Skip to content
  • За нас
  • Контакт
Menu
  • За нас
  • Контакт
Facebook-f Instagram
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • MЕДУЗА TV
Search
Close
  • ФЕМ 101
Женското лице на еколошката свест
Движењето за заштита на животната средина со децении, ако не и векови, било предводено и поддржувано од страна на жени.

Кон крајот на август во медиумите се појави оваа слика, на која три жени седат на тркалезна маса.

 

 

На прв поглед слика од некаков сосема обичен состанок, без многу информации на неа, па можеби не гледаме ништо посебно. На втор поглед се забележува дистанцата меѓу соговорничките и маската, а веројатно и забележуваме дека луѓето на сликата ни се познати – две активистки за животната средина – Грета Тунберг и Луиса Нојбауер, кои разговараат со канцеларката на Германија, Ангела Меркел. Се работи за состанок одржан на 20 август на кој четири активистки за животната средина побараа од Меркел поизразено лидерство во борбата против климатските промени. Меѓу другото, тие зборуваа за фосилните горива и големите инвестиции и субвенции наменети за таа индустрија. Нивната главна порака е дека сериозноста со која што лидерите низ светот се справуваат со Ковид кризата е доказ дека климатските промени никогаш не биле сфатени, ниту третирани како вистинска криза од страна на политичарите. Суштината на овој состанок е еколошка. Но, доколку уште повеќе се задлобочиме во фотографијата, заблежуваме дека отскокнува од останатите слични службени фотографии по тоа што се работи за состанок од висок политички карактер на кој присуствуваат исклучиво жени.

Доколку ова не ви звучи како голема работа, доволно е да погледнеме само неколку слики од вообичаените средби на Ангела Меркел. Во друштво на Макрон, Трамп, Путин, високи претставници на НАТО, ЕУ и така натаму, Меркел е скоро секогаш опкружена со мажи. Можеби сте налетале и на низа слики од политички средби фотошопирани на начин да од нив се избришат мажите и останат само жените кои пристуствувале на тие средби. На голем број од нив останува само Меркел. Политиката е сѐ уште поле во коешто жените се малку застапени, особено кога станува збор за високи функции. Па затоа оваа слика од Меркел, Тунберг и Нојбауер ја симболизира во исто време еколошката свест, но и поголемата застапеност, активност и најважно, растечкото влијание на жените во општеството.

 

 

 

Го потенцирам влијанието како најважно затоа што жените отсекогаш наоѓале начини да бидат активни во политиката. Но, тоа не значи дека нивната активност е секогаш видлива или влијателна. Учеството на жените во политиката не е новитет, но нивното влијание во општеството е сѐ уште недоволно, иако расте напоредно со еманципацијата на жените, распространетоста на феминизмот и борбата за женските права.

Особено во доменот на активизмот жените отсекогаш играле голема улога, дали во движењата за унапредување на човековите права, општествен прогрес, во еколошките протести или во борбата за сопствените права. Всушност, движењето за заштита на животната средина со децении, ако не и векови, било предводено и поддржувано од страна на жени. Постојат примери кои датираат уште од 1730-тите, кога Амрита Деви, жителка на едно Индиско село предводела протест против сечењето на дрвја од кои зависеле жителите на селото. Во овој протест биле убиени 363 луѓе кои ги „гушкале“ дрвјата како начин да ги заштитат. Всушност, токму од овој историски настан, потекнува и идејата дека екологистите гушкаат дрвја, нешто што понатаму во историјата се користи и како стереотип со цел да се потценат еколошките движења како нешто што отстапува од нормите на општеството.

Особено важен пример од историјата на овие движења е делото на Рејчел Карсон – „Тивка пролет“, американска научничка која ги истражувала и разоткрила штетните последици од користењето на ДДТ, хемиска компонента која се користела како пестицид во тоа време. Овој нејзин труд донел до освестување на јавноста за негативните ефекти од употребата на овој пестицид, креирање на нова владина институција за заштита на животната средина и конечно до целосна забрана на користењето на ДДТ во САД.

Постојат бројни други примери на еколошки активистки и движења предводени од жени, како Вангари Маатаи, првата африканка добитинчка на Нобелова награда која го започнала движењето „Зелен појас“ во Кенија или Александра Королева која создала едно од првите движења за заштита на животната средина во Русија – „Екозаштита!“. Приказни за женскиот активизам за животната средина постојат и во нашиот регион. Жителите на местото Крушчица во Босна две години протестираа против градењето на мини-хидроцентрала на една од последните диви реки во Европа која тече низ селото. На чело на овој отпор беа жителките на местото и градоначалничката Тахира Тиболд, кои во медиумите се здобија со името „Храбрите жени на Крушчица“ организирајќи акции со цел да го блокираат пристапот до градилиштето на мини-хидроцентралата.

Една од причините зошто жените се активни овие движења потекнува и од фактот што еколошките проблеми диспропорционално влијаат на животот на жените. Во земјите во развој и во руралните средини, жените се задолжени за прехранување на семејството и со тоа нивните активности се поврзани со наоѓање питка вода, собирање храна или правење на генерациски пренесуваните традиционални лекови кои се базираат на познавање на билките и природата. Со ова секоја постепена или нагла деградација на животната средина има директен ефект врз животот на жените, нивните секојдневни обврски и нивната можност да го издржуваат своето семејство. Ова можеби звучи претрадиционално во контекстот на нашето општество, но е сѐ уште реалност во голем дел од светот. Дополнително, постојат студии кои укажуваат на тоа дека последиците од природни катастрофи како што се земјотреси, пожари, поплави имаат поголемо негативно влијание врз жените. Во време на природна катастрофа, жените имаат поголема стапка на смртност, особено на места на кои родовата нееднаквост е поизразена.

Покрај специфичните начини на кои климатските промени влијаат на животот на жените, реалноста е дека жените се присутни во секакви општествени движења, па така и во оние за заштита на животната средина. Поентата не е да се гледа на еколошкото движење како „женско движење“, туку да се потенцира улогата и важноста на женското учество во развојот на свеста која ја имаме денес околу климатските промени. Генерално, истражувањата укажуваат на тоа дека општествените движења кои имаат големо женско учество се поуспешни во своите цели. Некои од причините за ова се дека женското учество ја намалува можноста движењето да стане насилно, што е важен фактор во успехот на општествените движења. Исто така, движењата во кои се застапени жените привлекуваат повеќе поддршка од пошироката јавност затоа што повеќе граѓани се чувствуваат застапени и засегнати од проблемот против кој се бори движењето.

Ако се навратиме на првата фотографија, на која се состануваат Меркел, Тунберг и Нојбауер, се надевам дека станува очигледна моќта на оваа слика, на која се преплетува влијанието на жените и во политиката и во екологијата.
Истовремено, фотографијата е впечатлива поради својата реткост. Без разлика што жените отсекогаш биле активни чинителки во општествениот развој, вклучително и еколошките движења, нивниот удел се’ уште не се вреднува и цени доволно.

Важно е и да се напомене дека на оваа слика гледаме три жени од високо развиени европски држави, земји кои поседуваат технологија и моќ да се справат со климатските промени до одреден степен. Што станува со перспективата на жените од помалку развиените држави? Овие жени се особено засегнати од последиците поврзани со животната средина поради позицијата што ја имаат во своите општества, која директно произлегува од нивниот род, но и поради (не)способноста на нивните земји да ги ублажат последиците од климатските промени. И покрај ова, нивниот глас е уште поретко застапен, особено на повисоки политички нивоа. Со ова, сликата од Меркел, Тунберг и Нојбауер можеме да ја гледаме не само како симбол на важноста на жените во еколошките движења, туку и како симбол на комплексноста на овој проблем во кој не сите гледишта се еднакво застапени.

НАПИШАНО ОД:
  • Ангелина Цветковска
  • September 25, 2020
  • МОЕ ТЕЛО, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Абортус на слободата на избор под светото начело „за живот“
Десничарските конзервативни партии и во Европа и во САД имаат слични политички аспирации во насока на забрана на абортусот
  • Од Марта Стевковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Студентките не се виновни
Сите студент(к)и се повлијаени и оштетени од општата култура на примитивни односи на моќ, атмосферата на страв и неизвесност, сексизам, шовинизам и сите типови сексуално вознемирување.
  • Од Фросина Крушкаровска
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Завршни зборови
Верувам дека светот е создаден за нежност, надеж, љубов, солидарност, страст, радост. Но, во светот има ужасна, неподнослива количина насилство.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Хероините на нашето време: Интервју со Јана Јакимовска
По повод изложбата „Хероините на нашето време“ на Јана Јакимовска, Медуза разговараше со Јана за нејзината работа, отворањето на изложбата, неодамнешниот престој во Њујорк, хуморот и жената. Разговорот го водеше Калиа Димитрова. 
  • Од Калиа Димитрова
  • КВИР, ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Кој се плаши од Прајд парадите?
Од говор на омраза против ЛГБТ заедницата до националистичка реторика.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
На сите ни е потребна „Секс едукација“
„Сексуална едукација“ би им ја препорачала на сите, а пред сè на младите кои преку забава ќе научат повеќе за сексот, а ќе откријат и нешто за сопствената сексуалност.
  • Од Билјана Кочоска Танеска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Цената на менструалната сиромаштија
Даночењето на производите за менструална хигиена како неесенцијални производи има сериозни последици.
  • Од Ангелина Цветковска
  • ФЕМ 101
Не ни требаат ветувања и уверувања, ни требаат санкционирани сторители и правда за жртвите
Солидарноста и емпатијата кон жртвите е првиот чекор на отпор против патријахалниот шовинизам. Поддршка за жртвите, не сте сами и вие не сте виновни!
  • Од Тимот на Медуза
  • ФЕМ 101
Да се биде новинарка во Македонија
И покрај многубројните вербални и физички напади врз новинарките, повеќето резултираат со осуда од страна на здруженијата кои ги штитат новинарите и од јавноста, но неретко институциите остануваат неми и не излегуваат со јавен став против нападите.
  • Од Гала Насева
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Јас одлично готвам и Сашо Тасевски повторно не е во право
Ако не се јаде летна манџа, тоа е исто како да не се јаде воопшто.
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Трчаш како девојче: Заговорот на тишината
Дисциплината е потребна во спортот, меѓутоа прашањето е која е границата помеѓу одржувањето на дисциплина и психолошко насилство и колку истото е навистина неопходно за формирање на подобри и поуспешни спортисти. 
  • Од Бојана Јовановска
  • КВИР, ФЕМ 101
Кралиците кои создаваат кралици
Писмо на Миз Крекер која пишувајќи за нејзината релација со дрег-мајката, низ приказната за љубовта, пријателството, поддршката и растењето, доближува една перспектива за животот во дрег заедниците.
  • Од Лени Фрчкоска
  • ФЕМ 101
Борбата за права на текстилните работнички е борба за македонската жена
Разбирањето и емпатијата се основните двигатели на секоја промена.
  • Од Марија Бошковска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Во фокус: Бејли Еjвери
„Промените ни обезбедуваат искуства кои ги претвораме во лична моќ.“
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Собир за одбележување 80 години од создавањето на АФЖ
Регионален настан за одбележување на 80 години од основањето на АФЖ инициран од феминистичките колективи од просторот на поранешна Југославија.
  • Од Тимот на Медуза
  • КВИР, ФЕМ 101
Зошто Скопје Прајд?
Затоа што никој не е слободен, додека сите не се ослободат.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Абортусот е неопходна здравствена услуга за жените и за време на пандемиска криза
Денес е 28 септември – Светскиот ден за безбеден абортус. На овој ден, организации од целиот свет се здружуваат со едно заедничко барање – Веднаш да се обезбеди безбеден и легален абортус.
  • Од Тимот на Медуза
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Не постои „трансродова идеологија“
(Но трансфобите се реални и гласни)
  • Од Елена Гаговска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
#ThisIsNotConsent
Скандалозна судска одлука предизвика стотици девојки во Ирска да објавуваат фотографии од своите танга гаќички со моќна порака
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Што се случува со жените во отсуство на медиумски тропи?
Дали отсуството или отфрлањето на тропите служи само за да воведе нова? Кои сме ние без оковите на нашиот угнетувач?
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Тајната женска историја во македонската литература во 19 век
Од големо значење за развојот на македонската книжевност, особено на расказот како форма е ликот на Марија Х. Зрнева.
  • Од Дијана Петрова
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Насилството и општествената моќ
Што се случува кога институциите од кои жртвите треба да побараат помош, во својот состав ги имаат насилниците?
  • Од Натали Китаноска
  • МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Нов недискриминирачки закон за потпомогнато оплодување во Малта – Каде сме ние по ова прашање?
Во едно демократско општество кое се стреми кон целосна еднаквост и недискриминација, постоењето на вакви закони кои поставуваат дискриминирачки услови и кои некого исклучуваат од остварување на право е поразително и ја отсликува итната потреба од измени кон подобри законски решенија.
  • Од Јована Јовановска
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
Среќен осми март. Now, strip!
Кон осмомартовската изложба „Соблечени - Женскиот акт како контекст“ и машкиот поглед во уметноста.
  • Од Гала Насева
  • КВИР, ФЕМ 101
@Skopje Queer Youth
Ново онлајн едукативно место за квир теми <3
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Лектирите се важни. Ние нашата работа треба да си ја завршиме
  • Од Лени Фрчкоска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
За Атиџе, хероината на дваесет и првиот век
Атиџе е жена која не се заборава. Не се заборава грижата за мајка ѝ, лупењето на бананите, миењето на косата, не се заборава Атиџе на пазар, вечната борба со небрежноста на соседот, вкусот на медот и дефинитвно не се заборава пораката „пола за мене, пола за пчелите“, симбол за женската грижа и труд.
  • Од Калина Качoровска
  • ДИЈАЛОЗИ, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Маша Сеничиќ: Просторот е своевиден модел за нашите сеќавања
Поезијата не мора да се менува, но би било пожелно да преплави некои неочекувани предели. Движењето, во секој случај, останува во нејзината срж.
  • Од Душица Лазова
  • КВИР, КУЛТУРА, ФЕМ 101
Или како сите, или ништо – Мајки и камионџии
Колку повеќе има исти, толку потешко се прифаќаат различните.
  • Од Дијана Петрова
  • КУЛТУРА, МОЕ ТЕЛО, ФЕМ 101
„Доаѓаме со поклон“ – самостојна изложба на Шејла Камериќ
На 27 септември во „Чифте Амам“, во 19 часот се отвара изложбата „Доаѓаме со поклон“ на познатата босанска уметница Шејла Камериќ.
  • Од Тимот на Медуза
  • ПЛОШТАД, ФЕМ 101
Жртвите се множат, додека институциите тивко потфрлаат
ЗАЕДНИЧКА ИЗЈАВА НА ЖЕНИ-АКТИВИСТКИ ЗА ЧОВЕКОВИ ПРАВА ОД БАЛКАНСКИОТ РЕГИОН ЗА РОДОВО-ЗАСНОВАНОТО НАСИЛСТВО НА ИНТЕРНЕТ
  • Од Тимот на Медуза
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како да се родиш повторно?
(опсесијата на поп-културата со новиот почеток)
  • Од Кристина Атанасова
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Правила на однесување за девојки
Бушнел и Катунго знаат како да создадат возбудливо дело, а при тоа низ емотивно набиената приказна да отворат битни прашања.
  • Од Лени Фрчкоска
  • КВИР, ФЕМ 101
Скопје Прајд: Ослободувањето на квир заедницата значи ослободување на целото општество
Неколку дена во годината многу од нас можат да бидат најавтентичните верзии од себе си, но наскоро треба да се вратат кај нивните семејства и заедници каде што никој не знае за клучен дел од нивните животи. Е затоа ни треба Скопје Прајд.
  • Од Елена Гаговска
  • КУЛТУРА, ФЕМ 101
Како општеството гледа на моќните жени преку приказот на Медуза
Изгуглај било чие име на позната жена, од Ангела Меркел до Ненси Пелози, во склоп со зборот Медуза. За сите нив ќе добиете резултати со фотошопирана слика од нивниот лик како горгона.
  • Од Моника Јамандиловска

Момент...

No more pages to load

1 2 … 15 Next »

Категории

ФЕМ 101
КУЛТУРА
МОЕ ТЕЛО
КВИР
ДИЈАЛОЗИ

Корисни линкови

ЗА НАС
КОНТАКТ
БЕСПЛАТНА ПРАВНА ПОМОШ

Copyright © Медуза 2023 | Developed by MASIVA

Scroll to Top
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Menu
  • ФЕМ 101
  • ПЛОШТАД
  • КУЛТУРА
  • МОЕ ТЕЛО
  • КВИР
  • ДИЈАЛОЗИ
  • ЗБОР
  • ПЕСНА
  • MЕДУЗА TV
  • ЗА НАС
  • КОНТАКТ
Facebook-f Instagram