Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Суптилни приказни за болката и неприспособеноста
Кон Антарктик од Клер Киган.

Во рецензијата на Филип МекКен за Гардијан од 1999 година, се вели дека расказите на Клер Киган во нејзината збирка Антарктик се „вкоренети во денешниот глобален провинцијализам“ и го истражуваат, главно, „руралниот семеен живот“. Навистина, расказите од Антарктик се и раскази за провинцијализмот и за руралниот семеен живот, но уште повеќе, тоа се раскази за болката и збунетоста кои настануваат од неможноста да се помират општествените норми во рамки на кои живеат ликовите со нивните желби и емоции чие исполнување и изразување би значело да се излезе од тие општествени норми. Расказите од Антарктик се и раскази за надежта, што им овозможува на ликовите да ги пребродуваат кризите со кои се соочуваат, со што оваа збирка раскази се вклопува во проектот „Европски приказни на надеж“ на издавачката куќа „Артконект“. Клер Киган одлично ги портретира и болката и неприлагоденоста – воздржано, суптилно, имплицитно. Никогаш не ги искажува директно тешкотиите и очајот на ликовите, туку сфаќањето за нив се открива во текот на расказите. Во оваа смисла, како и во однос на темите, расказите се воедначени, што ја прави збирката кохерентна. Од друга страна, Киган експериментира со наративни техники, гледни точки, фокус, така што секој расказ има некое свое обележје. Тука не станува збор за формално експериментирање кое е само интересно како техника, туку сегашното време во едни раскази, минатото во други, третото лице во некои од расказите, првото лице на нараторката во други, се употребени за да се пренесе атмосферата што поефикасно.

Во првиот расказ, истоимениот со насловот на збирката, „Антарктик“, една мажена жена сака да испроба како е да има интимен однос со друг маж. Нејзината преголема самоувереност, од една страна, и нејзиното неискуство, од друга, ја доведуваат до една бизарна ситуација откако ќе ужива кратко време во познанството со привлечен маж за чија позадина и карактер не знае ништо. Еден поинаков вид на тензија – во овој случај тензија меѓу длабоката љубов и меѓусебната среќа што таа љубов им ја носи на Коридилија и докторот (кој во расказот останува неименуван), од една страна, и фрустрацијата поради неможноста да се искаже љубовта затоа што познанството дошло во момент кога докторот е веќе женет, од друга страна – се истражува во расказот „Љубов во високата трева“.

Расказите ја истражуваат безизлезната ситуација во која ќе се најдат ликовите. Притоа, тие ненаметливо покажуваат како ликовите не само што се ограничени од постојните општествени норми и очекувања, туку и самите си наметнуваат такво ограничување, пробувајќи да ги исполнат своите соништа без да ги прекршат прифатените норми на однесување, што – како што покажуваат расказите – е невозможно. „Љубов во високата трева“ почнува со сегашно време и ја следи утринската подготовка на Кордилија, „жена на која косата целосно ѝ побелела на четириесет години“ (26), за некој важен настан. За да откриеме кој е тој важен настан, раскажувањето потоа се префрла во минато време, десетина години претходно, на периодот на запознавање на Кордилија со докторот и развојот на нивната љубов, меѓу кои е и живописниот настан во високата трева од насловот. Додека разговараат за своите професии, си ги слушаат внимателно тонот и акцентот, Кордилија забележува дека тој „не ја спомена сопругата“ и ова е доволно, кога тој ќе ја поведе под костенот, таа да си замисли „дека седи во зеленото здолниште на некој џин“ (29). И самата Кордилија никогаш не ја спомнува сопругата, иако често посакува докторот „да ѝ затропа средноќ на вратата со тупаница, да влезе со куферот в рака, да ѝ се обрати по име и да ѝ рече: ’Дојдов да живеам со тебе, на сопствен ризик’“ (30). Заглавени меѓу нивната меѓусебна љубов и докторовата преданост на сопругата или непрекршување на општествените норми (во расказот не е сосема јасно на што точно се должи неговата одлука, можеби и на двете заедно), тие ништо не преземаат за да ја сменат ситуацијата сè додека некој друг не го направи тоа за нив. Во расказот „Во најдлабокото“, пак, дадилката е растргната меѓу својот дом во минатото за кој, кога зборува, „како да може да посегне […] и да го допре“ (40), сегашноста во која ѝ претставува задоволство да се грижи за детето, и сегашноста во која е свесна дека иако нејзината врска со момчето е посилна отколку онаа меѓу момчето и неговите родители, таа може, не по своја волја, секој момент да биде избркана од неговиот живот.

Киган успева да ја долови болката писателски вешто, не наметнувајќи им се на читателите со тоа што ќе им каже дека ликовите се несреќни, туку овозможува самите читатели да ја согледаат и почувствуваат тагата. Кога докторот во „Љубов во високата трева“ ќе ја викне Кордилија за да ја прекине нивната врска, не се искажани ниту неговата ниту нејзината болка. Само некои попатни забелешки (како тоа дека тој ја положува главата во рацете или дека таа престанува да ги слуша зборовите) се сведоци/сведоштва за недоловливоста на моменталната тага. Стравот на дадилката од расказот „Во најдлабокото“ не е видлив во настаните, но е пренесен индиректно, преку сонот во кој, таман да го фати детето, „рацете ѝ се топат, а момчето паѓа назад во мракот“ (39). Еден од најдолгите и најкомплексните раскази во збирката, „Проповедта за Џинџер Роџерс“ е раскажан од перспектива на тринаесетгодишно девојче, што овозможува тензиите и болката да се раскажат без да се толкуваат; да бидат видени, но не и сфатени од раскажувачката. Овде болката е дотолку посилна затоа што главниот лик, дрварот Плескало, кого сите во земјоделското семејство на девојчето-раскажувач, но и пошироко во селото, го сакаат, е постојано весел, насмеан, дружељубив, непосреден млад човек, чија болка не ни стигнуваме да ја видиме, а на крајот го обзема целиот расказ. Ова е уверлива приказна за едно имагинативно девојче, кое не може да ги предвиди и разбере последиците од своите дејства. Во „Луњи“ расказ за еден комплициран однос меѓу мајка и ќерка, болката е прикажана не преку самата болка, туку преку обидот за нејзино надминување: „впивам мал дел за сопствена заштита. Како вакцина. Мора да се соочиш со најлошото можно сценарио, потоа ќе бидеш способен за сè“ (70).

Антарктик на Клер Киган е збирка преполна со живописни ликови кои на различни начини се соочуваат со болка во својот живот. Лудило, убиства, психичко измачување, физичко насилство, самоубиства, бизарни навики, сложени љубовни односи се само дел од темите што се истражуваат во расказите. Можеби првиот расказ, „Антарктик“ има најмногу драматика која е најмалку мотивирана. Најуспешен, пак, за мене, е „Во најдлабокото“, каде што освен болката, се истражува и начинот на кој е невозможно таа да се одвои од искуството кое носи и убави моменти. Повремено, низ приказот на настаните и ликовите, се проткајуваат и интересни и необични метафори – „Светлината се лизна од позлатените славини, се нурна во керамичкиот мијалник, правејќи сенка“ (40); или „Водата е постудена од неостварена мечта“ (25). Некогаш ликовите се наоѓаат во беспомошна ситуација; некогаш, и покрај тоа што навидум се заглавени, се обидуваат да ги надминат болката и стравот; а некогаш некој непредвиден настан, како ненадејната појава на бубашваби во куќата, ќе ја избрише недовербата меѓу новите членови на семејството и неочекувано ќе ги зближи. Во таа смисла, оваа книга е оправдано сместена во проектот насловен „Европски приказни на надеж“ на „Артконект“, во рамки на кој се издадени уште 9 други книги од значајни европски автори.

НАПИШАНО ОД:
  • Калина Малевска
  • December 14, 2021
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Гордост
Пишува Ирена Цветковиќ
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што после #СегаКажувам?
Наместо да казнуваме индивидуални „лоши мажи“, треба да се фокусираме на колективни превентивни мерки и создавање простор за позитивна машкост која нема да се фокусира на (сексуална) агресија и доминација.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Врховниот суд на САД се обидува да го забрани абортусот: дали Америка е сè уште слободна земја?
Не постои посуштински услов на едно демократско граѓанство од контролата на една личност врз сопственото тело. Без тоа, не можеме да се наречеме слободна земја.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што всушност се случува кога една земја го забранува абортусот
Романија под Чаушеску создаде дистописки хорор од пренаселени, нечисти сиропиталишта, додека илјадници жени починаа од "абортуси по подруми".
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сао Паоло ја добива првата книжарница за дела напишани само од жени
Жените пишуваат и тоа многу. Толку многу што со нив ќе ги наполниме сите полици на една книжарница.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Во фокус: Сачин Литлфедер
„Треба да ја задржиме нашата смисла за хумор во секое време. Тоа е нашиот метод за преживување.“
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
„Право на избор“
Зошто невакцинирањето не е прашање на телесна автономија.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Класично анонимни: Старите вредности во современата класична музика
За да се разбере дека постои проблем во родовото балансирање, потребно е едноставно да се отвори годишната програма на било која светска или домашна музичка институција. Колку често се вклучуваат дела на композиторки на годишните програми?
  • Од Тамара Стојаноска
  • ФЕМ 101
Можна ли е достоинствена дигитална интимност?
Потребно е како нација да научиме како правилно да ја уважуваме интимноста, и како правично да ги казниме злосторниците кои ги загрозуваат жените.
  • Од НИКОЛА ДОНЕВ И РАДОВАН СПИРИДОНОВ
  • КУЛТУРА
ГУЖ #1 Yaeji
Мислам дека музика може да трансцедентира јазик
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Силувач на твојот пат – чилеанската феминистичка химна се шири низ светот
Милиони жени во регионот излегоа на улица да побараат нешто што е толку основно, но сепак е повредено: правото да се живее животот без насилство.
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Протести во Косово: Дали училиштето нé третира како ученички или како објекти?
Како реакција на наводите за силување на малолетно лице од страна на вработен во косовската полиција се одржаа организирани протести во Приштина и Дренас
  • Од Сара Миленковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Нè третираа како животни“ – Приказни од породилните сали
Сестрите ми викаа „Не ти кажаа како е на пораѓај?! Убаво ти беше кога го правеше, сега што викаш, што плачеш?“
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Мојата постпородилна приказна
Mислите и состојбите по пораѓајот не те дефинираат ни како личност, ни како мајка.
  • Од Тимот на Медуза
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Oва мое тело не е едно и се менува: Интервју со Верица Недеска
За да го изведе перформансот „Јас, жртвата“ на Прво па женско, по неколкуте години активна работа во областа на филмот, на штиците што живот значат конечно се враќа Верица Недеска.
  • Од Калиа Димитрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Премолчувањето на израелскиот колонијализам
Многу мејнстрим весници ги формулираа овие настани како „судир“ или „конфликт“ поради „иселувањата“, со наслови кои придонесуваат кон едно веќе добро познато јазично опкружување.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Каде ни е дома?
Колку сме всушност безбедни во привремените простори за домување.
  • Од Елена Петрова
  • ФЕМ 101
Подмолното прваче
Подмолното прваче наводно сака да научи за феминизмот, родовата нееднаквост и патријахатот, но сите информации сака да му бидат уредно сервирани и со питок јазик
  • Од Елена Петрова
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жена на годината
За справувањето со родово заснованото насилство и вистинските жени на годината.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Човечноста и отпорот на Тони Морисон
Лесна ли ќе и биде земјата на Тони Морисон, тешката земја на овој свет повторно втурнат во стапицата на омразата?! - запрашува Ивор Мицковски во новиот текст за Дојче Веле.
  • Од Ивор Мицковски
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Вирусите не дискриминираат – луѓето да!
Ако COVID-19 нè научи нешто, тоа е дека ниту еден вирус, ниту една болест не дискриминира. Тоа е карактеристика исклучиво на нас, луѓето.
  • Од Заедно посилни
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Родово и телесно пречитување на практиките на „пумпање“ и „цицање“
Кон танцовиот перформанс „Ми треба ново тело“ на Викторија Илиоска.
  • Од Душица Лазова
  • ФЕМ 101
Пратеничка – да се биде или не?
Од досегашните избори видливо е дека речиси ниедна политичка партија не се залага, континуирано и посветено, за родовата еднаквост.
  • Од Ангелина Цветковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Инстаграм – гнездо на уметнички
Неколку уметнички чии дела варираат од забранети автопортрети до искрени исповеди и ноар фотографии.
  • Од Анастасија Марковска
  • ФЕМ 101
Проблемот кој нема име
Извадоци од поглавјето од книгата Женската Мистика (The Feminine Mystique, 1963), Бети Фридан
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Аптеки, гинеколози и контрацептиви
Кога решив да го пишувам написов, почнав да барам информации на македонски за контрацептиви и сфатив дека постојат многу малку.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Совршена жртва“
И јас бев тинејџерка која одеше на забави, но за среќа јас немав свој Брет Каванау
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што научив од читање книги од писателки од секоја земја во светот
Во овие три години бев маѓепсана, изненадена и шокирана од приказните раскажани од жени од сите земји - и инспирирана од солидарноста што ја прикажуваат
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Родово базирано насилство: Кривично дело кое останува толерирано
Некои медиуми го нарекоа „хорор“, некои „грозоморно“, некои „трагедија“. Но, ретки беа јавните гласила кои лани на 10 септември го именуваа убиството во Гостивар со точното име – „фемицид“.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Валканата мала тајна на сексот без обврски
Што е она што нè тера да имаме секс без обврски? Дали уживаме во тоа? Дали имаме некаква добивка—или, пак, ризикуваме да бидеме повредени? И најпосле, кои, всушност, сме „ние“?
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Јавна соба е бедна група и слично“: Или како да ги обесхрабриш жртвите да пријават насилство
Да, секако феминистките мислат дека јавна соба е бедна група, но исто така знаат дека е криминална група, а тоа е многу, многу поважно. Крајно време е и институциите да се качат на овој воз и да престанат да им даваат ветер во грб на насилниците.
  • Од Калиа Димитрова
  • ДИЈАЛОЗИ, ФЕМ 101
Солидарноста е клучна за професионалниот развој: Интервју со тимот на Стела – првата женска менторска мрежа во Македонија
Женската менторска мрежа на Стела не е само група жени кои се таму за да обезбедат професионална поддршка за образование и кариера, туку и мрежа за поддршка за надминување на секојдневните општествени и приватни пречки и притисоци со кои се соочуваат жените во Македонија.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Надежта е во неоткажувањето
Да се биде е веќе однапред и да се биде заедно.
  • Од Вики Младенова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Христина Иваноска
Овој петок, погледнете ја изложбата на уметницата Христина Иваноска, насловена „Документот кој недостига“, како дел од настанот Архиви на невидливите: „Македонка - Орган на АФЖ“ (1944-1952): историски искуства и културна меморија.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Mислев дека имам внатрешно крварење и умирам: Приказни за прва менструација
Менструацијата е телесен, приватен и интимен процес, но стигмата, срамот и сиромаштијата се прашања кои мора да се адресираат јавно.
  • Од Калиа Димитрова

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram