Најлошиот можен исход полека станува реалност: според протечената нацрт-одлука од Политико, мнозинството во Американскиот врховен суд гласало за укинување на преседанот „Ро против Вејд“ од 1973, заедно со сестринската одлука „Планирано родителство против Кејси“ од 1992. Ако се усвои оваа значајна пресуда во јуни, абортусот автоматски би станал нелегален во околу 26 држави.
Нацрт-одлуката, напишана од Самуел Алито, најжестоко омразениот член на конзервативното крило на судот, ќе го поништи 50-годишниот преседан и значајната пресуда што длабоко ги обликуваше правната доктрина и популарните сфаќања за законот. Со тоа, жените ќе станат заробенички на сопствените тела и на идеите на мажите за улогата на тие тела. Ќе ја направи нашата земја послаба, посурова, поглупава и помалку енергична.
Пред судот да ги сослуша усните аргументи во случајот Добс против Џексон, случај што бараше да се оспори законот на Мисисипи кој забранува абортус по 15-та гестациска недела, некои судски набљудувачи – главно мажи – предвидуваа дека овој исход (укинувањето на „Ро против Вејд“) е малку веројатен. Чешајќи се за брадата, тие велеа дека номинираните судии како Ејми Кони Берет или Нејл Горсух се умерени во ставовите (и двајцата се имаат потпишано на нацрт-одлуката) и дека инкременталните импулси на главниот судија Џон Робертс ќе ги ублажат страстите на неговите колеги од кои повеќето се мизогинисти.
Во меѓувреме, феминистките беа попроникливи во своите предвидувања за посветеноста на десницата кон сексизмот и разбирањето на импликациите врз другите области на законот во свет без „Ро“.
Но по усните расправии на 1 декември, дури и оние експерти кои беа најпосветени на својата изведба на софистицирана смиреност беа принудени да признаат дека не постои сомнеж околу исходот. Сослушувањето, чие аудио беше пренесувано во живо, се претвори во карневал на заблуди и хипотези и безпредметно инсистирање на тривијалноста на преседанот.
Ејми Кони Берет дури отиде до таму да праша зошто на жените им е потребен абортусот сега кога законите за „безбедно засолниште“ им дозволуваат на новите мајки да ги предадат новороденчињата без да бидат уапсени. Сослушувањето се претвори во шега, фестивал на мизогинија, несериозна правна формалност за легитимирање на однапред одлучен исход. „Ро“ ќе биде укинат.
На некој начин, протечената одлука не ни кажа ништо ново: ова се последните денови на репродуктивната слобода во Америка, а повеќето држави наскоро целосно ќе го забранат абортусот или толку ќе го ограничат што тоа ќе го направи речиси недостапен. Но, нацрт-одлуката на Алито сепак го претставува најомразениот максималистички пристап за кој судот е способен.
Одлуката не само што ги укинува Ро и Кејси, туку изразува целосен презир кон идејата дека уставот ја штити телесната автономија на жените. Таа артикулира ригидна и непроменлива визија за индивидуалните права, визија во која судот ќе ги признае само оние слободи со силен историски преседан, кои се експлицитно набројани во текстот на уставот.
Доколку ова толкување се истера до крај, би искоренило многу други права на Американците меѓу кои и правото на контрацепција, правото на геј бракови и декриминализација на геј сексот. Реакционерите на судот нема да застанат со ставање крај на легалниот абортус. Нивната цел е да ги повредат, казнат и стеснат животите на Американците на многу посурови и инвентивни начини.
Можната ненадејна забрана на абортусот во најголемиот број држави во јуни понатаму ќе создаде нови легални нагазни мини кои брзо ќе ги нагризат останатите индивидуални права. Кога жените ќе почнат да ги минуваат границите за да ја извршат процедурата, црвено-обоените држави ќе се обидат да го ограничат меѓудржавното патување. Кога активистите ќе почнат да испраќаат апчиња за абортус преку пошта, агресивните претреси и запленувања на пакети и лични работи ќе зачестат.
Кога жените ќе почнат да наоѓаат начини како да ја прекинат својата бременост, многу од нив ќе заработат кривични пријави, а некои од нив ќе бидат и осудени. Кога лекарите ќе се соочуваат со пациентки со компликации во бременоста кои се опасни по живот, многумина од нив нема да знаат што им е законски дозволено и од страв ќе ги остават своите пациенти да умрат. Некои од оние кои ќе го направат другиот избор и ќе им помогнат на своите пациентки да живеат, ќе бидат уапсени.
Сето ова ќе создаде правни преседани кои ја нагризуваат американската слобода, правејќи го животот помачен, побрутален и помалку безбеден.
Постојат начини како да се бориме. Се разбира, настрана правните пресуди, Американките не го уживаат своето морално право да ги контролираат своите тела од Американскиот врховен суд; го уживаат од своето човечко достоинство. Многу од нив ќе бараат начин и ќе извршат абортус, му годело тоа на Судот или не, во согласност со овој повисок, поблагороден закон. Други ќе донираат во фондовите за абортус на кои ќе им биде очајно потребна поддршка бидејќи трошоците и побарувачката ќе растат. Трети, пак, ќе го шират зборот за организации како што е „Aid Access“, која испраќа апчиња за абортус до жените во САД од странство.
Некои ќе ги повикаат своите сенатори и ќе побараат од Американскиот сенат да го искористи овој момент на народен бес за да ја укине опструкцијата и да го донесе Законот за заштита на здравјето на жените пред да згасне моментот и да биде предоцна. А некои ќе ги повикаат своите државни претставници и ќе побараат да ги донесат најагресивните можни закони за право на избор, во пресрет на она што допрва доаѓа.
Но, ништо од ова не го менува фактот дека укинувањето на Ро ќе има неподнослива човечка цена. За абортусот толку често се зборува како за политичко прашање со „висок влог“ или „жешко копче“, па лесно е да се изгуби од вид основното достоинство што ова право им го дава на жените и на останатите. Државата да присили некоја личност да биде бремена не е исто со тоа да ја принуди да плаќа данок. Настанот не се одвива во судница или на лист хартија; се одвива внатре во нејзиното тело.
Се појавува прашањето дали половина од земјата ќе има контрола врз сопствената внатрешност или владата ќе биде толку злобна што ќе ја истера својата визија за родов конформитет дури и во органите на своите граѓани. Се појавува прашањето дали Американците ќе можат достоинствено и слободно да го изберат своето семејство, да го одржуваат сопственото здравје и да го обликуваат текот на сопствениот живот – или таа слобода ќе биде задржана врз основа на нивниот пол.
Некои покренаа сомневања за тоа дали Америка може да се нарече демократија, сега кога моќта на креирање политики во голема мера во рацете на неизбраните судови – чии одлуки, како оваа, се толку радикално неусогласени со и рамнодушни кон јавното мислење. Но, исто така вреди да се запрашаме дали некоја земја може да се нарече демократија ако не го штити правото на абортус.
Со тоа што го прави абортусот незаконски, судот наметнува правен статус кој е толку суров, толку личен и кој толку го менува животот на половина од своето население, што оние кои се предмет на ова наметнување не можат да се наречат слободни. Дали постои посуштински услов на демократското граѓанство од контролата на една личност врз сопственото тело? Можеме ли да се нарекуваме слободна земја без тоа?
Извор: Мојра Донеган за The Guardian
