Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Време е за ранливи суперхерои
Несовршеноста, емотивноста, прифаќање на грешките и стравот од напуштање се легитимни состојби и карактеристики, дури и за еден суперхерој.

Започнав да пишувам типична филмска рецензија. Тоа сакам да го правам кога се чувствувам фасцинирано од некој филм, но овој пат ми одеше бавно. Напишав две страни пред да сфатам дека тоа не е она што сакам да го кажам и баталив. Решив да се фокусирам на тоа зошто мислам дека овој филм е важен за мажите, а покрај нив и за жените, баш во ова време.

Веројатно се прашувате како може суперхеројски филм, исполнет со насилство, мафија и бркотници со коли, филм што не го поминува бедкел тестот, и во кој едвај се начнуваат некои женски прашања, да биде важен за жените? Но, buckle up girls, we are going on a wild ride in the new batmobile.

Нема да ви зборувам колку филмот естетски, кинематографски, па и тематски потсеќа на Финчеровите „Седум“ и „Зодијак убиецот“, нема да објаснувам како музиката на излегувањето од сенките е слична на империјалниот марш и колку велигденски јајца може да се најдат, или пак дали динамиката помеѓу херојот и негативецот ја отсликува моменталната политичка ситуација во светот.

Напротив, ќе се насочам кон потенцијалната моќ за идентификација која овој филм ја нуди, како и пораките за психолошката состојба во релација со идентитетот на главниот херој.

Сите кои ги следат суперхеројските филмови и се запознаени со нив многу добро знаат колку публиката беше скептична за изборот на новиот актер кој ќе го претставува Бетмен во најновата итерација. И покрај своите несомнени актерски успеси, Роберт Патинсон останува со проклетството на „убаво момче“, кое и многу други актери го имале пред него. Популарните актери кои имале речиси „женска“ убавина и биле обожавани од женскиот род, имале потреба да ја докажат својата маженственост пред „машкиот поглед“ на осудувачката публика. Почнувајќи од Џони Деп кој требаше да се унаказува себеси избирајќи улоги каде што е страшен или грд, Том Круз кој буквално си измисли своја франшиза на акциони филмови во кои е таен агент, па до Џон Траволта кој после „Саботната треска“ на платното се врати со улогата на безмилосен криминалец во тарантиновите „Ефтини приказни“. 

По Вал Килмер, ова е најнемаженствениот актер кој се наоѓа во улога на суперхерој. За сè тоа да биде уште потешко за прифаќање, во самиот трејлер има еден кадар кај што прв пат ја гледаме црната шминка околу очите на Брус откако ќе ја извади маската, што предизвика толку многу реакции, што уште пред да излезе филмот го нарекуваа емо Бетмен. Се разбира, со омаловажувачки тон.

Но филмот сепак изненади. Бетмен е прифатен, а според најновите тренди мемиња постои и широка идентификација со херојот од страна на машките фанови. 

Зошто е тоа така?

Да почнеме од почеток. Голем број од познатите суперхерои се идеални, недостижни маскулини фигури, со сосем слаба врска со реалноста. Додека ова може да е добро за децата и да предизвикува некаква инфантилна еуфорија и сочувство од страна на возрасната публика која не го убила детето во себе, не дава многу простор за идентификација. Во денешното капиталистичко и корумпирано општество, кога вредностите секојдневно се изместуваат, луѓето сè помалку се идентификуваат со херои. Да, тие филмови до некаде нудат простор за ескапизам, но сепак, тој ефект е краткотраен и минлив, а долгорочно единствено создава конзумеристичка зависност од уште повеќе таква содржина. 

Сепак, сè почесто гледаме идентификација со негативци, чии мотиви многу често се разбрани и прифатени, па дури се јавува емпатија и поддршка за нивните најгрозоморни дела. Ова особено беше изразено со Килмонгер (негативецот од Црниот Пантер) и неговиот гнев кон историската дискриминација на црната раса. Понекогаш, и до некаде, гледаме и разбирање на Танос (негативецот во „Одмаздници последната игра“) и неговите идеи за уништување на половина на човештвото заради недостаток на ресурси за да преживеат сите останати, а  потоа голем успех постигна и Веном, а идентификацијата со Џокерот беше дури несфатливо висока.

 

Издигнувањето на „инсел културата“ и сè поголемата фрустрираност кај голем број мажи, кои во недостаток на здрави механизми и способност за соочување со општествените и интимните проблеми и предизвици, често се истураат на жените и нивната борба, доведува до пораст на мизогинијата.  Обидете пак на Холивуд да се одглуми некаква осетливост за диверзитет и форсирање на женски верзии на постоечките херои, со само една цел – поголема заработка, доведува до уште поголем гнев и отпор. 

Во целава ситуација, режисерот Мед Ривс наоѓа едно вистинско место да ја изрази својата креативност и да изгради еден поинаков, пореален, ранлив херој, кој е само човек во обид да го најде својот пат во светот. 

Неговата инспирација од трагичниот, самоуништувачки лик на гранџ иконата Курт Кобејн е многу релевантна за ова време кога генерацијата Z се навраќа на гранџ културата, апатијата и длабокото незадоволство од системот и единствениот излез го гледа во самоуништувачкото препуштање на очајот и лесните задоволства, слично како и генерацијата X. Сепак, пресвртот е што Ривс успева да даде алтернативен крај, кој носи надеж и дава смисла.

Бетмен се наоѓа во еден постојано мрачен свет, каде никогаш не престанува да врне, каде корупцијата е навлезена во секоја пора на општеството и е речиси непобедлива. Ова е прикажано и визуелно, низ постојани нејасни и мрачни кадри, типични за „филм ноар“ жанрот, но и преку саундтракот. Музиката инспирирана од песната “something in the way” од Нирвана, помешана со уште помрачно темпо и длабоки, тензични звуци, неповратно нè внесува со целото наше битие во безизлезната атмосфера.

Овој Бетмен (за разлика од другите филмови) е отворено тажен, осамен иистрауматизиран. Неговата цел е нејасна и методите му се уште општи и нефокусирани. Не е заинтересиран за ништо друго освен за наоѓање на својот начин да го ослободи градот од сеприсутниот криминал. Се претставува како “одмазда”, воден од одмазадничката мисла за смртта на неговите родители, а потоа го гледа ефектот на таа негова непромисленост како рефлексија во постапките на негативците. Иако е интелигентен, способен и ладен, знае да биде и бесен, незауздан, а прави и грешки. Неговата ранливост е покажана и преку неговите грешки во истрагата и неуспехот да ја види целата слика на крај, но и во некои неочекувани несовршености кога се работи за неговите суперхеројски способности. Ова дозволува уште поголема отвореност за поврзување и поистоветување од страна на публиката, како и прифаќање на сопствените недостатоци. 

Она што го постигнува Ривс со овој филм е прифаќање на ранливоста, несовршеноста, емотивноста, чувството на изгубеност и нејаснотија на целите, прифаќање на грешките и стравот од напуштање, како легитимни состојби и карактеристики, дури и за еден суперхерој. Тука ја гледаме можноста да се биде силен, но сепак мек и кршлив и  можноста за излез од сето тоа, која отсекогаш била присутна. Она што го покажува овој филм е дека херојот станува херој кога ќе се симне меѓу луѓето, кога ќе подаде рака и кога ќе ја прифати болката на другите, кога ќе застане со факелот да ги води кон излезот и кога ќе ја прифати надежта како зора која се раѓа. Вистинските херои се ранливи, емпатични и нивната цел не е одмаздата, туку правдата.  

Од друга страна, улогата на жената мачка или Кетвумен, иако не доволно истакната и со кратко време на екранот, е доста важна во целото негово растење, но и покажува еден прилично достоинствен приказ на овој женски лик. Кетвомен е независна, способна и доволно силна да се грижи за себе. Нивните патишта се преплетуваат и меѓу нив постои хемија, но ниту во еден момент не се надминати нејзините граници, не е сексуално објективизирана и нејзиниот интегритет никогаш не е загрозен. Динамиката што овие двајца ја имаат е респектибилна и меѓусебно корисна. Бетмен ѝ покажува дека има алтернатива на нејзините методи, но таа на него му покажува дека тој е премногу привилегиран да ја види другата страна на нештата. Во филмот жените се покажани како оние со најмалку моќ и права. Точно како што и е во едно општество каде што владее мафијата, насилството и криминалот. Тие се наоѓаат во подредена позиција без многу избор за делување, но сепак наоѓаат начин да преживеат, па и да успеат во таа безмилосна средина, која никако не работи во нивна полза. Кетвоман, како и новата градоначалничка (и двете обоени жени) се две страни на внесување на женска енергија. Двете се самоуверени, силни и знаат дека нивната моќ доаѓа од нив самите. И двете сакаат да направат промена, но имаат поинаков метод. 

Сепак, на крајот на денот, ова е само холивудски суперхеројски филм, кој прави еден мал исчекор кон допирање на одредени политички теми и општествени состојби кои длабоко го потресуваат светот во моментов. Филмот не дава одговор на статус квото и не нуди некакво решение, но завршува со елемент на надеж и, до некаде, блага самокритика и самосвесност дека  патот кон решавање на бедната ситуација на денешното капиталистичко, корумпирано, нееднакво и неправедно општество е долг.

И покрај тоа, фасцинирана сум од начинот на кој  Ривс успеа еден привилегиран милијардер со „first world problems“, да го претстави како збунет млад човек кој без да сака се нашол во тиеоколности, но се обидува од нив да го извлече најдоброто и вистински да се стави во улога на некој кој може да направи промена за доброто на сите. Тргнувајќи од најдлабоката сенка, Ривс постепено нè води кон светлината и покажува како зраците надеж доаѓаат баш кога е најмрачно. 

 

 

 

 

НАПИШАНО ОД:
  • Билјана Кочоска
  • March 18, 2022
Игор Тошевски, Совршен баланс, 2000
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Цвеќе на злото: дискурзивна рамка на квир дискриминацијата
Вовед во публикацијата „Стандарди на Советот на Европа за заштита и спречување на дискриминација врз основа на сексуална ориентација и родов идентитет“.
  • Од Вики Младенова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Инкриминација на демнење е само еден чекор во борбата со системскиот сексизам во македонските институции
Важно е да се напомене дека оваа промена на законикот сѐ уште не е официјално изгласана од страна на пратениците во Сообранието и затоа нејзината имплементација не е започната. 
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Шума
Тато си ќутеше. Тато си одеше во шумата. Не ми текнува точно кога почнав да го следам.
  • Од Елена Петрова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Во фокус: Христина Иваноска
Овој петок, погледнете ја изложбата на уметницата Христина Иваноска, насловена „Документот кој недостига“, како дел од настанот Архиви на невидливите: „Македонка - Орган на АФЖ“ (1944-1952): историски искуства и културна меморија.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Безбојниот јазик во Бојата на пурпурот
„На читателот не му должиме ништо, односно ништо повеќе од она што стои во текстот.“
  • Од Благица Димитрова
  • ФЕМ 101
Мизогинијата на скептиците за климатските промени
Зошто десничарите толку многу ги мразат Грета Тунберг и Александрија Окасио-Кортез? Истражувачите имаат вознемирувачки одговори на тоа прашање.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Отпорот е клуч – феминизам и борбата за климатска правда
Без разлика кои системи на доминација се присутни во нашето општество, последиците влијаат на сите нас
  • Од Ана Аврамовска
  • ФЕМ 101
Причините зад криминалното однесување на жените наспроти апсурдите во застарените македонски учебници
Реалниот живот покажува дека во голема мера кривичните дела на жените се поврзани токму со домот каде се случува насилство, постојат традиционални очекувања од жената и/или виктимизација.
  • Од вон. проф. д-р Ангелина Станојоска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што претставува фемицидот?
Деновиве многу девојки и жени споделуваат црно-бели фотографии од себе под хаштагот #challengeaccepted  како знак на меѓусебно поддршка. Меѓутоа, изворот на овој „тренд“ всушност се наоѓа во Турција.
  • Од Теодора Соколовска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Mислев дека имам внатрешно крварење и умирам: Приказни за прва менструација
Менструацијата е телесен, приватен и интимен процес, но стигмата, срамот и сиромаштијата се прашања кои мора да се адресираат јавно.
  • Од Калиа Димитрова
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Забраните за абортус ги одземаат човековите права. Еве зошто мораме солидардно да застанеме против нив
Владите мора да го прошират пристапот до безбеден, легален и достапен абортус и контрацепција за сите луѓе. Не само што тоа е хуманиот начин, туку е и државна обврска според меѓународното право.
  • Од Гала Насева
  • КУЛТУРА, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Револтирани сме од начинот на кој се перцепира нашата работа
ЈАДРО бара од Министерството за култура подобар третман на независната сцена
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Немаме повеќе време ниту трпение за декларативни заложби за родова еднаквост во спортот: Интервју со Силвија Митевска
Спортистките и нивните спортски резултати и достигнувања се ретко претставени во медиумскиот простор, а во случај кога се претставени, тие најчесто се поврзани со изгледот. Спортските достигнувања се потценети и се во заден план.
  • Од Бојана Јовановска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„Френсис Ха“ – првото „дете“ на Бамбах и Гервиг
Френсис е збунета, смотана, изгубена, весела, разиграна, уморна, висока, смешна, харизматична и чудна. Има 27 години и нема стабилна врска, работно место или дом. Често е сама и повремено осамена.
  • Од Калина Качoровска
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
НЕ треба да значи НЕ! – „Нетипичните“ жртви на силување во Македонија не можат да го пријават и да го докажат делото
Кривично дело силување според Кривичниот законик во Македонија е само доколку е употребена физичка сила и закана врз жртвата од страна на сторителот и даден видлив отпор од страна на жртвата. Случаите во кои отсуствуваат овие два елемента, а сепак се работи за силување, се невидливи и непризнаени од нашите институции.
  • Од Марта Стевковска
  • КВИР, ФЕМ 101
Зошто Скопје Прајд?
Затоа што никој не е слободен, додека сите не се ослободат.
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Капитализмот има свои ограничувања
Џудит Батлер за пандемијата COVID-19 и нејзиниот растечки политички и социолошки ефект во Америка.
  • Од Гала Насева
  • ФЕМ 101
Од историјата на женското движење: циклуси на изгубено-најдено
Критички предлог [анти-приказ] Susan Faludi, Backlash (New York: Crown, 1991), 552
  • Од Ивана Хаџиевска
  • ФЕМ 101
Целосната еманципација на жената било неотстварено ветување во социјалистичкиот контекст
Интервју на Славенка Дракулиќ со унгарската научничка која напиша книга за феминизмот во Југославија
  • Од Коалиција Маргини
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
C.A.R.E.
Култура на солидарност како место на соживот:::::
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Џудит Батлер: Треба да ја преиспитаме категоријата жена
Авторката на револуционерната книга Gender Trouble вели дека не треба да се изненадуваме кога категоријата жени се проширува и ги вклучува и транс жените.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Сè за љубовта: нови замисли – бел хукс
Да бидеме појасни: да најдеме зборови за љубовта
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
7 месеци мојот живот и траума лежат во фиока во обвинителство
Сведоштво на гевгеличанката чии фотографии се споделувале на „Гевгелија Хаб“
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Они би ги „контролирале младите“, ние би ги воспитале девојчињата да знаат дека можат да блујат оган
Кај нас редовно се појавувават луѓе кои не покажуваат храбост отворено да застанат зад жртвите на криминал, па својата недоволна информираност и конзервативност ја камуфлираат зад жалопојките поради губењето на семејните вредности.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Променливо облачно
Легендата вели, здружено, нашите бели дробови можат да создадат ветер.
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА
Песна на годината: Anna Wintour од Azealia Banks
Нашата омилена вештерка е веројатно првата која најумешно го подготвува и развива рецептот за вистинската форма и пропорција на најделикатесниот микс на хаус и хип-хоп.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Предавање на Лоренцо Бернини „Merde alors! Неофашистичкото татенце маршира кон Брисел“ во МСУ
Предавањето ќе се одржи во во Музејот на современа уметност во Скопје на 11 февруари, со почеток од 19.00 часот.
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
BeFem’s Feminist Fighters
Колку сте запознаени со BeFem, српскиот фестивал за феминистичка култура и акција, кој го имаше своето 9 издание овој месец?
  • Од Калиа Димитрова
  • ФЕМ 101
Чувајќи ја Франка: Работа околу нега и грижа за време на Корона
Добивањето нега не би требало да биде само луксуз за богатите и повремен комфорт за средната класа, туку пристапна до сите деца и родители. Истовремено, работниците на грижа и нега би требало да се ценети и, се разбира, добро платени.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
„BookStar“ / „Книжевни ѕвезди“
Издавачката куќа „Антолог“ го најавува седмото издание на Фестивалот на европската литература „BookStar“ / „Книжевни ѕвезди“, кој ќе се одржи од 12 до 15 октомври 2021 година.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Што всушност се случува кога една земја го забранува абортусот
Романија под Чаушеску создаде дистописки хорор од пренаселени, нечисти сиропиталишта, додека илјадници жени починаа од "абортуси по подруми".
  • Од Лени Фрчкоска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Балканските бездомнички
Зошто женските деца сè уште се дискриминирани при поделба на наследство?
  • Од Љупка Ѓошева
  • ДИЈАЛОЗИ, КВИР, ФЕМ 101
И транс жените се жени: Интервју со Лила Милиќ
За чекорите кои допрва треба да се преземат за достоинствен живот на трансродовите личности, за Законот за правно признавање на родот, за личните успеси како транс жена и земањето дел во бројни културни настани во изминатиот период, разговараме со Лила Милиќ. 
  • Од Калиа Димитрова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
IN-YOUR-FACE КОНЦЕПТУАЛНА УМЕТНОСТ: Кон отворањето на првата самостојна изложба „Ова објективизирано тело“ на Марија Ангеловска
Со изложбата „Ова објективизирано тело“ се отвори седмиот по ред Фестивал за феминистичка култура и акција ПРВО ПА ЖЕНСКО, кој се одржа во просториите на МКЦ од 9 до 12 мај, 2019 година.
  • Од Мања Величковска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Зошто жените „не се смешни“
Знаевте ли дека жените не се смешни? Јас дознав пред некое време. Штета, а баш мислев дека јас сум смешна, барем според реакциите на луѓето околу мене. Изгледа се преправале.
  • Од Благица Димитрова

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram