Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ДИЈАЛОЗИ, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Сексуалната едукација се базира на еднаквост, почит, согласност и човекови права: Интервју со Елена Петровска и Мери Цветковска
Сè што треба да знаете за Сеопфатно Сексуално Оразование, со Мери и Елена - експертки во полето. 

Доколку нешто ни стана јасно последнава недела, тоа е дека Сеопфатно Сексуално Образование мора да се воведе што поскоро, и тоа како дел од формалниот образовен систем. Постојат многу митови за ССО, а  дел од нив се користат како аргументи против воведување на ССО во училиштата. Со цел да дознаеме сè што нè интересира за ССО, седнавме со Мери и Елена кои веќе неколку години работат на оваа тематика.

 

ХЕРА веќе многу години работи на Сеопфатно Сексуално Образование, користејќи различни методи. Дел од таа работа е врсничката едукација за ССО. Како може еден млад човек да стане врснички едукатор и како изгледа оваа програма?

 

Мери: Врсничката едукација почнува да се имплементира во 2015та година од страна на врсничките или peer едукатор/ки на ХЕРА. Станува збор за неформална едукација односно неформално образование каде што едукациите ги спроведуваат врснички едукатори на тема Сеопфатно Сексуално Образование. Врсничките едукатори се дел од младинската група ХераМлади и се акредитирани за да можат да да ја спроведуваат програмата. Сеопфатното сексуално образование (ССО) подразбира учење за когнитивниот, емоционалниот, социјалниот, и физичкиот аспект на сексуалноста. ССО се состои од 7 компоненти: род, сексуално и репродуктивно здравје, граѓански аспекти, задоволство, врски и односи, насилство и различност. Во 2014та година од страна на ХЕРА и нејзини соработници е издаден „Прирачник за врсничка едукација за Сексуално репродуктивно здравје и права“ по кој соодветно врсничките едукатори ги спроведуваат едукациите. Прирачникот е едукативен, информативен и богат со работилници кои се интерактивни и ги поттикнуват младите преку игра и различни активности да дебатираат, размислуваат и делуваат на теми кои се од особено значење за нивниот развој , здравје и благосостојба. Начинот на сертифицирање на врсничките едукатори е преку „Тренинг за врсничка едукација“ кој ХЕРА го спроведува секоја година заедно со искусните „сениор“ едукатори и соработници кои се со експертиза во овие теми, а воедно и креатори на прирачникот. На тренингот преку отворен повик можат да аплицираат млади на возраст помеѓу 15 и 23 години.

 

Колку се информирани младите за своето сексуално и репродуктивно здравје според вашето искуство и колку се заинтересирани да слушаат/учат на овие теми?

 

Мери: Младите преку социјалните мрежи, околината, врсниците, родителите и наставниците, секојдневно се изложени на огромен прилив од информации кои генерално се неточни, некомплетни и полни со митови и предрасуди. Сѐ тоа придонесува до тоа да се конфузни, несигурни, со помала самодоверба и да немаат реална слика за себе и своето тело. Темите кои ги опфаќа ССО се теми кои ги засегаат и за кои имаат „безброј“ прашања во текот на нивниот раст и развој, но за жал немаат каде да ги добијат одговорите. Понекогаш некои од нив ја имаат таа привилегија да бидат во околина или семејство кое може да им одговори, но не сите ја имаат таа шанса. Ние цврсто се залагаме за еднаквост и еднаков пристап до точни информации за сите млади без разлика на нивната етничка припадност, социјална положба, сексуална ориентација итн… Одговорите кои младите не можат да ги добијат, мора да им бидат одговорени во рамките на образовните институции! Додека тоа не се случи, ние активно работиме на терен со неформалната едукација, обидувајќи се да бидеме тука за што повеќе млади, колку ни дозволуваат каппацитетите. Досега имаме едуцирано над 2000 млади луѓе ширум нашата држава, а едукациите се спроведуваат на македонски, албански и наскоро и на ромски и турски јазик.

 

Фотографија: Жарко Чулиќ
Сепак, тоа што навистина е потребно за подобри резултати е воведување на ССО како дел од формалниот образовен систем. Зошто ова е особено важно и зошто се уште не е воведено?

 

Елена: Учењето за емотивно телесната писменост во многу земји е различно решено. Она што треба да се знае е дека Европскиот пристап кон сексуалното образование е далеку подобар од оној во САД. Во Европа, во развиените западно европски држави односно најмногу во скандинавските земји, сексуалното образование е сеопфатно и вклучено во редовниот образовен процес одамна. Во многу земји се изучува преку содржини во различни предмети, во дел од земјите се изучува само за сексуално преносливите болести, ХИВ и контрацепција, а во дел од земјите се изучува неформално, но се смета дека концептот на посебен задолжителен предмет ги дава посакуваните резултати. Воведувањето на ССО во училиштата е бавен и тежок процес кој најчесто наидува на отпор, потребно е време за едукација на кадри, финансии, мерење на резултати, работа со родители и политичка волја. Групите што му се противат на сексуалното образование се најчесто верските организации, конзервативните партии и конзервативните групи на родители. Во Полска пред неколку недели се изгласа закон со кој учењето на ССО станува казниво дело, односно наставниците кои би предавале вакво нешто може и да завршат во затвор. Изминатите години ХЕРА спровела многубројни активности за вклучување на ССО но дури оваа година има мало поместување од долгогодишното status quo. Пред само десетина дена владата донесе одлука и ги задолжи Министерството за Образовнаие и Наука и Бирото за развој на образование да отпочне со пилот програма за ССО во 4 училишта. ХЕРА во соработка со експерти работи на изработка на материјали кои ќе послужат за едукација на наставниот кадар, а МОН има формирано работна група која е задолжена за изнаоѓање на финансиски средства за овој процес.

 

Во земјите со богата традиција на сексуално образовние, со младите се зборува и за сексуалното задоволство. Овој елемент иако важен, често не е застапен како дел од сексуалното образование. Ако ги учиме младите како се користи контрацепција, логично е и да ги учиме што претставува согласност, како можат да се самозадоволуваат или да ги задоволат своите партнери и партнерки и крајно, да го сакаат и слушаат своето тело… Според вас, зошто постојат кочници кога станува збор за зборување за сексуално задоволство со младите? На пример, еден од митовите против воведување на ССО е дека со тоа се стимулира рана сексуална активност кај младите. Сепак, статистиките зборуваат друго. Кој е вашиот коментар на ова?

 

Елена: Третирањето на сексуалните односи како прљава работа и ставајќи ги во контекст на тоа дека сексот служи само за репродукција, креира отпор и ги храни илузиите на конзервативците. Податоци од терен покажуваат дека децата започнуваат со сексуални односи во својата 13та година и тоа мора да се адресира. Стимулирањето на сексуална активност е еден од митовите кои го протежираат опонентите и конзервативците. Она што е најважно да се напомене е дека сите содржини од ССО се прикладни на возраста на младите и адолесцентите, а сексуалните односи не се третираат како срамна појава (во овој дел би напоменала за сексуалноста кај девојките, каде уште подоминантно се протежира дека мастурбирањето е срамна појава за нив, а со тоа се потиштува женската сексуалност, што води кон последици по родовата еднаквост и понатамошната положба на девојките и жените во општеството и домот). Сексуалната едукација продолжува и понатака низ целиот живот. Третирањето на сексуалните односи е само дел од ССО, а сите истражувања покажуваат дека после сексуална едукација младите подоцна пристапуваат кон сексуални односи. Тоа е она кое што најчесто опонентите на ваквата едукација го манипулираат и извртуваат. Содржините се креирани од експерти во областа, а се посветува огромно внимание на едукацијата на наставниот кадар и стручните лица кои го предаваат овој предмет. Сексуалната едукација се базира на принципот на еднаквост, почит, согласност и човекови права, и дава знаења и вештини на младите за донесување на информирани одлуки. Ги оснажнува младите да научат повеќе за предрасудите, стереотипите, дискриминацијата, а не ги учи како да имаат секс. Ова мора да се даде до знаење кога се зборува за сексуалната едукација.

 

Фотографија: Жарко Чулиќ
Младите денес имаат доста отворен пристап до сите содржини на интернет, а тоа значи дека голем дел од своето „знаење“ за сексот го добиваат од гледање порно филмови. Во кои аспекти ова е проблематично и како може ССО да одговори на овој предизвик?

 

Елена: Пред скоро време на вебинар добив информација од спроведена анализа дека 80% од мажите покажуваат насилно и агресивно однесување во односите на порно филмовите, а само 10% користат кондоми… – несвесно ваквите однесувања се отсликуваат во реалниот живот на младите, дефинитивно повеќе кај машките. Младите стекнуваат погрешна слика за релациите на моќ помеѓу партнерите, доминатноста на мажите се пресликува и во секојдневието, жените се портретирани како објекти и поседство на мажот, жените се тие кон кои е дозволиво да се врши насилство, за жените се создава слика дека не треба да доживуваат задоволство во сексуалниот однос и дека тоа е дозволиво само за мажите. Едноставно, жената е во подредена положба.
Во овој контекст мора да се спомене и силувањето. Фундаменталната поставка на феминистичката теорија за силувањето е дека тоа кривично дело е мотивирано од потребата за моќ, а не од сескуалната желба. Се работи за кривично дело на насилство и деградација кое е дизајнирано да ги заплашува и држи жените на „нивното место“. Токму затоа инстистираме на точни и научно докажани информации кои ќе бидат достапни на младите, а редовното образование е најсигурниот извор за тоа. Логично е да има навремени и точни информации, а не кога ќе затреба!

 

Она што е предизвик во овој дел кој што можеме да го споменеме е помалиот број на момчиња кои учествуваат во неформалните едукации за ССО. Може да се запрашаме зошто, нели?

 

Мери: Младите момчиња се изложени на огромни притисоци и нереални очекувања од страна на околината уште од најмали нозе. Најчесто очекувањата од нив е да се „силни“, „храбри“, „мускулести“, срамота е да плачат, покажуваат емоциии и нежност, срамота е да се сензитивни и да разговараат за нивното здравје, стравови, физички изглед. Кога решаваат да не „играат“ според нормите на хетеронормативното општество кое „ги гуши“, тие се исмевани и покажувани со прст, а нивните однесувања се поистоветуваат со „женски однесувања“ („плачеш како девојче некое“, „бојата на маицата ти е како на девојче“ и сл.)
Прво, за вакви изјави е повеќе од јасно со каков презир се зборува за девојчињата во ова општество, а од друга страна сме сведоци на тоа како уште од најрана возраст се наметнуваат предрасуди, родови норми и идеали како за момчињата, така и за девојчињата. Токму ова ги одвраќа момчињата да бидат дел од вакви едукации за да не бидат исмевани или затоа што се срамат. Предрасудите воопшто, без разлика дали на момчињата или девојчињата се рефлектираат и на двата пола. Општеството им ги наметнува срамот и осудата како категории, а тоа ги запечатува за цел живот и им ја одзема слободата да бидат свои и среќни.

 

Фотографија: Жарко Чулиќ
“Revenge porn” е многу застапено кај младите, а жртви се обично девојчињата. Што прават училиштата а овој проблем и кој е соодветниот начин и пристап кој треба да го усвојат училиштата за решавање на проблеми од ваков тип?

 

Мери: За жал тоа е лошата страна на социјалните мрежи. Младите многу често ги злоупотребуваат и сакајќи да се „интересни“ вршат врсничко насилство нарушувајќи им ги угледот и интимата на дел од врсниците. Повторно ќе напоменам дека ова е вина на општеството затоа што нема контрола и механизми за спречување и санкционирање на ваквите однесувања. Судејќи по компаративната пракса и примерите на државите кои веќе го имаат воведено сексуалното образование во образовните програми, резултатите и истражувањата ни укажуваат на тоа дека по воведувањето на овој предмет се намалува насилството односно младите полесно препознаваат кога некое право им е нарушено, па така и се охрабруваат да пријават. ССО ќе ги научи да имаат почит како за себе така и за останатите.

НАПИШАНО ОД:
  • Калиа Димитрова
  • February 3, 2020
  • ФЕМ 101
Камала Харис не е феминистичка хероина
Потенцијалната победа на Харис можеби би било кршење на стаклениот плафон, но за жал, не би била вистинска феминистичка победа.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
На сите ни е потребна „Секс едукација“
„Сексуална едукација“ би им ја препорачала на сите, а пред сè на младите кои преку забава ќе научат повеќе за сексот, а ќе откријат и нешто за сопствената сексуалност.
  • Од Билјана Кочоска Танеска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Пoстпородилна депресија
Додека ја доев ќерка ми замислував како ја фрлам од прозорец
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Приказни од изолацијата
Без конкретна форма, цел и насока, овој колажен текст служи да ни помогне да си ги структурираме мислите и да креираме една скромна меморија на ова време.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Магијата на Скопје Прајд низ фотографии – Прв дел
Оние кои беа знаат, оние кои не беа веројатно слушнаа. Првата Парадата на гордоста во Скопје беше сé што можевме да замислиме и повеќе.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Зошто жените „не се смешни“: хуморот и телото
За хумор потребна е слобода на телото којашто, нема да се изненадите, често не е присутна кај жените.
  • Од Благица Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Друг поредок е можен: кон интеркултурно право (втор дел)
Вториот дел од текстот на Боавентура де Соуза Сантош во кој продлабочува некои од неговите клучни коцепти.
  • Од Вики Младенова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Безбојниот јазик во Бојата на пурпурот
„На читателот не му должиме ништо, односно ништо повеќе од она што стои во текстот.“
  • Од Благица Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Женскиот штрајк во Полска продолжува
Протестите во Полска по страшната пресуда на Уставниот суд продолжуваат да се случуваат секојдневно во над 100 места и градови.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Повеќе од нашата работа
Приказни за работата во пандемија, повредите на работничките права, и солидарноста, наспроти продуктивноста, како централна вредност врз која треба да ги градиме нашите релации.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Sex Education – серијата што ми требаше кога бев тинејџерка
Клинката на Отис и Мејв покажува дека има потреба од таков тип на советување – како од искусни терапевти, така и од врсници. Затоа што не е сеедно дали доволно се познаваме себеси – емоционално и сексуално.
  • Од Мартина Јаневска
May Sarton
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се живее нежно во свет кој е суров
Меј Сартон за тоа како да се победи смртоносната рамнодушност на денешното време.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Што е нормално?
Најлошата услуга која си ја правиме себеси е да се ограничиме на она што било и она што досега сме можеле да го видиме и осознаеме.
  • Од Билјана Кочоска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Косовските демонстранти бараат да се преземе акција по силувањето на 11-годишното девојче
Според Мрежата на жени во Косово, над 70% од случаите на сексуални напади и силувања во земјата се врз малолетни девојчиња.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Во фокус: Сачин Литлфедер
„Треба да ја задржиме нашата смисла за хумор во секое време. Тоа е нашиот метод за преживување.“
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
IN-YOUR-FACE КОНЦЕПТУАЛНА УМЕТНОСТ: Кон отворањето на првата самостојна изложба „Ова објективизирано тело“ на Марија Ангеловска
Со изложбата „Ова објективизирано тело“ се отвори седмиот по ред Фестивал за феминистичка култура и акција ПРВО ПА ЖЕНСКО, кој се одржа во просториите на МКЦ од 9 до 12 мај, 2019 година.
  • Од Мања Величковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Лолита: модерното свето писмо на денешните тинејџерки
Девојките со сон да станат нимфетата Лолита претставена преку гледната точка на Кјубрик, стануваат жртвите за кои пишува Набоков.
  • Од Евгенија Несторовска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Промоција на Медуза
12 ноември (понеделник) е денот кога Медуза официјaлно се вдоми на meduza.mk. По тој повод организиравме кратка промоција и малку подолга прослава за добар почеток на новата феминистичка веб-платформа.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Секоја трансродова личност носи приказни кои треба да се слушнат
Веќе неколку години по ред, на 31 март го одбележуваме денот на видливоста на трансродовите луѓе. Глобално, трансродовото постоењето и борба се прославува на овој ден од 2009 година.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Немаме повеќе време ниту трпение за декларативни заложби за родова еднаквост во спортот: Интервју со Силвија Митевска
Спортистките и нивните спортски резултати и достигнувања се ретко претставени во медиумскиот простор, а во случај кога се претставени, тие најчесто се поврзани со изгледот. Спортските достигнувања се потценети и се во заден план.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Противотровот на нашата егзистенцијална беспомошност
Ник Кејв за тоа како да ги исполниме нашите животи со величествена смисла.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд: Ослободувањето на квир заедницата значи ослободување на целото општество
Неколку дена во годината многу од нас можат да бидат најавтентичните верзии од себе си, но наскоро треба да се вратат кај нивните семејства и заедници каде што никој не знае за клучен дел од нивните животи. Е затоа ни треба Скопје Прајд.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Дисциплина на гладот
“Таа е без сила, несексуална и безгласна, и само со тешкотија може да се фокусира на светот кој се наоѓа надвор од нејзината чинија. Жената во неа е убиена. Таа скоро и да не е таму.”[1]
  • Од Бојана Јовановска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Јаз
Генерално спортот е преплавен со сексизам на сите нивоа, без разлика дали станува збор за час по физичко во училиште или професионално натпреварување. Спортот е само огледало на родовите стереотипи и нееднаквост, што ја подразбира и нееднаквоста во наградување на достигнувањата.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Спокојното поврзување на телото и просторот
Ве запознаваме со Ивана Јовановска, поетеса од Скопје која се занимава со прашањето на телото и просторот (кон внатре и кон надвор) каде тоа се развива, боли, се бунтува...
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Опасното користење на приватните сексуални наративи на жените против нив
Приватните сексуални наративи на жените се користат против нив, дури и по смртта.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Пратеничка – да се биде или не?
Од досегашните избори видливо е дека речиси ниедна политичка партија не се залага, континуирано и посветено, за родовата еднаквост.
  • Од Ангелина Цветковска
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жена на годината
За справувањето со родово заснованото насилство и вистинските жени на годината.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Ова не е трка, туку обид да се подигне свеста и да се поддржат жртвите на сексуално насилство
Клер Мекфарлен го избира спортот како начин да се исчекори кон промена, зашто тој ги обединува и поврзува луѓето. Но, и поради тоа што смета дека спортот е важен за физичкото и емоционално зацелување на тие кои преживеале насилство.
  • Од Павлина Симоноска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Дипфејк порно: нова генерација на сексуално насилство
Проблемот со дипфејк технологијата не е што се користи во порнографска смила, проблемот е што тоа се прави на малициозен, сексистички и насилнички начин.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Репродуктивните робови на Америка
Игнорирајте ја религиозната реторика и моралниот став за абортусот. Оваа дебата не е за светоста на животот. Станува збор за корпоративни капиталисти кои очајно имаат потреба од повеќе тела и имаат намера да ги принудат жените да ги произведуваат.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Кој се „плаши“ од трансродовите лица?
Анализа на анти-родовото движење во Македонија.
  • Од Елена Гаговска
  • ДИЈАЛОЗИ
Сексуалната работа е работа: Интервју со Лила Милиќ од STAR-STAR
Утре ќе бидеме на Марш на Црвениот чадор, по повод глобалното одбележување на 17-ти декември, Меѓународниот ден за СТОП на насилството врз сексуалните работнички и работници.
  • Од Тимот на Медуза
Игор Тошевски, Совршен баланс, 2000
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Цвеќе на злото: дискурзивна рамка на квир дискриминацијата
Вовед во публикацијата „Стандарди на Советот на Европа за заштита и спречување на дискриминација врз основа на сексуална ориентација и родов идентитет“.
  • Од Вики Младенова
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Неуспехот во уметностите треба да се охрабрува како интегрален дел од праксата: Интервју со Дарко Алексовски
Моја најчеста креативна одлука е политичкото и колективното да ги прикажувам преку личното и индивидуалното. Делата и проектите секогаш се иницирани од лични приказни кои понатаму ги транскрибирам со помош на визуелни средства и медиуми.
  • Од Калиа Димитрова

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram