Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Необични придобивки
Една од најтешките работи во животот за мене беше да ја прифатам и признаам мојата привилегија.

Авторка: Роксен Геј

Кога бев мала, со родителите одевме на Хаити за време на летото. За нив, ова си беше враќање дома. Но за мене и браќата тоа беше авантура, понекогаш обврска, и секогаш неопходна лекција за привилегиите и благодатот на американскиот пасош. Сè додека не го посетив Хаити, немав претстава како всушност изгледа сиромаштијата или, пак, разликата помеѓу релативна и целосна сиромаштија. Тоа што ја видов сиромаштијата толку јасно и продорно, остави длабока трага врз мене.

До ден денес се сеќавам на првата посета и како на секоја раскрсница, испотени мажи и жени се собираа во толпа околу колата и ги подаваа ковчестите раце, надевајќи се дека ќе добијат неколку гурди или американски долари. Ги видов раштрканите сиромашни квартови, колибите во кои беа напикани цели семејства, ѓубрето натрупано на улиците, како и преубавата плажа и младите мажи во униформи што ни носеа кока-кола во стаклени шишиња и ни правеа капи и чамчиња од палмини листови. Тешко е дете да почне да го разбира контрастот помеѓу таа неизбежна сиромаштија и речиси одбивниот луксуз веднаш до неа, па потоа и Соединетите Држави, оддалечени неполни осумстотини милји со блескавите градови што се издигнуваат над хоризонтот и добро одржаните автопати што се протегаат низ целата држава, со вода за пиење и струја. Дури по многу, многу години сфатив дека мојата лекција по привилегија започна долго пред да можам вистински да ја ценам.

Привилегијата е право или имунитет што е доделен како необична придобивка, предност или услуга. Постои расна привилегија, родова привилегија (и идентитетска), хетеросексуална, економска, привилегија на физичка способност, верска – на списокот му нема крај. Кога-тогаш, мора да се предадеш на привилегиите кои ги имаш. Речиси сите, особено во развиениот свет, поседуваат нешто што некој друг го нема, нешто по кое некој друг копнее.

Проблемот е во тоа што културните критичари зборуваат за привилегијата со толку алармантна леснотијa, но со толку празни зборови, што зборот го изгуби своето значење. Кога луѓето го користат зборот „привилегија“, обично не го ни регистрираме зашто го слушаме толку често, што стана само бел шум.

Една од најтешките работи во животот за мене беше да ја прифатам и признаам мојата привилегија. Тоа е проект што сѐ уште трае. Јас сум жена, човек со обоена кожа, дете на имигранти, но исто така израснав во средната, а потоа и високата средна класа. Родителите нѐ израснаа мене и моите браќа во строга средина, но сепак полна со љубов. Тие беа и сѐ уште се во среќен брак, па не морав да минувам низ со разводи или гадни брачни динамики. Учев во елитни училишта. Магистратурата и докторатот ми беа финансирани. Веднаш добив решение за работа на универзитет откако завршив. Сметките ми се платени. Имам доволно пари и време за да ги трошам на што сакам. Имам релативно многу објавени дела. Имам сопствен агент и мои книги. Животот ми е далеку од совршен, но сепак се срамам да прифатам колку всушност сум привилегирана.

Тешко ми е и да ги земам предвид сите нешта за кои не сум привилегирана или нештата за кои привилегијата волшебно не ме спасила од преголема болка. Во оние потешки денови, не сум сигурна што ме нервира повеќе – тоа што сум црнкиња или тоа што сум жена. Мило ми е што сум и двете нешта, но светот постојано ми се меша. Ме побудалуваат еден куп потсетници за тоа каде ми е местото – непознати луѓе што ме распрашуваат на паркингот на работа небаре е незамисливо јас да бидам член на колегиумот, упорноста на законодавците кои се обидуваат да управуваат со женското тело, вознемирување на улица, непознати што сакаат да ми ја пипкаат косата.

Склони сме да веруваме дека обвинувањата за привилегија значат дека ни е лесно, па се лутиме бидејќи животот е тежок речиси за сите. Се разбира дека сме лути на овие обвиненија. Погледнете ги белите мажи кога ќе ги обвинат дека се привилегирани. Веднаш заземаат одбранбен став (понекогаш и разбирливо). Велат „Не сум јас крив што сум бел маж“, или „Јас сум (внесете друга состојба што им ја порекнува привилегијата)“, наместо едноставно да прифатат дека во овој поглед, да, имаат придобивки од некои привилегии кои други ги немаат. Да се има привилегија во едно или повеќе полиња не значи дека сте целосно привилегирани. Да се предадете и прифатите дека сте привилегирани е тешко, но тоа е сè што се очекува од вас. Цело време се потсетувам дека: со тоа што прифаќам дека сум привилегирана не значи дека ги негирам начините на кои бев и сум маргинализирана, начините на кои сум страдала.

Не мора да правите ништо откако ќе ја признаете својата привилегија. Не мора да се извинувате. Треба да го сфатите степенот на привилегијата, последиците на привилегијата, и да останете свесни дека луѓето што се поинакви од вас се движат низ светот и го доживуваат на начини кои вие можеби никогаш нема да ги разберете. Тие можеби ќе се најдат во ситуации за кои вие никогаш не би знаеле. Но сепак, би можеле да ја искористите таа привилегија за општо добро – да се обидете да го израмните теренот за сите, да работите за унапредување на социјалната правда, да го привлечете вниманието кон тоа како оние без одредени привилегии се обесправени. Веќе видовме што направи трупањето на привилегии и резултатите се срамни.

Кога зборуваме за привилегија, некои луѓе почнуваат да играат многу бесмислена и опасна игра каде што се обидуваат да мешаат и комбинираат разноразни демографски карактеристики за да одредат кој ќе победи во „Играта на привилегија“. Кој би победил во „Играта на привилегија“ помеѓу богата црнкиња и богат белец? Кој би победил во „Играта на привилегија“ помеѓу квир белец и квир Азијка? Кој би победил во „Играта на привилегија“ помеѓу белец од работничка класа и богата Мексиканка со поинакви физички способности? Можеме да ја играме играва цел ден и да не најдеме победник. Да се игра „Играта на привилегија“ е како ментална мастурбација – убавко им е само на оние што ја играат.

Премногу луѓе си играат самопрогласени полицајци за привилегија и патролираат низ ходниците на дискурсот, спремни да ги потсетат сите за нивната привилегија без разлика дали тие луѓе ја негираат или не. Во онлајн дискурсот на пример, сеништето на привилегија секогаш демне во темницата. Кога некој пишува од искуство, често има некој друг што чека како на готовс, со размавтан прст да го обвини писателот дека е привилегиран на многу начини. Како ли се осмелува некој да зборува од лично искуство без да ги земе предвид сите можни конфигурации на привилегијата или пак отсуството на привилегија? Би живееле во свет од тишина доколку луѓето без привилегии се единствените на кои им би им било дозволено да пишуваат и зборуваат за различности, или пак да пишуваат и зборуваат од искуство.

Кога луѓе осудуваат други за привилегираноста, најчесто само сакаат да бидат слушнати и видени. Нивната потреба е акутна, па дури и очајна, а потекнува од многуте историски и современи обиди за да се замолчат, а воедно и да се направат невидливи маргинализираните групи. Дали мораме да ги задоволиме сопствените потреби да сме слушнати и видени со тоа што ќе спречиме некој друг да биде слушнат и виден? Дали привилегијата автоматски ги негира сите важни нешта што некој привилегиран сака да ги каже? Дали да игнорираме, на пример, сè што имаат да кажат белите мажи?

Треба да стигнеме до степен каде што ќе можеме да зборуваме за привилегиите преку набљудување и признавање наместо преку обвинување. Треба да можеме да расправаме за ова без заканата од привилегии. Мора да престанеме да учествуваме во Олимпијадата на привилегија или Олимпијадата на угнетување зашто нема да стигнеме никаде ако не најдеме поефективни начини да ги надминеме разликите преку разговор. Треба да можеме да кажеме „Ова е мојата вистина“ и таа вистина да може да опстои без стотина џагорливи гласчиња да вриштат, оставајќи впечаток дека не може да постојат повеќе вистини истовремено. Зашто, во еден момент, нели привилегијата веќе не и е поентата?

Привилегијата е релативна и контекстуална. Ретко кои луѓе во развиениот свет, а особено во Соединетите Држави, воопшто немаат привилегии. Меѓу нас што сме дел од интелектуални заедници, привилегијата ја има на претек. Сите ние имаме време за трошење и редовен пристап до интернет. Ја имаме слободата да ги изразуваме нашите мислења без закана од казни. Имаме паметни телефони и ај-производи и компјутери и лаптопи. Ако го читате овој есеј тогаш имате одреден вид на привилегија. Можеби ви е тешко да го слушнете ова, знам, но ако не можете да си ја препознаете привилегијата, ве чека многу труд; фатете се за работа.

 

 

 

 

 

 

Превод:
Теодора Димитриевска
Ангел Димовски
Даниела Дракуловска
Сара Гинова

Менторство: Благица Димитрова и Румена Бужаровска

НАПИШАНО ОД:
  • Тимот на Медуза
  • January 24, 2022
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Неутрално дебела
Бунтот кон правилата го почнав со тоа што го преземав назад зборот дебела од оние кои го користеа за да ме повредат.
  • Од Вања Кирова
  • ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: ТЕМНИНА
Лени Фрчкоска, Сара Миленковска и Ивана Батев ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Библиотеките како простор и за квир заедниците
Каква е праксата во клучните светски библиотеки со кои соработува НУБ и зошто библиотеките треба да бидат сигурен простор за ранливите млади луѓе.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
„Видете нѐ колку нѐ има. Сите за МКЦ“
Неформалното движење „Сите за МКЦ“ на музичкиот фестивал „Земјотрес“ повторно го изрази својот револт.
  • Од Тимот на Медуза
  • Uncategorized, КВИР, ФЕМ 101
Магијата на Скопје Прајд низ фотографии – Втор дел
Ако и вие како нас не можете да се наситите на прекрасните фотографии од Скопје Прајд, во прилог втор дел галерија фотографии.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Мојата постпородилна приказна
Mислите и состојбите по пораѓајот не те дефинираат ни како личност, ни како мајка.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Протестен собир: Не сме безбедни!
Бараме одговорност од надлежните институции, бидејќи не се чувствуваме безбедно во своите градови:
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Суровата реалност на „Слугинка“ – серија која непоколебливо го насочува објективот кон сиромашните жени
Во с’ржта на „Слугинка“, лежат циклусите на злоупотреба кои ги одржуваат луѓето—особено жените—во сиромаштија.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Mитот за убавите заспани девојки
Нараторката донесува одлука да преспие една година од својот живот со помош на седативи и антидепресиви. Таа го замислува овој проект како една хибернација, одмор од секојдневните анксиозности и случувања.
  • Од Кристина Атанасова
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Сексуалната едукација се базира на еднаквост, почит, согласност и човекови права: Интервју со Елена Петровска и Мери Цветковска
Сè што треба да знаете за Сеопфатно Сексуално Оразование, со Мери и Елена - експертки во полето. 
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Дома е далеку
Кон романот „Одбројување“ на Фросина Пармаковска
  • Од Кристина Атанасова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Отуѓивите права на жените
На многу начини бременоста е најнеприватното искуство во животот на една жена.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
(Не)безбедни простори
Безбедносните техники се толку длабоко навлезени во женското искусто на градот, што доколку некој ме праша дали ми е страв да се шетам сама навечер, би кажала не. Но тоа не би била вистината.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во нашите учебници жените се „невидливиот род“
Во учебниците на просторот на Југославија секогаш побројни биле коњите (на војсководците), отколку жените.
  • Од Ивана Хаџиевска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Оклопни возила за спречување на семејно насилство
Очигледно гео-политиката е препуштена на мажите, додека жените се оставени на двојна дискриминација – редовната од патријархатот и вонредната од пандемијата.
  • Од Џејлан Велиу
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Спокојното поврзување на телото и просторот
Ве запознаваме со Ивана Јовановска, поетеса од Скопје која се занимава со прашањето на телото и просторот (кон внатре и кон надвор) каде тоа се развива, боли, се бунтува...
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Повеќе од нашата работа
Приказни за работата во пандемија, повредите на работничките права, и солидарноста, наспроти продуктивноста, како централна вредност врз која треба да ги градиме нашите релации.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Женското лице на војната и историјата
Кон романот „Војната нема женско лице“ од Светлана Алексиевич
  • Од Радица Стојановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Жан-Лук Годар
„Претпочитам да работам кога има луѓе против кои треба да се борам.“
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Медуза препорачува: Што да си купите на Саемот на книгата?
Листа на наслови од неколку македонски издавачки куќи кои можете да ги најдете на Саемот по намалена цена.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Опкружeте се со заедница што ќе ве мотивира: Интервју со Katerinha
Бидувањето независен уметник е стресно и кога нема пандемија, така да им препорачувам на сите кои имаат пријатели во уметноста да проверат дали им треба помош.
  • Од Вања Кирова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Зошто разводот е добар?
За децата и родителите е подобро да живеат среќно и разделено, отколку несреќно и заедно.
  • Од Ирена Цветковиќ
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Дипфејк порно: нова генерација на сексуално насилство
Проблемот со дипфејк технологијата не е што се користи во порнографска смила, проблемот е што тоа се прави на малициозен, сексистички и насилнички начин.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Надежта е во неоткажувањето
Да се биде е веќе однапред и да се биде заедно.
  • Од Вики Младенова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Бел хукс: „Нашата прва љубов е љубовта кон себе“
Плодната писателкa, мислителка и теоретичарка дискутира за љубовта кон себе и за тоа како искрено да ја процениме сопствената вредност.
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Митот за геј изобилството: како ТВ индустријата продава современа квир елита
Дали поголемиот диверзитет и вклучувањето на квир ликови во новите верзии на „Озборувачка“ и продолжението на „Сексот и градот“ се знак за напредок или пропаганда за (не)постоењето на современа квир елита?
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Чувајќи ја Франка: Работа околу нега и грижа за време на Корона
Добивањето нега не би требало да биде само луксуз за богатите и повремен комфорт за средната класа, туку пристапна до сите деца и родители. Истовремено, работниците на грижа и нега би требало да се ценети и, се разбира, добро платени.
  • Од Елена Гаговска
  • ФЕМ 101
Во фокус: Малала Јусафзаи
„Ја раскажувам мојата приказна, не зашто е уникатна, туку зашто е слична со приказните на многу девојки.“
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
7 месеци мојот живот и траума лежат во фиока во обвинителство
Сведоштво на гевгеличанката чии фотографии се споделувале на „Гевгелија Хаб“
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто „Фурам феминизам“?
 Не што е наше, ама е златно девојче
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Борба со видливата женска невидливост    
 За македонските авторки од 19 век.
  • Од Дијана Петрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Силувач на твојот пат – чилеанската феминистичка химна се шири низ светот
Милиони жени во регионот излегоа на улица да побараат нешто што е толку основно, но сепак е повредено: правото да се живее животот без насилство.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Последната фотографија
Преку својата поезија, Плат ги проширува родовите перспективи во патријахалното општество.
  • Од Љупчо Петрески
  • КВИР, ФЕМ 101
Крајно време е за прва квир лектира
Образованието нема избор освен да ги следи најдобрите примери
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Моника Стојановска: Пишувам отворено, сонливо и искрено
Може да кажам дека моите песни се една (за мене) потребна, но за жал погрешна психоанализа на другиот.
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 16 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram