Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Пејзажи на отпорот/Landscapes of Resistance
Како може еден пејзаж да говори?

Тоа е како да се прашува дали тревата, штурците, или барата се само позадина за настаните, или дали всушност учествуваат во нив, со своите сенки, длабочини, звуци, чекајќи да станат раскажувачи?“ – Ана Вујановиќ, ко-авторка на : : Пејзажи на отпорот : :

 

Документариот филм „Пејзажи на отпорот“ на Марта Попивода и Ана Вујановиќ,  премиерно ќе се прикаже утре, сабота, во 19:00 часот, во Музејот на современта уметност. Филмот ќе биде проследен со присуство и разговор на авторката Марта Попивода, во организација на КРИК – ФЕСТИВАЛ ЗА КРИТИЧКА КУЛТУРА, од каде велат „имаме привилегија во рамки на КРИК 06 да го споделиме македонското премиерно прикажување на оваа исклучителна филмска нарација, која ги поставува во совршена синергија интимниот, лирски пристап со силните идеолошко-политички светогледи на авторките.“

Јазик: Хрватски
Превод: Англиски
После проекцијата на филмот со лгромна радост го најавуваме присуството на режисерката Марта Попивода која ќе има разговор со Ивана Хаџиевска.

 

Досега филмот освои неколку награди (Cinema du Réel – Library Award; Чонџу меѓународен филмски фестивал – Награда за најдобар филм; Документарен фестивал Солун – награда Златен Александар; Сараевски филмски фестивал – Срцето на Сараево). Особено сме радосни и почестени што со нас ќе биде и режисерката на филмот Марта Попивода, со која после проекцијата на филмот ќе имаме разговор кој ќе го води Ивана Хаџиевска.
Синопсис

Соња (97) е една од првите жени што му се придружила на партизанското движење на отпорот во Југославија. Инспирирана од револуционерните книги што ги добивала од еден соученик во средното училиште, таа ѝ се придружила на комунистичката и антифашистичка организација кон крајот на триесеттите години на дваесеттиот век и во 1941 година станала партизанка во Србија окупирана од Германците. На крајот била заробена, измачувана и по неколку затвори и други концентрациони логори, била одведена во Аушвиц-Биркенау. Таму станала членка на отпорот и водач на една негова единица.

Слушајќи ја приказната на Соња, патуваме низ пејзажите на нејзиниот револуционерен живот, онакви какви што се денес – српските шуми и планини каде што се собирале партизаните, како и калта и безборојните оџаци на Аушвиц – кон нејзиниот минијатурен белградски стан каде што таа живее со својот сопруг и мачка.

Преку десет години, режисерката Марта Попивода и внуката на Соња и ко-авторка на филмот, Ана Вујановиќ, ги снимале своите разговори со Соња. Она што почнува како величење на отпорот на една жена и нејзините другари, постепено се претвора во кинематографски антифашистички манифест, онака како што авторките сé повеќе се соочуваат со подемот на фашизмот во денешна Европа.

 

 

РЕЖИСЕРСКА ЕКСПЛИКАЦИЈА

 

Јас сум феминистичка, квир и антифашистичка уметница и културна работничка. Еден од главните интереси во мојата работа е одност меѓу меморијата и историјата. Денес, за мене, тоа значи преиспитување на растечката плима на фашизмот и на радикализацијата на класното општество.
Антифашистичкиот отпор е централната тема на филмот, и е раскажан од две гледни точки. Главната е онаа на животната приказна на Соња, којашто почнува среде подемот на фашизмот во Европа во триесеттите години на дваесеттиот век. Соња е исклучително сугестивна раскажувачка, којашто може да зборува за минати настани без оние согледувања отпосле. Директно нé внесува во атмосферата и начинот на размислување на времето во кое се родил антифашистичкиот отпор.
Другата гледна точка е онаа современа на нас двете, сценаристките – Марта Попивода и Ана Вујановиќ – квир пар левичарски активистки од Белград кои емигрирале во Берлин. Ја посетувавме и интервјуиравме Соња во текот на повеќе од десет години, сопоставувајќи ја нејзината приказна со нашите искуства на подемот на фашизмот во денешна Европа.
Ана во филмот вели, „многу југословенски херои од Втората светска војна добија јавни споменици. Некои од нив се жени. Но ниедна не е преживеана од Аушвиц.“. Овој филм е направен како алтернативен споменик за Соња и многу други незнајни херои на антифашистичката борба. Она што е важно е што таа не е монолитен и безродов херој за нас, како оние што ги знаеме од официјалната историја. Нашиот кинематографски споменик е и афективен и контемплативен, донесувајќи го „женското лице на војната“. — Марта Попивода, јануари 2021 —

 

ЗА СОЊА
Од Ана Вујановиќ

 

 

Софија Соња Вујановиќ е родена во селото Петка, близу Валево, во Југославија. Родена е во 1920 година во богатото селско семејство Стојановиќ. Татко ѝ политички се ангажирал како социјалдемократ, пратеник. А исто така и како борец во Првата светска војна против германските окупатори. По основното училиште, таа се запишала во Првата Белградска Гимназија, а во подоцнежните класови се префрлила во валевската гимназија. Таму таа била активна во книжевното друштво кое го карактеризирала остра поделба меѓу комунистичката младина и националистите нарекувани „Љотиќевци“. Соња му припаѓала на комунистичкиот кружок, каде што нејзиното чувство за општествените неправди само се изострило. Поради таквиот политички ангажман била исфрлена од средното училиште. Истовремено почнала да се забавува со претседателот на книжевното друштво, Сава (Саша) Станишиќ, кој исто така бил секретар на окружниот комитет на СКОЈ (Сојузот на комунистичка младија на Југославија).
Кога ја исфрлиле од училиште ѝ било страв да се врати дома и за да не ја казнат со затворање во куќата, таа заминала за Белград со Сава, каде што тајно се венчале. Почнале да живеат заедно и станале комунистички активисти, делејќи книги и летоци, учествувајќи во приредби и други настани посветени на женските права и експлоатацијата на работниците, како и работејќи на тоа политички да се активира младината, жените, работниците и селаните.
Кога силите на Оската ја окупирале Југославија во април 1941 година, Соња и Сава помогнале да се организира она што се смета за првиот партизански одред на антифашистичкото движење во Србија – Валевскиот одред, а на 28 јуни тие станале борци на Колубарската единица. Соња била првата жена што ѝ се придружила на единицата. Во следните неколку месеци учествувале во бројни герилски акции и битки против нацистите, сé додека Сава не загинал. Иако останала без својата голема поддршка и љубов, Соња продолжила да се бори и набргу станала командир на партизанска единица. Меѓутоа, за време на зимата, партизанското движење завлегло во криза и многу борци биле заробени.
Соња била заробена во фебруари 1942 година и од тој миг почнува нејзиниот мачен пат низ нацистилките затвори и логори: логорот во Шабац, затворот на Гестапо во Белград, концентрациониот логор Бањица во Белград, Аушвиц-Биркенау и Равензбрик. Во нејзиното досие кај Гестапо пишувало дека тоа што “Sie ist eine größe Kommunistin” („Таа е голема комунистка“) е причината зошто е затворена. Таа подоцна гордо ќе го покажува тој лист хартија секогаш кога за тоа ќе ѝ се укаже можност.
Во логорите Соња продолжила да биде активна во самоорганизирањето на затворениците, па дури и во движењето на отпорот во Аушвиц, каде што станала водач на борбена единица. Ги преживеала сите затвори, благодарение на среќата, семејните врски, недоразбирањата, доброто здравје, како и поради ангажирањето во организации кои обезбедувале грижа и морална поддршка за затворените жени. На крајот, таа, заедно со уште четири девојки, избегале од една колона од цивили и германска војска на 27 април 1945 година. Со една од нив, Вида Јоциќ, со која веќе се познавала уште од партизани и од Аушвиц, останала доживотна пријателка.
По неколку месеци талкање низ Европа и поминувајќи разни програми за рехабилитација, таа пристигнува во Југославија, каде што, како комунистка, требало да се соочи со испрашување: Дали соработувала со нацистите? Дали била капо во логорите? И покрај тоа, таа продолжила со својот општествено-политички ангажман. Откако дипломирала на катедрата за книжевност на белградскиот универзитет, таа работела како новинар, а потоа и како библиотекар во универзитетската библиотека. Истовремено, цел живот била активна во зачувувањето на сеќавањата на фашистичките и нацистички злодела, како член на СУБНОР (Сојуз на здруженијата на борците од Народноослободителната војна) и неговиот Оддел за преживеани, преку јавни говори, интервјуа, отворени писма против растечкиот национализам во Југославија во доцните осумедесетти на дваесеттиот век, како и преку работата на југословенскиот павилјон во Аушвиц-Биркенау.

Како средовечна, Соња се мажи за комунистот Иво Вујановиќ – партизан и комунистички дисидент, и живеат заедно до крајот на нивните животи, во нивините доцни деведесети, опкружени со бројни пријатели, членови на семејството, другари , како и старателите. Тие ги одржувале во живот, политички ангажирани, па дури и ентузијастички расположени во врска со постигањето на поправедно и поеднакво општество.

 

ЗА АВТОРКИТЕ

 

 

Марта Попивода
Режисерка, продуцентка, ко-авторка

 

 

Марта Попивода е филмска авторка, видео-уметница и истражувачка. Нејзиното дело го истражува тензиите меѓу меморијата и историјата, колективните и индивидуалните тела, како и меѓу идеологијата и секојдневниот живот, со фокус на антифашистичките и феминистичките можности на југословенскиот социјалистички проект. Таа ужива во колективната пракса и веќе неколку години е дел од колективот ТкХ (Теорија што оди). Првиот долгометражен документарец на Попивода, Југославија, како идеологијата го придвижуваше нашето колективно тело, имаше своја премиера на 63-тото Берлинале и подоцна беше прикажан на многу меѓународни фестивали. Филмот е дел од постојаната колекцијана МоМА во Њујорк и се прикажува како дел од Што е совемената уметност?, онлајн курсот на МоМА за совемената уметност од 1980 до денес. Нејзини дела се претставени во големи уметнички галерии, како Тејт Модерн во Лондон, МоМА во Њујорк, М ХКА во Антверпен, Музејот на современа уметност +МСУМ во Љубљана, и други. Досега филмот освои неколку награди (Cinema du Réel – Library Award; Чонџу меѓународен филмски фестивал – Награда за најдобар филм; Документарен фестивал Солун – награда Златен Александар; Сараевски филмски фестивал – Срцето на Сараево).

 

Ана Вујановиќ
Ко-авторка

 

Ана Вујановиќ (Берлин/Белград) е културна работничка на полињата на современите изведувачки уметности и култура: истражувач, драматург, писател, предавач. Има докторат по театарски студии. И таа исто така била член на колективот ТкХ (Теорија што оди) со седиште во Белград, главен уредник на ТкХ списание за теорија на изведувачките уметности, 2000-2017. Неколку години особено била посветена на зајакнување на независните сцени во Белград и поранешна Југославија. Има предавано на различни универзитети и образовни програми низ цела Европа. Од 2016 е дел од тимот и менторка за студентите од четврта година на SNDO – School for New Dance Development/Школата за нов развој во тенцот во Амстердам. Учествува во уметнички проекти од полињата на перформансот, театарот, танцот и видеото/филмот како драматург. Има објавено голем број статии во списанија и збирки и авторка е и уредничка на неколку книги, во најскоро време на Собирање во живо: Перформансот и политиката во современа Европа, заедно со Л. Пјаца (Берлин: b_books, 2019). Неодамна го заврши и документарецот Пејсажи на отпорот, заедно со Марта Попивода, и во моментов работи на долгорочниот истражувачки проект Кон едно трансиндивидуално јас со Б. Цвејиќ.

 

——-
Оригинален наслов: Pejzaži otpora
Јазик: српско-хрватски
Режисерка и пистаел: Марта Попивода
Писателка и драматург: Ана Вујановиќ
Директор на фотографија: Иван Марковиќ
Монтажа: Јелена Максимовиќ
Звук: Јаков Мунижаба
Продуценти: Драгана Јововиќ и Марта Попивода за „Теорија на дело“ и
Јасмина Сијерчиќ за Bocalupo Films
Извршен продуцент: Софи Лили Ковач

 

НАПИШАНО ОД:
  • Тимот на Медуза
  • September 24, 2021
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
(О)станување уметници
Кон „Птицата во мене лета каде што ќе посака“.
  • Од Калиа Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО
Цели генерации девојки пораснаа заедно со ППЖ: Интервју со Тиииит!Инк
Бидејќи ниеден феминистички настан не може да помине без да биде прославен на Медуза, со четирите Тиииитовки разменивме впечатоци од овогодинешната програма, се потсетивме на другите фестивалски изданија и воздивнавме пред убавината на женското другарство.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Правда за градите
Не можам да тврдам, но верувам дека речиси секоја жена почувствувала некој вид непријатност поврзана со своите гради. Непосакувани погледи и коментари од средината, изнудени допири уште од основно школо што никогаш не биле санкционирани или ред несигурности поврзани со нивната големина, форма и облик, приказни постојат колку и гради на светот.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, ФЕМ 101
@Skopje Queer Youth
Ново онлајн едукативно место за квир теми <3
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Треба да ја преиспитаме категоријата жена
Авторката на револуционерната книга Gender Trouble вели дека не треба да се изненадуваме кога категоријата жени се проширува и ги вклучува и транс жените.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што всушност се случува кога една земја го забранува абортусот
Романија под Чаушеску создаде дистописки хорор од пренаселени, нечисти сиропиталишта, додека илјадници жени починаа од "абортуси по подруми".
  • Од Лени Фрчкоска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: ПРОМЕНА
Нашите авторки Анастасија Марковска, Елена Петрова и Благица Димитрова ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Правила на однесување за девојки
Бушнел и Катунго знаат како да создадат возбудливо дело, а при тоа низ емотивно набиената приказна да отворат битни прашања.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Бараме од работодавачите да ги ослободат работничките за да присуствуваат на Маршот за Осми март
Маршот ќе се одржи на 8ми Март со почеток во 15.00 часот пред МВР (ул. Димче Мирчев бр.9, главен влез), а ќе заврши во Парк Жена Борец.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Фемицидот и државата
Годините минуваат брзо, бројот на жртвите расте, а институциите упорно одбиваат соодветно да го препознаат фемицидот како кривично дело.
  • Од Гала Насева
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Јас сум Југословенка“ – книга за наследството на отпорот на Југословенката
Интервју со авторката на книгата - Јасмина Тумбас.
  • Од Марта Стевковска
  • КВИР, ФЕМ 101
Секоја трансродова личност носи приказни кои треба да се слушнат
Веќе неколку години по ред, на 31 март го одбележуваме денот на видливоста на трансродовите луѓе. Глобално, трансродовото постоењето и борба се прославува на овој ден од 2009 година.
  • Од Калиа Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Секоја промена започнува со љубов кон себе и своето тело: Интервју со Елисавета Димовска
За секој напредок кој сум го имала во сила или градење мускулна маса сум добила коментар – доволно ти е, немој повеќе. Сум се запрашувала, дали иста реакција би добил и маж на мое место?
  • Од Бисера Илкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Информирај се – Трансформирај се
Неприфаќањето во општеството доаѓа од недоволна информираност, а помалку од омраза и одбивање.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Повредите на една класа: Борбата за егзистенција на текстилните работнички
Па и овоа време-невреме, со оваа корона шо нè фати, со пусти страх идам на работа, од дека пари за живеачка, не па за лекови на болниот ми сопруг...Толку ми се плаче дури да се дерам на глас ама стиснам заби и ќутам.
  • Од Ена Бендевска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: Старите вредности во современата класична музика
За да се разбере дека постои проблем во родовото балансирање, потребно е едноставно да се отвори годишната програма на било која светска или домашна музичка институција. Колку често се вклучуваат дела на композиторки на годишните програми?
  • Од Тамара Стојаноска
  • ФЕМ 101
Meduza talks: Создавање речник за болката
Оваа среда, во 19:0ч., почнуваме со Meduza talks, а наши први гости се Ангел Димитриевски и Ана Блажева.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
ПРВОМАЈСКИ ПРОГЛАС: РАБОТНИЧКИ И РАБОТНИЦИ ОБЕДИНЕТЕ СЕ! ЗАЕДНИЧКИ ВО БОРБА ЗА НАШИТЕ ПРАВА!
Помина повеќе од една година од пандемијата, а работничките и работниците, сиромашните, младите, жените и сите послаби општествени групи се оние што најмногу страдаа и ќе продолжат да страдаат.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Во фокус: МКЦ
Да го зачуваме МКЦ!
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Борба против менструалната сиромаштија и стигма: Интервју со Period. The Menstrual Movement Skopje
Едукацијата е клучна и за оние кои менструираат и оние кои не менструираат. Самиот тој процес на сегрегација најчесто при едуцирање на овие теми, остава голем непополнет простор со информации кај оние кои не менструираат и дополнително ја стигматизира менструацијата.
  • Од Благица Димитрова
  • КВИР, ФЕМ 101
Лудиот астронаут со родово-квир пресврт
Квир телото како место на можности и отпор во расказот „Да и Гомора“ на Семјуел Делејни
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Подгответе се за суров оптимизам
На 2 септември, со групната изложба Скршено, отвора овогодинешниот Skopje Pride Weekend.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не, нема да се предомислам
Митот за неопходноста од мајчинството е традиционален концепт кој ја ограничува женската слобода.
  • Од Нина Раповска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Скопски поетски фестивал за мене значи остварен сон: Интервју со Ана Голејшка Џикова
Оваа година Скопје конечно добива свој поетски фестивал. За програмата, тајмингот и поезијата, разговаравме со Ана Голејшка Џикова, една од организаторките на фестивалот. 
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Доаѓаме со поклон“ – самостојна изложба на Шејла Камериќ
На 27 септември во „Чифте Амам“, во 19 часот се отвара изложбата „Доаѓаме со поклон“ на познатата босанска уметница Шејла Камериќ.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Дали ехо коморите на Фејсбук индокринираат насилници?
Со цел да изработи платформа која „ќе ги поврзе“ луѓето, Фејсбук лимитира изложување на контрадикторни информации и создава платформа која ги „поврзува“ луѓето со нивната идеологија.
  • Од Јована Герасимовска
  • ФЕМ 101
Полициската бруталност и расизмот против Ромите
Ретко се зборува за условите во кои живееат Ромите кај нас, а кога се зборува тоа често се гледа низ традиционалната призма на лични избори или различен менталитет, наместо многукратна и повеќеслојна системска дискриминација.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: (Не) ми е страв
Стравот го ограничува движењето на телото во просторот. Стравот може да ве натера да ја промените насоката на движење, да не направите некое движење или воопшто да не излезете од дома.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Среќен осми март. Now, strip!
Кон осмомартовската изложба „Соблечени - Женскиот акт како контекст“ и машкиот поглед во уметноста.
  • Од Гала Насева
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Останаја работи за зборање – немаше на кој, освен на чупињата: Интервју со Prince$$ Donatsu
За приказната зад Битола, нејзините чупиња, трапот и феминзимот, Prince$$ Donatsu за Медуза. 
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Проблемот кој нема име
Извадоци од поглавјето од книгата Женската Мистика (The Feminine Mystique, 1963), Бети Фридан
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Луњата
Хаосот е нештото од кое треба најмногу да стравуваме, но во последно време верувам дека е нештото што најмногу го сакаме.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Дали Академијата мисли дека филмот Little Women се режираше сам?
Време е да се фрлат номинациите за Оскар оваа година директно во оган.
  • Од Гала Насева
  • КВИР, ФЕМ 101
Секоја трансродова личност носи приказни кои треба да се слушнат
Веќе неколку години по ред, на 31 март го одбележуваме денот на видливоста на трансродовите луѓе. Глобално, трансродовото постоењето и борба се прославува на овој ден од 2009 година.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Зошто разводот е добар?
За децата и родителите е подобро да живеат среќно и разделено, отколку несреќно и заедно.
  • Од Ирена Цветковиќ

Момент...

No more pages to load

1 2 … 17 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram