Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ФЕМ 101
МВР ме прави огрочена и лута
Полицијата никогаш во минатото не била клучна во оваа борба, па баш затоа е тешко да се замисли дека некогаш во иднината би можела да биде

Постојат текстови кои се тешки за пишување. Овој се испостави да биде еден од нив. Постои еден стереотип (од многуте стереотипи) за феминистките дека се огорчени и лути. И јас се наоѓам себеси како сум навистина огорчена и лута. Но, ако порано пробував да „работам на тоа“, сега сфаќам дека и тоа е една од тактиките на насилничкиот систем да нè држи во субмисивна положба. Имаме причини да бидеме лути и има начини на кој тој гнев може да се канализира кон политичка мобилизација. Лути сме и на историјата и на политиката, на донесувачите на одлуки, на медиумите и поп-индустријата, на насилниците и релативизаторите, на блиските кои им го покажуваат местото на жените и на непознатите кои им го покажуваат местото на жените. Секако, особено сме лути и на институциите, кои со сите транс-генерациски, но и секојдневни напори и жртви, секогаш работат за одружување на статус квото. На чело со полицијата. Често, лута сум на себеси што очекувам правда од овие институции, а во константното соочување со тоа разочарување, понекогаш не знам што да правам со лутината која се насобира. Во обид да ја канализирам (и понекогаш употребам) го работам токму ова. Но, како што кажав, некои текстови се тешки за пишување.

Проблемот се сведува на фактот што жените, во принцип, не ѝ веруваат на полицијата; квир луѓето не ѝ веруваат на полицијатa; сексуалните работнички и работници не ѝ веруваат на полицијата; жртвите на насилство не ѝ веруваат на полицијата, и листата може да продолжи. Би било чудно состојбата да не беше таква, со оглед на тоа што овие групи граѓани или на своја кожа имаат почуствувано полициско заплашување, уценување и насилство, или пак игнорантност и непостапување. Имајќи ја предвид таквата историја и сегашна позиција на полицијата, како и зачестените дискусии за намалување на буџетите на полицијата и нејзино укинување како долгорочен проект, контрадикторно ми е да „барам“ од полицијата да си ја врши работата за која е платена (од наши пари), т.е. да понуди превенција и заштита од насилство за сите. Сепак, го правам токму тоа. Поразително е да се помириш со фактот дека оваа институција не само што е нефункционална, туку е и активен заштитник на културата на насилство; култура во чии очи одредени девојки и жени заслужуваат да бидат малтретирани, уценувани, омаловажувани, навредувани, силувани и тепани. Поразитално е, но неизбежно, со тој факт човек да се помири и се запраша, каде понатаму од таа позиција?

Историски, полицијата не ги заштитувала жените од насилство и веројатно нема ни да почне да го прави тоа наскоро. Фактот што до пред 50тина години семејното насилство воопшто не се сметало за кривично дело (а родово базираното насилство надвор од партнерските односи сè уште не е дел од Кривичниот законик кај нас), само ја разбиструва сликата зошто еден полицаец при пријава на насилство од страна на жена, може да каже:

девојче, немаш закана по живот, нема што да направиме,

љубовна кавга е тоа, не се мешаме или

треба да си припазиш како се облекуваш, каде излегуваш и со кого, и повеќе да си седиш дома и да ги гледаш децата. Не треба провокативно да се однесуваш да се шминкаш за да не предизвикуваш љубомора кај мажот…

Истакнатите цитати се сведоштва од жени кои решиле да пријават насилство, во (очигледно залудна) надеж да бидат заштитени. Надежта е особено залудна бидејќи најчесто жртвите на насилство не влегуваат во рамката на „совршена жртва“ која заслужува заштита и правда и лесно и брзо ќе ги добие. Случаите кои излегуваат од оваа рамка (на пример жртвите на Јавна соба), каде во очите на машките институции жените направиле нешто за да го заслужат/провоцираат/влошат насилството, се класични примери на двојна виктимизација кои ги одвраќаат жените од самата идеја да пријават насилство.

Токму заради ваквата поставеност на работите, нејасно ми е, како МВР можеше да се осмели преку медиумите да „ги повика“ жртвите на Јавна соба да пријавуваат, во очи на сите сведоштва дека по овие пријави не се постапува. Тоа што беше дополнително проблематично е што одговорот на сите институции беше родово неутрален, кога сите знаеме дека жртви на овие групи се исклучиво девојки и жени.

За да ја искристализираме оваа позиционираност на институциите кои би требало да нè заштитуваат, собравме сведоштва од девојки и жени кои решиле да пријават родово базирано насилство и сведоштва од организации кои нудат бесплатна правна помош и следеле вакви случаи. Одговорите и треманот кои повеќето од нив ги добиле се разочарувачки, загрижувачки и страшни, а во прилог издојувам само дел од нив:

Првин се јавив во полиција, но не добив одговор. Другиот ден отидов во станица, ми рекоа да почекам. Додека чекав еден полицаец ме праша што сум барала, му објаснав. Ми рече лекарско да извадам, не ни ми зедоа пријава, немав физички знаци на насилство, сфатив дека нема да можат да ми помогнат. (Инаку самиот полицаец доста арогантно се однесуваше).

Бевме сами кај другарка ми. Тој што ме вознемируваше дојде на врата. Се јавивме во полиција и ми рекоа дека морам да дојдам лично во полициска станица да направат записник. Им кажав дека не можеме да излеземе затоа што стои пред врата. Ми рекоа дека таква е процедурата. Само јас знам како таа вечер се вратив дома…

Поранешен вонбрачен партнер на жртвата постојано насилно се однесувал. Жртвата сакала да ја прекине врската кога насилството ескалирало. Еднаш физички ја нападнал жртвата во кафуле нанесувајќи лесни телсни повреди, а потоа втор пат ја следел, и се заканувал и пробал да ја напдне додека влегула во возило. Жртвата извадила за првиот пат медицинска белешка, а двата случаи ги пријавила во полиција. Полицијата прекршочно го гони сторителот, а сторителот èе уште ја демне и ја вознемирува жртвата.

Тоа што дополнително загрижува е што системот на внатрешна контрола на МВР е нефункционален, па службениците имаат простор непрофесионално да постапуваат или да ја злоупотребуваат својата позиција на моќ. Едноставно е – нема да претрпат последици! Повторно, МВР во јавно излагање побара од жртвите да принесат докази доколку службеникот не постапил правилно. Последен пат кога проверив, тоа е работа на самата институција, а не на жените кои покрај сета траума се осмелиле да пријaват насилство. Едно такво сведоштво од 2017 година, каде се пријавeни 10 службеници за вознемирување, до ден денес нема разрешница:

Поднесов пријава до внатрешна контрола и народен првобранител за вознемирување при извршување работни обврски од страна на 10 полициски службеници. Внатрешна контрола се изјаснува дека нема основ на вознемирување и дискриминација врз основ на родов иденитет и сексуална ориентација, без да ме повикаат да дадам и усмен исказ. Народен првобранител го дава случајот во ОЈО. Ме повикуваат да дадам изјава. Го опишувам случајот детално.

Ми поставуваат прашање:

Дали доколку ги викнеме лицата на препознавање ќе ги препознаете?
Им велам ДА, ќе ги препознаам.

И така после 4 години јас уште чекам да ме викнат да ги препознаам лицата. Иако, искрено денеска нема ни да ги пречознаам ликовите, бидејќи поминаа 4 години.

Сведоштвата во кои службениците ја вратиле жената дома кај насилникот, пробале да ги помират партнерите или настапиле со неверување кон жртвата има еден тон. Уште толку сведоштва има кои укажуваат на непостапување и незаинтересираност, а во случаите со групи кои се дополнително општествено маргинализирани и недоволно заштитени, сведоштвата говорат и за насилство од страна на самите полициските службеници.

Сите овие сценарија се доста познати, па затоа воопшто не е чудно што жртвите баш и не ја гледаат станицата како првото место каде би се обратиле за заштита. Сепак, чудна и бизарна е ноншалантноста со која полицискиот синдикат изјави дека полицијата постапува професионално. Ма немој! Единствената порака која беше пратена преку таа изјава е дека службениците ќе бидат зашитени по секоја цена, а таа цена често ја плаќаат најмаргинализираните.

Родово базираното насилство е едно од најнепријавуваните кривични дела глобално, а од оние жени кои бараат помош, веројатноста да се обратат кај пријателите или семејството е повисока отколку да побараат помош од полицијата. Во Македонија, само 2% од жените кои преживеале насилство од партнер, го пријавиле тоа што го сметаат за најсериозен инцидент во полиција, а полицијата често не постапува соодветно нашите закони и Истанбулската конвенција, дури и за тие поразувачко ниски пријавени случаи. Повисокиот процент на пријави на родово базирано насилство, не би значале пониска стапка на родово базирано насилство по дифолт. Но соодветно постапување по истите, би можеле да значат понизок процент на пролонгирано насилство, фатални случаи и фемициди. Ако и другите институции, како судовите и социјалните центри исто така би се приклучиле кон соодветно постапување по овие случаи, наместо работење според свои уверувања и вредности, тоа би значело правда за жртвите и можност за успешна и безбедна реинтеграција.

Имајќи го тоа на ум, би се вратила на фактот дека повеќето случаи на родово базирано насилство во земјата остануваат непријавени, а често и невидливи, што поради замижувањето на оние околу, што заради замолчувањето на жртвите. Дури и институциите кои треба да нè заштитат од насилство како МВР и судовите да работеа беспрекорно, тоа би било само еден дел од процесот на закрепнување на преживеаните. За сите жртви на родово базирано насилство, и тие кои пријавиле, и тие кои не пријавиле, траумата останува и се прелева во сите други полиња на функционирање. Па во таа смисла, паралено со нашите напори насочени кон полицијата, (која се покажува како тотално некооперативна, респонзивна и самокритична творба), прстот треба да го впериме на уште сто места, особено кога зборуваме за закрепнување и превенција.

Полицијата никогаш во минатото не била клучна во оваа борба, па баш затоа е тешко да се замисли дека некогаш во иднината би можела да биде. Тоа е дури невозможно да се замисли во склоп на сегашниот модел на концентрација на неразуздана машка моќ, авторитет и хиеарархија на едно место, без функционална внатрешна и/или надворешна контрола.

Баш затоа и не е тешко да се замислуваат и да се инсистира на други методи и механизми за сузбивање на родово базирано насилство, кои не се базираат на државниот апарат на моќ, туку на „меката моќ“ на другите институции, како инвестирање во образовни, економски, социјални и здравствени програми, континуирана едукација и градење на заедници кои се базираат на грижа, наместо насилство. Сепак, оваа позиција, или идеолошка одредница, не смее да значи иземање на полицијата од нивната должна одговорност на постапување во рамките на системот во кои моментално функционираме. Секоја една жртва која ќе се одважи да пријави било каков вид на родово базирано насилство или вознемирување мора да биде дочекана не само со максимална професионалност, туку и со емпатија, солидарност и поддршка. Сè додека ова не е случајот со секоја жртва, полицијата не смее да се претставува како наш сојузник, бидејќи во моментов е сè освен тоа.

НАПИШАНО ОД:
  • Калиа Димитрова
  • February 13, 2023
  • ФЕМ 101
8 март – Леб и мир
На Меѓународната социјалистичка женска конференција во 1910 година во Копенхаген, бројни активистки за женски права, помеѓу кои и Клара Цеткин, предложиле да се одбележува меѓународен ден на жената за да се охрабри движењето за женски права и да се изгради поддршка за борбата за универзално право на глас за жените.
  • Од Вилдан Дрпљанин
  • ФЕМ 101
Сопствена (универзитетска) соба
Зошто сè уште постои потреба од женски колеџи?
  • Од Милена Сливоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Од мое гледиште – обука за критичко феминистичко пишување на Прво па женско#9
Ги очекуваме вашите апликации до 28 мај
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Правда за градите
Не можам да тврдам, но верувам дека речиси секоја жена почувствувала некој вид непријатност поврзана со своите гради. Непосакувани погледи и коментари од средината, изнудени допири уште од основно школо што никогаш не биле санкционирани или ред несигурности поврзани со нивната големина, форма и облик, приказни постојат колку и гради на светот.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
(О)станување уметници
Кон „Птицата во мене лета каде што ќе посака“.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
По масовните протести, дополнителните забрани за абортус во Полска се одложени
Пресудата на Уставниот суд требаше да стапи на сила на 2 ноември, но сè уште не е објавена во службен весник.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Активистки ги прикажаа пораките од „Јавна соба“
Нема да престанеме да го бараме она што ни следува како граѓанки на оваа држава, а тоа е правото да бидеме заштитени од сексуални насилници.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Денес не се срамам и плашам да кажам: „Јас преживеав семејно насилство.“
Си заминав без ништо, само со еден пар облека и ќерка ми во рацете и зад мене оставив буквално сѐ што создадов како вредност во периодот додека бевме заедно
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто толку малку мажи читаат книги напишани од жени?
Без разлика дали се работи за Остин или Атвуд, за сестрите Бронте или добитничките на Букер, статистиките откриваат дека мажите немаат желба да читаат жени, а тоа си носи свои последици.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
„Дали е среќен 8-ми Март?“ – трет марш по повод Меѓународниот ден на жената
Во присуство на стотици учеснички, Маршот за правата на жените започна од паркот Жена Борец каде активистките јавно апелираа за промени кои водат кон вистинско унапредување на статусот на жената во нашето општество.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Спокојното поврзување на телото и просторот
Ве запознаваме со Ивана Јовановска, поетеса од Скопје која се занимава со прашањето на телото и просторот (кон внатре и кон надвор) каде тоа се развива, боли, се бунтува...
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Инстаграм – гнездо на уметнички
Неколку уметнички чии дела варираат од забранети автопортрети до искрени исповеди и ноар фотографии.
  • Од Анастасија Марковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Постбалкански барок и евровизиска ренесанса
Констракта ги мапира невралгичните точки на современото пост-југословенско општество и ги поврзува во една конечна слика – портрет на пост-Балканот во неолибералната магла.
  • Од Душица Лазова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Неутрално дебела
Бунтот кон правилата го почнав со тоа што го преземав назад зборот дебела од оние кои го користеа за да ме повредат.
  • Од Вања Кирова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Куќата на соништата на Кармен Марија Мачадо
Избрани поглавја
  • Од Грација Атанасовска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Зошто жртвите на сексуално насилство истапуваат “дури” после извесно време?
Она што можеме да го направиме за жртвите на насилство, ако ги познаваме, е да обезбедиме безусловна емпатија и поддршка откако ќе ни се доверат
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
ДВОЈНО НЕВИДЛИВИ
Попреченоста не е одлика на личноста, попреченоста е продукт на општеството во кое живееме.
  • Од Бојана Јовановска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ментално здравје: контекст, релации и политики
Клучно за разбирање на проблемот со менталното здравје и неадекватната медицинска парадигма, произлегува од согледувањето на причините за постоење на нарушено ментално здравје.
  • Од Ана Блажева
  • ФЕМ 101
Колку вреди неплатениот труд на жените?
Како да му објаснам на мојот 3 годишен син дека „на мојот компјутер нема цртан и мама праќа меил“? Честопати незавршената работна задача подразбира останување доцна во ноќта, за да се доврши несработеното.
  • Од Тања Стоименовска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Зошто мајчинството носи неосновано чувство на вина?
Притисокот да се достигнат нереални мајчински идеали води кон себе-обвинување и срам кај мајките
  • Од Марта Стевковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Самовили: танц низ опресијата и слободата
За еманципаторниот потенцијал на самовилите.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Цената на менструалната сиромаштија
Даночењето на производите за менструална хигиена како неесенцијални производи има сериозни последици.
  • Од Ангелина Цветковска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родово базирано насилство: Кривично дело кое останува толерирано
Некои медиуми го нарекоа „хорор“, некои „грозоморно“, некои „трагедија“. Но, ретки беа јавните гласила кои лани на 10 септември го именуваа убиството во Гостивар со точното име – „фемицид“.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Револтирани сме од начинот на кој се перцепира нашата работа
ЈАДРО бара од Министерството за култура подобар третман на независната сцена
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Заборавена историја на сексуалнoто насилство во Втората светска војна
Дури и во Германија, но сепак почесто во поконзервативните словенски земји, силувањата биле сокриени со превез на тишина и на жртвите не им била пружена помош.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Колку е безбеден јавниот простор за жените?
Поради чувството на небезбедност жените се принудени да трошат повеќе време да стигнат до посакуваната дестинација или да потрошат повеќе пари, доколку од страв да пешачат сами, решат да стигнат до посакуваната дестинација со автобус или такси, иако автобусите и такси возилата се исто така места каде што повторно жената може да искуси некаква форма на родово-базирано насилство.
  • Од Марија Ангеловска
  • ФЕМ 101
Валканата мала тајна на сексот без обврски
Што е она што нè тера да имаме секс без обврски? Дали уживаме во тоа? Дали имаме некаква добивка—или, пак, ризикуваме да бидеме повредени? И најпосле, кои, всушност, сме „ние“?
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Бел хукс: „Нашата прва љубов е љубовта кон себе“
Плодната писателкa, мислителка и теоретичарка дискутира за љубовта кон себе и за тоа како искрено да ја процениме сопствената вредност.
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Will you tell them?” Промоција на книга и изложба на Јован Јосифовски
Изложбата е составена од творби и книга кои се продукт на повеќемесечно истражување и работа на авторот во соработка со PrivatePrint студиото.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: (Не) ми е страв
Стравот го ограничува движењето на телото во просторот. Стравот може да ве натера да ја промените насоката на движење, да не направите некое движење или воопшто да не излезете од дома.
  • Од Бојана Јовановска
  • ФЕМ 101
Мора да зборуваме за полициската бруталност
Многу држави во Европа, вклучително и Македонија, имаат насилни полициски оддели со диспропорционално големи буџети кои често разултираат со насилство врз најмаргинализираните групи,
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кетрин Малабу: Клиторисот им пркоси на концептите на доминација и моќ
Значи, постои суштество кое може да доживее оргазам без да раѓa? Значи има уживање кое не подразбира цена?
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Ненси Фрејзер: Како феминизмот стана слугинката на капитализмот – и како да се врати назад
Движењето кое започна како критика на капиталистичката експлоатација сега придонесува клучни идеи во својата најнова неолиберална фаза.
  • Од Гала Насева
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Писма од Украина (втор дел)
Ги споделуваме написите од дневниците на тројца млади луѓе од Украина, од првите денови на руската инвазија.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Болката е нашиот отпор
Кон создавање речник за болката.
  • Од Ангел Димитриевски

Момент...

No more pages to load

1 2 … 17 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram