Подмолното прваче

Постои истрајна и раскошна традиција на мажјаснувачи во светот. Некои теории на заговор тврдат дека во поглед на содржина и авторство, дури и историјата е област која индоктринира со мажјаснување. Дел од постоењето и историјата на мажјаснувачите во нивните природни живеалишта е уредно документирано и овековечено во овие уметнички дела од 17 век. Овој широко распространет вид на мажи не е воопшто тешко да се забележи во нашата околина; не ви e потребен теренски водич, ниту двоглед, и нема потреба да одите на мажјаснувачко сафари, затоа што доколку некогаш сте се обиделе да понудите сопствен увид во извесна област од која имате познавање, вашиот обид скоро секојпат ќе ја привлече љубопитноста на овие суштества. Во ваквите случаи, останатите експерти за мажјаснување како стандардна пракса препорачуваат да се воздржите од аргументирани излагања и внимателно да слушате, или евентуално да фаќате белешки.

Со текот на времето ова суштество еволутивно се развило, и по пат на природна селекција стекнало нови карактеристики коишто соодветсвуваат со новонастанатите услови, или во случајов, за него, социјални неприлики. Мажјаснувачот научил да се адаптира и да избразди нови патеки по кои може да се посвети на тоа што најдобро го знае – да зазема простор и време комплетно неповикан. Но, доколку внимателно го следиме текот на еволуција на мажјаснувачот, ќе видиме дека се појавува уште еден негов подвид, многу поподмолен и со поопасни мутации, кој за жал зазема уште поголем замав во јавноста. Писателката Мелани Хамлет во нејзината колумна го нарекува овој подвид ,,the faux student’’.

Еве еден типичен пример за ова: поголемо друштво, седите и разговарате за докажаната системска нефункционалност кога станува збор за превенирање на фемицидите. За ова сте свесни затоа што не живеете на Марс. Одеднаш, се појавува тој, мажјаснувачот – вооружан со прашања, морализирачки испрашувања, филувани со тенденциозни изјави. Оправдано ќе се претпоставите дека сигурно овој маж досега живеел во пештера, зашто инаку како не би знаел за причините за фемицид или статистиките кои говорат за родово засновано насилство во конзервативни и патријахални средини: сите оние податоци кои се лесно достапни на интернет. Но, сепак знаете дека тој е високообразуван и добро ситуиран и со пристап до интернет. Зошто тогаш бара од вас да посветите време, неплатен труд и многу трпение за нешто, за кое може тој сам да се информира?

,,Добро де, сакам да научам, обично прашање ти поставив’’ – ќе рече дефанзивно.

Доколку ова ви се има некогаш случено, вие најверојатно сте имале блиска средба со ,,the faux student’’ или оттука па натаму ќе го нарекуваме подмолното прваче.

За да избегнете потенцијална средба со подмолното прваче, корисно е да научите да препознавате дел од неговите карактеристики и навики. Важно е да се знае дека таксономскиот идентитет на овој подвид е официјализиран пред неколку години, веднаш откако одекна #MeToo движењето, па мизогинијата беше принудена да си пронајде нови канали на дејствување, зашто oдеднаш се испостави дека степенот на образование, финансиската стабилност и непречениот пристап до информации, ги обременува мажјаснувачите со една тешка задача – да ја напуштат улогата на блажено несвесни учесници во патријахатот. Па така, скоро преку ноќ мажјаснувачите, наводно сакаа да научат, да се просветлат и да запливаат во феминистичкиот дискурс, само, нормално им требаа мускули и гума кои феминистките требаше да ги поделат бесплатно.

Подмолното прваче наводно сака да научи за феминизмот, родовата нееднаквост и патријахатот, но сите информации сака да му бидат уредно сервирани и со питок јазик. Како вистинско прваче кое за првпат седнало во училишните клупи, тоа е изненадено од стапката на родово засновано насилство кај нас, но после бесплатните, соџвакани информации што ќе ги добие од феминистката/от што му посветила време, повторно ќе праша зошто жртвите на домашно насилство, кое е родово-засновано, едноставно не ја напушат насилната средина.

Иако понекогаш подмолното прваче има професионална позадина во ИТ светот, за него незамисливо е да седне пред компјутер или телефон и само да ги пребара информациите, под изговор дека сака информациите што ќе ги добие да бидат проверени. Ова привилегија ќе ѝ/му припадне на некој(а) феминист/ка, што ќе ја има благодарната задача да приложи научно издржани докази, и со маркер да му ги обележи информациите кои би го интересирале. Феминистката мора да постигне баланс меѓу научно издржани податоци и интересни содржини за да му го задржи вниманието на подмолното прваче. Во спротивно, тоа ќе залута со мислите и наместо продуктивно потрошено време на рецитирање факти, кои феминистките го имаат во изобилие, вие ќе го изгубите интересот на подмолното прваче. За разлика од типичниот мажјаснувач, подмолното првачето остава впечаток дека сака да развие дискусија за феминизмот и ќе ви остави простор да се искажете, затоа што нели, тоа пристапува кон конструктивна дискусија со детска наклонетост и желба да научи. Но, сепак ја резервира можноста во текот на бесплатната лекција да ве прекине, да ви укаже ако нешто не ви е допроверено или да ве фати неподготвени. Размислува критички и затоа чувствува дека е негова надлежност да пробува да ви ги оспори информациите, коишто ги слуша првпат, а со тоа и вас да ве натера да согледате нешто што е најчесто некаква шовинистичка пристрасност.

Како и 6-годишно прваче, на секоја тема ѝ пристапува љубопитно, но сепак се обидува да ја држи на нишан целата приказна. Затоа, скока од тема на тема и ја шири дискусијата со цел да ја мапира детално ситуацијата. Но доколку внимателно го следите текот на мисла на подмолното прваче, ќе видите дека неслучајно 30 секунди после вашето ,,јавна соба е кривично дело’’ ќе ве праша дали ги имате прочитано условите и критериумите за користење на Инстаграм. Исто, заради неговата стратешка дистанца од конкретен проблем со кои се соочува извесна маргинализирана група, првачето располага со недопрена проникливост за тоа како феминистката/от на смена (би) требало да постапи со тој проблем. Кога ќе почне да блика идејниот млаз, повторно се пропорачува да постапите според гореспомнатата стандардна пракса.

Исто како и вистинско прваче, подмолното прваче верува во родова еднаквост, исто како што верува и во Дедо Мраз – дека нè посетува и го славиме еднаш годишно. Особено е претпазливо да не случајно направи некаков јавен лапсус и да не си ги открие вистинските намери, затоа што исто како што Дедо Мраз може да го стави на листата на непослушни, би било вистинска штета да биде јавно прозван и линчуван од феминистките за нешто ,,за кое не бил разбран’’. Но, доколку се случи нешто такво, секако подмолното прваче итро ќе се обиде да ја неутрализира ситуацијата со скормна молба кон феминистите ,,да му објаснат’’.

Подмолните првачиња знаат да бидат и најразлични лица кои бараат неплатен (ментален) труд од некаква маргинализирана група, најчесто за работи за кои веќе се има истражувано и пишувано. Ова барање неретко им е и последен фронт на одбрана, па така одеднаш незнаењето од лична одговорност станува наивност со (не)свесно убедување. Оттука, тие не се ограничуваат само со незнаење за родова нееднаквост. Неретко не знаат и за класната нееднаквост, расизмот и етничката нетрпеливост во нивниот локален контекст.

Затоа, нареден пат кога ќе се сретнете со првачето не се заплашувајте од неговото зрачно незнаење – тоа е тука да научи. А вие да си наплатите.