Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Дисциплина на гладот
“Таа е без сила, несексуална и безгласна, и само со тешкотија може да се фокусира на светот кој се наоѓа надвор од нејзината чинија. Жената во неа е убиена. Таа скоро и да не е таму.”[1]

Женското тело (треба да) е слабо. Женското тело е историски дефектно и затоа треба да се стреми кон коригирање на својата несовршеност, за што сведочи и суровоста на традиционалните потфати за убавина, како подврзување на стапала, корсети, па сè до естетска хирургија, високи потпетици, перики, шминки, диети, итн. Слабото женско тело во модерната западна култура е проекција на женската послушност, што е еден од највисоко рангираните индикатори за женственост. Колку е послабо, толку е поблиску до идеалот за женственост. Колку е послабо, толку поголема е општествена валидација. Колку е послабо толку помалку простор зафаќа, толку поблиску е до исчезнување.

Наоми Волф во својот Мит за убавината[1] вели дека подложувањето на диети претставува најпотентниот политички седатив во женската историја. Идеалот на слабото женско тело не е поврзано со естетика туку е само инструмент на општествена контрола, недостижен идеал кој го контролира однесувањето на жените, како на јавен простор, така и во сопствената соба. Во текот на историјата жените имаат постигнато завидно ниво во самодисциплинирање на телото, но и во развивање на себеобвинувачки и себеказнувачки практики при неуспешно исполнување на општествените барања за сопствениот изглед. Срамот за сопствениот изглед, но и срамот за неуспехот за самодисциплина е инструмент на опресија кој жените ги става во позиција на понижени, тивки, разочарани, депресивни.

 

1925 / Фотографија: Galerie Bilderwelt

Кога се зборува за дисциплина на телото, веројатно неминовно е да се спомене Мишел Фуко, а особено преку реинтерпретациите на неговите концепти преку работата на Сандра Ли Бартки и Сузан Бордо. Така на пример, Бартки зборува за потчинетоста на женското тело на дисциплинарни практики како диети, вежбање и разни процедури за убавина кои понатаму ги репродуцираат стереотипите за женскиот идентитет и патријархалните конструкции за женското тело, правејќи ги всушност женските тела многу попокорни од машките.[2] Таа констатира дека и покрај тоа што со текот на времето идеалот за “посакувана” жена бил подложен на промени, наративот во однос на опсесијата со женското тело останува непроменет. За да биде посакувано, женското тело мора да биде дисциплинирано во согласност со машкиот поглед и перспектива.

Историски гледано машкото тело отсекогаш важело за стандард, додека женското е само негова инфериорна форма. Така на пример, во Античка Грција машкото голо тело се сметало за поим за убавина, додека женското било непријатно за погледите. Во Викторијанската ера силните мускулести жени биле ангажирани како циркуски изведувачки, кои и покрај успехот во предизвикување на очекувањата за местото на жените во домаќинството, биле сведени само на неприродна сензација.

Отсекогаш била дискутабилна коегзистенцијата на спортот и женственоста. Спортот “произведува” различни форми на тела, во зависност од самиот вид на спорт, како и индивидуалните предиспозиции на секоја личност. Од друга страна, бавењето со рекреативни спортови претставува и еден од најчестите и “поздрави” опции за одржување и/или намалување на телесната тежина. Меѓутоа опсесивноста за промена на физичкиот изглед со спортување лесно може да прерасне во зависност. Зависноста од храна и диети преминува во зависност од ендорфин, но уште повеќе во зависност од резултатите кои ги причинува спортот во однос на изгледот на нашето тело. Новата зависност станува изговор за можеби малку покомфорно јадење, но не и за намалена опседнатост со изгледот на телото.

 

“In 1921, early suffragettes often donned a bathing suit and ate pizza in large groups to annoy men…it was a custom at the time”

Вирџинија Вулф во Сопствената соба[3] вели дека доколку некој нема добро јадено, не може добро да мисли, да љуби, да спие. Сигурно сте го чуле некаде непишаното правило дека мажите треба да јадат за да станат силни, а жените да не јадат за да бидат убави. Гладот отсекогаш имал женско лице. На глобално ниво жените се во многу поголем ризик од глад и неухранетост. Во многу општества, мажите и момчињата сè уште имаат предност кога се служи храна, а во ситуации на недостиг на храна, жените и девојчињата се првите од чиј оброк започнува да се крати и покрај тоа што тие го вложуваат својот труд во одржување на домаќинствата.

Бордо ги применува концептите на Фуко низ анализа на нарушувањата во исхраната кај жените, како анорексија и булимија, разбирајќи ги како еден вид на технологии за дисциплинирање на телото. Моќта на дисциплината се состои во тоа што индивидуата самата доброволно се подложува себеси на себе-надзор и нормализирање на таквото однесување. Познавам спортистки кои и покрај активниот спортски распоред се уште недоволно му веруваат на сопственото тело и како тоа се однесува со внесената храна. Така, неретко ќе чујам како слаби, атлетски развиени девојки “се утешиле” со напорен тренинг откако изеле нешто што самите себе си сакаат да си го забранат. Психолошката борба се состои токму во тоа како да престанеме да го гледаме спортот само како алатка за трошење калории. Како да ја намалиме грижата на совест и како да не бидеме толку строги со сопствените тела.

И покрај тоа што е драстична разликата помеѓу жените и мажите во спортот кои се засегнати од нарушувања во исхраната (особено анорексија и булимија), кај мажите е дури и потешко да се препознае проблемот токму заради поистоветување на истиот со женската популација. Воопшто не постои никаква превенција ниту пак рана детекција и интервенција и целиот третман на проблемот се сведува на куративни програми кои не секаде постојат, а самата спортска медицина далеку заостанува во однос на овој проблем.

Во некои спортови, како трчањето, многу честа тема на дискусија е влијанието на мускулната маса и тежината на перформансот односно брзината. По некоја логика “полесното“ тело полесно се движи и има помал отпор, што би придонело за поголема брзина, особено кога станува збор за трчање на долги дистанци кои не бараат експлозивност. Оттука, многу трчачи/ки неретко се подложуваат на диети и рестрикции во исхраната во име на подобар перформанс. Кога се стремиме да направиме прогрес во трчањето, а и во секоја спортска дисциплина, при секој тренинг го притискаме телото до одредени екстреми. Првичните резултати на прогрес предизвикуваат чувство на зависност што може да не доведе до опсесивно однесување во однос на можностите да го константно да го одржиме прогресот и да станеме се подобри. Таквата опседнатост не мотивира да тренираме повеќе, но и во некои случаи да јадеме помалку, што придонесува за намалување на енергијата. Недостатокот на енергија се рефлектира на хормоналниот баланс, па оттука може да предизвика дисфункција на тироидата, забавување на метаболизмот, нарушување на менструалниот циклус, ризик од остеопороза, итн. Но уште позастрашувачки е што со возраста се забавува и метаболизмот и истиот напор нема да биде доволен за да ги постигнеме истите резултати, со што и ризикот од разочарување ќе станува сè поголем.

Сите ние добро ги познаваме погледите на другите на секое нечие посегње по храна и одмерување на големина на порцииите. Доколку сте машко, може и да поминете незабележани, меѓутоа доколку сте женско, неминовно сте подложни на процена и пресуда за соодносот помеѓу вашата порција и телесната тежина. Ако во минатото дебелината односно заобленото женско тело се поистоветувало со плодноста, за современите општествени текови е индикатор за мрза, нездрава изхрана и негрижа за себе. Сметам дека е заблуда да го поистоветуваме слабото тело со доброто здравје. Познавам многу девојки кои преживуваат на брза храна и никогаш во животот не испешачиле повеќе од каучот до вратата од автомобил, а целиот живот изгледаат како грисини и ниту еднаш никој не ги гледал со потсмев или гадење. Воедно, треба да престанеме да се преправаме дека нашите коментари за тежината на друга личност потекнуваат од нашата искрена загриженост за нивното здравјето, бидејќи тоа не е ништо друго туку само “културен” начин на исмејување на туѓото тело и самодоверба кое веројатно потекнува од нашиот интернализиран страв од дебелеење. Затоа мислам дека треба да расчистиме дека е неразумно да тврдиме постои нешто што се нарекува skinny-shaming, особено не во споредба со fat-shaming, не во општество во кое сè уште кога некој кажува “ослабен/а си“ се смета за комплимент.

 

Фотографија: Alfred Eisenstaedt

Актерката Џамила Џамил, гласна борка против феноменот на fat-shaming, инаку излечена анорексичарка која добар дел од животот го има поминато во страв од храната, носење костим за капење на јавно место или секс со запалено светло, во едно интервју за Вог, воедно препознавајќи ја иронијата дека истоимениот магазин не секогаш ги промовира најдобрите интереси на жените, вели дека е тешко да се создаде вистинска промена кога женскиот род е толку исцрпен, неухранет, пренавежбан, корсетиран, депресивен.

Просечното тело, телото на поголем дел од женската популација не е она кое го гледаме на реклами, модни писти, филмови итн. Просечното тело е забрането во медиумите. Општествено воспоставените стандарди за убавина настојуваат прецизно да го форматираат совршеното женско тело и животите на безброј жени да ги сведат на опсесивно броење калории, бројки на вага, истрчани километри, саати поминати во теретана, бројки од кои некогаш ви зависи целото расположение во денот, неделата, животот.

Веројатно треба да сфатиме дека никогаш нема да успееме да го надмудриме сопственото тело и дека тоа самото се штити себе си, а понекогаш дури и од нас самите. Мораме да престанеме да го казнуваме затоа што тоа нема да ни прости. Како што вели Ив Енслер[4], мораме да бидеме смели, да почнеме да си го сакаме сопственото тело, и престанеме да се обидуваме го поправиме затоа што никогаш не ни било расипано.

 

 

 

 

 

 

[1] Wolf, N. (2002). The Beauty Myth. New York: Harper Collins Publishers.

[2] Bartky, S.L. (1997). Foucault, Femininity and the Modernization of Patriarchal Power. In: Katie Conboy, Nadia Medina, and Sarah Stanbury (eds.), Writing on the body: Female embodiment and feminist theory, (pp. 129-154). New York: Columbia University Press.

[3] Wolf, V. A Room of One’s Own.

[4] Ensler, E. (2004). The Good Body. New York: Villard.

НАПИШАНО ОД:
  • Бојана Јовановска
  • September 10, 2019
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Митот за геј изобилството: како ТВ индустријата продава современа квир елита
Дали поголемиот диверзитет и вклучувањето на квир ликови во новите верзии на „Озборувачка“ и продолжението на „Сексот и градот“ се знак за напредок или пропаганда за (не)постоењето на современа квир елита?
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Апатичноста кон насилството против жените е загрижувачко и неприфатливо
Како да постапиме со фактот дека под секоја медиумска објава за родово базирано насилство, нашата јавност едногласно вели „таа самата си е крива“?
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Со свој камен поглава
Кратка приказна за потрагата по здравствен систем во време на пандемија.
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Заборавена историја на сексуалнoто насилство во Втората светска војна
Дури и во Германија, но сепак почесто во поконзервативните словенски земји, силувањата биле сокриени со превез на тишина и на жртвите не им била пружена помош.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кој ги носи панталоните (дома)?
Како жените се избориле за правото да носат панталони.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Фудбалот е за девојчиња, како што и куклите се за момчиња
Родителите и старателите немаат намера да се однесуваат поинаку кон момчињата и девојчињата, но доказите покажуваат дека тие очигледно го прават токму тоа.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не постои „трансродова идеологија“
(Но трансфобите се реални и гласни)
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО
Мајчинството (не) е за секого
Филмот ја прикажува голата вистина за општество кое не покажува разбирање кога жените ќе направат нешто што не е во склад со наметнатите очекувања и норми.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Стварно ли ни требаат машки херои во женска верзија?
Зошто да не правиме нови наративи со сосема нова динамика и заплет, какви до сега не сме виделе? Зошто да не почнеме да си ги градиме визиите за нов подобар свет без атачмент кон стариот?
  • Од Билјана Кочоска Танеска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Гледаме порно: Отворено и искрено за женската сексуалност
Порно преференците не треба да се дочекуваат со осуда и стигма, туку за нив треба активно да дискутираме, да се преиспитуваме, да разменуваме информации, совети и, секако, порно страни кои го претстaвуваат и застапуваат она во што веруваме и сакаме да го гледаме, бидејќи очигледно, многу од нас гледаат порно.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Највлакнестата жена на светот
Отстранувањето на влакната за мене не е брз дел од секојдневната грижа за себе. Тоа е активност која бара многу време и пари.
  • Од Вања Кирова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Митот за (не)дисциплираните девојки
„Таа беше најдисциплинираната, најпочитуваната, најсредената - совршена девојка, толку совршена што може да те извади од кожа. Накаде се стремеше таа? Ја следев. Таа можеше да ги среди дури и полиците на празнината“.
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ГУЖ#2 Колет (филм & личност)
Во подоцнежните години од животот Колет забележува: “ Колку убав живот имав. Посакувам само да го реализирав и поскоро.“
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Цената на водењето политика во услови на шовинистички менталитет
Oд вкупно 660 избрани градоначалници во период од 25 години и седум круга локални избори, само 18 се жени.
  • Од Симона Србиновска
  • ФЕМ 101
Престанете да го користите феминизмот за да ги продадете вашите производи
Значи - брендови, ако користите феминизам за продажба на вашите производи, еве го мојот совет: надминете ги овие еманципирачки реклами и всушност направете нешто што навистина би помогнало.
  • Од Гала Насева
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
ЗБОРУВАМЕ НА ТЕМА: ПРОМЕНА
Нашите авторки Анастасија Марковска, Елена Петрова и Благица Димитрова ги споделуваат своите идеи на темата.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Библиотеките како простор и за квир заедниците
Каква е праксата во клучните светски библиотеки со кои соработува НУБ и зошто библиотеките треба да бидат сигурен простор за ранливите млади луѓе.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Meet _moooki
Доколку сте слаби на Инстаграм профили со автентични илустрации, тогаш дефинитивно треба да ја заследите _moooki, профил зад кој стои сестрано креативната Моника Стојановска.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Случај на силувано девојче во Задар: Борба против системот кој понижува, уценува и лаже
Во овој момент најважно е да се прати порака за поддршка на девојчето, дека не е сама и да се прати предупредување за односот на системот кон сексуалното насилство и лицата кои го преживеале.
  • Од Сибел Амет
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Очекуваме ослободителна пресуда за Пале Илоска
Со оглед дека непостапувањето на надлежните органи е една од главните системски слабости во справувањето со семејното и родово базираното насилство, Хелсиншкиот комитет за човекови права ќе инсистира на одговорност од инволвираните полициски службеници.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Суровата реалност на „Слугинка“ – серија која непоколебливо го насочува објективот кон сиромашните жени
Во с’ржта на „Слугинка“, лежат циклусите на злоупотреба кои ги одржуваат луѓето—особено жените—во сиромаштија.
  • Од Тимот на Медуза
  • Uncategorized, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Демнење: Кога контролата и непосакуваната близина стануваат демнење?
Клучно во спречувањето на демнењето е препознавањето на моментот кога истото започнува
  • Од Ангелина Станојоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Водич за Трејси Емин, ‘enfant terrible’ на британската уметност: Прв дел
Трејси Емин e дел од изложбата Родови перцепции во Музејот на современата уметност - Скопје. Прочитајте сè за оваа легендарна уметница и погледнете ја изложбата во МСУ каде се изложeни 39 современи уметнички дела од 25 жени.
  • Од Гала Насева
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Кетрин Малабу: Клиторисот им пркоси на концептите на доминација и моќ
Значи, постои суштество кое може да доживее оргазам без да раѓa? Значи има уживање кое не подразбира цена?
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
#ThisIsNotConsent
Скандалозна судска одлука предизвика стотици девојки во Ирска да објавуваат фотографии од своите танга гаќички со моќна порака
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Примените на еротското: еротското како моќ, Одри Лорд
За да се одржи себеси, секоја опресија мора да ги корумпира или изобличи оние различни извори на моќ во културата на угнетуваните кои можат да создадат енергија за некаква промена. За жените, тоа значело да се потисне еротското како можен извор на моќ и знаење од нашите животи.
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Каде ни е дома?
Колку сме всушност безбедни во привремените простори за домување.
  • Од Елена Петрова
  • ФЕМ 101
Руските феминистки протестираат на улиците против војната што ја води Путин
Манифест на руските феминистки кои се обединија против окупацијата и војната во Украина.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Пенси во Неапол или за: ведрата трагичност на расличностувањето
Излезот од мапата на повредите, неочекувано може да биде светкав, и пред сѐ игрив. Тоа го покажа и Пенси.
  • Од Вики Младенова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да ги украдеме женските митски ликови
Со своето (женско) препрочитување на ликовите на Пенелопа и Деметра, Кавареро ги ослободува од стисокот на патријархалното имагинарно
  • Од Душица Лазова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
ПРВО ПА ЖЕНСКО #8 : Жените се малцинство
Фестивал за феминистичка култура и акција број 8
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Правила на однесување за девојки
Бушнел и Катунго знаат како да создадат возбудливо дело, а при тоа низ емотивно набиената приказна да отворат битни прашања.
  • Од Лени Фрчкоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
(Не)безбедни простори
Безбедносните техники се толку длабоко навлезени во женското искусто на градот, што доколку некој ме праша дали ми е страв да се шетам сама навечер, би кажала не. Но тоа не би била вистината.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Лектирите се важни. Ние нашата работа треба да си ја завршиме
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Фемицидот и државата
Годините минуваат брзо, бројот на жртвите расте, а институциите упорно одбиваат соодветно да го препознаат фемицидот како кривично дело.
  • Од Гала Насева

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram