Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ФЕМ 101
Можна ли е достоинствена дигитална интимност?
Потребно е како нација да научиме како правилно да ја уважуваме интимноста, и како правично да ги казниме злосторниците кои ги загрозуваат жените.

На почетокот на 2020 година бевме медиумски бомбардирани со случајот „Јавна Соба“. Медиумската помпа замолкна по неколку дена и јавноста се сврте кон уште повознемирувачките настани кои следеа. На почетокот на 2021 година, медиумски (повторно) бевме бомбардирани со случајот „Јавна Соба“.

 

Жртва за три дена

 

 

И овој пат чудото траеше „три дена“. Помина протестниот марш „Јавна соба е кривично дело“, избледеа и поднесените барања до ОЈО, дури помина и маршот за 8ми Март. Набргу се појавија други скандали и политички перипетии кои го одвлекоа вниманието на медиумите, а со тоа и на јавноста.
Иако медиумите во моментот не обрнуваат внимание на определени општествени процеси, тоа не значи дека тие и понатаму не се развиваат. Општеството не застанува само затоа што камерите и светлата не се вперени во неговите процеси.

 

Интимноста е политика

 

Интимноста е длабоко политичка категорија. Креаторите на политики не смеат да ја одбегнат расправата за интимноста кај младите, дотолку повеќе што било кои други политички реформи почиваат на здравиот морален компас на генерациите кои ќе ја наследат државата.

Многуте револуционери на интимноста, како Сигмунд Фројд, во 20тиот век полека ја осознаваа интимноста кај човекот, барем од психолошко-морална гледна точка. Но, крајот на 20тиот, а особено белегот на 21виот век е дигитализацијата – создавање на новата дигитална реалност каде човекот беше соочен со редефинирање на неговата приватност, а посебно неговото интимно живеење.

Градењето на нацијата ја чини културата, која секако ги подразбрира најинтимните погледи на нашето постоење. Нациите го создаваат наративот за оправдување на сопственото постоење – Кои сме ние? Од каде сме? Зошто сме овде? Одговорите на овие прашања се влечат низ рефлексивниот процес на критичко гледање и осознавање на природата на националната култура и градење на колективниот морален компас.

Во Македонија е дојден часот за токму овој рефлексивен процес – време е да го преиспитаме нашето сфаќање за интимноста – особено во дигиталниот свет.

Почнувајќи од невидливите секојдневни предизвици кај младите како да ја изразат својата нужда за интимност во свет под постојан надзор, па до видливите скандали како „Јавна соба“ и спроведување на Сеопфатно сексуално образование. Интимноста меѓу младите самата исплива на површина, како предизвик за нашиот општествен дискурс.

 

Растење во (не)едуцирано општество

 

Љубов, страст, задоволство, желба, потреба, самоизразување, егоизам – импулсите зад дигиталната интимност се многу. Се чини дека, споделувањето на себеси и своето тело е дел од човековата природа. Интернетот не ја отпочнува, туку само ја истакнува човековата потреба за споделена интимност. Неуспехот да се справиме со интимните импликации на дигиталното поврзување доведува до широко распространети проблеми. Општа претпоставка е, и не само кај постарите, дека сеопфатното дигитално поврзување доведе до пад на моралната интимност кај младите. Природата на дигиталната врска – нејзината ефемерност и безличност се спротивставува на материјалноста на аналогната врска.

Недоволно развиениот и табуизиран однос на македонското општество кон интимноста е гнасниот скандал „Јавна Соба“. Случајот извади на површина навидум скриена и недопрена расправа кај нацијата. Жрвите беа втурнати во кругот на релативизација и разводнување на нечесните и криминални постапки сторени кон нив. Слушавме и јавни повици кон прешироки морални тежнеења: „едуцирај си ги децата, а не само синот“; „ама не сите мажи…“, „што морале да праќат на секоја будала“, „требале да го очекуваат тоа на толку следачи – инфлуенсерки“. Преку овие и други слични јазични конструкции се прикажува отпорот на една духовно затворена средина. Отпор кон соочување со сопственото и колективното интимно битисување. При вакви собитија на напнатост и криза, кога од нацијата се бара преиспитување на сопствената вредносна матрица – општеството се „плаши“ дека нема да го „преживее“ ова морално преиспитување и пружи отпор кој најчесто доаѓа од страна на оние кои ги провлекуваат злоделата и кои треба да одговараат за нив.

 

Пуританци и развратници

 

Македонското општество мора да прифати реобмислени ставови за нашата интимност. Процесот на саморефлексија е особено тежок. Предводници за прогресот на општеството мора да бидат активистите и интелектуалците, затоа што од нив треба да се изнедри новиот морален основ на нацијата. Саморефлекцијата на нацијата треба да се сфати како постојаната обврска да се учествува во критичка дебата за природата на националната култура. Интелектуалците, односно филозофите, правниците, книжевниците, институционализираните академици треба да учествуваат во дискурсот со свои решенија за кои отворено ќе се размислува.

За жал, во оваа задача нашата академска елита потфрла поради својата конзервативна догматика којашто не дозволува поширока критика на културата и реобмислување на општеството, а со тоа и на самиот идентитет на човекот. Но, оваа пасивност не отвора нова шанса и предизвик за нови генерации мислители да ја земат врз себе обврската да ја реобмислат нацијата за своето време. Нивната поврзаност со домашното и светското научно и културно наследство можат да понудат пошироки хоризонти кои се потребни на дискурсот.

Расправата околу „Јавна Соба“ прикажа општествени нишки кои можат да се групираат како: „прогресивни“, „реакционерни“ и „традиционалистички“.

Прогресивната група ја претставува реакцијата на жртвата – жената. Имено, нивното присуство во општествениот дискурс служи за актуелизирање на појави како „Јавна Соба“ кои служат за деконструкција и предизвикување на системот. Се поставува прашањето: кој нормативен преседан ќе се создаде од овој конфликт?

Реакционерните групи ја покажуваат реакцијата на системот – оние кои се обидуваат случаите како „Јавна Соба“ да ја разводнат позицијата на жртвата и да го олеснат товарот на оној кој го извршил злоделото. Со неколку збора, на ова становиште може да се воочи преку фразата: boys will be boys (момчињата ќе бидат момчиња).

Традиционалистичките групи се потешки за определување поради нивната посебна положба. Тие начелно се согласуваат дека „Јавна Соба“ е поразителна појава, но насоката во која треба да се движи реакцијата не е кон казнување на сторителот, туку кон спречување на пробив на нови морални разгледи. Имено, во оваа група можат и да се најдат оние скептици кон феминизмот како движење кои се обидуваат да имат некакво разбирање кон положбата на жртвата затоа што во неа ги гледат своите најблиски (мајка, сестра), но на крајот од денот сметаат дека било какво морално поместување на моменталното status quo би било премногу радикално.

Постоењето на овие три големи групи му даде тек на дискурзивното расплетување. Во првиот момент реакцијата на системот започна со обвинување на жртвата и нејзина двојна виктимизација. Од една страна е траумата од појавата на лични слики и информации во групата „Јавна Соба“, а од друга страна е обвинувањето од страна на општеството кое вината ја наоѓа во самата жртва – „си го барала“. Понатаму, во обид да се најде некое „политички коректно“ средиште на конфликтот во дискурсот се појавија барања таа [жртвата] да се заштити, но не преку казнување на оној кој го извршил злосторот. Наместо тоа, се повикува на понатамошно ограничување и впрегнување на жртвата во поригорозен морален систем како предмет на заштита, а не како личност – човек – со достоинство. Ова значи дека жртвата – жената во случајот не се гледа како човечка жртва, напротив, се апстрахира во предмет кој треба да се заштити, не од злосторникот туку од самата себе.

 

Двојна виктимизација на жената

 

Ова особено е видливо во судирот меѓу „заштити ја керќа ти‘‘ и ,,едуцирај си го синот“, наместо да се сфати како израз на барање за достоинство, се разви контра наратив кој може да се согледа во реченицата „едуцирај си ги децата“ со кој во суштина се релативизира позицијата на жртвата, а притоа вината ја дели на двете страни. Ваквото разводнување на положбите злосторник и жртва единствено е во полза само на злосторникот затоа што неговата казна би била значително помала, а врз жртвата се додава дополнителен товар. Постои повеќеслојност на овој товар на жртвата особено кога се зема предвид фактот дека во овој конкретен случај станува збор за жртва-жена, и злосторник-маж.

Барањето за институционална реакција по случајот е само првиот чекор кој нужно треба да се направи. Всушност, ажурноста на системот да постапи во овој случај е приказ за спремноста на нашите креатори на политики да покажат поголема полова сензитивност во политиките и правните норми кои ги создаваат, но и институционален капацитет истото да се спроведе. Сепак, ова е само прв чекор. Главната последица кон која што треба да се стремиме е критичко преиспитување на нашиот колективен однос кон индивидуалната интима.

 

На сите ни е потребно сексуално образование

 

Креаторите на политики не смеат да се исклучуваат себеси од генералните трендови. Факт е дека споделувањето на себеси и своето тело, особено кај младите, ќе продолжи да бележи тренд на пораст во иднина. Најпосле, не можеме да одиме против насоките на општествениот развиток. Факт е и‘ дека во суштина нема ништо нужно лошо во споделување на себеси и сопственото тело во интимни околности и тоа на личноста на која и веруваш. Send nudes – стана дигитална синтагма за повик кон интимност. Од божици на плодноста до грчки богови, разголеното тело е предмет на естетски интерес од моментот кога човекот научи да делка камења. Додека во Античка Грција се славеше мускулестата и складна машка форма, откако дојдовме до Ренесансата фокусот почна да се насочува кон жените. Едноставно речено, човековата фасцинација со визуелната интимност е вродена и ќе остане со нас.

Сеопфатното сексуално образование, доколку се спроведе доследно на својата суштина, не би требало да се ограничи само на училишните клупи. Севкупната јавност би требало да стане учесник во реобмислувањето на заедничкиот морален компас и став кон дигиталната интимност. Ќе се повториме: факт е и‘ дека во суштина нема ништо нужно лошо во споделување на себеси и сопственото тело во интимни околности и тоа на личноста на која и веруваш. Потребно е како нација да научиме како правилно да ја уважуваме интимноста, и како правично да ги казниме злосторниците кои ги загрозуваат жените.

Сепак, визуелната фасцинација со интимноста може да биде и деструктивна, особено кога дискурсот на нацијата е склон да одбегнува отворена расправа за овие теми. Како што е случајот и со многуте други особености, човек може да се научи како правилно да ја искаже сопствената потреба за интимност. Се разбира, доколку македонското општество остане духовно затворено и лажно моралистичко – ќе се соочуваме само со уште поголеми лични и колективни скандали.

 

Надеж за достоинствена интимност

 

Дијалектиката на поделеност и соперништво меѓу мажот и жената е неодржлива затоа што го празни човековото битие од неговата суштина. Човековото достоинство (dignitas humana) се стекнува преку признавањето на човечноста на другиот – човекот на „другиот“ мора да му признае дека тој/таа е човек. Достоинството во западниот свет има плитка позадина и различни сфаќања, но достоинството во оваа смисла треба да биде сфатено во неговaта морализаторска смисла: достоинството е основно и природно својство на секој човек еднакво, токму поради фактот што е човек.
Дискурсот и новоформираните наративи во развој мора да влијаат врз стварноста, а посебно во областа на правото кое мора да произведе норми за зацврстување на достоинството и заштита на правата на поединецот. Понатаму, овој случај мора да биде вовед во поголемите прашања за нашето општествено битисување кое бара од нас постојано учество во критичка расправа за природата на нашата култура и нејзините сфаќања за прашањето на интимноста.

Достоинството подразбира признавање на човечното во човекот, но истовремено бара прифаќање на зборовите на Теренциј: Homo sum, humani nihil a me alienum puto (Јас сум човек, ништо што е човечко не може да ми биде туѓо).

 

 

 

Извор: РесПублика  (www.respublica.edu.mk ) 

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

НАПИШАНО ОД:
  • НИКОЛА ДОНЕВ И РАДОВАН СПИРИДОНОВ
  • June 3, 2021
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Аптеки, гинеколози и контрацептиви
Кога решив да го пишувам написов, почнав да барам информации на македонски за контрацептиви и сфатив дека постојат многу малку.
  • Од Елена Гаговска
  • ФЕМ 101
Целосната еманципација на жената било неотстварено ветување во социјалистичкиот контекст
Интервју на Славенка Дракулиќ со унгарската научничка која напиша книга за феминизмот во Југославија
  • Од Коалиција Маргини
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Време да почнеме да ги менуваме наративите: Интервју со Сибел Бајрам
Ако сакаме промени, треба да почнеме да гледаме низ призмата на изнаоѓање и нудење решенија, меѓутоа и консултирање на оние за коишто креираме било какви политики и програми.
  • Од Елена Петрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Дома“ не е безбедно за сите
Она што е заедничко за жртвите на семејно и родово базирано насилство, е дека излезот од насилните средини најчесто го наоѓаат во своите групи за поддршка кои се надвор од домот.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
За Атиџе, хероината на дваесет и првиот век
Атиџе е жена која не се заборава. Не се заборава грижата за мајка ѝ, лупењето на бананите, миењето на косата, не се заборава Атиџе на пазар, вечната борба со небрежноста на соседот, вкусот на медот и дефинитвно не се заборава пораката „пола за мене, пола за пчелите“, симбол за женската грижа и труд.
  • Од Калина Качoровска
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
За „природата“ на еден политички спор: хетеронормативност, трансродовост и загрозување на правата на жените (Прв дел)
Постојат цел океан на прашања поврзани со родовата трансформација и огромните глобални социјални промени во кои учествуваме и сме сведоци. Каде води сето ова?
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија #3
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се подготвиме за апокалипсата?
Кон романот ,,Време”од Џени Офил
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
КРИК 06 : : Јазол – привремено постоење, анксиозност и загубена иднина
Предавање на Катрин Малабу, проследено со дискусија модерирана од Петар Милат и Славчо Димитров „Жена, женственост, трансфеминизам: алтернативи или дилеми?“
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Летање змeјови
Слободата е концепт кој дозволува и бара да се трансформира и надградува.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто сѐ уште ни треба Парадата на гордоста?
Парадата е симбол на политичката борбата за еднакви права и социјално прифаќање на ЛГБТ лицата и ослободување од стегите на патријархалните норми.
  • Од Елена Гаговска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Преведувачка работилница: Оснажувачкото еротско во поезијата на Одри Лорд
Компарација на препеви на две песни од Одри Лорд
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Друг поредок е можен: кон интеркултурно право (втор дел)
Вториот дел од текстот на Боавентура де Соуза Сантош во кој продлабочува некои од неговите клучни коцепти.
  • Од Вики Младенова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Отпорот е клуч – феминизам и борбата за климатска правда
Без разлика кои системи на доминација се присутни во нашето општество, последиците влијаат на сите нас
  • Од Ана Аврамовска
  • ФЕМ 101
Пратеничка – да се биде или не?
Од досегашните избори видливо е дека речиси ниедна политичка партија не се залага, континуирано и посветено, за родовата еднаквост.
  • Од Ангелина Цветковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Јаз
Генерално спортот е преплавен со сексизам на сите нивоа, без разлика дали станува збор за час по физичко во училиште или професионално натпреварување. Спортот е само огледало на родовите стереотипи и нееднаквост, што ја подразбира и нееднаквоста во наградување на достигнувањата.
  • Од Бојана Јовановска
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Јана Бауер: На детето треба да му се даде комплесен карактер, затоа што животот не е црно-бел
За важноста на книжевноста за деца, обврската на писателите на децата да им понудат решенија за тоа како да живеат со другите и мултикултуралноста како обележје на добрата книжевност.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се родиш повторно?
(опсесијата на поп-културата со новиот почеток)
  • Од Кристина Атанасова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Фактот што не знаеме доволно за матката ни штети на сите нас
Очајно е потребно да станеме подобри во разговарање за репродукција на искрен и отворен начин. Затоа што ако одбраната на вашата позиција бара да се потпрете на невистини, тогаш можеби треба да се запрашате дали воопшто се работи за одбрана.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Дали за Доналд Трамп конечно заврши шоуто?
Знаеме дека Трамп ќе се обиде да стори сé за да остане на власт, да ја избегне таа крајна катастрофа во животот - да стане „губитник“
  • Од Гала Насева
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Јас одлично готвам и Сашо Тасевски повторно не е во право
Ако не се јаде летна манџа, тоа е исто како да не се јаде воопшто.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Бил Бр е јак (yuck)
Сите знаеме дека на човек може да му ги познаеш ставовите токму преку вицовите. Хуморот е само одбрамбен систем на егото. Оправданието: тоа е само шега, не е ништо освен оправдување.
  • Од Билјана Кочоска Танеска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Последната жена од Медената земја
Пола за мене, пола за нив, повторува традиционалната пчеларка, додека медитативно им пее на пчелите.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Камала Харис не е феминистичка хероина
Потенцијалната победа на Харис можеби би било кршење на стаклениот плафон, но за жал, не би била вистинска феминистичка победа.
  • Од Елена Гаговска
  • ФЕМ 101
ИЗГЛЕДОТ КАКО ПРЕПОРАКА
И покрај тоа што жените долго време ја водат битката за докажување на својата компетентност и квалификуваност на пазарот на трудот, на моменти и самите тие се обесхрабрени од праксата на вработување врз основа на привлечен надворешен изглед и убава насмевска.
  • Од Бојана Јовановска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Неутрално дебела
Бунтот кон правилата го почнав со тоа што го преземав назад зборот дебела од оние кои го користеа за да ме повредат.
  • Од Вања Кирова
  • ФЕМ 101
Чувајќи ја Франка: Работа околу нега и грижа за време на Корона
Добивањето нега не би требало да биде само луксуз за богатите и повремен комфорт за средната класа, туку пристапна до сите деца и родители. Истовремено, работниците на грижа и нега би требало да се ценети и, се разбира, добро платени.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Јавна соба е бедна група и слично“: Или како да ги обесхрабриш жртвите да пријават насилство
Да, секако феминистките мислат дека јавна соба е бедна група, но исто така знаат дека е криминална група, а тоа е многу, многу поважно. Крајно време е и институциите да се качат на овој воз и да престанат да им даваат ветер во грб на насилниците.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
7 месеци мојот живот и траума лежат во фиока во обвинителство
Сведоштво на гевгеличанката чии фотографии се споделувале на „Гевгелија Хаб“
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Како (не) се известува за сексуално насилство
Интервјуто на Информер треба да се разбере како симптом на насилна патријархална култура која глорифицира сексуално насилство.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Борбата против родово базираното насилство бара системски промени
На почетокот на годинешната кампања ,,16 дена активизам против родово базираното насилство’’, нашата главна порака е што поскоро да се пристапи кон усогласување на Кривичниот законик со Истанбулската конвенција
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Проблемите на лезбејската заедница се продлабочуваат: 26 Април – Ден на лезбејската видливост
Овој ден не смее да остане само потсетување за постоењето на заедницата, туку да биде поттик за насочен активизам кон надминување на проблемите и предизвиците со кои заедницата се соочува.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Револтирани сме од начинот на кој се перцепира нашата работа
ЈАДРО бара од Министерството за култура подобар третман на независната сцена
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто жените „не се смешни“
Знаевте ли дека жените не се смешни? Јас дознав пред некое време. Штета, а баш мислев дека јас сум смешна, барем според реакциите на луѓето околу мене. Изгледа се преправале.
  • Од Благица Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Жените знаат многу нешта: Извадок од есеј на Меридел ле Сиер
Извадок од есејот „Минеаполис“ на Меридел ле Сиер во превод од англиски на Дамјана Видическа
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram