Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Невидливиот хорор на семејното насилство во филмот Невидливиот човек
Додека хоророт како жанр доживува обнова, ова е солиден обид да се постави нова динамика помеѓу овој жанр и женскиот лик, после долга историја исполнета со еднодимензионални ликови и експлоатација на женските искуства.

Невидливиот човек е научно-фантастичен хорор филм од 2020, од режисерот Ли Ванел. Почетокот свесно потсетува на заплетот во Sleeping with the Enemy oд 1991, кога Лора (Џулија Робертс) ќе ја исценира сопствената смрт за да избега од насилникот со кој живее, но со клучна разлика. Сесилија (Елизабет Мос) бега и со тоа му дава до знаење на Адријан (Оливер Јексон-Коен) дека свесно го напушта, по што тој е оној кој лажно умира за да може да и ја продолжи тортурата како невидлив. Жанровски, доволно соодветно за да ја издигне и истакне морбидната реалност на жртва на домашно насилство со трансформирање на антагонистот во нешто што се граничи со човечката реалност. Со ова, филмот успева да ни го ,,нацрта’’ начинот на коишто жртвите на родово-базирано насилство се справуваат и живеат со насилниците, но и после нив. Го пригушува претпоставеното дејство пред почетокот на филмот и она после во невидливост и нејасност, дотолку што и самите гледачи се ставени во улога на судии, неретко сомневајќи се дали Сисилија е навистина жртва или повторно ние ќе бидеме жртвите на веќе истрошениот заплет, каде протагонист/ката е всушност негативецот.

Но, сметам дека симболизмот на невидливоста е доволно јасно ставен во функција, па одлично ги обработува сите аспекти на животот со насилен партнер и ни ја доближува реалноста на оние 79% од жените кои не пријавуваат насилство во земјава. Невидливоста во филмот се трансформира и подмолно се провлекува низ сцените за да паметно изгради канцерогена мрежа од опресивни тактики коишто најчесто ги користат насилниците. Почнувајќи од тактиките за изолирање и оттуѓување на жртвата, ограничување на нејзиното движење и сопствен простор, до контолирање на начинот на кој таа размислува. Таа самата, иако свесна за тоа што и се случувало е сепак немоќна да влијае врз начинот на кој е перцепирана од нејзините најблиски – како ранлива и неурамонотежена жртва на насилство.

Со ова, филмот ни открива дел од тоа како е да се биде жртва, што честопати резултира жената да биде етикетирана како хистерична и ментално нестабилна. Елизабет Мос паметно кокетира со оваа идеја и нејзиното присуство во ваквите сцени никогаш не изгледа нагло или несмасно, туку напротив, природно и логично. Ликот на Сесилија поминува низ голгота на обвинувања веќе добро познато како gaslighting¹ тактика, кое исто така логично се вклопува во целиот наратив изграден од несигурните околностите во кои таа живее.

Околу половина час пред крајот на овој филм, има сцена кадешто протагонистката Сесилија сфаќа дека е сосема сама во борбата против нејзиниот насилен поранешен партнер, којшто всушност би требало да е мртов. Па така, после две-третини од филмот којшто се одвива во страв, параноја и несигурност, Сесилија, го заокружува процесот на изолација од луѓето околу неа. Прво со сестра ѝ, па со пријателите, за на крај комплетно да се оттуѓи од околината и таа самата не стане невидлива, токму како нејзиниот опресор.

 

Но, можеби најјасната порака доаѓа токму кога таа треба да одбере помеѓу тоа да биде неправедно осудена за убиството на сестра ѝ или да се врати да живее со Адријан, кој впрочем е убиецот. Таа одбира да остане во ментална институција и со тоа субверзивно му се противи на системот, кој ја препознава само како ментално болна или како сопственост на психопат.

Понатаму, филмот ја позиционира Сесилија како дел од отровна констелација каде само таа може да стави крај на генерациското нарцисоидно пореметување и траума, секако повторно невидливи за сите други. Нејзината несакана бременост нè потсетува на контролата на женските тела, но и на транс-генерациско наследство кое е вкоренето во патријахатот. Брат му на Адријан, целиот живот измачуван од него, ја интернализира траумата така што го пресликува и имитира односот со другите околу него, па така ја имаме жртвата која станала и самата џелат. Ликот на Сесилија е спротиставен со оваа дијаметрално различна приказна, па затоа контрастот дополнително ги поставува женскоста и машкоста на различни страни кога станува збор за насилството како наследство.

Режисерот Ли Ванел, во интервју за Vulture ја објаснува намерата да ја модернизира приказната од истоимениот роман од 1897 и прилагоди на таков начин што отсуството на јасен хорор објект би бил повознемирувачки од тоа гледачот да знае каде е негативецот. Во исто време, кога е прашан за врската помеѓу #MeToo движењето и темите кои ги обработува филмот, тој изјавува дека ,,му е драго што добил шанса да екранизира култен лик од Стариот Холивуд (Old Hollywood) и што тоа се вклопило во моменталниот дискурс’’. Елизабет Мос, од друга страна во интервју за The Hollywood Reporter свесно зборуваше за феминистичките теми во филмот што подиректно излегува рамката на дискусија за филмот што режисерот ја постави.

За жал, филмот не одолева а да не понуди одмазда како завршница и со тоа прекомотно си се вкалапи во поджанрот на revenge fantasy film. Но сепак, во ерата кога хоророт како жанр доживува обнова, ова е солиден обид да се постави нова динамика помеѓу овој жанр и женскиот лик, после долга историја исполнета со еднодимензионални ликови и експлоатација на женските искуства. Иако несовршен, со пребрзо темпо во втората половина, The Invisible Man функционира и вознемирува со својата повеќеслојност. А што е пострашно од насилството и искуствата на жртвите што ни се пред нос, а сепак се невидливи?

¹Gaslighting e тактика на психолошка манипулација што може да се случи во семејството, партнерска релација или пријателство. Најчесто  вклучува невалидирање, одрекување и лажење од страна на насилникот, сè со цел да ја поткопа вербата на жртвата во сопственото расудување. Ова честопати оди до крајности, по што жртвата може да се чувствува ментално и емотивно нестабилно и тоа да ја наведе да биде уште повеќе зависна од насилникот. Терминот потекнува од истоимената драма од 1938, по која во 1944 се снима и филмска адаптација.

НАПИШАНО ОД:
  • Елена Петрова
  • March 30, 2020
  • КВИР, ФЕМ 101
Зошто Скопје Прајд?
Затоа што никој не е слободен, додека сите не се ослободат.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
За „подобрите и попаметните девојки“ или Како да се искаже неискажливото
„На некоја друга жена ова никогаш не би ѝ се случило.“
  • Од Фросина Крушкаровска
  • ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: ТЕМНИНА
Лени Фрчкоска, Сара Миленковска и Ивана Батев ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не, нема да се предомислам
Митот за неопходноста од мајчинството е традиционален концепт кој ја ограничува женската слобода.
  • Од Нина Раповска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Личностите пред мојот објектив ме запознаваат со сама себе: Интервју со Лилика Стрезоска
Приказна за портретната фотографија, селењето од Скопје во Берлин, изолацијата и пријателството.
  • Од Калиа Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА
Пишував за безизлезноста како лично одредиште: Интервју со Румена Бужаровска
Со Румена разговаравме за опсесијата да се избега од Македонија, зависта и недостатокот на лична одговорност, како централни теми во нејзината нова збирка „Не одам никаде“. Ја искористивме можноста и да дознаеме повеќе за нејзиниот неодамнешен престој во САД, развојот на ПичПрич во 2018 и нормално, феминизмот. Разговорот го водеше Калиа Димитрова.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Моето тело – мојот храм: Приказната на една нео – вагина
Решив за мојата борба да зборувам отворено и експлицитно затоа што сметам дека поинаку не може. Решив да зборувам зашто знам дека некаде има некоја жена што поминала или поминува или ќе поминува низ истиот пат но нема на кого да се обрати, нема со кого да сподели.
  • Од Гасеница
  • ФЕМ 101
BLM лектири
Не е доволно да не сме расисти. Мора да бидеме антирасисти.
  • Од Сара Миленковска
  • ФЕМ 101
Грижа за менталното здравје: Справување со социјална дистанца, карантин и изолација
Неколку совети за како би можеле најдобро да се грижиме за себе и другите во ваквите нестандардни услови.
  • Од Иво Куновски
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Слободата како трпелив труд
Како да практикуваме колективна и вклучувачка феминистичка слобода?
  • Од Душица Лазова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Жртвите на сексуално насилство треба да знаат дека не се сами и дека постојат безбедни места за нив – промоција на центрите за упатување жртви на сексуално насилство
Сексуалното насилство и неговите облици се едни од најмалку пријавуваните случаи на насилство, особено кога станува збор за силување во брак или од страна на интимен партнер.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Can we concentrate? – Кратка размисла за изборот и егзистенцијата кон Танц на раце без наслов од boychild
„Денес немам никаква желба. Освен можеби да молчам и да ја гледам, во тишината да ја остварам сета важност на оваа необична случка: присутноста на Ани, тука спроти мене.“ ― Жан-Пол Сартр, Тегобност, 210
  • Од Мања Величковска
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Искра во борбата против домашното насилство: Интервју со Анастасија Младеновска
Автобиографска приказна за борбата на едно девојче.
  • Од Ива Станојковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Предавање на Лоренцо Бернини „Merde alors! Неофашистичкото татенце маршира кон Брисел“ во МСУ
Предавањето ќе се одржи во во Музејот на современа уметност во Скопје на 11 февруари, со почеток од 19.00 часот.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Писма од Украина (втор дел)
Ги споделуваме написите од дневниците на тројца млади луѓе од Украина, од првите денови на руската инвазија.
  • Од Тимот на Медуза
Илустрација на Arsh Raziuddin. Извор: Getty
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Откупување на себеси“: Осврт кон „Моето тело“ на Емили Ратајковски
Самосвесното проучување на експлоатацијата на женските тела на Ратајковски пропушта соодветно да ја истражи креираната и дотерана слика за себе
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Skopje Pride Weekend 10 | Ecstatic Bodies
Јубилејното издание на Skopje Pride Weekend 2022, фестивал на квир уметност, култура и теорија, оваа година ќе се случува од 2 - 11 јуни и 15 - 17 септермври.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Мојата болка е политичка
Мојата болка е сечија болка. Сè додека јас живеам со мојата болка сите живееме во грч.
  • Од Ангел Димитриевски
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО
ЖЕНАТА И ГРАДОТ
Преку пишувањето му се овозможува на телото да продолжи да постои. Така обработувањето на сеќавањата е најмакотрпната активност во средина каде времето се забавува „до точка на застанување“ и каде часовите „како капки пот, лека-полека се откинуваат и капат“
  • Од Мања Величковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ова не е трка, туку обид да се подигне свеста и да се поддржат жртвите на сексуално насилство
Клер Мекфарлен го избира спортот како начин да се исчекори кон промена, зашто тој ги обединува и поврзува луѓето. Но, и поради тоа што смета дека спортот е важен за физичкото и емоционално зацелување на тие кои преживеале насилство.
  • Од Павлина Симоноска
  • КВИР, КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жива филологија
Дали и како може да се живее одовде или отаде животот?
  • Од Вики Младенова
  • ФЕМ 101
Фемицид – од спалувањето на клада до женските инфантициди
Потребно е одвојување и разликување на фемицидот од останатите видови насилство
  • Од Ангелина Станојоска
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родителската поддршка: мост помеѓу хетеро и квир луѓето
За тоа колку јавната поддршка од родителите на квир деца е истовремено контроверзна, субверзивна и неизмерно потребна сведочат реакциите и вниманието кое го доби жената која држеше транспарент „Горда мајка!“ на Парадата на гордоста во Скопје во 2019.
  • Од Душица Лазова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче!
Од жените се очекува да се плашат. Ги учиме девојчињата да бидат срамежливи, плашливи, внимателни, наместо храбри и љубопитни. Ги учиме дека нивните тела се ранливи и им го всадуваме стравот од повредување со што им ја намалуваме довербата во нивните сопствени тела.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Амбер Херд е несовршена жртва
Дали јавното говорење за партнерско насилство само им дава можност на насилниците да го продолжат злоставувањето на нивните жртви преку судските системи?
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Дали го препознаваме сексуалното вознемирување?
Изгледаше како секој обичен ден, или барем така започна. Три часа патување до главниот град со автобус кој мириса како никогаш да не бил на хемиско, па потоа јавен превоз до близина на градот, па консултации, па назад во некој друг автобус кој мириса исто, можеби и полошо. Но, тој ден не беше баш така.
  • Од Ангелина Станојоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како е да старееш како геј во Србија
Додека сте помлади и здрави, некако се борите со стигмата и ограничувањата што ги чувствувате како геј личност. Во староста сè опаѓа, сè е потешко, кругот на пријатели се стеснува и мрежата за поддршка опаѓа
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Гравитација
Бројот на варијации на формата на женските гради е веројатно соодветен на бројот на жени во светот или ко што би рекла една моја драга личност “сто жена, двеста сиса”
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Куќата на соништата на Кармен Марија Мачадо
Избрани поглавја
  • Од Грација Атанасовска
  • ФЕМ 101
Проблемите на лезбејската заедница се продлабочуваат: 26 Април – Ден на лезбејската видливост
Овој ден не смее да остане само потсетување за постоењето на заедницата, туку да биде поттик за насочен активизам кон надминување на проблемите и предизвиците со кои заедницата се соочува.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
BeFem’s Feminist Fighters
Колку сте запознаени со BeFem, српскиот фестивал за феминистичка култура и акција, кој го имаше своето 9 издание овој месец?
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Емоциите се нашите политички и животни ресурси
Овој колективен гнев треба да се канализира, да се застане цврсто, без компрописи во легитимната борба за нашите животи: Говор на Калиа Димитрова од протестниот марш „Јавна соба е кривично дело“.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, ФЕМ 101
Крајно време е за прва квир лектира
Образованието нема избор освен да ги следи најдобрите примери
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Глад – Роксен Геј
Ова е мемоар на моето тело бидејќи, најчесто, приказните за телата како моето се запоставуваат, отфрлаат или исмеваат.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Феминизам и климатска правда: Женскиот одговор на колективната неодговорност
Климатските промени се и криза на човековите права. Криза која бара феминистички одговори.
  • Од Александра Спасеска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram