Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ФЕМ 101
Маркс за родот и семејството: резиме (прв дел)
Човечките суштества би морале да станат способни да се видат едни со други како вредни за себе, наместо да гледаат како нешто што вреди само на она кое една индивидуа може да го обезбеди за друга.

Голем број феминистички истражувачи имале, во најдобар случај, двосмислена врска со Маркс и марксизмот. Една од најважните области на расправа ја вклучува врската Маркс/Енгелс.

Истражувањата на Георг Лукач, Терел Карвер и други покажаа значителни разлики меѓу Маркс и Енгелс во однос на дијалектиката, како и голем број други прашања. Разгледувајќи ги овие студии, ги истражував нивните различни ставови во однос на родот и семејството. Ова е особено важно за сегашните дебати, земајќи предвид дека голем број феминистички истражувачи ги критикуваа Маркс и Енгелс за она што го гледаат како нивен економски детерминизам. Сепак, Лукач и Карвер укажуваат на степенот на економскиот детерминизам како значајна разлика меѓу двете. Двајцата го доживуваат Енгелс како помонистичен и осврнат кон научното за разлика од Маркс. Раја Дунаевскаја е една од малкуте кои ги раздвојуваат Маркс и Енгелс во однос на родот, притоа укажувајќи на монистичната и детерминистичка природа на позицијата на Енгелс, за разлика од понијансираното дијалектичко разбирање на Маркс за родовите односи.

Во последниве години, малку се дискутираше за делата на Маркс за родот и семејството, но во 1970-тите и 80-тите, овие дела беа предмет на доста голема дебата. Во одреден број случаи, елементите на целокупната теорија на Маркс биле споени со психоаналитички или други форми на феминистичка теорија од страна на феминистичките теоретичари како што се Нанси Хартсок и Хајди Хартман. Овие теоретичари сметаат дека Марксовата теорија првенствено е родова слепа и има потреба од дополнителна теорија за да се разберат и родовите односи. Сепак, тие го задржаа историскиот материјализам на Маркс како почетна точка за разбирање на производството. Дополнително, голем број марксистички феминистки имале лични придонеси кон крајот на 1960-тите до 80-тите, особено во областа на политичката економија. На пример – Маргарет Бенстон, Мариароса Дала Коста, Силвија Федеричи и Воли Секомб се обиделе да ги ревидираат домашните обврски. Покрај тоа, Лиз Фогел се обиде да се придвижи надвор од двојните системи кон унитарното разбирање на политичката економија и општествената репродукција. Ненси Холмстром исто така покажа дека Маркс може да биде од корист за да се разбере историскиот развој на женската природа.

На двосистемската теорија на патријархатот и капитализмот, која беше вообичаена форма на социјалистички феминизам во 1970-тите и 80-тите, беше гледано како пропаднат проект од страна на многумина во 1990-тите и понатаму. Во секој случај, падот на комунизмот во Советскиот Сојуз и Источна Европа веројатно имале негативен ефект врз популарноста на социјалистичкиот феминизам. Како што веќе тврдеше Ирис Јанг, теоријата на двојните системи била несоодветна, со оглед на тоа што била заснована врз две многу различни теории на општеството – една од нив вклучувајќи го динамичниот историски развој на општеството, пред сè социјален, економски и технолошки, а другата базирана врз основа на статичен психолошки поглед на човечката природа. Многу е тешко да дојде до помирување помеѓу овие две теории поради огромните разлики меѓу нив. Меѓутоа, нивните критики за она што го гледале како Марксов детерминизам, родово-слепите категории и акцентирањето на производството на сметка на репродукцијата, дадоа почетна точка за моето преиспитување на делата на Маркс со блиска текстуална анализа – ова, покрај работата на марксистичките феминистки кои беа претходно споменати.

Делата на Маркс содржеа елементи на Викторијанската идеологија, но во нив има и доста од интерес за родот и семејството, расфрлано низ неговите дела. Уште во 1844 година, во неговите Економско-филозофски ракописи, Маркс тврди дека положбата на жената во општеството може да се користи како мерка за развој на општеството како целина. Се разбира, тој не беше првиот што дошол до констатација како оваа – често инспирацијата за оваа изјава се препишува на Чарлс Фурие – но за Маркс, ова едноставно беше повеќе од повик за мажите да ја променат положбата на жените. Наместо тоа, Маркс правеше дијалектички аргумент директно поврзан со неговата целокупна теорија за општеството. Со цел општеството да напредува подалеку од својата капиталистичка форма, би требало да се создадат нови општествени односи кои не би зависеле единствено од суровата, отуѓена формулација на вредноста. Човечките суштества би морале да станат способни да се видат едни со други како вредни за себе, наместо да гледаат како нешто што вреди само на она кое една индивидуа може да го обезбеди за друга. Жените би биле особено значајни во овој контекст, бидејќи секогаш има тенденции тие да бидат маргинализирана група во повеќето, ако не и во сите општества. Така, мажите и жените ќе треба да стигнат до точка на развој каде што поединецот е ценет за тоа кој е, а не за било која апстрактна категорија на маж, жена итн.

Покрај тоа, Маркс се чини дека укажува во насоката на родот како на динамична, а не статична категорија. Се разбира, Маркс никогаш директно не се произнесол со ова тврдење: сепак, во Ракописите од 1844 и во Германската идеологија, тој дава силна критика и алтернатива на традиционалните дуалистички ставови за дуализмот на природата/општеството. Наместо природата и општеството кои постојат како два различни ентитети кои имаат интеракција едни со други без фундаментално да ја променат суштината на себе или другиот, Маркс тврди дека тие се дијалектички поврзани. Како што човечките суштества комуницираат со природата преку трудот, и поединецот и природата се променети. Ова се случува бидејќи човечките суштества постојат како дел од природата, а процесот на трудот обезбедува средства за такво привремено единство. Со оглед на тоа дека природата и општеството не се статични ентитети, Маркс тврди дека не може да има трансисториски поим за она што е “природно”. Наместо тоа, концептот на “природно” може да биде релевантен само за конкретни историски околности.

Иако не треба да се направи премногу блиска паралела помеѓу дуализмот на природата/културата и дуализмот на мажот/жената – ако тоа се направи, може да дојде до реификација на овие категории што сакаме да ги трансформираме – еден вид на дијалектичко размислување што Маркс го открива во однос на дуализмот на природата/културата е исто така евидентен и во дискусиите на Маркс и Енгелс за поделбата на трудот во Германската идеологија. Тука, тие укажуваат на поделба на трудот во раното семејство како нешто што не е сосема “природно”. Наместо тоа, дури и во нивната кратка дискусија за развојот на семејството, тие истакнуваат дека оваа поделба на трудот врз основа на родот е само “природна” за многу неразвиени производствени односи, каде што различните биолошки детерминанти на жените ќе им отежнат при извршување на одредени задачи кои бараат физички напор. Импликацијата е дека претпоставената инфериорност на жените во овие општества е нешто што може да се промени како што се менува општеството. Освен тоа, со оглед на тоа дека е вклучен општествен елемент, потребно е повеќе од технолошки развој: самите жени ќе мора да работат за да ја променат нивната ситуација.

 

 

 

 

 

 

 

Извор: Monthly Review 

Авторка: Heather Brown

НАПИШАНО ОД:
  • Гала Насева
  • Гала Насева
  • April 30, 2019
  • ФЕМ 101
Кога жена ќе се осмели да возврати на машката суровост
Наелектризираниот говор го отелотвори гласот на искуствата, фрустрациите и гневот на милиони жени и мажи чии денови, животи и реалности биле обликувани од честопати навредливи, понекогаш вулгарни изрази на патријархална моќ.
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Андоновистика (втор дел)
Лелееее! Венко, бре, не замарај!
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Пoстпородилна депресија
Додека ја доев ќерка ми замислував како ја фрлам од прозорец
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Коронавирусот открива колку мачо стереотипите се вкоренети во општеството
Владата на Велика Британија и скоро сите машки „воени кабинети“, му прогласија „војна“ на коронавирусот. Ова е проблематична аналогија затоа што она што е главно потребно за справување со COVID-19 е грижа, социјална солидарност и поддршка на заедницата - не борбата и насилството.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Зошто идејата за „родoт“ предизвикува бурни реакции ширум светот?
Сè повеќе, авторитарни личности го споредуваат „родот“ со „комунизам“ и „тоталитаризам“.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд – Една година подоцна
Какво беше искуството и што е следно?
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Нивната борба е сечија борба – 50те жени на Сент Луис
Приказните на жените на Сент Луис не се само приказни од локалната историја или приказни кои се поврзани со националната историја на САД. Тоа се лични приказни кои во одреден сегмент, форма и време ги среќаваме кај многу други жени во минатото, но и денес.
  • Од Ангелина Станојоска
  • ФЕМ 101
Фемицид – од спалувањето на клада до женските инфантициди
Потребно е одвојување и разликување на фемицидот од останатите видови насилство
  • Од Ангелина Станојоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто „Фурам феминизам“?
 Не што е наше, ама е златно девојче
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Отуѓивите права на жените
На многу начини бременоста е најнеприватното искуство во животот на една жена.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
ПРВОМАЈСКИ ПРОГЛАС: РАБОТНИЧКИ И РАБОТНИЦИ ОБЕДИНЕТЕ СЕ! ЗАЕДНИЧКИ ВО БОРБА ЗА НАШИТЕ ПРАВА!
Помина повеќе од една година од пандемијата, а работничките и работниците, сиромашните, младите, жените и сите послаби општествени групи се оние што најмногу страдаа и ќе продолжат да страдаат.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Полициската бруталност и расизмот против Ромите
Ретко се зборува за условите во кои живееат Ромите кај нас, а кога се зборува тоа често се гледа низ традиционалната призма на лични избори или различен менталитет, наместо многукратна и повеќеслојна системска дискриминација.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Зошто жртвите на сексуално насилство истапуваат “дури” после извесно време?
Она што можеме да го направиме за жртвите на насилство, ако ги познаваме, е да обезбедиме безусловна емпатија и поддршка откако ќе ни се доверат
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Не ни требаат ветувања и уверувања, ни требаат санкционирани сторители и правда за жртвите
Солидарноста и емпатијата кон жртвите е првиот чекор на отпор против патријахалниот шовинизам. Поддршка за жртвите, не сте сами и вие не сте виновни!
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Вирусите не дискриминираат – луѓето да!
Ако COVID-19 нè научи нешто, тоа е дека ниту еден вирус, ниту една болест не дискриминира. Тоа е карактеристика исклучиво на нас, луѓето.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Заедно посилни
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Френсис Ха“ – првото „дете“ на Бамбах и Гервиг
Френсис е збунета, смотана, изгубена, весела, разиграна, уморна, висока, смешна, харизматична и чудна. Има 27 години и нема стабилна врска, работно место или дом. Често е сама и повремено осамена.
  • Од Калина Качоровска
  • Од Калина Качoровска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Гравитација
Бројот на варијации на формата на женските гради е веројатно соодветен на бројот на жени во светот или ко што би рекла една моја драга личност “сто жена, двеста сиса”
  • Од Бојана Јовановска
  • КВИР, ФЕМ 101, ФИЛМ
Смртта и животот на Марша П. Џонсон (The Death and Life of Marsha P. Johnson)
Во име на месецот на гордоста и #BlackLivesMatter протестите, да се едуцираме за личностите кои го посветиле својот живот на борбата за ослободување.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жени жртви или жени злосторници­?
Случајот на Пале Илкоска.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Тамара Славеска Апостоловски
  • КВИР, ФЕМ 101
За „природата“ на еден политички спор: хетеронормативност, трансродовост и загрозување на правата на жените (Втор дел)
Постојат цел океан на прашања поврзани со родовата трансформација и огромните глобални социјални промени во кои учествуваме и сме сведоци. Каде води сето ова?
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Модернизирана винтиџ хомофобија
Денес, на многу мејнстрим медиуми веќе не е прифатливно отворено да се користат расистички, сексистички, хомофобични и други видови на погрдни зборови во дебатните емисии. Затоа модерните хомофоби како Сашо Тасевски мораат нивните предрасуди да ги скријат преку различни реторички стратегии.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како Твитер ги замолчува жените
Времето сѐ појасно покажува дека социјалните мрежи не се ниту сојузник, ниту безбедно место за ранливите групи
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Тања Милевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Фиона Сампсон – Три песни
Жени во текст е темата на првиот Меѓународен ПичПрич што ќе се одржи во четврток, 29 април
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Личностите пред мојот објектив ме запознаваат со сама себе: Интервју со Лилика Стрезоска
Приказна за портретната фотографија, селењето од Скопје во Берлин, изолацијата и пријателството.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Цртички за ПМС 1
ПМС е едно од најчестите одмолчани женски искуства, кои се зафрлени на маргините на интимното.
  • Од Ана Блажева
  • Од Ана Блажева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Кога го дизајниравме Комитет, дизајниравме за себе и нашите пријатели: Интервју со Никола Николовски и Дамјан Кокалевски
ЛГБТИ заедницата во Скопје нас лично ни има дадено многу. И како дел од таа зедница која со години е исфрлана и терана да мигрира од еден во друг простор, нема поголемо задоволство да се дизајнира простор кој ќе биде дом за сите нас.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Митот за геј изобилството: како ТВ индустријата продава современа квир елита
Дали поголемиот диверзитет и вклучувањето на квир ликови во новите верзии на „Озборувачка“ и продолжението на „Сексот и градот“ се знак за напредок или пропаганда за (не)постоењето на современа квир елита?
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Денес не се срамам и плашам да кажам: „Јас преживеав семејно насилство.“
Си заминав без ништо, само со еден пар облека и ќерка ми во рацете и зад мене оставив буквално сѐ што создадов како вредност во периодот додека бевме заедно
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Повредите на една класа: Текстилниот погон како страв и трепет
Влегуваш како на минско поле. Една ако се разболе, ојдеме сите.
  • Од Ена Бендевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Скопски поетски фестивал за мене значи остварен сон: Интервју со Ана Голејшка Џикова
Оваа година Скопје конечно добива свој поетски фестивал. За програмата, тајмингот и поезијата, разговаравме со Ана Голејшка Џикова, една од организаторките на фестивалот. 
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Чашка слобода: или сé што треба да знаете за менструалната чашка, но никој не ви го кажал
Важно е да бидеме информирани и на тој начин да ги правиме изборите кои се најдобри за нас затоа што нашите тела го заслужуваат тоа.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Врховниот суд на САД се обидува да го забрани абортусот: дали Америка е сè уште слободна земја?
Не постои посуштински услов на едно демократско граѓанство од контролата на една личност врз сопственото тело. Без тоа, не можеме да се наречеме слободна земја.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Преку танцот сакам да ги разбудам сите сетила на моите ученици: Интервју со Ивана Балабанова
Работата на Ивана Балабанова ја следам со години. Инспирирана од нејзината работа како танчерка, основачка на Битрикс и креативна девојка која постојано поместува граници во секоја смисла на зборот, сакав да поразговараме за нејзината лична мотивација, работата како педагог, современиот танц како простор на слобода и истражување и грижата за себе и другите. 
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Кога домот не е безбеден
Голготата на жртвите на родово-базирано насилство кои одлучуваат да го напуштат домот и да останат без покрив над глава со цел да се спасат од насилникот.
  • Од Тимот на Медуза
  • Од Марта Стевковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Гласови кои недостасуваат: Водич за жени филозофи наспроти нивната исклученост од учебниците
„The Philosopher Queens“ ги истакнува мислителките од Хипатија до Хана Арент, за кои авторките велат дека ги нема во повеќето книги за филозофијата.
  • Од Лени Фрчкоска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 12 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2022 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram