Минеаполис

            Жените знаат многу нешта за кои не дознале читајќи весници. Некогаш е дури смешно како тоа жените знаат толку работи. Познавам една Полјачка што работи во складилиште овде, и тоа со години. Пристигнала од Полска во Америка кога била дете, би можело да се каже – заслепена, и сепак знае повеќе од кој било друг, затоа што знае што е страдање и знае дека секој е како неа, низ целиот свет. Така, таа може да разбере сè што се случува, движејќи се меѓу бараката кадешто живее на карпите во Мисисипи и одделот за конзервирање на Армурс, таа го чувствува гладот и страдањето на Кинезите и се чувствува како да е во Флинт[1] со Женската бригада[2].

Пиевме кафе дента кога Женската бригада ги скрши прозорците на фабриката за да може да влезе воздух и да стигне до штрајкувачите кои беа нападнати со гас, а таа раскажуваше како сите ја пееле песната што сега добро ни е позната:

“We shall not be moved

Just like a tree standing by the river

We shall not be moved.”

(„Нема да нѐ поместат

Исто како дрво што стои покрај река

Нема да бидеме поместени.“)

Раскажуваше како сите се потпирале на прозорците пеејќи ја оваа песна, веројатно имало стотици луѓе, додека на зградите спроти нив биле поставени митралези. Стана и шеташе околу шпоретот што ѝ ја грееше бараката. Не ја држеше место.

„Замисли си“, рече. „Дали можеш да поверуваш, сите тие ја пеат песната, со оружјето насочено директно во нив, а жените брзо влегуваат внатре и кршат прозорци. Ох бре, колку сакам да сум таму“. Таа како воопшто да не беше во бараката, границите на бараката за неа немаа значење.

            Така е со жените. Тие не читаат вести. Но, многу често успеваат. Го разбираат нештото во самата суштина, во човечкото тело, во создавањето на телото, и неговото хранење и негување од ден на ден. Тие знаат колку тежи едно тело и знаат колку крв и труд се вложени во создавањето на едно сирото тело. Дали некогаш сте отишле во јавна клиника да го измерите вашето дете? И чувствувате анксиозност за него додека го облекувате наутро. Го кревате за да му ги измерите коските и ситното месо, чекате медицинските сестри да го стават на вагата, гледате наоколу, го гледате нејзиното лице како авијатичар што го гледа небото, што го гледа инструментот кој регистрира броеви, кои значат живот или смрт.

Во тоа тело, секојдневно во твоите раце живее економијата на светот; ти зборува за немилосрдната експлоатација, за лудата, злобна класа која сега не се грижи за ништо на светот освен да го одржува својот глупав живот со насилство и уништување; ти ја кажува цената на портокалите и маслото од црн дроб на треска, на пролетното јагнешко месо, на путерот, јајцата и млекото. Знаеш за сè што се случува на берзата. Знаеш што се случи со минатогодишната пченица во сушата, знаеш за ужасната злоупотреба и уништувањето на земјиштето и посевите, и за изораниот човечки живот. Не мора да ги читаш извештаите за акции во весникот на г-дин Херст[3]. Веста ја добиваш од нејзиниот ужасен извор.

Или каква е таа вест кога ќе го видиш долгото, испиено лице на твојот сопруг, кој се враќа дома од белт-лајн[4] и брзината[5], и чувствуваш дека неговите ребра сè повеќе излегуваат на површина од ден на ден како потонат брод после плима?

Или, каква ли тоа цена примамливо насликаа слободата и американскиот начин на билбордите кога одите по темни, тајни, и валкани скали до лекарската ординација за евтин абортус зашто не можете да си дозволите уште едно бебе и ја чекате треската што го зеде животот на толку многу Американки и му благодарите на небото ако останете живи, едвај ползејќи наоколу со месеци?

            Жената знае кога треба да оди на работа и да се натпреварува со други мажи, и да ја намали цената на целиот труд, и кога нејзините деца одат на работа, мали, во огромните полиња со зелена салата и цвекло во Царска Долина[6] и Тексас. Таа знае кога треба да биде и татко и мајка; нејзиниот сопруг како фино неодржана машина, истрошен во неговиот цут, или изеден од киселините во текстилот, или претворен во камен од силикозата.

Во длабочините на нашата земја, длабокиот југ, жените од Арканзас и Тенеси и Алабама почнуваат правилно да ги читаат вестите. Во центарот на земјата Кина, жените кои со векови биле робови ги креваат лицата од земјата и читаат знак на небото.

Во Јужна Америка, во најдлабоките и најнепристапните планини, жена која оди зад магаре или работи на плантажи за шеќер се подготвува да го изгласа, кога би била прашана, начинот на нејзините меѓународни сестри. Таму е исто како тука, се прашува дали има доволно оброк во вреќата, дали е полеван тенко, за оброк. Вознемирено гледајќи во телото на мрзливиот сопруг; темните, брзи, гладни очи на децата, мерејќи ги со орелско око нивните апетити, таа знае точно до зрно колку храна им е потребна на децата за да не ја напуштат трпезата со залутан поглед.

Гладот, немаштијата и теророт се Брајова азбука којашто рацете ја користеле за труд, ја користеле за алатка; и блиски до изворот, можат да ја прочитаат на кој било јазик. Меѓународниот ден на жената е признание за тоа меѓусебно знаење кое води кон борбата на жените ширум светот.

Кога ќе ги погледнеме Германија и Италија, знаеме дека доаѓањето на фашизмот подеднакво ги експлоатира мажите и жените, и ги одзема болните граѓански и политички придобивки на жената, што таа ги купила со вековна борба.

Меридел Ле Сиер (во средина) со Одри Лорд (лево) и Едриен Рич (десно) на работилница за пишување во Остин, Тексас, 80-ти.

            Оваа година ветува дека ќе биде клучна за жените, година што ќе ги обедини во уште поблиски врски во меѓународната борба против војната и фашизмот – тие монструозни близнаци кои ја загрозуваат нашата изнемоштена безбедност. Каузата на жените ќе биде кауза на целото измачено човештво.

Ова почнуваат да го препознаваат и мажите и жените. Добриот маж што е дел од Сојузот повеќе не ја чува жена си дома за да се грижи за децата. Флинтовата женска бригада беше значајно оружје за време на штрајкот. Жените помошнички[7] излегоа од кујната и се бореа рамо до рамо со мажите. Ова е само почетокот.

Рака во рака со борбата во Америка е и Женската повелба. Овој документ ќе подготви Законски план, со што ќе ги сплоти ги сите жени против реакцијата која удира врз демократските права и работничкото движење, враќајќи ги жените назад во мрачната доба. Основните принципи на оваа Повелба се: жените треба да имаат целосни политички и граѓански права; целосна можност за вработување според нивните индивидуални способности и без дискриминација поради пол; и безбедност и егзистенција, вклучително и заштита на мајчинството.

Нареднава година ќе ја доживее плимата на војната и фашизмот кои се издигаат високо, но ќе се соочи и со цврстиот и непобедлив ѕид на работници и работнички, сплотени во силна формација, во партија на фармери и работници насекаде, во Трудова партија на фармерите; во која меѓународните работници, во Шпанија, Русија, Кина, заедно викаат ФАШИЗМОТ НЕМА ДА ПОМИНЕ.

Марија Симаро, една од најмладите жени во Младинската делегација на Шпанија – сега на турнеја низ Америка, ми кажа дека кога им дозволиле на жените во Шпанија да гласаат, сите биле вознемирени. Тука беа илјадници неписмени селанки, заробени во средновековно незнаење и мрак долги години, потчинети на Црквата, на бескрајна мака и раѓање деца. За што би гласале тие? Како би можеле тие да ги сфатат интернационални проблеми, одличната програма на Обединетиот народен фронт на Шпанија и светот? Тоа беше проблем што секого го загрижуваше. Гласањето беше во нивните раце. Либералната шпанска влада беше уплашена. Овие новоослободени жени можат да ја сменат насоката во која оди гласасњето. Немаше потреба од загриженост.

Таканаречените неуки селанки на Шпанија не беа баш неуки. Тие гласаа со своите раце, своите нозе, со знаењето кое го одгледуваа и жнееја за време на работата на сонце, со знаењето во секоја коска и мускул, во тагата во ноќта и ужасот на работата позади плугот, гласаа со потта која паѓаше на браздите, раѓајќи деца на слама само со благослов на свештеникот за да им ја ублажи болката.

Тие гласаа од ова знаење, цврсто, во еден глас, со едно тело, за Народниот фронт на Шпанија, гласаа за демократија која подоцна беа подготвени да ја заштитат од Црквата и Сопствениците.

Ова е типот на знаење којшто жените во 1937 треба да го поседуваат. Тие не се повеќе негативни тажачки, жени кои силно плачат, обвиткани во тага и пораз. Една стара англиска народна песна вели, „Мажите мора да работат, а жените мора силно да плачат…“ Не повеќе. Интернационалниот ден на жената од 1937 ќе ја заштити демократијата на нивните животи, барајќи храна, што сега може толку изобилно да се обезбеди од богатата земја, барајќи безбедност за најблиските – милитантно стоејќи во полињата со пченица, на капијата на фабриката и на клупата, зголемувајќи го нејзиниот плач за – Земјата… Лебот… и Слободата.

Меридел ле Сиер (1900 – 1996) била најпознатата жена меѓу „пролетерските“ писатели за време на Големата депресија во САД. Доживотна активистка, поетеса, писателка на фикција и мемоари и новинарка, Меридел се нашла на црната листа за време на ерата на Мекарти и нејзините дела паднале во заборав. Нејзиното творештво е одново откриено од вториот бран феминистки во 70-тите, а Меридел, тогаш веќе во своите 80-ти години, уживала и била благодарна за новото внимание од страна на помладите писателки кои ги препознале нејзините визионерски дела. Карл Сандбург има кажано дека делата на Ле Сиер се проткаени со „редок квалитет на почит кон човештвото и со интимност и гордост кон жените и мајчинството“. Есејот е објавен во збирката „Зреење“ (Ripening), напишан во Минеаполис за време на 30-тите, годините во кои Ле Сиер макотрпно работела за самостојно да ги израсне своите деца.

Превод: Дамјана Видическа

Од: „Жените за војната: Интернационална антологија со дела на жени од антиката до денес“ – Даниела Џозефи (Women on War: An International Anthology of Women’s Writings from Antiquity to the Present – Daniela Gioseffi), стр. 301 – 304.

Фусноти:

[1] Флинт – град во Мичиген кадешто бил одржан Флинтовиот седечки штрајк (Flint sit-down strike) помеѓу 1936-37 год..

[2] Женската бригада ,или Флинтова женска бригада за итни случаи, е милитантен израз формиран на 20-ти јануари 1937, од страна на Жените помошнички на Обединетите автомобилски работници (U.A.W. (United Auto Workers) Women’s Auxiliary).

[3] Вилијам Херст (William Randolph Hearst Sr.: 1863 – 1951) – американски бизнисмен, издавач на весници и политичар познат по развојот на најголемиот синџир на весници и медиумска компанија во земјата – Херст комуникации.

[4] Белт-лајн (Belt line) – поранешна железничка линија околу јадрото на Атланта, Џорџија.

[5] Се мисли на брзиот развој, брзината на возовите, и воглавно новиот, брз живот.

[6] Царската долина (Imperial Valley) се наоѓа во калифорниските окрузи Империјал и Риверсајд во југоисточна Јужна Калифорнија со урбана област со центар на градот Ел Центро.

[7] Види фуснота 2.