Семејното насилство како форма го бележи своето постоење уште од моментот кога се формира бракот како институција. Широка е дебатата кои се причините што го предизвикуваат девијантното однесување во атмосфера што треба да претставува топлина, безбедност и прибежиште за секој поединец.
Според Извештајот од студијата за националната анкета за семејно насилство, 60 % од жртвите на семејното насилство се женски лица, додека пак мнозинството сторители се машки (62 % од целокупниот број на сторители). Во рамките на семејството, највисокиот процент на насилство припаѓа на физичкото и сексуалното насилство. Бројката драматично се зголеми во периодот кога кога беше актуелна пандемијата со COVID-19 , па така голем број од лицата кои се жртви на насилство немаа друг избор, освен да поминуваат зголемен дел од времето со насилниците и да имаат ограничен пристап до помош и системи за поддршка.
Во истиот извештај, дел од лицата коишто биле анкетирани изјавиле дека побарале помош од полицијата, центрите за социјална работа и здравствените домови. Но, предизвикот со кој се соочуваат голем дел од жртвите на семејно насилство е фактот што институциите од кои треба да побараат помош, во својот состав ги имаат насилниците.
Што се случува кога насилниците се дел од давателите на услуги? Во таква ситуација на жртвата не ѝ се достапни системските услугите кои ѝ следуваат и најчесто останува во безизлезна позиција. „Кога си во заедница со човек кој има општествената моќ, тешко е да го убедиш општеството дека си во неволја“ е една од речениците што ги имам слушнато од жртвите на насилство што се во моето опкружување. Најчесто станува збор за жени кои го посветиле својот живот грижејќи се за другиот, градејќи го туѓиот успех на сметка на сопствениот. Голем број на жени се наоѓаат во незавидна ситуација и немаат голем избор, освен да го премолчат насилството и да продолжат понатаму, сè додека не успеат да најдат стабилно решение без да си наштетат на себе, ниту на оние околу нив. Многу од жртвите и не успеваат во тоа.
Често засегнатите од родово базирано насилство забораваат дека можат да најдат излез, дека изгубеното достоинство секогаш може да се врати. Обично неможноста да се продолжи понатаму се темели на психолошкото и емотивното насилство што е присутно во животот на жртвите и тоа не само од насилникот, туку и од страна на луѓето околу нив. Речениците како: „Молчи или ќе останеш без пари, знаеш може и децата да ти ги земе, како ли ќе преживееш, сама жена. Дали мислиш дека ќе се докажеш, седи и знај си го местото или уште подобро молчи кога е нервозен или под дејство на алкохол, па разговарај наредниот ден, толку ли не знаеш како треба?“ се само дел од секојдневието на една жена која е немоќна да се избори за својот глас и да ја добие својата слобода. Ова најчесто се случува кај жените кои немаат никаков приход. Според претходно споменатата анкета, најголемиот дел од жените кои доживуваат насилство се неактивни на формалниот пазар на трудот, односно вкупно 80 % од анкетираните лица. Често немањето никаков приход и интимна, но и системска поддршка, подразбира жените да остануваат на местото на коешто ни најмалку не сакаат да бидат: покрај партнерите насилници.
Намалувањето на бројот на жртви и зголемувањето на бројот на оние кои пријавиле насилство е од особено значење за поместување на нештата од мртва точка. Зајакнувањето на капацитетите на институциите кои треба да ја пружат поддршката и зголемувањето на нивната родова сензитивност ќе им ја даде потребната храброст и доверба на жртвите да го пријават насилството. Финално, како еден од клучните начини за борба против насилството е и превенцијата.Единствениот начин за да се достигне тоа е едукација и промена на начинот на воспитување уште од најрана возраст, како и охрабрување на борбата за родова еднаквост на сите полиња.
