Највлакнестата жена на светот

Понекогаш мислам дека сум највлакнестата жена на светот. Последниот пат кога си ги бричев нозете, искористив три бричеви и половина час во студената бања. Ден пред тоа ми требаше уште еден брич за рацете и пазувите.

Отстранувањето на влакната за мене не е брз дел од секојдневната грижа за себе. Тоа е активност која бара многу време и пари. Затоа многу ретко ги отстранувам влакната, особено на нозете. Кога излегов од бањата, смрзната и со потоци од крв по нозете, го добив одобрувањето кое го очекував. Мајка ми, со насмевка на лицето, ми рече: “Морам да ти кажам веднаш. Гледам дека конечно немаш влакна на нозете.” Знаев дека веднаш ќе забележи. Оваа сесија на отстранување на влакната од моето тело беше резултат на три-месечната кампања во мојот дом. Барем еднаш неделно бев потсетувана, убедувана и уценувана да си ги избричам нозете. Мајка ми беше главната виновничка, со повремена поддршка од татко ми.

Него ми е лесно да го замолчам. Ако се обиде да ми каже нешто во врска со моите влакнести нозе, можам да го прашам: “А зошто ти смееш да имаш влакнести нозе?”. Ова ја прекинува дискусијата. Сепак, не може да се игнорира дуплиот стандард, односно фактот дека во нашата култура различно ги третираме влакната на машкото и женското тело. Да се биде влакнест маж е сосем нормално, а да се биде влакнеста жена е непривлечно, неженствено и грдо, според денешните стандарди на убавина.

Потешко е да се одбранам од притисокот на мајка ми. Знам дека влакната на нејзиното тело ѝ претставувале извор на несигурност во тинејџерските денови. Впрочем, темните и густи влакна ми се генетско наследство од неа. Веројатно се чувствува дека ако ме убеди да ги отстранам, нема да се соочувам со истите несигурности како неа. Често ми кажува: “Ова те прави да изгледаш неуредно и валкано во очите на другите. Дури и мене ми е непријатно да те гледам.”

Иако многу ме боли кога го слушам тоа, знам дека ова мислење таа го дели со мнозинството. За целите на едно истражување во Исланд, на неколку жени им била дадена задача да не ги отстрануваат влакната неколку недели и потоа да кажат како се чувствувале. Најголемиот број од жените кажале дека се чувствувале валкано и со гадење гледале на своите тела.

Парадоксално е тоа што влакната ги поврзуваме со нехигиената која тие наводно го предизвикуваат кога всушност влакната можат да имаат заштитна функција. Па така, повеќето научници се согласуваат дека отстранувањето на влакната нема биолошка или здравствена корист, туку се прави од социјални и психолошки причини.

Се разбира, кога ќе ѝ го кажам ова на мајка ми, таа мисли дека не сум јас таа која треба да се бори против веќе поставените норми. Таа ми вели: “Откако некоја славна личност ќе се појави со влакна отворено, ќе бидеш прифатена и ти.” Но, поминаа над 20 години откако Џулија Робертс се појави со влакнести пазуви на премиерата на Notting Hill, а шокот кога денес некоја актерка ќе го направи тоа денес е ист како и тогаш.

Главната причина за ова е митот дека жените се природно мазни и невлакнести, па од таа перспектива влакната стануваат натрапниците, а не нашата природна состојба. Како општество, и особено како жени (главни клиентки на козметичката индустрија), не сме навикнати да гледаме влакна во никаков контекст, дури и кога тие се очекувани. Во рекламите за депилациски продукти нема ниедно влакно. Актерката поминува со бричот, лентите или кремата по веќе совршено мазната нога и се преправа колку добро функционира продуктот. Понекогаш ми се чини дека информацијата дека жените природно имаат влакна е јавна тајна. Сите знаеме дека е така, но никогаш нема да ги видиме во медиумите или поп-културата, каде генерално собираме информации за тоа како треба да изгледа или да се однесува една жена, а ретко го гледаме и во живо.

Самата идеја дека жените треба да ги отстрануваат влакната е прилично нова. Иако историски секогаш постоела одредена мода за тоа како треба да изгледаат влакната на различни делови од телото, отстранувањето на влакната како што го знаеме денес почнало во последниот век. Изненадувачки, Чарлс Дарвин е заслужен за две идеи кои го поттикнале отстранувањето на влакната кај жените. Според Дарвин, попримитивните видови имаат повеќе влакна и помали телесни разлики помеѓу половите. Импликацијата од овие две идеи е дека влакнестите жени се девијантни и антрополошки инфериорни суштества. Меѓутоа главен фактор во промената на културните ставови за влакната кај жените доаѓа со промените на модата и економијата во дваесеттиот век. Пред почетокот на изминатиот век отстранувањето на влакната не било толку често практкувано. Промените во модата, која ги нормализирала кратките здолништа и голите нозе и раце кај жените, создале пазар кој бил исплатлив за компаниите за бричеви и депилаторски продукти кога жените би се чувствувале несигурно за своите влакна. Влијанието кое го има модата постои и денес. Знам дека не сум единствената која цела зима без проблем останувала со влакна, за да закаже депилација веднаш пред да го облече првиот пролетен фустан. Друга индустрија која имала влијание е порнографската индустрија, која создала нови трендови во отстранувањето на интимните влакна.

Иако инсистирањето на отстранување на влакната е патријархален конструкт, да се фрли бричот и да се остават влакната да растат не е лесна одлука. За транс жените неотстранувањето на влакната може да биде извор на родова дисфорија. За многу жени од етнички малцинства, неотстранувањето на влакната е избор кој ги прави жртви на негативните стереотипи кои постојат на нивната култура, што ги прави жртви за понатамошна стигматизација.

Знам дека изборот да не ги отстранувам влакната доаѓа од привилегирана позиција. Никогаш не сум се соочила со пријателка, партнер или работодавач кои ме натерале да ги отстранам. Желбата да не се најдам во таква ситуација во иднина е причина што моето семејство ме поттикнува да се конформирам. Меѓутоа, надевајќи се дека ќе ми помогнат да ја избегнам штетата од стигматизацијата, тие ненамерно продолжуваат да го стигматизираат женското тело.

Понекогаш попуштам под притисокот, но понекогаш не, и тогаш сум најсреќна, бидејќи се чувствувам како да имам целосна контрола врз моето тело. Дали избираме да ги отстраниме влакната или не, не е толку важно. Важно е зошто го правиме тоа – поради сопствената одлука или за да задоволиме некој друг. Се разбира, не секогаш е очигледно од кои причини правиме некои одлуки во врска со нашите тела. Границата е тенка помеѓу тоа кои ставови се лично наши, а кои се продукт на културата во која биле изградени нашите вредности.