Полскиот Уставен суд во четвртокот одлучи дека абортусот поради аномалии на фетусот е неуставен, со што ја забрани најчестата од неколку законски основи за прекинување на бременоста во Полска.
Кога пресудата ќе стапи во сила, абортусот во Полска ќе биде дозволен единствено во случај на силување, инцест или поради закана за здравјето и животот на мајката, што претходните години беа причина за низок процент на легални прекинувања на бременоста во Полска. Во 2019 на пример, околу 98% од сите легални абортуси во Полска, според податоци на Министерството за здравство во Полска, беа извршени токму поради аномалија на фетусот. Оваа одлука, значи, е практично целосна забрана на безбеден и легален абортус.
Демонстрациите во Варшава започнуваат пред зградата на Уставниот суд, а според различни проценки, над 15 илјади луѓе учествуваат во демострациите првите два дена, само во главниот град. Во некои градови полицијата користи солзавец, иако демострациите се мирни. Демонстрантите ги окупираат главните улици и раскрници и ги бојат градовите со црвена боја. Во неделата, во повеќе градови демонстрантките ги узурпираа неделните миси во црквите со слогани како „И на католиците им е потребен абортус“.
Стеснувањето на и онака тесниот простор за достапност до безбеден абортус во Полска, во голема мера се должи на блискиот однос помеѓу владејачка партија ПИС и католичката црква, кои се обидуваат да воведат целосна забрана на абортусот од нивното стапување на власт, но на неколку наврати беа спречени поради огромниот јавен присисок против таква одлука.
„Сакат да не принудат да раѓаме болни и деформирани фетуси, предизвикувајќи страдања кај мајки и деца. Тоа е варварство кое ја враќа Полска назад во средниот век. Со ова се преминува црвената линија и нема отстапување.“ – вели една од демонстратките во Варшава.
Според истражувачката Марта Котвас, која го анализира десниот популизам во Полска луѓето се гневни бидејќи гледаат како правото на абортус се експлоатира за политички поени, а жените се користат како средство за ценање помеѓу политички фигури.
Актот наречен „компромис за абортус“ е дозволен кога бременоста претставува закана за животот или здравјето на бремената жена, кога бременоста е резултат на силување и кога пренаталните тестови или други медицински причини укажуваат на голема веројатност за сериозно и неповратно оштетување на фетусот или во случај неизлечива болест. Доколку пресудата за Уставниот сѕд стапи во сила, оваа трета премиса, која е и најкористена ќе стане незаконска.
Според истражувањата на јавно мислење, повеќе од половина од Полјаците сакаат пристап до абортус до 12-та недела од бременоста, а само 15 проценти би сакале да се заостри сегашниот закон. „Ова е војна“, гласеа дел од транспарентите на протестите. Штрајкот на жени продолжува.
