Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Митот за мајчинскиот инстинкт
Родителскиот мозок е нешто што се развива како резултат на искуството - и секој може да го развие.

Групата за поддршка при доење што ја посетував ме увери дека добро го хранам и се грижам за мојот син кој се роди мал, со помалку од 2 килограми и 700 грама. И покрај тоа, бев загрижена: за хранењето и грижата за него, за тоа дали сум му доволна и зошто не ја почувствував поплавата на топлина и сигурност што ги очекував од новото мајчинство?

Додека седев таму и ги слушав останатите како делат совети за испумпување, подобра лактација или подготовка за враќање на работа, гледав наоколу и се прашував за сите работи што не ги кажуваа. Дали и тие го чувствуваат судирот помеѓу тоа како си замислувале дека ќе биде и реалноста? Чувството дека нешто се сменило, но толку длабоко што се чини невозможно да се именува? Но ако не е така, што кажува тоа за мене?

Во месеците што следеа, додека барав зборови што би можеле да го опишат она што го чувствував како нова мајка, сфатив дека со мене сѐ е во ред. Всушност, јас бев каква што треба да бидам – посветена, внимателна, заштитнички настроена. Но, многу работи беа погрешни со претпоставките што ги имав за мајчинството. Особено вкоренетата идеја дека природниот мајчинскиот инстинкт ќе ме води низ тие први тешки денови од мајчинството.

Мислењето дека капацитетот за нега е целосно вроден и автоматски, и иманентно женски, е лага. Ги остава жените да се чувствуваат скршено кога во првите денови од мајчинството се соочуваат со нешто поинакво – шок, страв, неизвесност, гнев, понекогаш измешани со радост и чудење. И од приказната ги изостава другите типови родители.

Всушност, науката позади „родителскиот мозок“ најдобро може да го објасни она низ кое поминав. Таа вели дека новите родители влегуваат во период на хиперреактивност (хипер-респонзивност) во првите месеци по породувањето. Ова се случува со цел да можат да се грижат за своите бебиња и интензивно да учат како да ги разберат и да одговорат на нивните знаци, да ги предвидат нивните потреби и да знаат како да ги задоволат. Тука не станува збор за ригиден модел на однесување заснован на инстинкти, туку за процес на адаптација кој е доста исцрпувачки. Новото родителство е време на големи пресврти за мозокот, обликувани од хормоните и од изложеноста на моќните стимули што ги создаваат бебињата. Се смета дека секој што се обврзува да се грижи за бебе може да го развие овој родителски мозок, без разлика на полот (на родителот заб. на прев.) или начинот на кој таа личност станала родител.

Информацијата за родителскиот мозок го промени мојот поглед за себе како мајка. Не правев ништо погрешно. Се менував. Но, колку повеќе читав, толку повеќе се лутев – зошто не го научив ова на часовите за трудници кои ги посетував или во една од многуте книги за бебиња што ги прочитав?

Ова можеби делумно се должи на лепливоста на идејата за мајчинскиот инстинкт. Дури и ако ја прифатиме како застарена, до одреден степен, тешко е целосно да се отфрли. Делува како точна. Генерација по генерација мајките биле тие кои се грижеле за бебињата. Мора нешто да ги тера да го прават тоа. Оваа идеја ни нуди утеха – ветување дека ќе се вљубиме во бебето на прв поглед и некаква сигурност пред непознатото. Чувствуваме дека родителството нѐ менува, делови од нас се претвораат во заштитнички настроената „мама мечка“ и грижливата „мама птица“, и гледаме како овој модел го повторуваат другите.

Серија експерти ги именувале тие промени. Мајчинскиот инстинкт го сметам за класичен пример за дезинформација, нешто што делува вистинито и се повторува одново и одново додека не го земеме здраво за готово. Но не е базирано на наука. Тоа е вкоренето во религиозните идеи за мајките како пожртвувани и целосно посветени на улогата.

Во еволутивната теорија и во записите на натуралистите на крајот на 19 век, таквите идеи биле проектирани и врз други животни, чие мајчинско однесување е всушност многу поразновидно од целосно заштитничката, пожртвувана фигура што ја фаворизира моралната перспектива за мајчинството. Раните психолози набрзо го дефинирале мајчинскиот инстинкт како, со зборовите на Вилијам Мекдугал, инстинкт посилен од кој било друг инстинкт, „дури и од самиот страв“, нешто што на жената ѝ дава „нежни емоции“ неопходни за улогата што станува нејзин „постојан и сеопфатен интерес“.

Австрискиот етнолог Конрад Лоренц, кој се претставувал како експерт за човечко поврзување врз основа на неговата работа со гуски, често го опишувал инстинктот користејќи ја метафората на „клучалка и клуч“. Неговата работа имала силно влијание врз британскиот психолог Џон Боулби и неговата теорија на приврзаност. Историчарката Марга Виседо детално раскажува како врската помеѓу двајцата мажи и пишувањето на Боулби по Втората светска војна ја проширила идејата за мајчинскиот инстинкт, иако некои научници веќе почнале да се дистанцираат од идејата за инстинктите како објаснување за човечкото однесување воопшто.

Делото на Боулби го менува разбирањето за доенчињата и нивните потреби, но ја претставува добрата мајка како личност која не само што се грижи за своето дете, туку и обезбедува многу специфичен вид мајчинска љубов која станува клуч за здрав развој на детето.

Во 60-тите и 70-тите, новата генерација на истражувачи го оспори Лоренцовото гледиште за постоењето на конкретен модел на однесување кај мајките. Психобиологот Џеј Розенблат и други научници на Универзитетот Рутџерс проучувале стаорци и откриле дека и мажјаците и женките кои немале сексуален однос претходно, изложени на младенчиња, развиваат „мајчинско“ однесување. Откриле дека времето поминато со новороденчиња, а не само хормоналните промени, се неверојатно важно и за мајките стаорци. 

Антропологот Сара Блафер Харди почнала да се интересира за приматите чие однесување не се совпаѓало со еволутивната теорија што ја учела претходно. Мајките, напишала таа, беа „исто толку стратешки планери и носители на одлуки, опортунисти и креатори на договори, манипулатори и сојузници, колку што беа и негувателки“.

Работата на Харди и Розенблат е основа за модерното проучување на човечкиот родителски мозок. Некои феминистки беа критични, особено кон работата на Харди за биолошките механизми кои го обликуваат мајчинството, велејќи дека таа промовира традиционален поглед кој премногу често бил замка за жените.

Јас на тоа гледам поинаку. Новото родителство е исклучително важна развојна фаза. Биолошките промени што ги носи се длабоки и значајни, но не се онакви какви што се пропагирало дека се. Тие не се автоматски, ниту се одлика исклучиво на мајките водени од ригидна, вродена женска предиспозиција за грижа. Напротив, се работи за производ на интензивно фокусирање на потребите на другиот, резултат на длабоко поврзување што се случува кога ја преземаме одговорноста за речиси беспомошно дете и ја започнуваме напорната работа на грижа. Тоа треба да биде современиот одговор на прашањето: „Што ако не сум создаден/а за ова?”

 

 

Пишува: Челзи Конабој

Извор: The Guardian

НАПИШАНО ОД:
  • Лени Фрчкоска
  • January 31, 2023
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родителската поддршка: мост помеѓу хетеро и квир луѓето
За тоа колку јавната поддршка од родителите на квир деца е истовремено контроверзна, субверзивна и неизмерно потребна сведочат реакциите и вниманието кое го доби жената која држеше транспарент „Горда мајка!“ на Парадата на гордоста во Скопје во 2019.
  • Од Душица Лазова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: ПРОМЕНА
Нашите авторки Анастасија Марковска, Елена Петрова и Благица Димитрова ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Со операцијата за потврда на родот конечно ќе можам да живеам слободно
И покрај тоа што сум редовно вработена како застапник и активист за трансродови права во граѓанскиот сектор и редовно плаќам здравствено осигурување, државниот здравствен систем не ги признава и компензира трошоците за ваква операција.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Шума
Тато си ќутеше. Тато си одеше во шумата. Не ми текнува точно кога почнав да го следам.
  • Од Елена Петрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Од мое гледиште – обука за критичко феминистичко пишување на Прво па женско#9
Ги очекуваме вашите апликации до 28 мај
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Пандемија во сенка
Не поминаа ни два месеци откако алармот беше вклучен, за веќе да можеме да ги увидиме иницијалните ефекти и фатални последици кои пандемијата односно изолацијата ги има врз жените во нивните домови.
  • Од Бојана Јовановска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Бев сексуално нападната и зошто не се плашев да зборувам за тоа
„Молчи, не кажувај“, „Машките ќе си бидат машки“, „Срамота е, не се глупирај!“ и ред други изговори се едни од најчестите причини, покрај стравот, зошто жртвите на сексуално насилство не пријавуваат и не преземаат ништо.
  • Од Дамјана Видическа
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Ми треба ново тело“ – приказ на градењето родов и перформативен идентитет
Кон танцовиот перформанс „Ми треба ново тело“ на Викторија Илиоска.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд – Една година подоцна
Какво беше искуството и што е следно?
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Чашка слобода: или сé што треба да знаете за менструалната чашка, но никој не ви го кажал
Важно е да бидеме информирани и на тој начин да ги правиме изборите кои се најдобри за нас затоа што нашите тела го заслужуваат тоа.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
НЕ треба да значи НЕ! – „Нетипичните“ жртви на силување во Македонија не можат да го пријават и да го докажат делото
Кривично дело силување според Кривичниот законик во Македонија е само доколку е употребена физичка сила и закана врз жртвата од страна на сторителот и даден видлив отпор од страна на жртвата. Случаите во кои отсуствуваат овие два елемента, а сепак се работи за силување, се невидливи и непризнаени од нашите институции.
  • Од Марта Стевковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПРВО ПА ЖЕНСКО #8 : Жените се малцинство
Фестивал за феминистичка култура и акција број 8
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Преку танцот сакам да ги разбудам сите сетила на моите ученици: Интервју со Ивана Балабанова
Работата на Ивана Балабанова ја следам со години. Инспирирана од нејзината работа како танчерка, основачка на Битрикс и креативна девојка која постојано поместува граници во секоја смисла на зборот, сакав да поразговараме за нејзината лична мотивација, работата како педагог, современиот танц како простор на слобода и истражување и грижата за себе и другите. 
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Sex Education – серијата што ми требаше кога бев тинејџерка
Клинката на Отис и Мејв покажува дека има потреба од таков тип на советување – како од искусни терапевти, така и од врсници. Затоа што не е сеедно дали доволно се познаваме себеси – емоционално и сексуално.
  • Од Мартина Јаневска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Митот за геј изобилството: како ТВ индустријата продава современа квир елита
Дали поголемиот диверзитет и вклучувањето на квир ликови во новите верзии на „Озборувачка“ и продолжението на „Сексот и градот“ се знак за напредок или пропаганда за (не)постоењето на современа квир елита?
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Ненси Фрејзер: Како феминизмот стана слугинката на капитализмот – и како да се врати назад
Движењето кое започна како критика на капиталистичката експлоатација сега придонесува клучни идеи во својата најнова неолиберална фаза.
  • Од Гала Насева
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во фокус: Вера Ацева – Доста
Една од политички најистакнатите личности во периодот од Втората светска војна, сѐ до нејзината активна вклученост во политичкиот живот на земјата по ослободувањето.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Они би ги „контролирале младите“, ние би ги воспитале девојчињата да знаат дека можат да блујат оган
Кај нас редовно се појавувават луѓе кои не покажуваат храбост отворено да застанат зад жртвите на криминал, па својата недоволна информираност и конзервативност ја камуфлираат зад жалопојките поради губењето на семејните вредности.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Дома е далеку
Кон романот „Одбројување“ на Фросина Пармаковска
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Невидливиот баталјон“: Жените од украинската армија маршираат во штикли
„Жените, исто како мажите, се борат во војнички чизми“. Неодамна објавените слики кои ја промовираат престојната воена парада во Украина беа широко критикувани поради одлуката женските кадети да парадираат во штикли.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Повредите на една класа: Текстилниот погон како страв и трепет
Влегуваш како на минско поле. Една ако се разболе, ојдеме сите.
  • Од Ена Бендевска
  • ФЕМ 101
Проблемите на лезбејската заедница се продлабочуваат: 26 Април – Ден на лезбејската видливост
Овој ден не смее да остане само потсетување за постоењето на заедницата, туку да биде поттик за насочен активизам кон надминување на проблемите и предизвиците со кои заедницата се соочува.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Феминизам (именка): множина
(вовед кон збирката Лоша феминистка)
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Држете ги вашите бројаници подалеку од нашите јајници
Секуларноста е клучен (и моментално ранлив) дел од сложувалката на женското ослободување.
  • Од Нина Раповска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сао Паоло ја добива првата книжарница за дела напишани само од жени
Жените пишуваат и тоа многу. Толку многу што со нив ќе ги наполниме сите полици на една книжарница.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ова не е трка, туку обид да се подигне свеста и да се поддржат жртвите на сексуално насилство
Клер Мекфарлен го избира спортот како начин да се исчекори кон промена, зашто тој ги обединува и поврзува луѓето. Но, и поради тоа што смета дека спортот е важен за физичкото и емоционално зацелување на тие кои преживеале насилство.
  • Од Павлина Симоноска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кондоми – инструменти за игри на моќ
Стелтинг и отпорноста кон користење кондоми кај хетеросексуалните мажи
  • Од Наталија Станојевиќ
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, ФЕМ 101
Во раните на нашите тела гледаме отвори преку кои градиме релации на отпор: Интервју со Славчо Димитров 
Месецот на гордоста и оваа година го започнуваме со Skopje Pride Weekend, фестивалот за квир уметност и култура кој секоја година успева да нé помести од нашите удобни позиции и да нé втурне во нови простори на истражување, преиспитување и секако, уживање.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
За неуспешните жени
8 Март беше и треба да остане симбол и поттик за борбата на непривилегираните, за солидарноста со неуспешните.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Every body is a beach body
Заеби кој што ќе каже или како ќе те погледне. 40 степени е, облечи бикини, шорцеви или кратко фустанче, ок е.
  • Од Кика Авеиро
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Како (не) се известува за родовобазирано насилство
Денешната форма на медиумите, не е само класична, туку сноси моќ и одговорност.
  • Од Сара Миленковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Забраните за абортус ги одземаат човековите права. Еве зошто мораме солидардно да застанеме против нив
Владите мора да го прошират пристапот до безбеден, легален и достапен абортус и контрацепција за сите луѓе. Не само што тоа е хуманиот начин, туку е и државна обврска според меѓународното право.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Жени кои ја зеле правдата во свои раце
Од Сестринствата во Шангај до Окупа во Мексико, ова се групите жени низ историјата, кои се обиделе да се оттргнат од идејата за полициска заштита и наместо тоа, на насилството одговориле на свој начин.
  • Од Благица Димитрова
  • ФЕМ 101
Глорија Стајнем: Вистината ќе те ослободи, но прво ќе те напне!
Брилијантноста на ова дело е што може да допре буквално до секого – начинот на кој Стајнем твори е непроценлив, а игривоста и хуморот во нејзините реченици влеваат некое чудно чувство на надеж дека и покрај тоа што борбата е тешка и долга, сепак не сме сами.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Кога жена ќе се осмели да возврати на машката суровост
Наелектризираниот говор го отелотвори гласот на искуствата, фрустрациите и гневот на милиони жени и мажи чии денови, животи и реалности биле обликувани од честопати навредливи, понекогаш вулгарни изрази на патријархална моќ.
  • Од Гала Насева

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram