Јавното обвинителство е клучната институција која има обврска да ги гони сторителите на кривичните дела од Јавна соба, со што ќе овозможи заштита од сексуално возменирување и родово засновано насилство на сите жртви. Неефикасноста на оваа институција во казнувањето на сторителите на родово засновано насилство ни е позната оддамна, а овој заклучок само се потврди со случајот Јавна соба. Институцијата е особено неефикасна кога станува збор за сексуално вознемирување на интернет, па низ годините слушавме различни оправдувања за неказнување на сторителите. Нашите пријави за онлајн вознемирување и говор на омраза завршуваат со пријавувањето, без да добиеме каков било одговор или во најдобар случај основното и вишото јавно обвинителство си ја префрлувале топката.
Јавна соба е случај на масовно и организирано сексуално вознемирување, со бројни жени жртви и со бројни сторители мажи, кое трае повеќе од една година. Кога се појави случајот надлежните институции нè убедуваа дека преземаат сè, во согласност со закон и дека сторителите ќе бидат санкционирани. Но после една година стана очигледно дека тоа нема да се случи, со што се овозможи поддршка за сторителите, а не за жртвите. Жртвите се множеа, а сторителите не се уплашија, продолжија со сексуално вознемирување, продолжија со злоупотреба на лични податоци, продолжија со родово засновано насилство. Наместо да ги санкционираат сторителите со што ќе спречат оваа група да продолжи да постои, ги повикаа повторно жртвите да пријават, жртвите пријавуваа, а тие им велеа дека за фотографиите сами си се виновни.
Не, жртвите не се виновни, виновни сте вие што не ги санкциониравте сторителите, што наместо на страна на жените застанавте на страна на насилниците. Оттука, Јавна соба е само доказ дека насилството врз жените има институционална форма, тоа се спроведува и од страна на институциите со нивниот молк.
Законските измени што ги најавувавте се позитивни, но задоцнети и не се неопходни за да ги санкционирате сторителите од Јавна соба. И според постоечкиот Кривичен закон, Јавна соба е кривично дело. И по ратификацијата на Истанбулската конвенција Кривичниот законик претрепе измени, но пропуштивте да го вметнете сексуалното вознемирување како кривично дело.
Бараме конечно да сфатите дека насилството врз жените не е личен проблем на секоја жена, туку ваша обврска! Не ни требаат ветувања и уверувања, ни требаат санкционирани сторители и ни треба правда за жртвите. Бараме да си ги исполните обврските поради кои добивате плати секој месец, бараме да постапувате согласно правото, а не според лични и произволни убедувања, дополнително поттикнати од непотизам и корупција. Немојте да нè убедувате дека институциите се спремни за да нè заштитуваат од родово засновано насилство, голем дел од нас и на своја кожа знаат дека не се. Наместо ова, санцкионирајте го секој полициски службеник кој нема да постапи согласно закон, кој ќе ја обвини жртвата или уште повеќе самиот ќе стори насилство над жена. Бараме да им верувате на жртвите, а политичката волја да ја покажете со санкционирање на сторителите и на нити еден друг начин.
Солидарноста и емпатијата кон жртвите е првиот чекор на отпор против патријахалниот шовинизам. Поддршка за жртвите, не сте сами и вие не сте виновни!
Драгана Дрндаревска
