Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Родови перцепции – Нови методи на размислување и визуелизации за родовата репрезентација: Интервју со Кумјана Новакова
На наше огромно задоволство вечерва во Музејот на современата уметност - Скопје во 20:00 часот се отвора изложбата Родови Перцепции | Perceptions Engendered, фокусирана на женската уметност.

Перцепции претставува флуиден женски уметнички простор на пресекот на различните културни, политички и теоретски стратегии во рамките на политичката географија на Западниот Балкан – почнувајќи од Цетиње, преку Нови Сад и Приштина, Бања Лука, за конечно да се претстави и во Скопје. Изложбата ќе имате време да ја погледнете до 12 август, а во разговорот со кураторката во Музејот на современата уметност, Кумјана Новакова, можете да откриете повеќе за овој одличен проект на МСУ, за родот во современата уметност, како и за феноменалните уметници (и дела) кои ќе бидат претставени на изложбата.

 

Фотографија: Tamara De La Fuente
Вечерва во МСУ се отвора Родови перцепции како дел од колаборативниот кураторски проект  фокусиран на женската уметност. Накратко, кој е концептот зад овој колаборативен проект?

 

 

Идејата на проектот Перцепции е воспоставување на дијалог помеѓу делата на истакнати британски уметнички од колекцијата на Британскиот совет со дела на уметнички избрани од страна на куратори во пет партнерски музејски институции во нашиот регион – Националнот музеј на Црна Гора во Цетиње, Галеријата на Матица Српска во Нови Сад, Косовската национална галерија во Приштина, Музејот на современата уметност на Република Српска во Бања Лука, и МСУ – Скопје. Петте изложби претставуваат пет многу различни читања на родот и родовите улоги во и низ уметничките пракси и современата историја на уметност, секако формулирани како коментар (и) на комплексните социјални, политички и историски контексти на просторот на поранешна Југославија.

Ова, во најмала рака, отвора можност за реактуелизација на родот и родовите хиерархии како еден од обрасците на исклучување (и) во уметничките практики, но и општо во јавните и културните простори. Тоа е особено важно кај нас, бидејќи глумиме доба на постхуманизам и постфеминизам, а немаме расчистено со патријархалните структури во ниту еден сегмент на јавното и политичкото – особено во пишувањето, читањето и толкувањето на уметноста.

 

Ако не се лажам, ова е прва изложба од ваков тип во МСУ, односно колаборативна изложба која во фокус ја става не само уметницата, туку родот како важна категорија за (ре)обмислување во полето на уметноста. Што значи еден ваков проект за МСУ?

 

 

Музејот на современата уметност – Скопје е основан во 1964 година, а во ноември, 2020 ќе се навршат 50 години од свеченото отворање на зградата во која се наоѓа МСУ. Така што со повеќе од 50 години историја позади нас, или пред нас, малку е тешко да се тврди дека било каков тип или концепт на изложба, е прв од ваков тип. Она што прво ми паѓа на памет е на пример проектот Нарцизми (1999), позади кој стоеше МСУ, а се случуваше во рамките на Скопско лето. Но, можеби она што го прави проектот Родови перцепции значаен за МСУ, е начинот на кој ги читаме родот и родовите репрезентации – општо, а особено родот и родовите репрезентации во контекст на историјата на уметноста. Имено, појдовна точка за Родови перцепции е верувањето дека обидите жената напросто да се додаде, односно да се прилепи во историјата на уметноста нема, и не можат, да ја променат парадигмата која почива на маскулинитетот и на машкото гледање. Во контекст на патријархалните дискурси на историјата на уметноста кои ја слават херојската индивидуална креативност на “големите мајстори”, жената-уметник има предодредена релативна, секундарна, или ако сакате подредена позиција. Таа треба да научи да гледа, пишува и чита на и во нечиј друг јазик без тоа да биде нејзин избор. Во тој правец, ќе потсетам на Нохлин, која многу одамна и многу прецизно го детектира просторот каде се создаваат обрасците на исклучување – институционалните структури: “… прашањето за еднаквоста на жените – во уметноста како и во која било друга сфера – не се однесува на релативната благонаклоност или лошата волја на поединечните мажи, ниту на самодовербата или безнадежноста на индивидуалните жени, туку на самата природа на нашите институционални структури и поглед на реалноста што тие го наметнуваат на луѓето кои се дел од нив.”

 

Колку и на кој начин е родот релевантен во контекст на современата уметност, од твојата гледна точка на кураторка?

 

 

Родот во современата уметност е подеднакво важен како и во секоја друга (јавна) сфера. Но според мене, не е прашално колку и на кој начин е релевантен родот – тоа е одамна јасно – туку како различните хиерархии, вклучително и родовите, се ре-актуелизираат, реконструираат и повторно легитимизираат. Нормативното наметнување на обрасците од типот на машкост и женскост, и на традиционалните, хиерархиски перцепции на родовите улоги, се присутни и се повидливи на повеќето, да не кажам на сите рамништа, и секако обликуваат обрасци на исклучување. Со прекинот на официјалниот наратив на социјалистичкото се-рамноправно општество, се случи ретрадиционализација и во сферата на уметноста. Така, се нормализираа и родовите хиерархии, но и естетиките кои произлегуваат од нив. Тоа е случај и со уметноста, и со историјата на уметноста – за што веќе нешто спомнав. На пример, скандалозниот проект Скопје 2014, освен сé друго, ги легитимизира и родовите хиерархии во јавниот простор. Преку уништувањето на утопистичкиот, антитрадиционален социјалистички град изграден после 1963 година, Скопје 2014 буквално ги исклеса во камен родовите хиерархии: станавме град на воини, херои, цареви, војводи, попови – сите силни господари мажи, и на нивните сопруги и мајки. Улогата на жената во нашиот град е да раѓа, дои, испраќа и дочекува мажи.

Од сите овие причини, ќе се задржам на нешто многу поважно од вообичаените теоретски преламања: се-присутноста на патријархалните, да не кажам племенски, пред-политички структури во сите јавни сфера, вклучително и културата, овозможија овој и многу други слични проекти да го редефинираат дискурсот на нормалноста. Погледнете ги само реакциите на Парадата на гордоста и степенот на прифатливост. И затоа, одлучувачки е да креираме заедничка политичка позиција околу нужноста за преиспитување не на корените на одредени појави, туку на комплексните процеси со кои се соочуваме и до кои тие довеле денес и овде. Со други зборови, прашањето не е “дали” и “како”, туку “шта нам је за чинити?” Нужно е заеднички да ги преиспитуваме јавната реторика и јавните дискурси, а не идеологијата или свеста. Дискусиите зошто не постои јавна свест и зошто сé уште даваме простор на националистички, исклучувачки идеологии треба да се случуваат онаму каде постојат услови за информирани одговори за тоа: науката. А јавните дискусии, вклучително и во уметноста, се тие кои треба да се насочат кон преиспитување на реториката и на јавниот дискурс.

 

Еден од „методите“ на проектот е поставување на делата на 14 уметници од Британија кои се претставени на изложбата со нивни 24 дела наспроти, или во дијалог со локални уметници. Какво беше искуството на градење на овој заеднички простор помеѓу уметници кои твореле (творат) во тотално различна социо-култрна и политичка атмосфера? Дали има нешто обединувачко во „женскиот израз“ што гради поврзување и мостови помеѓу овие жени?

 

 

Родови перцепции е поделена во три концептуални сегменти – и тоа е поделба која се наметна природно, бидејќи за време на истражувањето на двете колекции стана јасно дека делата се разликуваат во однос на уметничкиот пристап, формата, личните наративи, естетските пристапи, итн., но позициите кои произлегуваат од женската положба како политичка положба, се преклопуваат, надополнуваат или разидуваат на не-национална основа. Односно – авторскиот пристап и политичката позиција на Абигел Лејн на пример е многу поблиска до Моника Мотеска отколку до било која друга уметничка од Британија која е претставена на Родови перцепции. И двете авторки работат со телесната меморија, физичките траги кои ги оставаме зад нас, отсутното присуство кое се впишува преку трагите на отсутното тело.

Но, она што е генерално обединувачко, и што е можеби важно да се претстави како такво, е заедничката женска форма која авторките ја запоседнуваат, и која го прекинува повторувањето и одржувањето на постоечката родова хиерархија преку нови методи на размислување и визуелизации за (родовата) репрезентација. Секако, тесно поврзано со женската форма е и инсистирањето на промената и процесноста како рамка во која се дискутираат родовите идентитети и нивните улоги и во уметноста. Имено, речиси сите авторки кои се застапени инсистираат на промената, и соодветно на женскоста како положба во пошироки рамки на многубројните и флуидни родови идентитети и положби. Инсистирањето на флуидноста на идентитетите е токму она што ја диференцира женската форма од машкиот поглед (male gaze), кој утврдува, потврдува, дефинира, категоризира, одобрува или отфрла.

Дополнително, без оглед на општествениот контекст, авторките овозможуваат опсервации коишто сѐ уште не сме успеале да ги согледаме и приказни коишто сѐ уште не сме научиле да ги читаме – и оваа изложба, како и нејзиниот пропратен програм е важен простор на учење и за Музејот и за публиката.

 

 

 

На изложбата во Скопје ќе бидат претставени 39 современи уметнички дела од 25 жени, концептуализирани во три тематски целини, односно погледи (views), репрезентации (representation) и репрезентации (ruining the representation). Која е идејата зад ваквото концептуализирање на изложбата и кои имиња и дела би ги спомнала како столбови на трите теми на изложбата?

 

 

Изложените дела и од британските и од македонските уметнички се записи „и, на и од женското“ , при што терминот „женскост“ е употребен на начинот на кој Полок тоа го прави – реферирајќи се на положбата во јазикот и психосоцијалното обликување која терминот Жена ја означува. Како положба, значи, а не како идентитет, поимот на женскоста се смета за нешто за коешто зборува, сонува и фантазира  машкоста, таа Другост според која женскоста се дефинира. Па така, уметничките во изложбава ја презапоседнуваат женската форма, прекинувајќи ја продукцијата и опстојувањето на родовите хиерархии за на крај да предложат нови методи на размислување за (родовите) репрезентации.

Определувајќи три области на женската положба – гледање и согледување (ПОГЛЕДИ), ликовно претставување (РЕПРЕЗЕНТАЦИИ) и „уништување на претставувањето“  (РЕПРЕЗЕНТАЦИИ) – замислата зад оваа поимска поделба нема за цел да создаде уште една рамка за толкување преку повеќегласовен приказ на женското искуство, туку да побара обмислено и детално преиспитување на машкиот принцип врз кој е изградена современоста и критичен приод кон проблематиката на претставувањето преку радикално поставување прашања.

 

Женската уметност е сé уште, како локално така и глобално, на маргините на музеите во однос на застапеност. На пример, 88% од сите уметници во поголемите музеи во САД се мажи. Колку сметаш дека музеите имаат одговорност да бидат „поегалитарни“ во однос на она што го нудат како содржина денес? Дали според тебе треба да постојат некој вид на позитивни мерки кои би допринеле кон повисока застапеност на жените и другите малциинства и маргинализирани групи во музеите, или пак времето ќе го направи своето? И финално, на кој начин оваа изложба го адресира овој проблем во Македонија?

 

 

Не постои Музеј во светот – или барем не според истражувањата и анализите кои се направени и достапни, кој има еднакво претставување и присуство на жени и мажи автори. Од друга страна, слична е ситуацијата и со родовата дистрибуција во однос на вработените во Музеите, нивото на платите, итн. На пример, според истражувањата на Асоцијацијата на арт директори на музеите во САД, за 2017, постојат јасни диспаритети во родовата застапеност дури и во зависност од големината на оперативниот буџет со кој располага музејот: поголемиот дел од музеите со буџети помали од 15 милиони долари се водени од жени директорки. Обратното е точно за музеите со буџети од над 15 милиони долари, каде што женската застапеност се намалува пропорционално со зголемувањето на буџетот. Со други зборови – сите правила на обрасците за исклучување по однос на род кои важат во јавните сфери, важат и во уметноста. Таму каде што има моќ, таму се мажи.

Заради ова, МСУ е партнер на проектот Родови перцепции, и заради ова е важно да ги промислиме коментарите на авторките претставени на изложбата.

НАПИШАНО ОД:
  • Калиа Димитрова
  • June 12, 2019
  • ФЕМ 101
Можна ли е достоинствена дигитална интимност?
Потребно е како нација да научиме како правилно да ја уважуваме интимноста, и како правично да ги казниме злосторниците кои ги загрозуваат жените.
  • Од НИКОЛА ДОНЕВ И РАДОВАН СПИРИДОНОВ
  • ФЕМ 101
5 ЖЕНИ ЗБОРУВААТ НА ТЕМА: НАДЕЖ
Неда Чаловска, Ружица Максимовска, Ена Утевска, Џане Крешова и Вики Младенова споделуваат од каде црпат чувство на надеж.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Хана Комар: Револуцијата има женско лице
Разговор со беларуската поетеса, преведувачка и активистка Хана Комар.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Жените знаат многу нешта: Извадок од есеј на Меридел ле Сиер
Извадок од есејот „Минеаполис“ на Меридел ле Сиер во превод од англиски на Дамјана Видическа
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Политиката на трудничкиот стил на Ријана
Кога ќе се вкрстат правото да имаш контрола врз сопственото тело и правото да се облекуваш онака како што сакаш.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што можеме да научиме за родово базирано насилство од „Squid Game“
За разлика од сите други натреварувачи, Џи-Јонг не учествува во игрите за да преживее, туку за да умре.  
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: И жените се присутни во историјата на музиката
Неприфатливо е да се завршуваат музички училишта без да се знаат храбрите претставнички кои се бореле да ја претстават својата уметност.
  • Од Тамара Стојаноска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспешната родова транзиција во Кожата во која живеам на Педро Алмодовар (La piel que habito, Pedro Almodóvar)
Ако ја боли, ќе си трпи.
  • Од Анастасија Марковска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Маргиналки
За жените и војната
  • Од Дијана Петрова
  • КВИР, ФЕМ 101
Гордост: некогаш, сега и секогаш 
Од немирите на Стоунвол до Парадата во Скопје.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Лезбејскиот бакнеж е револуција
Како и што да се пишува за првиот лезбејски бакнеж на дваесеттина квир жени кои го споделија своето искуство со нас? Како да се пишува во името на Х број лезбејки и квир жени кои не го сторија тоа? Има ли воопшто потреба да се каже нешто универзално за едно лично, интимно и субјективно искуство какво што е ова?
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Can we concentrate? – Кратка размисла за изборот и егзистенцијата кон Танц на раце без наслов од boychild
„Денес немам никаква желба. Освен можеби да молчам и да ја гледам, во тишината да ја остварам сета важност на оваа необична случка: присутноста на Ани, тука спроти мене.“ ― Жан-Пол Сартр, Тегобност, 210
  • Од Мања Величковска
  • ФЕМ 101
Престанете да го користите феминизмот за да ги продадете вашите производи
Значи - брендови, ако користите феминизам за продажба на вашите производи, еве го мојот совет: надминете ги овие еманципирачки реклами и всушност направете нешто што навистина би помогнало.
  • Од Гала Насева
  • ДИЈАЛОЗИ
Кризата нè втурна во сиромаштија, а државата упорно нè исклучува: Интервју со сексуална работничка
Моменталната ситуација не ветува. Доколку продолжат сите мерки на претпазливот и пандемијата продолжи да демнее, сексуалните работници/чки како една од најзагрозените групи на граѓани може буквално да останат на улица.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Mитот за убавите заспани девојки
Нараторката донесува одлука да преспие една година од својот живот со помош на седативи и антидепресиви. Таа го замислува овој проект како една хибернација, одмор од секојдневните анксиозности и случувања.
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Ми треба ново тело“ – приказ на градењето родов и перформативен идентитет
Кон танцовиот перформанс „Ми треба ново тело“ на Викторија Илиоска.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Што направивме: Краток осврт на една година Медуза
Пред точно една година во јавниот простор се појави Медуза со првиот текст „Феминизам, јас и ти“, но всушност Медуза во мојот живот се појави пред точно две години.
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Кој се „плаши“ од трансродовите лица?
Анализа на анти-родовото движење во Македонија.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Суптилни приказни за болката и неприспособеноста
Кон Антарктик од Клер Киган.
  • Од Калина Малевска
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
(Не)Преводливоста на дрег уметноста во „RuPaul’s Drag Race“
Дали преводот на шоуто на македонски би ја доближил и нормализирал дрег уметноста во нашето општество и дали истиот е возможен?
  • Од Ана Илиева
  • ФЕМ 101
8 март 2019 низ фотографии
Што се случуваше на Меѓународниот ден на жената во градовите низ Европа
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Еден „клик“ може да уништи цел живот: Интервју со Дина Дума
Имав ретка шанса да поразговарам со околу 100 девојки на кастингот кои беа отворени да ги споделат нивните приказни на оваа тема.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Проблемите на лезбејската заедница се продлабочуваат: 26 Април – Ден на лезбејската видливост
Овој ден не смее да остане само потсетување за постоењето на заедницата, туку да биде поттик за насочен активизам кон надминување на проблемите и предизвиците со кои заедницата се соочува.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Оклопни возила за спречување на семејно насилство
Очигледно гео-политиката е препуштена на мажите, додека жените се оставени на двојна дискриминација – редовната од патријархатот и вонредната од пандемијата.
  • Од Џејлан Велиу
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Во фокус: Бејли Еjвери
„Промените ни обезбедуваат искуства кои ги претвораме во лична моќ.“
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Пратеничка – да се биде или не?
Од досегашните избори видливо е дека речиси ниедна политичка партија не се залага, континуирано и посветено, за родовата еднаквост.
  • Од Ангелина Цветковска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Глад – Роксен Геј
Ова е мемоар на моето тело бидејќи, најчесто, приказните за телата како моето се запоставуваат, отфрлаат или исмеваат.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Повик за програма за истражувачки есеи
Доколку се залагаш за родова еднаквост, имаш пасија и искуство со пишување и ти треба простор за раст и пласирање на своите идеи, ова е повикот за тебе.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Нашиот пат – 25 женски приказни од историјата
Тииит!Инк. ве поканува на промоцијата на публикацијата „Нашиот пат - 25 женски приказни од истроиајта“,  во петок (01.10), во кафе-книжарницата „Буква“.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Забраните за абортус ги одземаат човековите права. Еве зошто мораме солидардно да застанеме против нив
Владите мора да го прошират пристапот до безбеден, легален и достапен абортус и контрацепција за сите луѓе. Не само што тоа е хуманиот начин, туку е и државна обврска според меѓународното право.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Наследството на отпорот на Југословенката: ископување на политичкото тело на феминистичкото и квир омоќување
Повик за учесници на еднодневен семинар со проф. Јасмина Тумбас на 08 јуни, Скопје
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Доктор-јаснување“: Кога докторката не ги слуша пациент(к)ите
Излегувањето на д-р Шуплиновска-Јордановска ме направи гневна, но сепак ми е мило што ПичПрич обезбеди форум каде што публиката можеше дирекно да се обрати на лице кое има позиција на моќ
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што треба да знаеме за абортусната грижа за време на КОВИД-19?
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Коронавирусот открива колку мачо стереотипите се вкоренети во општеството
Владата на Велика Британија и скоро сите машки „воени кабинети“, му прогласија „војна“ на коронавирусот. Ова е проблематична аналогија затоа што она што е главно потребно за справување со COVID-19 е грижа, социјална солидарност и поддршка на заедницата - не борбата и насилството.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Чувајќи ја Франка: Работа околу нега и грижа за време на Корона
Добивањето нега не би требало да биде само луксуз за богатите и повремен комфорт за средната класа, туку пристапна до сите деца и родители. Истовремено, работниците на грижа и нега би требало да се ценети и, се разбира, добро платени.
  • Од Елена Гаговска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram