Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ФЕМ 101
Колку вреди неплатениот труд на жените?
Како да му објаснам на мојот 3 годишен син дека „на мојот компјутер нема цртан и мама праќа меил“? Честопати незавршената работна задача подразбира останување доцна во ноќта, за да се доврши несработеното.

Работа од дома, само-изолација, карантин, Корона, КОВИД – 19. Се чини овие зборови влегоа во нашиот секојдневен вокабулар, додека постојано, загрижено слушаме и читаме на темата. Не подолго од пред 3 недели, се чинеше како само вест за некоја таму болест, која се шири некаде далеку и нема да нè погоди баш нас. Во најмала рака, I didn’t see it coming! Текстов нема да биде за Корона, но ќе биде за тоа каков ефект имаа ширењето на вирусот и мерките за спречување врз мојот живот, односно врз животот на жените и за она што ме натера да размислувам повеќе од обично – невидливиот, неплатен труд на жените.

Кога се донесоа мерките за спречување на ширење на вирусот, јас веднаш почнав да ги почитувам. Бев во можност да работам од дома, мојот 3 годишен син и онака веќе една недела не одеше во градинка, а со моите родители, кои се на околу 70 годишна возраст, престанавме да си одиме на гости. За среќа, користат вајбер, па не гледаат мене и нивното внуче онлајн и не испуштаат секојдневно да кажат „Оф леле, колку пораснал!“. Нереално, нели?

Таканареченото социјално дистанцирање, одеднаш нè затвори сите дома. Пред да се случи сето ова, си имав воспоставена рутина и структура на мојот живот: носење на син ми во градинка, одење на работа и проаѓање на вечерите со него. После работна недела, доаѓаа викендите – време кога можев да си ја задоволам и другата страна на мојот живот: кафиња, ручеци и сите останати активности што подразбираат социјален живот; секако и драгоценото време што си го посветував на себе.

Понекогаш на крајот на работната недела ми се чинеше дека балансирањето на работата, домот и социјалниот живот не ми оди баш добро и обично бев преморена, сепак, оваа нованастаната Корона-ситуација е навистина едно друго ниво на функционирање и менаџирање обврски. Делумно и поради менталниот товар на неизвесноста која виси над нас, но најмногу во однос на буквалниот, физички товар и обврските кои ги наметнува грижата околу домот.

Одеднаш, неподготвена, влегов во улогата на stay-at-home mum. И во истиот тој момент ја снема слободата да се воздивне на кратко, кога барем 5 минути ќе си земев време за себе и ќе одморев. Јога? – па тоа стана мисловна именка. Ненадејно, сфатив колку е огромен товарот кога се грижиш за домот “full-time”! Mожеби звучи навистина досадно и клише, но секојдневно готвење, перење, раскревање играчки (морам да признаам дека станот во меѓувреме ми се претвори во мини игротека), дезинфекција и повременото пазарење, се многу за сечиј грб. Физичкиот и менталниот товарот се огромни, а гледајќи ги статистиките ова е секојдневието на повеќе од половината работоспособни жени во Македонија. Товарот е особено голем за самохраните родители (од кои околу 80% се самохрани мајки) каде сите овие обврски се уште поголем предизвик, земајќи го предвид и работењето од дома во оваа (кризна) ситуација. Како да му објаснам на мојот 3 годишен син дека „на мојот компјутер нема цртан и мама праќа меил“? Честопати незавршената работна задача подразбира останување доцна во ноќта, за да се доврши несработеното.

Според податоците на Заводот за статистика, само 45% од жените во земјата се активни на пазарот на труд; односно повеќе од половината од жените не ‘одат на работа’. Но, не дека не работат, баш напротив. Овие жени се грижат за домот, за своите родители или родители на своите партнери, за своите деца, за лица во семејството со попречености…Во отсуство на доволно социјални сервиси и услуги, овој товар целосно паѓа на нивниот грб. Според истражување на Реактор „најголемиот дел од граѓаните на Македонија, а особено жените, се согласуваат со тоа дека очекувањата околу извршувањето на домашните обврски се повисоки за жените отколку за мажите. Со ова се потврдува родовата улога на Македонската жена како домаќинка.“ Традиционално, поради родовите стереотипи и прецепција на родовите улоги, ваквите обврски им се „доделуваат“ на жените. Ова не само што ја отсликува родовата нееднаквост, но говори и нешто друго – половина од жените немаат сопствен приход и никаква финансиска независност, иако работат дома. Финансиската зависност пак ги прави поранливи, несамостојни во донесувањето одлуки и секако,повеќе изложени на семејно насилство.

Според Заводот за статистика, во Македонија во просек жените проаѓаат дури 2.5 часа повеќе во извршување на домашните задачи од мажите– во нормални услови. Македонија не е исклучок по ова прашање, па така во светот, жените проаѓаат помеѓу 3 до 6 часа дневно на неплатени активности додека мажите од половина час до два часа . Се разбира, ситуацијата е подобра во скандинавските земји, како Данска или Норвешка, каде жените поминуваат најмалку време во работни обврски, за разлика од Мексико каде на пример жената е заглавена и до 6 часа во домашни задачи.

ОЕЦД – Организацијата за економска соработка и развој го препознава неплатениот труд како клучна алка во развојот на општествата, а забележува дека тој постојано се изостава од економските политики, мерки и планирање, под изговорот на експертите дека е тешко да се измери и квантифицира. Но, токму тоа изоставување и несметање на неплатениот труд како вредност води кон нецелосни и несоодветни економски политики кои дополнително ја зацврстуваат родова нееднаквост и ја маргинализираат жената од мерките на вработување и други области насочени кон нејзино економско зајакнување.

Неодамна, The Guardian излезе со една статија која вели дека Корона вирусот тукушто го направи животот на жените доста потежок. Сличен став беше објавен и во The Atlantic , каде се вели дека ситуацијава е катастрофа за феминизмот. Погодете зошто? Зашто жените ќе го понесат најголемиот дел од товарот на останувањето дома, на децата кои нема да одат во градинка или во училиште и на грижата за болните.

Затоа, додека трае оваа криза, веќе да почнеме да размислуваме за следните чекори и да застапуваме политики кои ќе им помогнат на жените во менталниот и физичкиот товар кои доаѓаат во пакет со активностите на грижа. Потребно е да бараме политики кои ќе им помогнат на работоспособните жени да се вклучат во пазарот на трудот, ќе им овозможат флексибилно работно време доколку им е потребно и достоинствената плата за невидливиот труд.

Еден начин би било финансиски да се вреднува и исплати неплатениот труд. Во една своја анализа , ЕСЕ – Здружение за еманципација, солидарност и еднаквост на жените го пресметува неплатениот труд на лица (во најголема мера жени) кои се грижат за возрасно лице во семејството, неспособно да се грижи за себе. Па така, овие лица поминуваат 37 часа неделно во грижа, што е речиси еднакво на една работна недела. Тие на семејството му заштедуваат од 9.000 – 15.000 денари, колку што би чинело најмување на лице надвор од семејството.

Другиот начин е да се стремиме да создадеме општество каде родовите норми ќе се променат, а жените и мажите ќе учествуваат подеднакво во поделба на обврските. Потребно е застапување, едукација и промени во политиките на државата.

А дотогаш, за вас сите што сте дома, испијте си го она планирано кафе или чаша вино, без нималку грижа на совест. Јас ќе го сторам токму тоа. На здравје!

НАПИШАНО ОД:
  • Тања Стоименовска
  • April 7, 2020
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Анусот како критички пункт за ново читање на стварноста одзади
Кон танцовиот перформанс „Силата на С“ од Алексадар Георгиев – Аце.
  • Од Мања Величковска
  • ФЕМ 101
Емоциите се нашите политички и животни ресурси
Овој колективен гнев треба да се канализира, да се застане цврсто, без компрописи во легитимната борба за нашите животи: Говор на Калиа Димитрова од протестниот марш „Јавна соба е кривично дело“.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: Старите вредности во современата класична музика
За да се разбере дека постои проблем во родовото балансирање, потребно е едноставно да се отвори годишната програма на било која светска или домашна музичка институција. Колку често се вклучуваат дела на композиторки на годишните програми?
  • Од Тамара Стојаноска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Историјата на лезбејските блуз пејачки од Харлем
Како култните квир блуз пејачки направиле револуција во културниот пејзаж на Америка.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Улогата на „крвните сестри“ лезбејки во борбата против СИДА во 80-тите
За лезбејките кои храбро се обединиле за да им помогнат на геј мажите заболени од СИДА и им се спротивставиле на стигмата и неправдите врз квир заедницата.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче!
Од жените се очекува да се плашат. Ги учиме девојчињата да бидат срамежливи, плашливи, внимателни, наместо храбри и љубопитни. Ги учиме дека нивните тела се ранливи и им го всадуваме стравот од повредување со што им ја намалуваме довербата во нивните сопствени тела.
  • Од Бојана Јовановска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Бомби, пари и женски права
Капитализирање на грбот на маргинализирани групи, а во конкретниов случај, на борбата за женски права, секогаш постоело, но ми се чини дека во последно време е посебно истакнато.
  • Од Румена Бужаровска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како е да старееш како геј во Србија
Додека сте помлади и здрави, некако се борите со стигмата и ограничувањата што ги чувствувате како геј личност. Во староста сè опаѓа, сè е потешко, кругот на пријатели се стеснува и мрежата за поддршка опаѓа
  • Од Лени Фрчкоска
May Sarton
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се живее нежно во свет кој е суров
Меј Сартон за тоа како да се победи смртоносната рамнодушност на денешното време.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што е муабетот со манифестирање?
Постојат нешта кои ги посакуваме, вредности во кои веруваме и визии кои нè движат. Сакале или не, свесно или несвесно, успешно или неуспешно, правиме чекори кон нив.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија #3
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Фемицид – од спалувањето на клада до женските инфантициди
Потребно е одвојување и разликување на фемицидот од останатите видови насилство
  • Од Ангелина Станојоска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: ПРОМЕНА
Нашите авторки Анастасија Марковска, Елена Петрова и Благица Димитрова ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПичПрич: Влакна
Во 20.00 часот во Кино Милениум ќе се одржи четвртото осмомартовско издание на ПичПрич – вечер на раскажување женски приказни, на тема „Влакна“.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Згодна маратонка го истрча полумаратонот по гаќички“. Tоа што освои прво место е второ.
Родовите норми и стереотипи се овековечуваат и зајакнуваат преку неурамнотеженото и патријархално медиумско претставување на жените и мажите во спортот.
  • Од Ангела Рајчевска
Hands
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Стареењето, телото и погледот
Кон расказите „Невидлива жена“ од Славенка Дракулиќ и „Жената на каменот“ од Иво Андриќ
  • Од Радица Стојановска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Доктор-јаснување“: Кога докторката не ги слуша пациент(к)ите
Излегувањето на д-р Шуплиновска-Јордановска ме направи гневна, но сепак ми е мило што ПичПрич обезбеди форум каде што публиката можеше дирекно да се обрати на лице кое има позиција на моќ
  • Од Елена Гаговска
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Борба против менструалната сиромаштија и стигма: Интервју со Period. The Menstrual Movement Skopje
Едукацијата е клучна и за оние кои менструираат и оние кои не менструираат. Самиот тој процес на сегрегација најчесто при едуцирање на овие теми, остава голем непополнет простор со информации кај оние кои не менструираат и дополнително ја стигматизира менструацијата.
  • Од Благица Димитрова
  • ФЕМ 101
Капитализмот има свои ограничувања
Џудит Батлер за пандемијата COVID-19 и нејзиниот растечки политички и социолошки ефект во Америка.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Како универзитетската култура ги прикрива злоупотребите на моќта
Сара Ахмед за пријавите од вознемирување и тактиките на замолчување во својата нова книга „Жалба!“.
  • Од Душица Лазова
  • ФЕМ 101
Лажните вести и квазиинтелектуалниот хетеросексизам на Венко Андоновски
Во општеството каде авторитетот на машкиот интелектуалец се смета за извор на апсолутна вистина, навистина не е мала работа еден професор кој има илјадници читања на своите колумни, да пишува написи базирани на лажни вести и застрашувачки репрезентации на ЛГБТИ заедницата.
  • Од Елена Гаговска
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Треба да ја преиспитаме категоријата жена
Авторката на револуционерната книга Gender Trouble вели дека не треба да се изненадуваме кога категоријата жени се проширува и ги вклучува и транс жените.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Дво децениски разговор помеѓу мајка и ќерка: Интервју со Кристина Атанасова од Main days
Ташната не е само моден додаток кој тежи, виси или го носиме со себе, ташната е олицитворение на нашите животи и активности, како и обидот да ги балансираме.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Сиромаштијата има женско лице
Галерија од вчерашниот Марш за женски права.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Предавање на Лоренцо Бернини „Merde alors! Неофашистичкото татенце маршира кон Брисел“ во МСУ
Предавањето ќе се одржи во во Музејот на современа уметност во Скопје на 11 февруари, со почеток од 19.00 часот.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Жените во Собрание: Претставување, дејствување и политичка моќ
За подобрување на застапеноста и учеството на жените во Собранието потребни се уште многу напори, и законски, но и суштински.
  • Од Сара Миленковска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Преведувачка работилница: Оснажувачкото еротско во поезијата на Одри Лорд
Компарација на препеви на две песни од Одри Лорд
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нешто е гнило во УКИМ – забележани сигнали на сексуално насилство, но владее правило на молк
„Приказните се тие. И тешки и сурови и дел од нив (пре)чести.“
  • Од Ивана Смилевска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Останаја работи за зборање – немаше на кој, освен на чупињата: Интервју со Prince$$ Donatsu
За приказната зад Битола, нејзините чупиња, трапот и феминзимот, Prince$$ Donatsu за Медуза. 
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија #1
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Безбојниот јазик во Бојата на пурпурот
„На читателот не му должиме ништо, односно ништо повеќе од она што стои во текстот.“
  • Од Благица Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Родови перцепции – Нови методи на размислување и визуелизации за родовата репрезентација: Интервју со Кумјана Новакова
На наше огромно задоволство вечерва во Музејот на современата уметност - Скопје во 20:00 часот се отвора изложбата Родови Перцепции | Perceptions Engendered, фокусирана на женската уметност.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Целосната еманципација на жената било неотстварено ветување во социјалистичкиот контекст
Интервју на Славенка Дракулиќ со унгарската научничка која напиша книга за феминизмот во Југославија
  • Од Коалиција Маргини
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Амбер Херд е несовршена жртва
Дали јавното говорење за партнерско насилство само им дава можност на насилниците да го продолжат злоставувањето на нивните жртви преку судските системи?
  • Од Елена Гаговска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Хана Комар: Револуцијата има женско лице
Разговор со беларуската поетеса, преведувачка и активистка Хана Комар.
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram