Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
(О)станување уметници
Кон „Птицата во мене лета каде што ќе посака“.

Ако се гледа внимателно, може

да се види Ева. Скриена зад грбот на Бога. 

Чека на ред да биде создадена. 

Да биде видена. Да добие живот. 

Понекогаш и јас така се чувствувам. 

Како да чекам нешто. 

Според легендата, еден познат уметник некогаш кажал дека сите деца се родени уметници. Проблемот е како да останеме уметници штом пораснеме. Овој проблем не е карактeристичен за одредено место, или време. Всушност, живеејќи во општество кое се обидува да капитализира од секое наше движење и уште од најрана возраст на милион различни начини и фреквенции ни праќа порака кои професии се пожелни во овој ситем, а кои не, да се (о)стане уметник е навистина еден чин на протест. Тој чин на протест може да е едноставен како намерно загорување на една чорба од грашок. Веројатно помислувате како се најде грашокот во оваа приказна. Тоа е клучниот момент кога шведската уметница Берта Хансон, решава дека е доволно храбра да раскрсти со очекувањата и ограничувањата од средината и да го следи својот внатрешен повик кон уметноста. 

За животот и растењето на Берта Хансон, читаме и доживуваме, преку прекрасната сликовница за деца и возрасни „Птицата во мене лета каде што ќе посака“, смислена, напишана и илустрирана од Сара Лундерберг, според писмата и записите од дневниците на уметницата. Сликовницата е преведена од шведски на македонски од Родна Русковска, во издание на Артконект, во едицијата „Бајче“. 

 

 

Колку пати треба да се ослободи жената, за конечно да полета?

 

 

Приказната е сместена при почетокот на 20 век, во гратчето Хамердал, каде 12 годишната Берта се чувствува растргнато помеѓу поривот да истражува и креира, и многуте обврски кон нејзиното семејство со земјоделско потекло. Повеќе од што било друго, Берта сака да продолжи да се школува и да стане уметница, но тоа ѝ се чини како невозможна мисија: нејзиниот строг татко кој ја калеми да стане домаќинка не сака ни да чуе за уметност. (Кога ќе пораснам, ќе бидам уметник./Како Микеланџело./Но тоа не го кажувам наглас. Затоа што тоа не е вистинска професија./ Не е нешто што стануваш./ Особено ако си девојче./Знам дека тато мисли така.)¹

Берта излегува да дише надвор, во природа. Таму таа се чувствува како себеси – како птица, а птиците кои ги изработува од глина ѝ ги подарува на својата болна мајка, во тој момент единствената која ја поддржува нејзината дарба. Птиците остануваат да бидат дел од богатото творештво на Берта, како симбол на слобода, но и своевидно автопортретирање и доживување. 

Кога Берта ќе ја загуби личноста што ѝ ја дава најголемата поддршка и потпора, мора да најде начин да замине. Свесно решава да покаже колку е неспособна како домаќинка, подгорувајќи го ручекот – малиот чин на отпор, кој за неа претставува внатрешен пресврт. „Неделите минувале, работата на фармата продолжила како и вообичаено. Но кога Берта уште еднаш по грдиот пресврт како што таа го нарекува настанот со супата од грашок, го замолила татко си за дозвола да продолжи да учи, тој го сменил мислењето.“² И така, таа заминува.

Читателот добива впечаток дека оваа сцена на заминување од непосредната околина и со тоа, од семејните, класните и родовите стеги кои ги носи таа, претставува конечното ослободување на уметницата Берта Хансон. Сепак, имаме можност подетално да се запознаеме со нејзиниот живот по заминувањето од селото, благодарејќи на поговорот напишан од новинарката Александра Сундквист, кој го наметнува прашањето колку пати треба да се ослободи жената, за конечно да полета?. 

Берта завршува школување, но не за уметност како што таа сакала, туку за учителка, зашто „времето едноставно не било созреано за жени уметници“.³ Додека работи како учителка во селото Фредрика, таа продолжува да слика, па затоа и не е воошто чудно што портретите од деца се доста препознатливи за нејзиното творештво. Дури после многу години, писателката Елса Бјоркман-Голдшмит при посета на училиштето каде таа работи, ги забележува сликите на Берта и ѝ помага конечно да ја лансира својата кариера како уметница.        

Различните нишки на женска солидарност, поддршка и препознавање е она што ме фасцинира во оваа приказна и начинот на кој ја добиваме во форма на книга. Читаме и учиме за животот на една уметница, која се одважила да го следи својот пат со поддршката од мајка си, а успеала во целта со помош на друга уметница. Стотини години подоцна, трета уметница ја раскажува и илустрира оваа приказна, на еден топол и приемчив начин. Илустрациите во сликовницата ни го доближуваат секојдневието во селото, но и бујниот и хаотичен внатрешен свет на малата Берта. На моменти, добиваме впечаток дека спалната соба во која лежи и црта покрај мајка си, може да е наша спална, шумата каде се шета и крие, може да е шума во нашиот град или село, а силната желба да се биде нешто свое, како да е наша желба. 

 

 

 

Овде и сега

 

 

Книгата ме наведе да размислувам за положбата на уметниците денес и овде, имајќи на ум колку често може да се сретне ставот дека уметноста не е навистина професија, а женските уметници локално, како и глобално, сѐ уште постојат на маргините на уметничкиот канон. Во такви услови, да се биде уметница бара тврдоглавост, поддршка и храборост. Добив порив за темите кои ги сретнав во книгата да поразговарам со уметници кои живеат и творат кај нас, и на некој начин да ја продолжам методата на прераскажување, а во тоа ми помогнаа Јана Јакимовска, Инес Ефромава и Елена Чемерска: три современи уметници, кои користат различни медиуми и имале различен пат и приказна, но никогаш не се откажале од своите крилја. 

Јана, Инес и Елена го споделуваат искуството на раното препознавање на себеси во оваа пракса. „Не знаев дека тоа ќе биде моја професија, ама знаев дека е нешто што го правам постојано. Од кога се сеќавам на себе, беше дел од мојот идентитет. Јас бев Инес, Инес која црта.“, вели Инес кога се присеќа на своето детство и местото на уметноста во него. 

На сите три несомнено многу им помогнала поддршка од семејството, како во собирањето храброст да се проследи оваа идеја докрај, така и во континуираната поткрепа која е очигледно важна и потребна. 

Моето семејство, мајка ми и татко ми, никогаш ниту ми ги кратеа крилјата, ниту се потсмеваа со кој било мој каприц, интерес или амбиција – напротив, за сѐ што сум работела ми пружале максимална поддршка. (Јана Јакимовска) 

Мајка ми уште од многу мала ми го поттикнуваше интересот и постојано ме потсетуваше да не го угасам тој дел од себе. И кога дојде делот за упис на Факултет, ми даде апсолутна поддршка, не само морално, туку и практично. Таа, поради околината, не успеа да ги реализира својата уметничка дарба и желба. Ама, денес има и син и ќерка, дипломирани ликовни уметници… Тука е и сопругот, кој подоцна безусловно ми помогна и ме поддржа да дадам отказ од канцелариската работа што не беше поврзана со уметноста, и да се вратам на ликовното.  (Инес Ефремова) 

Имав целосно разбирање од семејството, кое претпоставувам има некоја улога во тој период кога се донесуваат тие одлуки. Постоеа некои грижи, за тоа дали сум свесна во што се впуштам. Веројатно во некој миг провеа уште некоја грижа за тоа како ќе се справам како млада девојка со фактот дека во моето семејство имаше неколку уметници кои поседуваа авторитет, но мене тоа апсолутно не ми беше секирација. (Елена Чемерска) 

Иако овие уметници ја добиле многу потребната поддршка од своите семејства, кога-тогаш се соочиле со одредени сопки и препреки кон себе-реализацијата. Сепак, тоа не ги спречило да продолжат да го газат патот кој го наумиле. 

Некаде околу 12/13 години, поради немање стимул од образовниот систем и поради идеите на околината за успех, ја ставив „Инес која црта“ во некој ќош и почнав да имам други планови за идна професија. Истите станаа многу поконцизни на крајот од средното образование. Постоеше и идејата за Факултет за ликовни уметности, ама беше некаде далеку. Ми беше страв дека ако одберам ФЛУ, ќе бидам осудена на глад и неуспех. Ама, сонував сон во кој ми беше кажано дека сè ќе биде во ред ако сум уметник. Така всушност ја одбрав ликовната академија. Чудничко малку, знам. (Инес Ефремова)

Постојат различни аспекти на тоа што дава сила да се занимаваш со некоја работа. Мислам дека за луѓето кои се занимаваат со уметност е до некаде и идентитетско прашање. Потребно ти е да го правиш тоа. Добрите уметнички дела поставуваат прашања без дефинитивни одговори, поставуваат параметри кои се доволно отворени, иако сугестивни, да те вовлечат во себе за ти да го најдеш својот пат низ уметничкото дело. Пуштаат одредени процеси во погон кои плетат комплексни динамики. Ова искуство е нешто што секогаш ми давало сила и сум го чувствувала како ветер во грб, како мотивација и желба да го допрам и самата и можеби и самата еден ден да успеам да комуницирам на овој начин. (Елена Чемерска) 

Сфатив дека ако не студирам уметност ќе сакам да ги убијам сите што тоа го прават – од љубомора, нормално. За среќа, клишеата од типот „нема леб од уметноста“ ниту дозволив да ме тангираат, ниту се покажаа како точни. (Јана Јакимовска) 

За жената да твори, потребни се соодветни услови. Ова е лекцијата која ја научивме од „Сопствена соба“ на Вулф. Оваа реалност и ден-денес е неотуѓива од уметничкото, а особено женското творештво. Прекарноста на работата, несигурноста, непостоењето на системска поддршка и генерално, маргиналната позиција на уметноста во општеството денес, се сили кои ја отежнуваат и загрозуваат работата, и следствено егзистенијата на уметниците. Би било неблагодарно да им се честита на овие уметници (и сите уметници), кои биле истрајни во својот избор на професија, без одново да се начне прашањето на нивната позиција, како и позицијата на уметноста во поширокиот општествен контекст, денес. 

Уметниците и културните работници, освен што произведуваат содржина, на мускули ја буткаат глобалната машинерија која е „the Art World“. Се соочуваме со огромен притисок, несигурен живот и сѐ што налагаат тие воспоставени прекаријатни динамики и односи на моќ. Ова се чувствува и во нашата средина, иако ние и одвај да имаме сцена. (Елена Чемерска) 

Цела деценија изгубив работејќи во маркетинг и медиуми, за да можам да преживеам и да имам средства да творам. И баш пред некое време коментиравме со сопругот, кој е исто така уметник, дека овој свет како да ја казнува креативноста. Ако работиш нешто што го сакаш, нешто што ти ја обзема душата и создава светови, ја плаќаш цената на имањето љубов, со немањето финансиска компензација за истото. (Инес Ефремова). 

Искуствата на Елена, Јана и Инес донекаде говорат за променети услови за уметниците. Денес, можеби девојките поретко се спречени да се остварат како уметници од страна на своите семејства, но прашањето колку се поттикнати од потесната и пошироката средина е релевантно. Митот за машкиот гениј продолжува да се перпетурира, како преку образовниот систем, така и преку светот на уметноста: музеите, признанијата, академиите… Повеќето од нас знаат поразително мал уметници кои твореле низ историјата и кои творат денес, а улогата на жената во уметноста како муза, наместо креатор, е превалентна, како и во минатиот век. 

Тешкиот пат кон пробивот, скромните можности за финансирање, социјалните медиуми и притисокот константно и брзо да се создава нешто ново, притисокот да се „продаваат“ вештините за маркетинг на продукти, се еден мал дел од многубројните пречки со кои се соочуваат уметниците денес. Сепак, од другата страна на оваа приказна стои можноста за инакво организирање, иницирање трансформации и промени, градење сојузи, и меѓусебна солидарност. Токму заради таа субверзивна и трансформативна моќ, велиме дека уметноста е бесценето важна за општественото ткиво и дека, најпросто речено, на светот му требаат повеќе уметници. Уметници кои ни помагаат да го погледнеме светот и себеси поинаку и ние останатите да полетаме каде што ќе посакаме. 

Во тој дух, ги прашав Јана, Елена и Инес што би им порачале на младите девојки кои сонуваат да станат уметници. Наместо заклучок, еве ги нивните одговори. 

Нема да биде лесно и потребен е труд. Веројатно нема да има баш многу пари. Но, ќе има многу задоволство, знаејќи дека си донелa мало парче креативност на свет. (Инес) 

Девојко, можеш ти. Ако немаш поддршка е тешко, но ќе се најде некој/а ментор/ка која ќе ти ја вдахне вербата во тоа што го правиш. Слушај забелешки, но селективно применувај, верувај на другите, но најмногу во себе. Ако гледаш дека нешто некаде не оди, скршни малку лево или десно, можеби таму е твојот пат. Твојот труд е твој – ти решаваш колку и дали ќе го наплатиш. Ако за уметноста се вели дека е 10% талент и 90% работа, исто така може да се рече дека за да „успееш“ ти треба 10% дело и 90% attitude. А „етитјудот“ повикај си го со првата реченица што ти ја кажав: Девојко, можеш ти.  (Јана)

Напред храбро и чувствително, со жестина и ранливост – па што. И упорност и отворено срце и еден тон хумор за сѐ околу нас и за себе – ќе се најде. (Елена) 

…Затоа што јас имам птица во мене 

Која мора да лета

Каде што ќе посака… (Берта Хансон)

 

 

 

 

 

Оваа книга е објавена како дел од проектот ЕВРОПСКИ ПРИКАЗНИ НА НАДЕЖ на издавачката куќа Артконект, поддржан од Креативна Европа на Европската Унија.

 

 

 

 

¹Сара Лундберг, „Птицата во мене лета каде што ќе посака“

² Поговор од Александра Сундквист, „Птицата во мене лета каде што ќе посака“ 

³Ibid

НАПИШАНО ОД:
  • Калиа Димитрова
  • November 10, 2021
  • ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: РАЗГОВОР
Ана Блажева, Наталија Теодосиева и Славчо Димитров ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Со интеракција и запознавање меѓу заедниците во борба против говорот на омраза
Штетата која се нанесува со говорот на омраза против Ромите е повреда на достоинството на една цела заедница.
  • Од Марија Сулејманова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто „Фурам феминизам“?
 Не што е наше, ама е златно девојче
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Отаде издржливоста
Ако се согласиме дека дел од умешноста на преживувањето е да се биде издржлив/a, тогаш што стои отаде логиката на издржливоста и преживувањето, кон живот во процут, благосостојба и можности за креативност и трансформација?
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Глорија Стајнем: Вистината ќе те ослободи, но прво ќе те напне!
Брилијантноста на ова дело е што може да допре буквално до секого – начинот на кој Стајнем твори е непроценлив, а игривоста и хуморот во нејзините реченици влеваат некое чудно чувство на надеж дека и покрај тоа што борбата е тешка и долга, сепак не сме сами.
  • Од Гала Насева
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Што има за вечера?
Втората смена за денешната жена - еднаквост на работа, но и дома.
  • Од Сандра Анастасовска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Како пандемијата ме лиши од амбиции
Сè што некогаш сум го сметала за нормално, стабилно или безбедно ќе исчезне. Родителството и работата повеќе не беа одвоени; сè се згрутчи во леплив, непријатен хаос од кој беше невозможно да се избега.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Промоција на Медуза
12 ноември (понеделник) е денот кога Медуза официјaлно се вдоми на meduza.mk. По тој повод организиравме кратка промоција и малку подолга прослава за добар почеток на новата феминистичка веб-платформа.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како Твитер ги замолчува жените
Времето сѐ појасно покажува дека социјалните мрежи не се ниту сојузник, ниту безбедно место за ранливите групи
  • Од Тања Милевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Инстаграм – гнездо на уметнички
Неколку уметнички чии дела варираат од забранети автопортрети до искрени исповеди и ноар фотографии.
  • Од Анастасија Марковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Телото и (постхуманистичките) феминистички практики во фокус на Венециското биенале
Претставувањето на телата и нивните метаморфози, односот помеѓу поединците и технологијата и врската помеѓу телата и Земјата се само дел од темите на овогодинешното Биенале.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Абортусот е неопходна здравствена услуга за жените и за време на пандемиска криза
Денес е 28 септември – Светскиот ден за безбеден абортус. На овој ден, организации од целиот свет се здружуваат со едно заедничко барање – Веднаш да се обезбеди безбеден и легален абортус.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Нашиот пат – 25 женски приказни од историјата
Тииит!Инк. ве поканува на промоцијата на публикацијата „Нашиот пат - 25 женски приказни од истроиајта“,  во петок (01.10), во кафе-книжарницата „Буква“.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сао Паоло ја добива првата книжарница за дела напишани само од жени
Жените пишуваат и тоа многу. Толку многу што со нив ќе ги наполниме сите полици на една книжарница.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Отпорот против „родовата идеологија” мора да престане
Родовата теорија не е ниту деструктивна ниту индоктринизирана: таа едноставно бара форма на политичка слобода.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Лудиот астронаут со родово-квир пресврт
Квир телото како место на можности и отпор во расказот „Да и Гомора“ на Семјуел Делејни
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Микејла Коел ве предизвикува да ја напишете приказната која ве плаши
Авторката и актерка Микејла Коел го освои посакуваното признание за нејзината серија „Може да те уништам“, која го фикционализира силувањето кое таа го има преживеано.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Траума како мојата нема род. Но премногу мажи треба да замислат жена што ја сакаат за да почувствуваат емпатија
Вредноста на жената не треба да зависи од вредноста на некоја туѓа ќерка. Жената не треба да носи лице на нечија ќерка за да биде слушната.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Проблемот кој нема име
Извадоци од поглавјето од книгата Женската Мистика (The Feminine Mystique, 1963), Бети Фридан
  • Од Гала Насева
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Библиотеките како простор и за квир заедниците
Каква е праксата во клучните светски библиотеки со кои соработува НУБ и зошто библиотеките треба да бидат сигурен простор за ранливите млади луѓе.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Спокојното поврзување на телото и просторот
Ве запознаваме со Ивана Јовановска, поетеса од Скопје која се занимава со прашањето на телото и просторот (кон внатре и кон надвор) каде тоа се развива, боли, се бунтува...
  • Од Тимот на Медуза
Илустрација на Arsh Raziuddin. Извор: Getty
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Откупување на себеси“: Осврт кон „Моето тело“ на Емили Ратајковски
Самосвесното проучување на експлоатацијата на женските тела на Ратајковски пропушта соодветно да ја истражи креираната и дотерана слика за себе
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што претставува фемицидот?
Деновиве многу девојки и жени споделуваат црно-бели фотографии од себе под хаштагот #challengeaccepted  како знак на меѓусебно поддршка. Меѓутоа, изворот на овој „тренд“ всушност се наоѓа во Турција.
  • Од Теодора Соколовска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во фокус: МКЦ
Да го зачуваме МКЦ!
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА
Љубовта како себеспознавање и неизбежна загуба: Кон графичкиот роман „Сината е најтоплата боја“
Прашањето каде оди љубовта кога нас нè снемува е како темно-сино облаче кое ги следи двете протагонистки и конечноста на нивната материјална врска.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Викторија #2
Изложба на фотографии по повод 16 дена активизам против родово базирано насилство
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Време на жените
Грижата за локалното, за она што го гледаме пред себе, за оние кои се близу до нас и сакаме да ги заштитиме е вистинската мотивација и движечка сила на хероината.
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
За Атиџе, хероината на дваесет и првиот век
Атиџе е жена која не се заборава. Не се заборава грижата за мајка ѝ, лупењето на бананите, миењето на косата, не се заборава Атиџе на пазар, вечната борба со небрежноста на соседот, вкусот на медот и дефинитвно не се заборава пораката „пола за мене, пола за пчелите“, симбол за женската грижа и труд.
  • Од Калина Качoровска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во нашите учебници жените се „невидливиот род“
Во учебниците на просторот на Југославија секогаш побројни биле коњите (на војсководците), отколку жените.
  • Од Ивана Хаџиевска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Гледаме порно: Отворено и искрено за женската сексуалност
Порно преференците не треба да се дочекуваат со осуда и стигма, туку за нив треба активно да дискутираме, да се преиспитуваме, да разменуваме информации, совети и, секако, порно страни кои го претстaвуваат и застапуваат она во што веруваме и сакаме да го гледаме, бидејќи очигледно, многу од нас гледаат порно.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Чувајќи ја Франка: Работа околу нега и грижа за време на Корона
Добивањето нега не би требало да биде само луксуз за богатите и повремен комфорт за средната класа, туку пристапна до сите деца и родители. Истовремено, работниците на грижа и нега би требало да се ценети и, се разбира, добро платени.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сребрениот бран
Да се изразуваме како што се чувствуваме е слобода која најчесто одбираме да не ја прифатиме
  • Од Ана Илиева Лара Тасковска Надеж Кристела Нсингоулоу Николоска Емилија Кузмановска
  • ФЕМ 101
Полициската бруталност и расизмот против Ромите
Ретко се зборува за условите во кои живееат Ромите кај нас, а кога се зборува тоа често се гледа низ традиционалната призма на лични избори или различен менталитет, наместо многукратна и повеќеслојна системска дискриминација.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Агресивно феминистичко читање на старите грци
За да ја разберете историјата на аверзија кон моќните жени, читајте ги старите грци, тврди славната класичарка од Велика Британија, Мери Бард
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Повик за учеснички на првата Школа за феминистичко пишување и критика: Фем 101
Се залагаш за родова еднаквост, но не си запознаена со историјата на женското движење? Феминистка си и сакаш да научиш повеќе за феминистички теории и политики? Имаш желба за споделување на своите приказни и искуства, но не си сигурна во своето пишување?
  • Од Тимот на Медуза

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram