Разочарувачки е што овие недели воопшто треба да се дебатира дали смее или не смее една жена да се слика гола и што многу луѓе попрво би ги обвиниле жените што имаат испратено експлицитни фотографии наместо да го научат концептот на согласност. Достоинството на жените чии слики завршиле во „Јавна Соба“ се загрозува, нивниот статус на жртви на родово базирано насилство е наводно поларизирачка тема и слични прашања се дебатираат во медиумите и на социјалните мрежи, додека насилниците формираат нови групи, шират уште слики, а жртвите остануваат без никаква заштита. Затоа, меѓудругото, на 8ми март ќе излеземе на протест.
Во описот од настанот стои една важна реченица: „Маршираме бидејќи држава што не постапува е држава што силува.“ На протестот пред неколку недели, стотици од нас ја изговараа оваа фраза и крајно време е надлежните инстутуции сериозно да го сфатат значењето на овие зборови. Со оваа фраза феминистките посочуваат кон соучеството на државните органи во родовото базираното и сексуалното насилство против жените. Кога полицијата, Основното Јавно Обвинителство (ОЈО) и Министерството за Внатрешни Работи (МВР) не преземаат ништо во врска со насилството кое им се случува на девојките и жените, овие институции испраќаат порака кон насилниците дека тоа што тие го прават или не е баш вистинско насилство или едноставно дека болката на жртвите не е доволно важна.
Се разбира „Јавна Соба“ не е единствениот случај на неразрешено родово базирано или сексуално насилство. За жал, бројот на жени жртви на овие видови насилство е огромен иако многу малку од нас ги пријавуваат своите искуства. Јас само еднаш во животот имам пријавено сексуално насилство/вознемирување и тоа беше во основно училиште. Повеќе момчиња од нашето одделение почнаа сексуално да ги вознемируваат голем дел од девојчињата, вклучително и мене. Момчињата нè допираа за градите или за задникот без наша дозвола. Не би можела да најбројам колку пати јас бев сексуално вознемирувана во тој период, бидејќи беше навистина често. Не се сеќавам кога точно ѝ кажав на мојата класна наставничка за тоа што се случуваше или кој инцидент ја прели чашата, но се сеќавам како класната колективно им се дереше на момчињата пред целото одделение во училницата по македонски јазик.
„Како не ви е срам така да се однесувате!“ викаше нашата класна. Се сеќавам дека беше вистински лута, но освен нејзиното дерење и јавно срамење, овие момчиња не искусија никакви други последици. Наставничката не започна било каква процедура со која тие би добиле дисциплиски мерки. Во конкретниот случај, имаше барем 5-6 жртви ако не и повеќе, но на администрацијата на нашето училиште очигледно тоа не ѝ беше важно. Во најмала рака требаше момчињата да ги пратат кај психологот или педагогот (и двете беа жени во моето училиште ама изгледа ни тоа не помогна), иако според мене и построги дисциплински мерки би биле соодветни во волку сериозна ситуација. Мислам дека тогаш научив дека нема поента да се пријавува сексуално насилство или вознемирување, бидејќи дури и кога ми веруваа надлежните (односно мојата класна), сепак ништо не се превзема. Секако, сексуалното вознемирување продолжи.
Училиште што не постапува е училиште што силува. Исто и со полицијата, ОЈО и МВР.
Ужасно е и кога институциите не постапуваат по индивидуални случаи на родово базирано и сексуално насилство, но апсолутно е апсурдно и скандалозно што државата практично нема постапено по случајот „Јавна Соба“. Приведувањето на само четири лица во врска со случај од вакви размери ќе беше смешно да не беше тотално понижувачко и обесхрабрувачко за жртвите. Голем број жени и девојки се жртви на насилниците од „Јавна Соба“ додека институциите спијат или пак креираат ситуации на двојна виктимизација.
Ако на државата не ѝ е гајле за толку голем број на жртви, тогаш како ние би можеле да очекуваме институциите да ни помогнат во индивидуални случаии на родово базирано насилство? Како што пишува Калиа Димитрова, дури при пријавување и барање заштита, полицајци може ви даваат совети за тоа како треба да се облекувате за да не ве силуваат, може едноставно да одбијат да се мешаат во „љубовни кавги“ или пак полицајците што треба да ви помогнат да решат комплетно да се мешаат во вашата „љубовна кавга“ па да пробаат да ве смират со вашиот насилен партнер.
Решавањето на „Јавна Соба“ нема да го реши системското игнорирање, непостапување и двојна виктимизација од страна на полициските органи и другите инстутиции во Македонија, но би бил добродојден (и многу задоцнет) почеток. Но, доколку овој скандалозен случај не се реши наскоро, тогаш државата праќа една страшна порака кон жените: вие сте граѓанки од втор ред и не очекувајте тоа да се промени во скоро време.
Е токму затоа ќе протестираме на 8 март. Се надевам дека ќе ни се придружите во 15 часот пред МВР.
НАПИШАНО ОД:
Елена Гаговска
Mar 7, 2021
