Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не, нема да се предомислам
Митот за неопходноста од мајчинството е традиционален концепт кој ја ограничува женската слобода.

Едни од најчесто наметнатите цели и општествени очекувања со кои, првенствено на семејно ниво, а потоа и општествено, се соочува речиси секоја млада жена, е идејата за брак и создавање потомство. Заедничка одлика на секое хетеронормативно и патријархално општество, без разлика на етничката и културна позадина, е очекување од женските деца во семејството без исклучок да бидат мајки. Тоа очекување суптилно се провејува уште од најмали нозе, преку родовите стереотипи стандардни за родителското воспитување и најчестите детски игри.

Кога една жена ќе го отфрли концептот на мајчинство како улога во која се гледа во иднина, често се соочува со етикетирања и осуда од најблиската околина. Девојките и жените, нееднакво и непропорционално со своите машки врсници, се стигматизирани и табуизирани поради немањето желба за создавање потомство. Недостатокот на т.н. мајчински инстинкт во очите на традиционално ориентираната општествена средина ја доведува до прашање нашата вредност и  „женскост“ (што е автоматски дискриминирачки кон транс жените), но и како личности со способност за емпатија и одговорност. Тие жени и девојки се дефинирани како себични, ладни и неемотивни. Додека двата одговори на личната дилема околу репродукцијата се потполно валиден индивидуален избор, само негативниот се дочекува со инфантилизација и очекување со тек на време неизбежно да се промени мислењето и, ако не е доволно доцна, да дојде до каење за одлуката.

Постојат цел спектар на валидни причини поради кои една девојка или жена може да е скептична и да не се чувствува подготвена за раѓање и родителство на долг рок или воопшто во животот – од стравот од бројните здравствени ризици на бременоста сама по себе и/или лошите акушерски услови (акушерско насилство) во државава, егзистенцијални дилеми околу условите во кое би донела нов живот (невработеност, недоволни финансиски средства, но и глобалната состојба на пандемиска и климатска неизвесност), до трауматски искуства во улога на ќерка со сопствените родители и немање соодветен пример за здраво родителство. За жал, традиционалните вредности на нашето општество ги инвалидираат сите овие причини – иако истите не е ни потребно една девојка или жена да ги приложува никому, туку нејзината желба е сосема доволен фактор во оваа клучна одлука за сопственото тело.

 

Лингвистичката родова несензитивност кон жените без деца

 

 

Низ јазикот, заедно со дијалектите и идиолектите кои ги опфаќа, како основно средство за комуникација – можеме непосредно да ги согледаме проблемите и предрасудите вкоренети во едно општество. Па така, во нашиот разговорен јазик имаме широка палета на дискриминирачки термини кои се користат за жена која нема родено: јалова, безродна, бездетна, неротка. Во македонското народно творештво, кое ги отсликува патријархалните вредности на едни изминати времиња, но и во секојдневието – сите овие епитети се користат во дерогативен или во најмала рака сожалувачки контекст кон жената, нејзиното здравје, вредност и комплетност. Во склоп на овие навредливи калапи во кои се ставаат жените без деца е и т.н. „стара мома со мачки“ – модерен стереотип за жени во зрели години надвор од хетеронормативните семејни рамки кои се посветуваат на љубовта кон домашните животни.

Од друга страна, сè уште ниту лингвистички не се препознава разликата помеѓу епитетите childless (личност без деца) и childfree (личност која нема деца по свој избор), што е суптилен показател за игнорирањето на личниот избор како клучен фактор во репродуктивниот процес, особено мајчинството.

Ваквиот родово несензитивен речник е само уште еден показател за потребата од популаризирање на женскиот глас во областа на јазикот и пишаниот збор. Пренесувањето на женските искуства од женска перспектива во медиумите и литературата е клучно во неутрализирање на конзервативните ставови во врска со телесната автономија.

 

Стапките на наталитетот како националистичко-патријархален аргумент

 

 

Гореспоменатите поенти и искуства со негативни сентименти и предрасуди главно произлегуваат од личното и анегдоталното, за кои сепак ние жените немаме луксуз целосно да ги одвоиме од политичкото. Критично прашање на кое македонската и светската јавност често се навраќа е она за намалените стапки на наталитет и наводниот драматичен причинско-последичен след од истиот. Главен виновник е, секако, еманципацијата на жените и унапредувањето на нашите права и слободи. Особено заканувачки тон се провејува во бројните несензитивни кампањи за проширување на семејството со кои конзервативните политичари и влади го перпетуираат овој националистички и патријархален наратив, а кои не се страни во државава и регионов во последниве две децении. Пример за тоа се интензивните медиумски кампањи на поранешната влада на ВМРО-ДПМНЕ за многудетно семејство и демонизирање на абортусот во Македонија, кои кулминираа со донесувањето на рестриктивниот Закон за абортус во 2013. Денес, овој наратив во сличен облик го пресликува демохристијанската влада во Србија.

Важно е да се сфати дека интересите, вредностите и проширувањето на ниту еден колектив (семејство, етничка/верска заедница, нација) не смее да биде над личната волја и одлука на жената во врска со репродуктивната функција на своето тело. Раѓањето не е обврска и ниту една жена не должи нови членови на нејзината заедница.

 

 

Репродуктивниот избор како право на секоја жена и приоритет во интерсекционалната феминистичка борба

 

 

Како и во секоја дискусија за женски права, најподмолната стратегија на патријархатот е онаа да ги подели и сврти жените со различни искуства и цели едни против други. Во случајов, жените кои по свој избор одлучуваат да не раѓаат и/или имаат прекинато несакана бременост се претставуваат како бесчувствителни и неблагодарни во споредба со оние кои се борат со неплодност, бидејќи се неволни да ја искористат можноста која вторите ја немаат. Искористувајќи ја ранливоста и предизвиците со кои се соочува втората група, патријархалното општество се стреми да им наштети и да ги лиши од овој избор сите жени.

Уште една лажна дихотомија која создава неоснована поделба меѓу жените и нивно ставање во калап, е онаа на кариерно ориентирани наспроти домаќинки кои се посветени на мајчинството. Во реалноста, како што една амбициозна и деловно успешна жена може во исто време да биде и одлична мајка посветена на своето дете/деца, така и сите жени кои немаат деца не мора да се натпросечно амбициозни и фокусирани на кариерата. Немањето потомство не е неуспех или празнина која треба да се компензира со исклучителни достигнувања во професионалната сфера за да се биде валидна како член на општеството.

Исто така, опцијата да не се пронаоѓаш во бременоста и биолошкото родителство не смее да се набљудува како тренд или привилегија резервирана за успешни, бели жени од средната класа во развиените западни земји – туку основно човеково право кое спаѓа во телесната автономија на секоја индивидуа со репродуктивен систем кој овозможува бременост. Затоа е важно во склоп на темава да ги имаме предвид искуствата на сите жени без деца – жени од секаква финансиска позадина, боја на кожа, етничка и верска позадина, жените со попреченост, како и транс жените и транс мажите.

На оваа потреба укажува и Мона Елтахауи, египетска новинарка и феминистка која фокусот на својот долгогодишен активизам го става на женските права и патријархалните вредности во рамките на арапскиот свет. Во својот есеј “Unmothering” („Немајчинство“), таа го раскажува своето искуство како прогресивна и независна жена која ја прекинува традицијата на многудетни семејства низ генерации на нејзини женски претци – нешто што во таа средина сè уште во голема мера се смета за табу. Својата одлука да нема деца практично ја донела во тинејџерските години, по тешко детство и миграции со семејството, ветувајќи си дека никогаш нема да се доведе во безизлезна ситуација – а, за разлика од бракот, мајчинството е најодговорната животна улога од која е невозможно да се излезе. Денес, кога на своја 53 годишна возраст е веќе од другата страна на фамозното „ќе се премислиш/покаеш“, Елтахауи потврдува дека не се кае за својата одлука и порачува дека е среќна со истата, охрабрувајќи други жени кои никогаш не го слушнале гласно тој сентимент. Како прва жена во поширокото семејство без деца, таа се надева дека со својот начин на живот служи како бунтовен пример и отвара простор за избор и алтернатива на идните генерации нејзини женски роднини, но и на останатите млади жени – кои на некој начин сепак ги смета за нејзини потомци. “Ќе те научев да пркосиш на сè што би те учела”, порачува таа во својата емотивна кратка песна “To My Unborn Daughter” („За мојата неродена ќерка“).

Дестигматизацијата на одлуката да се нема деца е неминовен дел од борбата за женско ослободување. Важно е да се нагласи дека постои единствен клучен фактор кој ја претвора бременоста од здравствена состојба на телото, во среќен, исполнет и специјален период од животот на жената – а тоа е присуството на недвосмислена волја и согласност кај неа. Додека можноста за (посакувана) бременост и мајчинство е дефинитивно женска супермоќ, таа не е неопходна за жената да биде доволна и целосна како личност, а како таква и признаена со сите свои права во општеството. Во моментот кога почитта и заштитата на жените во општеството се претставува како потребна бидејќи создаваат живот, таа станува условна. Ние веќе имаме еден живот – нашиот сопствен, и заслужуваме почит и безбедност првенствено на база на истиот – а не поради биолошкиот потенцијал да донесеме нов(и) на овој свет.

Користена литература: Essay: Unmothering, Feminist Giant – Mona Eltahawy

НАПИШАНО ОД:
  • Нина Раповска
  • September 27, 2021
  • ФЕМ 101
Заборавена историја на сексуалнoто насилство во Втората светска војна
Дури и во Германија, но сепак почесто во поконзервативните словенски земји, силувањата биле сокриени со превез на тишина и на жртвите не им била пружена помош.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПРВО ПА ЖЕНСКО #9
Фестивалот нуди алтернативни мрежи и погледи кон идни начини на здружување на сите оние кои системски истуркани, а експлоатирани.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Кога жена ќе се осмели да возврати на машката суровост
Наелектризираниот говор го отелотвори гласот на искуствата, фрустрациите и гневот на милиони жени и мажи чии денови, животи и реалности биле обликувани од честопати навредливи, понекогаш вулгарни изрази на патријархална моќ.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Фемицидот и државата
Годините минуваат брзо, бројот на жртвите расте, а институциите упорно одбиваат соодветно да го препознаат фемицидот како кривично дело.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што научив од читање книги од писателки од секоја земја во светот
Во овие три години бев маѓепсана, изненадена и шокирана од приказните раскажани од жени од сите земји - и инспирирана од солидарноста што ја прикажуваат
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кејт Винслет во „Мер од Исттаун“: средовечноста е далеку од свиснат стомак
Кејт Винслет отсекогаш била смела. Но да има стомак, и тоа таков што се тресе и мрда на начин на кој прилично невпечатливо се мрдаат стомаците на повеќето 45-годишни жени е сè уште доста шокантно и тема на ударни вести.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Врховниот суд на САД се обидува да го забрани абортусот: дали Америка е сè уште слободна земја?
Не постои посуштински услов на едно демократско граѓанство од контролата на една личност врз сопственото тело. Без тоа, не можеме да се наречеме слободна земја.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Искра во борбата против домашното насилство: Интервју со Анастасија Младеновска
Автобиографска приказна за борбата на едно девојче.
  • Од Ива Станојковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто се заљубив во серијата Fleabag
Нема ништо ново во серија која се занимава со сексуални исповеди на главниот лик, фамилијарни трауми и невозвратена љубов, но серијата Fleabag го претставува сето тоа на еден маестрален и свеж начин. Еве ги моите 5 причини зошто треба да ја гледате оваа серија, веднаш.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
5 ЖЕНИ ЗБОРУВААТ НА ТЕМА: НАДЕЖ
Неда Чаловска, Ружица Максимовска, Ена Утевска, Џане Крешова и Вики Младенова споделуваат од каде црпат чувство на надеж.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жртвите се множат, додека институциите тивко потфрлаат
ЗАЕДНИЧКА ИЗЈАВА НА ЖЕНИ-АКТИВИСТКИ ЗА ЧОВЕКОВИ ПРАВА ОД БАЛКАНСКИОТ РЕГИОН ЗА РОДОВО-ЗАСНОВАНОТО НАСИЛСТВО НА ИНТЕРНЕТ
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Жени кои ја зеле правдата во свои раце
Од Сестринствата во Шангај до Окупа во Мексико, ова се групите жени низ историјата, кои се обиделе да се оттргнат од идејата за полициска заштита и наместо тоа, на насилството одговориле на свој начин.
  • Од Благица Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Декриминализацијата ќе придонесе кон намалување на насилството врз заедницата на сексуални работници
Ги повикуваме сите кои сакаат да ни се придружат на Маршот на црвените чадори, по повод одбележувањето на 17ти декември, Меѓународниот ден за стоп на насилството врз сексуалните работници.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Постбалкански барок и евровизиска ренесанса
Констракта ги мапира невралгичните точки на современото пост-југословенско општество и ги поврзува во една конечна слика – портрет на пост-Балканот во неолибералната магла.
  • Од Душица Лазова
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родово базирано насилство: Кривично дело кое останува толерирано
Некои медиуми го нарекоа „хорор“, некои „грозоморно“, некои „трагедија“. Но, ретки беа јавните гласила кои лани на 10 септември го именуваа убиството во Гостивар со точното име – „фемицид“.
  • Од Гала Насева
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Пејзаж на неименливото: Разговор помеѓу Калиа Димитрова и Билјана Радиноска
Би сакала да ти кажам: „Ја носам својата траума како цвет на реверот или како орден од војната или како свежо налакирани црвени нокти“. Тоа би била добра реплика, но сè уште не е така.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Отаде издржливоста
Ако се согласиме дека дел од умешноста на преживувањето е да се биде издржлив/a, тогаш што стои отаде логиката на издржливоста и преживувањето, кон живот во процут, благосостојба и можности за креативност и трансформација?
  • Од Калиа Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Запознај ја Мави Феникс
Се обидувам да им дозволам на моите феминистички ставови да светат низ секоја песна, секое интервју и воопшто секоја мала работа што ја правам. Време е за сите да застанат против сексизмот кој е насекаде околу нас.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
За земјоделките во земјата нема одмор, само работа
„Поради земјоделски активности кои ни се единствен приход во семејството, преживеав два спонтани абортуса.“
  • Од Јована Јовановска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Марш за 8 Март
Сиромаштијата има женско лице.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
8 март 2019 низ фотографии
Што се случуваше на Меѓународниот ден на жената во градовите низ Европа
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Жртвите на сексуално насилство треба да знаат дека не се сами и дека постојат безбедни места за нив – промоција на центрите за упатување жртви на сексуално насилство
Сексуалното насилство и неговите облици се едни од најмалку пријавуваните случаи на насилство, особено кога станува збор за силување во брак или од страна на интимен партнер.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Проблемот кој нема име
Извадоци од поглавјето од книгата Женската Мистика (The Feminine Mystique, 1963), Бети Фридан
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
IN-YOUR-FACE КОНЦЕПТУАЛНА УМЕТНОСТ: Кон отворањето на првата самостојна изложба „Ова објективизирано тело“ на Марија Ангеловска
Со изложбата „Ова објективизирано тело“ се отвори седмиот по ред Фестивал за феминистичка култура и акција ПРВО ПА ЖЕНСКО, кој се одржа во просториите на МКЦ од 9 до 12 мај, 2019 година.
  • Од Мања Величковска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Насилството и општествената моќ
Што се случува кога институциите од кои жртвите треба да побараат помош, во својот состав ги имаат насилниците?
  • Од Натали Китаноска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Не мора да сме среќни за празниците
Настранување од божиќниот идеал во филмската нарација на Carol
  • Од Душица Лазова
  • ФЕМ 101
Во фокус: Санна Марин
Oчигледно, границата на моралот се повлекува кај млада жена со моќ, која се осмелува да танцува на камера. И тоа, провокативно.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Држава што не постапува е држава што силува
Тука сме, ве следиме, и нема да ве оставиме на раат!
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Цената на менструалната сиромаштија
Даночењето на производите за менструална хигиена како неесенцијални производи има сериозни последици.
  • Од Ангелина Цветковска
  • КВИР, ФЕМ 101
Џудит Батлер – Критички квир
Смеeњето во лице на сериозните категории е неопходно за феминизмот.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Збор на годината: Согласност
Се надеваме дека во 2019 ќе почнеме да ги гледаме плодовите од дискусијата за сексуалната согласност!
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Капитализмот има свои ограничувања
Џудит Батлер за пандемијата COVID-19 и нејзиниот растечки политички и социолошки ефект во Америка.
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Митот за мајчинскиот инстинкт
Родителскиот мозок е нешто што се развива како резултат на искуството - и секој може да го развие.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Гледаме порно: Отворено и искрено за женската сексуалност
Порно преференците не треба да се дочекуваат со осуда и стигма, туку за нив треба активно да дискутираме, да се преиспитуваме, да разменуваме информации, совети и, секако, порно страни кои го претстaвуваат и застапуваат она во што веруваме и сакаме да го гледаме, бидејќи очигледно, многу од нас гледаат порно.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Партнерското насилство во квир врските  
Кон Куќата од соништата на Кармен Марија Мачадо.
  • Од Грација Атанасовска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram