Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Патишта на траумата
Што сè ѝ се случува на една жртва по злоставување

Пред околу два месеци јавноста дозна за застрашувачкиот случај со родилката од Дебар, Јалдз Веапоска, чии три здрави органи неоправдано ѝ беа извадени, иако самиот настан се случи минатата година во август. За случајот се пишуваше и дискутираше детално во јавноста и секој нареден настан во приказната беше јасно документиран. Она што неретко се случува по вакви случаи е тие да добијат голем публицитет и со истиот да се врши притисок како на злосторникот, така и на жртвата. Во случајот на Веапоска, притисокот беше кон директорот на струшката болница, лекарската коморa и Министерството за Здравство. Во други случаи, заради публицитетот на целиот настан се разгледува историјата на жртвата, која следствено е ставена во јавното око и не е имуна на осудување. Во наведениот случај, таа беше „идеалната жртва“ затоа што се најде во неизбежни околности, каде немаше ниту можност да избегне да биде на таа локација, не го „познаваше“ нејзиниот напаѓач и не можеше да се бори против нејзиниот напаѓач. Поточно, таа не можеше во никој случај да биде обвинета за било каков морален или кривичен прекршок. Меѓутоа, како резултат на нефукционалниот систем, потребен беше јавниот притисок за воопшто да има некакво поместување во врска со нејзиниот случај и дури пола година подоцна да се актуелизира тоа што ѝ се случи. Овој случај е доста комплексен за јасно да се увиди двојната виктимизација, меѓутоа таа постои. Кога системот не реагира соодвено на насилството кое било извршено, тоа претставува двојна виктимизација само по себе.

За да може да се сфатат сите сегменти релевантни за еден ваков настан, битно е да се претстави целокупната слика за што сè ѝ се случува на една жртва, односно кои се можните патишта на нејзината болка, од случувањето на самиот настан, до судскиот процес (ако делото се пријави) и понатаму. За да се избегне капитализирање на болката на Веапоска или на било која друга жртва, ќе се користиме со хипотетички настан. Односно, во натамошниот текст ќе ги следиме честите последиците конкретно врз жртва на сексуално насилство, разгледувајќи ги повеќето слоеви кои ја предизвикуваат траумата. Тоа ќе го направиме заради тоа што во реалноста речиси никогаш не постојат „совршени“ жртви на сексуално насилство и токму затоа тие често се жртви на двојна виктимизација.

 

 

Првиот пат – настанот

 

 

Кога ќе се случи сексуално злоставување (или сексуално насилство) на жртва, најчесто се зборува дека има бројни последици по нејзиното здравје – како физиолошки, така и психолошки. Од физиолошките се бројат несакано забременување на жртвата, пренесување на венерични инфекции, неплодност, инфекции на уринарниот тракт и останати телесни и тешки повреди. Психолошките последици се исто толку сериозни и може да траат многу подолго. Може да се појават следните: синдром на пост-трауматски стрес, страв, анксиозност, вина, депресија, злоупотреба на супстанции, растројства во исхраната и во најлош случај може да има и фатални последици. А, често кога се дискутира за трауматски настани, се напоменува дека на некоj начин преживувањето, односно претрпувањето на минатото (т.н. „флешбек“) е потешко од самиот трауматкси настан. Тоа е затоа што настанот што ја предизвика таа траума има почеток и крај. Од друга страна, пак, претрпувањето (најчесто кај луѓето кои имаат симптоми на пост-трауматски стрес) може да се потворува одново и да се појавува во најразлични моменти. На физиолошко ниво, повторувањето на овие мемории предизвикува зголемена кардиоваскуларна работа (Chou et al., 2015) и како плашење од самите мемории при нивно сеќавање (Joscelyne et al., 2012). Oвие реакции, генерално, се ирационални и надвор од контрола на лицата. А, кога луѓе имаат интензивни нагони и емоционални реакции врз кои или немаат или имаат мала контрола, тие се чувствуваат како да не припаѓаат на своето тело. Тоа дополнително предизвикува стрес на лицата кои поминале низ трауматски настани.

Друг битен елемент што мора да се напомене дека е фактот дека жртвите немаат едно исто искуство. Како што пишуаат Јуан, Кос и Стоун (Yuan, Koss & Stone, 2006), „разновидноста на емоционалните исходи е видлива според варијабилитеот на сериозноста (благ вознемирувачки настан и опасен по живот), времето (непосредно по настанот или со одложено влијание), времетраењето (краткорочно до долгорочно) и видовите на последици [по жртвите].“ Тоа значи дека секој жртва е ранлива на свој начин.

 

 

Вториот пат – барање помош

 

 

За надминувањето на болката нанесена од сексуално насилство, скоро секогаш се бара помош од заедницата и во општествените системи на заштита. Тоа подразбира обраќање до семејството или пријателите, до полициските служби или здравствениот систем, т.е. посетување доктори или професионалци по ментално здравје. Но, одлуката да се побара помош не е толку лесна и ја претставува првата препрека која мораат жртвите да ја надминат. Во различни култури на различен начин се гледа сексуалното насилство и затоа има различни емоционални исходи кај жртвите. Како што наведуваат Калра и Бугра (Kalra & Bhugra, 2013), во социоцентрични култури, каде срамот е превалентна емоција, жртвите може нема да сакаат да разговараат за својата траума и следствено нема да го пријават случајот. A, во егоцентричните култури, кои се повеќе индивидуалистички, се предизвикува поприватно чувство на вина или самообвинување.

Без разлика на културата во која се наоѓа, општествените и индивидуалните стеги, како и достапноста на формалните институции на заштита, жртвата најчесто има потреба да ја сподели својата траума. Тука се говори за позитивна и негативна социјалната подршка или социјалната реакција. Под позитивна социјална реакција се подразбира верување на жртвата за случувањето на настанот, сослушување што има таа да каже, како и пружање средства и можности оптимално да се справи настанот; негативна социјална реакција вклучува обвинување на жртвата дека „сама е крива“ или дека била неодговорна. Но, што се случува кога овие формални и неформални системи на подршка не ѝ ја даваат помошта, или уште полошо, кога ја негираат состојбата на жртвите? Различни истражувања покажуваат кон тоа дека (Davis et al., 1991; Ullman & Siegel, 1995; Ullman, 1996) негативните реакции само ја влошуваат психолошката симптоматологија, го одлужуваат закрепнувањето и доведуваат до полошо перцепирано физиолошко здравје кај жртвата. На општествено ниво, се создава култура на недоверба во системот и доведува до непријавување што дополнително влијае на тоа како се перцепира овој проблем и како се водат законодавните политики околу овие прашања.

 

 

Третиот пат – јавно обелоденување на случајот

 

 

Како што беше наведено во воведот, кога случаите од ваков тип стануваат јавни најчесто се обелоденуваат детални информации и за жртвата и за обвинетиот. Но, тоа претставува нож со две острици – кога некоја личност што е на позиција на моќ јавно е обвинета за некакво кривично дело, тогаш често се охрабруваат и други негови жртви да покренат судска постапка. Од друга страна, пак, кога се откриваат приватни информации за жртвата, содржината на истите претставуваат лакмусов тест за дали тоа дали истата ќе биде подржана или критикувана од јавноста. Доколку жртвата не го помине ваквиот тест на морална „чистота“, односно доколку во нејзината историја е пронајдено било каква информација што може да ја претстави во ништо помалку од „идеална“ позиција, тогаш стихијата на осудувања неизбежно ќе излезат на виделина.

Без разлика кој комуникациски канал се користи, најчесто се случува на јавнно засрамување на жртвата, односно понижување. Ваквиот обред на срамење не е нов per se; во последната деценија тоа најчесто се случува на интернетот, преку социјалните мрежи. Иако може да се јави во различни форми, ваквиот тип на јавно осудување на жртвата често е во облик на сајбербулинг. Како релативно нов феномен, сè уште се истражуваат целосните ефекти од ваквото однесување. Некои истражувања покажуваат дека во зависност од повеќе фактори – колку често се повторува однесувањето, балансот на моќ, јавно или приватно силеџиство, како и анонимност (Palladino et al., 2017) – како и типот на силеџиство (Langos, 2015) зависи и ефектот од ваквото однесување. Но, заради постоечките проблеми во правосудниот систем и индиферентноста кон справување со било какви однесувањана интернетот, не постои системска подршка на жртвите.

 

 

Четвртиот пат – системска индиферентност

 

 

Неколку истражувања покажуваат дека самата правна процедура ѝ претставува вознемирување на жртвата (Cluss et al., 1983; Sloan, 1995a; Matoesian, 1993), но тоа е кога општествените системи на заштита „функционираат“. Кога системите на заштита, особено полицијата, го негираат злосторството, тоа допринесува до зголемување на пост трауматските симптоми (Sloan, 1995b). Повторно, тоа е во ситуации кога злосторникот не е дел од (или блиску до) самата полициска служба и жртвата може да се охрабри да го пријави случајот. Во светскиот извештај за насилство и здравје на Светската Здравствена Организација се наведува дека вредностите на една заедницата се битен фактор. Колку длабоко е вкоренето верувањето во машка супериорност и машкото „право“ на секс има големо влијание врз колку е веројатно да се случи сексуално насилство, како и општата толеранција во заедницата на сексуални напади и санкциите, доколку ги има, против сторителите. Полицијата го третира пријавувањето на секусалното злоставување со помала сериозност особено ако нападот е извршен од страна на сопругот на жртвата. Кога полициската истрагите и судските случаи продолжуваат, постапките може да бидат релаксирани или корумпирани – на пример, така што правни документи се „губат“ за возврат на мито. Неретко е и самиот сторител да е дел од институциите за заштита, што е дополнителен фактор заради кој жртвата не го пријавува случајот.

 

Петиот пат – социјални норми

 

 

Социјалните норми на една култура не се само неформални правила кои го раководат однесувањето на лицата, туку се и одраз на вредносниот систем во даден регион. Кога во еден систем не се вклучува сеопфатно и системско справување со сексуално, но и родово базирано насилство, тоа покажува дека системот повластува едни групи повеќе од другите. Како што се наведува во извештајот на СЗО, сексуалното насилство извршено од мажи е во голема мера вкоренето во идеологиите на „правото“ на секс кое им се доделува на мажите. Многу мажи на тој начин едноставно ја исклучуваат можноста дека нивните додворувања може да биде одбиени или дека жената има право да направи автономна одлука за учество во сексуални пракси.

Општествените норми околу употребата на насилство како средство за постигнување на одредена цел се значајно поврзани со распространетоста на сексуалното насилство. Во општества каде има силна идеологијата за супериорност на мажите (нагласувајќи ја доминацијата, физичката сила и машка чест) сексуалните насилства се почести. Земји со култура на насилство, или каде има насилен конфликт, доживуваат зголемување на скоро сите форми на насилство, вклучувајќи го и сексуално насилство. Oд друга страна, битно е да се разгледаат и начините на кои општетвото реагира по сексуално насилство, затоа што реакциите често се раководат по преовладувачки идеи за сексуалноста и статусот на жени во општеството.

 

 

Крај на патот – што може да се направи?

 

 

Секој од горенаведените сегменти е тема која вреди засебно да се истражи. Но, она што може и треба да се направи е не само да се третираат последиците од ваквите настани, туку проактивно да се работи на спречување да се случат во прво место. Некои истражувања (Santelli et al., 2018; Morean et al, 2021) покажуваат дека работилници и оптшо сексуално образование помага во превенција на сексуално злоставување, зголемување на просоцијалното однесуцање (т.е. намалување на апатијата на „случајниот минувач“), како и обука да се препознаат ситуациите во кои може да се случи ваков настан. За поздрав и почит е тоа што организации како ХЕРА работат на интеграција на сексуалното образование во формалната настава. Но, во чекор треба да бидат и формалните институции на заштита. Тие, исто така, треба да се дел правењето на промена, без разлика дали преку менување на внатрешните политики околу истрагите на сексуално насилство или преку организирање на вакви обуки и работилници. Ако системот не ја поддржи ваквата промена, тогаш ќе биде многу тешко да се искорени проблемот.

 

 

 

Библиографија:

Brewin, C. R. (2015). Re-experiencing traumatic events in PTSD: New avenues in research on intrusive memories and flashbacks. European journal of psychotraumatology, 6(1), 27180.

Campbell, R., Sefl, T., Barnes, H. E., Ahrens, C. E., Wasco, S. M., & Zaragoza-Diesfeld, Y. (1999). Community services for rape survivors: Enhancing psychological well-being or increasing trauma?. Journal of consulting and clinical psychology, 67(6), 847.

Chou, C. Y., La Marca, R., Steptoe, A., & Brewin, C. R. (2018). Cardiovascular and psychological responses to voluntary recall of trauma in posttraumatic stress disorder. European journal of psychotraumatology, 9(1), 1472988.

Cluss, P. A., Boughton, J., Frank, E., Stewart, B. D., & West, D. (1983). The rape victim: Psychological correlates of participation in the legal process. Criminal Justice and Behavior, 10(3), 342-357.

Davis, R. C., Brickman, E., & Baker, T. (1991). Supportive and unsupportive responses of others to rape victims: Effects on concurrent victim adjustment. American Journal of Community Psychology, 19(3), 443-451.

Joscelyne, A., McLean, S., Drobny, J., & Bryant, R. A. (2012). Fear of memories: the nature of panic in posttraumatic stress disorder. European Journal of Psychotraumatology, 3(1), 19084.

Kalra, G., & Bhugra, D. (2013). Sexual violence against women: Understanding cross-cultural intersections. Indian journal of psychiatry, 55(3), 244.

Langos, C. (2015). Cyberbullying: The shades of harm. Psychiatry, psychology and law, 22(1), 106-123.

Matoesian, G. M. (1993). Reproducing rape: Domination through talk in the courtroom. Chicago: University of Chicago Press.

Morean, M. E., Darling, N., Smit, J., DeFeis, J., Wergeles, M., Kurzer-Yashin, D., & Custer, K. (2021). Preventing and responding to sexual misconduct: Preliminary efficacy of a peer-led bystander training program for preventing sexual misconduct and reducing heavy drinking among collegiate athletes. Journal of interpersonal violence, 36(7-8), NP3453-NP3479.

Palladino, B. E., Menesini, E., Nocentini, A., Luik, P., Naruskov, K., Ucanok, Z. & Scheithauer, H. (2017). Perceived severity of cyberbullying: Differences and similarities across four countries. Frontiers in psychology, 8, 1524.

Santelli, J. S., Grilo, S. A., Choo, T. H., Diaz, G., Walsh, K., Wall, M. & Mellins, C. A. (2018). Does sex education before college protect students from sexual assault in college?. PloS one, 13(11), e0205951.

Sloan, L. M. (1995а). Revictimization by polygraph: The practice of polygraphing survivors of sexual assault. Med. & L., 14, 255.

Sloan, L. M. (1995b). Revictimization by polygraph: The practice of polygraphing survivors of sexual assault. Med. & L., 14, 255.

Ullman, S. E. (1996). Correlates and consequences of adult sexual assault disclosure. Journal of interpersonal violence, 11(4), 554-571.

Ullman, S. E., & Siegel, J. M. (1995). Sexual assault, social reactions, and physical health. Women’s health (Hillsdale, NJ), 1(4), 289-308.

Yuan, N. P., Koss, M. P., & Stone, M. (2006). The psychological consequences of sexual trauma.

НАПИШАНО ОД:
  • Матеј Тројачанец
  • April 5, 2021
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Како (не) се известува за родовобазирано насилство
Денешната форма на медиумите, не е само класична, туку сноси моќ и одговорност.
  • Од Сара Миленковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто толку малку мажи читаат книги напишани од жени?
Без разлика дали се работи за Остин или Атвуд, за сестрите Бронте или добитничките на Букер, статистиките откриваат дека мажите немаат желба да читаат жени, а тоа си носи свои последици.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, МОЕ ТЕЛО
Времето пред транзицијата го гледам како некој друг живот
Поддршката дојде со текот на времето кога почувствуваа дека станав многу посреќна, посмирена и поотворена, затоа што почнав да живеам како вистинската јас.
  • Од Предраг
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во фокус: Вера Ацева – Доста
Една од политички најистакнатите личности во периодот од Втората светска војна, сѐ до нејзината активна вклученост во политичкиот живот на земјата по ослободувањето.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Жените знаат многу нешта: Извадок од есеј на Меридел ле Сиер
Извадок од есејот „Минеаполис“ на Меридел ле Сиер во превод од англиски на Дамјана Видическа
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
За Атиџе, хероината на дваесет и првиот век
Атиџе е жена која не се заборава. Не се заборава грижата за мајка ѝ, лупењето на бананите, миењето на косата, не се заборава Атиџе на пазар, вечната борба со небрежноста на соседот, вкусот на медот и дефинитвно не се заборава пораката „пола за мене, пола за пчелите“, симбол за женската грижа и труд.
  • Од Калина Качoровска
  • ФЕМ 101
Повик за програма за истражувачки есеи
Доколку се залагаш за родова еднаквост, имаш пасија и искуство со пишување и ти треба простор за раст и пласирање на своите идеи, ова е повикот за тебе.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: Старите вредности во современата класична музика
За да се разбере дека постои проблем во родовото балансирање, потребно е едноставно да се отвори годишната програма на било која светска или домашна музичка институција. Колку често се вклучуваат дела на композиторки на годишните програми?
  • Од Тамара Стојаноска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
C.A.R.E.
Култура на солидарност како место на соживот:::::
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Чекајќи го ветрот
На исклучително добра книга за деца се наидува прилично ретко.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Не мора да сме среќни за празниците
Настранување од божиќниот идеал во филмската нарација на Carol
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Христина Иваноска
Овој петок, погледнете ја изложбата на уметницата Христина Иваноска, насловена „Документот кој недостига“, како дел од настанот Архиви на невидливите: „Македонка - Орган на АФЖ“ (1944-1952): историски искуства и културна меморија.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПРВО ПА ЖЕНСКО #9
Фестивалот нуди алтернативни мрежи и погледи кон идни начини на здружување на сите оние кои системски истуркани, а експлоатирани.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Интуицијата како отелотворено знаење
Имам некое чувство што не можам да си го објаснам, но тука е.
  • Од Ана Блажева
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Кој се „плаши“ од трансродовите лица?
Анализа на анти-родовото движење во Македонија.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Партнерското насилство во квир врските  
Кон Куќата од соништата на Кармен Марија Мачадо.
  • Од Грација Атанасовска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родово базирано насилство: Кривично дело кое останува толерирано
Некои медиуми го нарекоа „хорор“, некои „грозоморно“, некои „трагедија“. Но, ретки беа јавните гласила кои лани на 10 септември го именуваа убиството во Гостивар со точното име – „фемицид“.
  • Од Гала Насева
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Очекуваме ослободителна пресуда за Пале Илоска
Со оглед дека непостапувањето на надлежните органи е една од главните системски слабости во справувањето со семејното и родово базираното насилство, Хелсиншкиот комитет за човекови права ќе инсистира на одговорност од инволвираните полициски службеници.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Како (не) се известува за сексуално насилство
Интервјуто на Информер треба да се разбере како симптом на насилна патријархална култура која глорифицира сексуално насилство.
  • Од Елена Гаговска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Феминизам, религија и нијанси
Што велат некои од најпознатите феминистки за религијата?
  • Од Бисера Ѓуровска
  • ФЕМ 101
Во фокус: Малала Јусафзаи
„Ја раскажувам мојата приказна, не зашто е уникатна, туку зашто е слична со приказните на многу девојки.“
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Мизогинијата на скептиците за климатските промени
Зошто десничарите толку многу ги мразат Грета Тунберг и Александрија Окасио-Кортез? Истражувачите имаат вознемирувачки одговори на тоа прашање.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Силувач на твојот пат – чилеанската феминистичка химна се шири низ светот
Милиони жени во регионот излегоа на улица да побараат нешто што е толку основно, но сепак е повредено: правото да се живее животот без насилство.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Заборавена историја на сексуалнoто насилство во Втората светска војна
Дури и во Германија, но сепак почесто во поконзервативните словенски земји, силувањата биле сокриени со превез на тишина и на жртвите не им била пружена помош.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Полошо од ништо: Како МВР соучествува во родово базирано насилство
Кога станува збор за родово базирано насилство, има посебен вид на овозможување, поттикнување и нереагирање од страна на полицијата.
  • Од Сара Миленковска и Љупка Трајановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Промоција на „Дијалози“
Во четврток ќе прославиме една година љубов, пријателство, и феминистичко пишување и дејствување.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
5 серии за гледање за време на изолација
Серии чии дејствија ги осветлуваат присутните општествени проблеми кои предолго беа игнорирани од страна на телевизиската продукција
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Како пандемијата ме лиши од амбиции
Сè што некогаш сум го сметала за нормално, стабилно или безбедно ќе исчезне. Родителството и работата повеќе не беа одвоени; сè се згрутчи во леплив, непријатен хаос од кој беше невозможно да се избега.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Микејла Коел ве предизвикува да ја напишете приказната која ве плаши
Авторката и актерка Микејла Коел го освои посакуваното признание за нејзината серија „Може да те уништам“, која го фикционализира силувањето кое таа го има преживеано.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: РАЗГОВОР
Ана Блажева, Наталија Теодосиева и Славчо Димитров ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кејт Винслет во „Мер од Исттаун“: средовечноста е далеку од свиснат стомак
Кејт Винслет отсекогаш била смела. Но да има стомак, и тоа таков што се тресе и мрда на начин на кој прилично невпечатливо се мрдаат стомаците на повеќето 45-годишни жени е сè уште доста шокантно и тема на ударни вести.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како Вирџинија Вулф ја преобрази женската биографија во „Орландо“
„Орландо“ зборува за важноста да се биде свесен за сопственото историско, лично и колективно минато како жена и за потребата од негово реобмислување и реиспишување.
  • Од Душица Лазова
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
„Право на избор“
Зошто невакцинирањето не е прашање на телесна автономија.
  • Од Елена Гаговска
  • ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: ТЕМНИНА
Лени Фрчкоска, Сара Миленковска и Ивана Батев ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Грижа за менталното здравје: Справување со социјална дистанца, карантин и изолација
Неколку совети за како би можеле најдобро да се грижиме за себе и другите во ваквите нестандардни услови.
  • Од Иво Куновски

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram