадикторни информации и создава платформа која ги „поврзува“ луѓето со нивната идеологија.
  • Од Јована Герасимовска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Пандемија во сенка
Не поминаа ни два месеци откако алармот беше вклучен, за веќе да можеме да ги увидиме иницијалните ефекти и фатални последици кои пандемијата односно изолацијата ги има врз жените во нивните домови.
  • Од Бојана Јовановска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Родови перцепции – Нови методи на размислување и визуелизации за родовата репрезентација: Интервју со Кумјана Новакова
На наше огромно задоволство вечерва во Музејот на современата уметност - Скопје во 20:00 часот се отвора изложбата Родови Перцепции | Perceptions Engendered, фокусирана на женската уметност.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Феминистичка 2018!
Со желба да рефлектираме кон она што сме го постигнале во измината година, но и она што не' размрдало, возбудило, вознемирило, во денешниот текст неколку авторки од Медуза издвојуваат значајни моменти од 2018 година.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Не мора да сме среќни за празниците
Настранување од божиќниот идеал во филмската нарација на Carol
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Гордост
Пишува Ирена Цветковиќ
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Силувач на твојот пат – чилеанската феминистичка химна се шири низ светот
Милиони жени во регионот излегоа на улица да побараат нешто што е толку основно, но сепак е повредено: правото да се живее животот без насилство.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Прашање на почит, воспитаност и љубов
Средствата и формите на борба се различни во зависност од општествено-политичкиот контест, но за мене најпредизвикувачки останува да ги „ловам“ меките форми на ненамерно репродуцирање на патријархални вредности и очекувања, често и низ суштински искрени „најдобри намери“.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Косовските демонстранти бараат да се преземе акција по силувањето на 11-годишното девојче
Според Мрежата на жени во Косово, над 70% од случаите на сексуални напади и силувања во земјата се врз малолетни девојчиња.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Лектирите се важни. Ние нашата работа треба да си ја завршиме
  • Од Лени Фрчкоска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram